8 Ağustos 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

JlllIJİİlllUlllilHIIllllrlllllllllllllllllllMIIIIIIUlimil! FENNI BAHİSLER nploAmerikahlar, nihayet atom bombasını da icad ettiler. ve ilk defa 5 ağustos günü Hiroşima üzerine atülar. Haber verildigine g<>re, jeni bomba 10 touluktur ve 20.000 tonlıık dinamit kadar tesiri var 1 dır. Ben, buna kıyamet bombası adını sihati tuttular. Nam veriyorum. Muhafazakâr parBir sentdenberi (Cumhuriyet1) sütun senede ilim vadisindekl terakkileri işitzedlerimiz, korkuya tinin, 1945 sen«si Bir uınanlar, Almanlaruı çeşid çeşid larmda yazîlarim görünmez oldu. Bu mekten mahrum kalacaktik. kapılıp kendilerinl gİ7İi silâhlar icad ertikleri etrafında genel seçimlerinde, nun sebehierini burada deşecek değilim. Burada şunu da bildireyim ki (atom müdafaa etmek du büyük propaganda yapılırken onların kendi eseri oîan Fakat (#om borr.bası) beni sarstı ve bombası) diye pek gizli tutulan siîâh rumuna girmekten hilmem kaç tonlıığu patlayınca ıhtiyar bir maglübiyete uğharekete feçirdi. Bu konuya dair birka kakkında sdyliyeceğim şeyler tahminkaçındılar. Kendi si Küremİ7İ topyekun mahvedecek olan radığını tarih kayyaa yazm^ğa mecbur kaldım. Bu konu den ve prensipîerden ibarettir. Omrümün yasetîerıni anlattı'.ar, Muhafazakârların bir atom bombası icad etmek üîcre oldedecektir; Inniliz seçicilerin zekâsı ve Başvekil bizzat en bü\ uk hn'ıayı :~1: prolog v^ finalitle beraber üç perdeiik atom fiziğile paralel gitmesi, bu vadide muhakemesi, bu mağlubiyetin hak edil işçi partisi men.sublan, bunun için kcn geri maksadlarına hücum ettiler. dııklan sövicnmişti. bir drama benziyor. Yazıya prologile calışan ve isimleri ajans haberlerinde Bundnn dolayıdır ki. Işçi partisi namdi^ine minnettar olmalıdırlar. Yapacaji Jiğini ispat etmrktedir. Şimdi resınî. AnjfloAmerikan debaşlayaiım. geçen, bazılarıını şahsan tanımak şerefiMuhafazakâr partinin yenilmesi ve Iş seçim mücadele«inde, bir millet baba« zedleri, en parlak seçim zaferini kazana mcçleıinden anlıyoruz ki 1912 de AlBir tskım sebeblerden dolayı bıraktı ni tatmış olduğum, ihm adamlarınm çi parti.sinin ka7anma*ı sebebleıini in (lıırumu alacaâını, harbden 5ulha geçi? rak mükSfatlanmıs buhmuyorlar. Işçi nıanlar atom enerjisini diğer enerjüeğım gazete yazıiarına dönmek için bir içinde çahştıkiarı alan ve eserleri hakceliyelim. Muhafazakâr parti merkezi, meselelerile büyük bir ilgi ile me«t»u hlıkumcti, Avam Kamarasmın karşL>una re kalmak ve bu sayede dünyayı kül çok mühim olayiar belirdi. vYazmak) la kında azçok bilei sahibi plmak bana bu Dün de kasablar da koyun eti bu esaslı mefeleleri seçitn mücadelesinin he olacafını sanmıştım; fakat o, böyle ya bütün öteki parti lerin bir araya gelmiş haline geürınek için çalışmışlar: fakat fyazmamak) arasında gidip geldim. U sarırları yazmak cesaretini veriyor. Yoklunmamış, yalnız sığır eti satılmıştır. defj olarak kullanmamak hatasını içle pacağı yerde, bu intikal meseleKİnden çoğunluğunu geçen bir ekseriyetle çıka bu işi başaramamışlardır. fakrefek, fakat müz'ic, ban rahatsızlıklar sa bombayı kül halinde bibnekliğime Dün kesim günü olmadığından Mez miştir. Halbuki bu meseleler, seçimin kaçınmaQa çalıştı, aşırı becerikll davra caktır. da beni tembelleştirmişti. Amerikan Cumhur Başkanı. Almanimkân yok. Nasıl olsun ki bunu ben bunarak, Japonyaya karşı açılan sefcrin Oteki partilerin bazı azaları, bize kar ların atom bombasına asla maiik olamabahada hayvan kesilmemiştir. Binnen asıl mevzuu idi. Himle cemiyetin bu kadar sıkı müna rada bilsem benden daha çok kıymetli aleyh bugün de dükkânlarda et bulunBen, Işçi partis! peçim komitesi başka .«onuna kadar koalisyonu mulınfnza et şı dost gorünecekierdir; şu anda, vazife dıklanndan dolayı Allaha şükretHkten sebette bulunduğu bir devir tarihte gö ilim adamları bulunan Müttefiklere dü?miz, memleket hizmetine azimle sarılmayacaktır. Yalnız dün Belediye va*ı nı sıfatile bu esaslı moseıeleri sayıp dök mek teklifini Urıi süreıek hata işlcdi. rülmemiştir. Bu konu karşısmda birkaç man memleketlerde çoktan bilir ve yaBu, işçileri haksız ({üstermefte matuf. ması gereken yeni parlamentoda, beş se «onra, Amerikalılarla İnşrilizlerin kıyatasile civsrdaki 3200 kasablık hayvan tüm, aşağıki iki sunl üzerinde yapılan met bomb«ısmı icada mnvaffak oldukyaa yazmak istiyordum. Evvelki sabah parlardı. O zaman bombada sır kalmazü. Fnkat kendi nelik cetin bir çalışm?dır. Yeni Britan larını KÖjlüyor. Mezbahanın etrafın'îa toplattırılmıştır. bir gazptecıler toplantısında «istikbali k\ırna7ca bir MJ"JC mecmuasının ikinci yılına bas dı. Belediye Ikti'ad Müdüılüğü dün ce gii?ününde tutalım» vecizesinl ortaya lıesabıma, bu fikri, oi'taya aülır ahlmaz ya parlamentosu, boş oturmamahdır. ması yüzünden istenen bir yazı ve ak1939 da araştıvmalara haşlanarak 1942 Gereken uyamkhkla ve şuurla hareket Şu bir kaç satırı derd dökmek kabi eblerle temasa girişmemiştir. Buglin attırn. Bu iki sual şunlardı: «Britanya cerhetmekle tereddıid gösfermedim. şamüstü (Cumh.uriyet) Yazı Işleri Müarıthk ayında ilk üç fahrika kıırulrnuş eden bir faaliyetve irade parlamentosu îinden yazıyotum. Çünkü harb içinde unlar bu 3200 koytınu kesmedikleri milletinin, gıdasım sağlanıası ve hayatta Bu plâna göre, memlckpt, intikal devdürü Cevadm telefonu beni harekete geve 2 mihar dnlar sarfedilerek 3 yıl yeni bir silâh yanıldıeı işitildi nıi birçok akdirde zabıt tnfularak haklarında sa lierlemesi için en iyi çare hangisidir?» resine aid iktisadî ve sınai politika Ü7e olmalıdır. çirdi. sonra, 1!MJ ağustosunda ilk bomba Jakimseler ve bilhassa ban eazeteci arkn tıştan imtina muamele";i yapılacaktır. tBüyük Britanyanın titfki nıilletlerle or rinde anlnşarrnyacrık olan bir na7.ırlar Kapitalist menfaatlerinden ponlnrın be\ninde patlatılmıştır. Evde bozulmuş olan buz dolabının daşlar bu süâhın tam fonksiyonunu bizhastalığını, bir mütehassıs arkadaşla, den öğrenmek isterler. Yukarıdâ «r7«t Butıları fa7.1u fiatla satmak istedikleri tak olarak, dünyayı barı?, güvenllk ve hoycti tarafındnn idare edilecekti. Nemalıyız. Kapitalistler anlamalıdırlar ki, Atom bombası güneşin' kudretine araştırmakta iken telefon rili çaldı. tiğim gibi biz bu keşiflerin ancak ana akdirde gene zabıt tutularak ihtikdr refah yolunda yürütmesi için en iyi ça ticr>;i, sarsak bir siyaset güden zayıf bir biz memleketi idare etmek üzere seçil kaynak teşkil eden kuvvetle doldurulsuçu ile mahkemeye verilecek'.erdir re han^Lsidir?». hi.kumet olacaktı, sonunda. vaziyet, hü miçizdir, ve Avrupa harbinin karanlık mus bir bomba olduğuna göre, bayrağı Karşıma çıkan Cevad: hatlarmı büdirmeğe çalışırız. •ünlerinde çok mükc'mmel bir şekilde Filhakika celehlerdçn bir kısmı i Memlekefin, üzerinde karar vermesi kumetin de\Tİlmesile bitecekti. « Hoca, bir senedenberi neredesin. Oojjan Güncş, Imparatoru da Günea işte yazının proloğunu lihnimde bu makamlarla husıısî surette temaslarda aereken hayatî meseleler bunlar olduğu Bu, memloket menfaallerine aykırı, davranan Brilanya milletlnih yüksek Tanrının oğlu olan Japcnyaya uğramaz oldun. Adeta hasretini çekiyokarşı gün gibi a^ikârdı, bu iki suale cevnb IiCİ partısi mcnfr.allerine aykırı olacak menfaati uÇrunda, hükumeti hakkaniruz. Kıyamet kcpuyor. Atom bombası şek'.lde dizerck dün sabah Universitcye bukınarak hayvan getireceklerini an ManılmaM olaylarm garib bir cilveyetle idnre edeceğiz. gelince bir knç gazeteci arkadaştan te gclecek hayvan fiatlarının bugün B?le vermek de gerek siyasî partilerın, gcrek tı. icad edilmiş ve ilk bomba bir Japon şehsidir. Güne» Imparatorluğu böylece Onümürde, Inçiltore siyas! ve lkti güneş bombası ile yok edilecek demekSecimlerin neticesi, I^cî partisî fikirlerine atılmış. Şimdi Lor.dra radyosu bu lefonlar yağdığım gördüm. Hattâ bunlar diyenin koyduRu nark üzerinden sa bu partiler başkanlarının va7İf3si idi. T «I^tıkbali gö önünde tutalım?» düsoldıuunu, Bnşvekilin aldan sadî tarihinin yeni bir faslı açılıyor. Işci. lir. havadisi verdi. Bımu ifşa eden Amerika, arasında yazının müıayedeye çıkarılma tılırsa riyan edecp^ini söylemektcdir. sını istiyen şakacı bir arkadaş da çıktı. Belediye bu zammı kabul etmpk için turunun, gnzetelerde çıknn ve seçim mü mıs bulunduğunıı, zerre kadar şüph:>ye sendika ve koopcratif hareketlerinde, Birleşik Cumhuriyeti Başkanı Truman Uranyom'dan yapılan yeni bombanm bİ7İ bpklcyen şerefli ödfvl olduğuna göre ciddî bir keşif olacak. Ya..:nm mezada girecek kadar degeri ol fatura talebimle bıılunmakta ise decadcleleri esna?ında yapılan irahlsrı mahal bırakmıyacak şekiîde ispat etti. tesiri hakkında elbette daha tafsilât madığmı ve yazanın da mezadlarda ek bunlar bu mnhiyt'e bir şey ibraz ede atasında, Işri partki mensııbları, bu suIşçi partisi namzedleri, cllerindeki si karar vermiş samimî arkadaş olnrak bir verilecektir. Dün sabah Buna sen ne dersin?» Londra rad1 Buz dolabının bozulmuş olan enter teriya kaybettiğinl düşünerek ilk verdi memektedirler. Belediye bunlırın zam allerin cevablarını, seçicilere, geıeğ . gibi lâhla iktifs etmeleri, spçicilere karçı. I? ik kalmnğa azimli olalım. Vazifemiz yosu, bombanm ilk tecrübeleri yapılğim söze sadık kaldım, (Cumhuriyet) e taleblerini kabul etmemoğe karar v ıuzııhla verdüer. Mul ıfazakârlar ise, çi partLsi siya?etinin yapicılık prensiple «•ona erdiği zaman tekrar seçim mücarüptüsüne dalmış olan aklımı birdenbiyazıyorum. Diğer arkadaşların kusura miştir. Esasen birkaç giine kadar mev terşine, yalnız bu esaslı meselelerden ri ü/.erinde durmaları: kuru gürültüyc delesine başlayacağız. Yeni bir iççi par riığı zaman, infilâk sahasından İO.O'^O re toparlamağa çalıştım. sim dolayısile kızılkaraman pelmeSe kaçmmak için değil. aynı zamanda, se kulak asmamaları ve Işçi partisinin ikti .nmerıfosu secilmesi icin h^raretle çar metre uzakta bulunan iki şahsın hava < Kardeşim, ilim reçete değil. Böyle bakmamasım dilerim. başlayacaktır ki bu surctle kış sonıına çicilcri, önemi hayalden ibaıet mesolcler sadî ve sınal politikasile, iki harb ara^ı pıçac.iğız, t« ki, bozulrmış kapitalist dü a7>iki ile yere yuvarlandıklarını söyproblemler telefbnla da çözülmez, ajansı Şimdi proloğu bırakalım da sadede gikadar ?ark vilâyctlerimirden bu ncvi üzerinde oy vernıeğe »evketmek üzere, devreoinde hüküm süren tarife «ığmaz zeniıııizln yerine feyizli, terakki taraftarı leyordu. İslanbula nararao Edirne kaokuyayım, yarın bir yazı vermeği vade relim. dar urakta bulunan bir sehirde, gözkasablık hayvnnlarm gelimi devam e büyük gayıetler sarfetttler. Bu hayalî ksrgaşalık halinin avdeti ihtimalinden diyorum.> manzumesi geHnciye leri kör bir kız bomba patladığı zaman hlr Brifanj'n Atom fiziği Cambridîje Üniversitesinin decektir. ünemi hr.iz mesolelorin çoğu kurtulmak birini sermeleri gercktiğini seçiciye ha ndar şerpfli ve kuri.ırıcı çahşmamıza Fakat bu sözleri söylerken zihnimde maruf Cavendish lâboratuvarmı akla hasıl olan son derece keskin ve parlak nev'inden şeylerdi. Fakat, Muhafazakâr tırlatmaları lÜ7iımuna dair verilen naşu üç sahne canlandı: levam ^dilsin. şim^eği hissetmiş, *bu ne?» dîye heyeetirmemek imkânsi7.dır. Filhakika fizilar, önce 1918 deki tabiyeyi tekrarladı1 1934 te Londrada toplarrmış olan in bu çubesi orada doğmus, orada ve Sağlık Bakanmın tetkikleri canla sormuşrur. Bir türlü karar verilemiyor Deuizyolları heyeti Londraya gitti railletlerarası fizik kongresi, burada mü Amerika Birlesik Cumhuriyetinde zir8a£lık Te Sosyal TBrdım Bahanı Dr. lar, ru iki parolsyı kulalndılar: «Harbi Eğer, söylenildiği gibi 10 tonu 20.000 kaznnan adama oy veriniz>, «Harb tahYılnltl kıınıaşlAnn tlplpfltlrllnıesl İçin EIıiK'lti'retlen denlz lnşalye malzemesl panakaşa konusu olan iki mühim problem esine çıkmıştır. Atom mefhumu yirmi Sadl Konuk dıln sabah BakırkOy Akıl Hnskononıt Bf.kanlıîı tarafından gösterllfn ar tın alarak ve Denlzyolları İçin yeni >apur on dinamite mııadil tesirde ise, Ameînfilııl nF7mtş, acnel dı;rr,ı:nı cücllerini kaldıralım.> den biri atomu parçalamak ve sun'l rad yüzyıllık bir tarih taşımakla beraber ru üaiTlne BülRe Sanayl Birllfilnde mute ve silepter lnşa etmrk üzere tekllfte bu. rikalıların Japonyayı teslim olmadığı llgllllprden Izahat almıştır. Mulıafazakârların böyle bir vaziyet al Rrtdıd toplantılar yapım fabrlkatorlar blr lıınan Inglllz te7gahlarile tema«*a buluyo aktif madde yapmaktı. O toplantıda, atomun hakkile anlaşılması keyfiveti pek lakdirde yok edeceğîr» yolundaki tehisimleri dünkü ajans haberlerir.de bildi yenidir. O kadar yeni ki yukirıda i=mi bulıjnmik lı&re yarın Eciirnı>:e Kklrccktlr. masında şa^ılacak bir şey yoktu, çünkü, turlü bu tlpleştlrme tşl Ozerlnde blr taı'ar m;p tetklkler yapacak olan Devlet Dei'z didleri gerçekleseeek demektir. bu tabiyeyi kullanarak, bundan evvelki verememlşlpıdlr Bu durum karçısında Ea yolları ü m t ı m müdürü Mu«tafa Nurl ABIrilen Chod^ick, Cockeroft Feotter ve geçen lâboratuvarın ilk miidürü ve dünBu takdirde. Japon harb sanayii yedî Bir parti kurmak istiyen daha! mücadelelcrinde başarı kazanmış kanlığın bu lşl ynpacaftı ve fabrlkaları tat lın bafkanlıgı altındakl heyetlmlz dun diğerlerinin konferansları, •anm en büyük fizikçilerinden biri olan Pıın de Ailan Tııgla ve Kircmld fRbrlCıilneysu vap^ırlle ve Mısır yolu İle Lon kat yerin dibine de sokulsa, bombalalardı: fakat, 1935 ten 1940 a kaHar. Ingi blka mecbur tutacağı anlaşılmıştır 2 Bu harb içinde (Cumhuriyeti te MaxWell bile An^iklopedi Britanika'nm kasında r><) nıımarada tenviyivl Arlf HIKdraya harekft etmlştlr. rın oralara kadar tesrini gösterecefi vo çıkan ilim ve harb başlıklı yazım. Bu 9 uncu tab'ındaki (atom) yazısmda ato rnrt Ad<üz, Vilavet<* hlr dllokçp llp rnUr» liz miüetirun duşünü? tarzmda büyük Lokomotif düdüğünden öküzlerin Heyet, uç ay mlldeJetle Ingllls denlz ln hu kadar derinlerde tahrihat yapamasa sebeb olduğıı ölüm cnat ederk «E ?pnc1ton> lsmlııde blr yattl bir rîcğişiklik olduğunun farkına varmajaat tp;:üShlar:nrtan blr çoğunu gezec"k ve dahi, yazimda kısaca «ilmin terakkisi saye mu maddenin parçalanmaz bir parçası yerin üstündeki müthis tesirBabae'kldp otııran Imall kı»ı ,",o ;nşm niubavaat yaparaktır. sinde dünyada ya harb intihar edecek addederek bugünkü bilgimize karşı kıırmak lstvdl'ilııl bllılirmlş \e nlznr.ıua mı^lardı. eri ile canlı nıahluk ve sağjam bina da Hntıcf Kr.rtal oradan yaTalı olarak I s . me^inl vermlştır, Di^er tarartarl ı Devlet Demlryollan Işletveya medeniyet mahvolacak> demiştim. durdutu gibi büyük Alman kimyagerleHakikat şu ki, tahmin etriğim ve um nııbula yullanmış ve Cfrralıpaşa hn=tanebırakmıyacağı tabiidlr. mcine Amerikadan da blr tekllf yıpılmış ve malzeme Bayraklı seferlere başladı 3 Bu sene başında Istanbul Teknik rinden ve filozoflarmdan OsWold ise dutum gibi, orta sınıfların siynsf fikri, tlııp yatırılnıi} ve orada olmılştür. Ha*lca tır E;ı teklirtıe Tılkriyede Inçaat tezgâh Ingilizlerin kullandığı 10 tonluk denilen Bir mıldcifltfin.cl b.i7iıK oldııru İçin kesin, cür'etli bir siyaset tatbiki bakıÜniversıtesinde vermiş olduğum ve Rus maruf kimya kitabmın, geçen asrm sonKartalın, okilzler koşulu arabası öndnde ları kumlmaiı İçin projeler hacırlanabUe 12.000 lihrelik en ağır bombaların mütçalışamıvar ve t^nıirde bu'ıınan Bajraklı atom fizikçılerinden Freuckel'in 1943 te larma doğru çıkan, son tab'mda ancak motörlıı geml«! dılnrten Itlrmren tekıar es mmdan o^unlaşmış bulunuyordu, yeter rürüdtıftü sırada, Reçen trenin lokomotlf cp^l blldirlımektedlr, hiş tesiri gözönünde tntulursa yeni oa Moîkovada verdiği «Modern fizik» adlı atoma lnanmıştı. ki bu siyaset, rasyonel bir akli selimden düdil^vınden öküzlerla tlrkttlgO ve bunun Itl tarife İle Rcfprlerine başlatruştır. Şeker istihsali 100 bin ton onluk afotn bombalannın feveran ha> •nya *eb<"b olduSu öfirenilmlştlr. Urkpn fconferansma dayantın bir konferansım. mülhpm olsun.. Bundan sonraki yazılarım atom fizi1«i|"ı yılt pancar rekoltemlz geçen «*• lindcki Japonyanardağlarma veya araM. Zarifis Atinaya gitti 6kü7,ler lierlye atılmışlar, kadını boynıızlaBu harb içinde biz garb ilminden u ğirîin tarihî tekâmülünü aosteıccpktir. Muhafazakârlar, bundan önce asla oy mışlar, ve çektlklerl arabnyı da blrllkte nelere r.ararnn *daha verlmll blr durum da sırada .Taponyanm altını üstüne geBir nıüc'tlı tleııbcrı m n n M rîmİ7<> bılakta kaldık. Bana bu devrede ilmin te Bu terakkiyi takib edenler bu kadar kı lunan Yunan Basın nirllül başkanı M. Za vermenv.ş olan milyonlarca Renc, seçi Bürnkllyerek, Hatlce Kartnlın ölümüne ae dadır, BlIba^Ka son gtlnlerdt bol mlktarda iiren depremlere rahmet okutacağı anya»ııııır ya'ıarak olur«a 7ıx) bln ton kadar rakkisini az çok taklbe yardım eden ve sa zaman içinde ilmin bu derecede İleri rlfl^ ddn Oünpysu vapıırılp Atinaya c"ön ciyi mühimsemediler. Bilhassa, subayla beb olmuşlardır pancar alınarn£ı k\ıvvetle muhtemeldir, lasıliyor. flkaları sur.duğundan dolayı Ingiliz gitmesi hususunda in=an zekâsmuı ne'.e nıU*tıır, M. Zarifis harpkotlndeıı e'vvel ken rın, ordu hizmetinde çalışan kadın, ernpren scne fabrlkalarımızın l'tlh«al ettlgl dl5ile görtıçen blr mıılıarrlr!nıi7e dfmlşMillî Korunma savcılığına Bu pek korkunç tahrib vasıtası karktUtür heyeti Istanbul şubesine teşekkü re kadir olduğumı görmekle hayrete dü tlr kl: kek yurddaşların rihniyetini tamamen ;l bln ton feker* mukabll bu «ene ]'H» verilenler bln ton trkpr lstlh^al »tmemla mtlmkün şi<iinda «kongreye dünya bansının kore borehıyum. Aksi takdirde son altı ?eceklerdir. , Türklyede nördtıfüm büyılk lıu'iııl yanlış anladılar. Nitckım, her tarafta, Kvımpasnda. Keramot FokRgında otu olacaktır, runması işinde atom kudretinin tesirli kabulden doiayı mlnncttar olaıak dunıl mulıariblerin oyları, ecici bir çoğunlukla rsn Avşe adında blr kedın fahlş fiatla *vlve ku\rvetli bir şekilde kuilanılması huyorum Bundan evvelkt zlyarpt!crlm re^ml çi paıtisine verildi. Sarıyer Halkevinin balosu nl kiraya vermekten, Çarşıkapıda fırmcı olduâu İçin her çcyl göremcmiştlm. Bu deunda da tavsiyelerde bulunacağım» Sarıypr Halkevi Rosyal yardım kolu disBritanya milleti. parlamento seçinıle Osman Nurl ekmekllk ıına yabaneı madfa hu«usl surette gclcilsMmden pek çok « Ierinin, Iıir plebislt sevyiesine indiril de katmaktan, Refael adında blr syy.ır pan»er llHlyarlarını karçılamak mak'sadllc »liyen Amerika Cumhur Başkanı. Anvat!a trmas lmkSnı buldvım. Blr çok şalr. l« aEiıstoo cıımartpsl gpcesl sa»t 22 de muslklîinaj!. öğretmen> lllra adamlle sS me^ini iyi gözle gormez. Britanya mille .»atıcı da fazla flatla pazen satmak sMçia Tarabyadnkl Bommer Palaa «alonlarında gloAmerikan milletlerinin bu yeni ?5gösteren ve ruştüm ve gcçen seneler İçinde sadece ti «Mr. Churchill'i seviyor musunuz, rından yakalanarak mllll korunmaya Terll. blr balo tcrtlb etmlstlr. Bu dlspanserde lâhı, doğmak Istidadını gösterecek olan harb tannlanna karşı Türk flevletlnln deîll Tllrfc mlllptlnln de spvmiyor musunuz?» sualıne «yes» ya n^lşlerdlr. şlmdlyw kndar JVMK) hasta para^ız olarak büyük terakkllcr kaydPttiüInl goruüm. Şıı25 yeni otobüs tpdavl edilmiş btınlardan 2 bln klflye de kiıllanacakiarını ima ediyor. Temenn! aa bir defa dnha lnandım kl mllletlnlz bü hud «no» cevn'oile oy vermekten hoşlanAmerikpdan t i r flrma I«taııb\ıl Bfledl pnraMB ISç dafiıtılmı?tır. Sanyer Halkevlnl edelim ki atom bombası, yalnır hakikî maz. yük blr mlllettlr., ye«ine 2."> otobO^ tekllf etmlçtlr. Bu ıckllf bu güzel teçebbüsünden dolayı tebrlk e barısçi. hak ve adaletsever miUetlerin Sermaye üzerinden filen her türlü kabul edllecektlr M. Zarlfl*, kendl»lnden ytırdımlarını f. derlz elinde kalsın ve sulhun koruyucusa • 'nrTniyen Ba«ın ve Yaym Unuım nıüMiır kontrolun kaldııılması manasına gelecek olsun. lüğüyle, B M U BlrlRlne teçckkürlerlnl ı « u . lan, harb 7anıanına mahsus tahdidlerin Yazan: Salih Murad Özdilek Atom bombası Setıir IKTIBASLA haberleri Kasablarda dün de koyun eti bulunamadı Herbert CUMHURİYET 8 Ağustos 194S IHEM ,r NALINA MIHINA Kıyamet bombası îngilterenin yeni siyaseti Yazan: Ingiliz Başbakan Muavini • « * A Fiatlara zam yapılırsa celebler koyun getireceklermiş... Morrisoni maktadır. IKQ 4 MIYE fkPAMIYl uDEDf L/DA 1 IHOAMIYe Tu TABI LİR 5 10 20 100000 JOOOOO 2o.ooo TOO.OOO 70,000 JOOOOO 5.000 f 00,000 1.000 2000OO 100 200,0 00 10 2oo,ooo 5 200.OO0 1200,000 Ihsmı Scrtvdrek aıluırta blr fürOrunün ldare ettl*l çlft bev^lrll blr nraba tizrrlîKle kere'te yöklU oltîuiiu halde Tsksimde, Nl. ramlye caddefilndpıı Reçeıkcn alîar blrderı Urkmüşlpr Te «lablldleiıle koşnıtt£& Y.KFlamıçlar'lır. Arabacı, asan atlan durtlurmağa mu^affak olaîiıamış ve atlar cadde Oafrlndekl kahvelerden blrlne dalmışlar. dır. Bu arada kahvede huUman m\işterlIerden Ppfer ve AU adında lkl klşl de arabanın altuıda kalarak yaralanmışlardır. Azgın atlar iki kifiyi yaraladı 200 20 OO 20,000 4.0 OOO Bsçbakanlık IstBtl"!tlk Genel mfldürlüğünden; 21 efclm ]ni."> jm^ar gdnü memleketlmlıde yapılarak olan genel nilfu» eayımının esasıni | İçinde lnsan oturan veya lnsan oturması lhtımall olan butün yerlerln numara'nnmnM teşkll edecpktlr. Savıra yö. netmenllklerine göre^ numarasız yerlerde oturanlar hükumete haber vermek zorundadırlar. Bu mecbıırlyefte uymıyanlar para cecasına çarptırılacaklardır, Şehlrlerde, n u . mara ierhası tukılmnînıç veya sonradnn nıımara levhaı konulmak üzere geçlcl olarak fırça İle mımara.=ı lşaret edilmemlş binalard» oturanların sozle veya yazı İle en yakın Beledlye dalreilne haber vermelerl lüzumu bildlrlllr. NUfus sayımı için biitün evler numaralan acak üeası meseleslne gelince, seçiciler, bu siyaselln cemlyet aleyhinde olduğun», geçen lıarbi tnkib eden feci iktisadî hâcliseler sibilesini gene dnğ" r m aktxın başka işe yaramıyacaî'ina hükmettiler. Mııhafa7akârlar, ba^ka bir göstermelik aramamn münasib olacağını düşündüler, profesör Laski'yi, parlmıanter demokrasinin müstebid. diktatör bir rakibi haline koydular, eğcr Işçiler seçilecek olursa, nazuîarın birer kukladan ibaret kalacagma, bu kuk'aların ipi profsör Laski'nin elinde bulunacaçına, halkı nandırmağn çnlıştılar. Heyecan uyandıracak mahiyetteki bu fikir. hergün nlabildi^ine tckrarlandı, hattâ Mr. Churhill'in son nutkunda bile radyo ile nesredildi. Kpndi herabıma, bu fikri. lâyık olduÇu şekilde lslihza ile karşıladım. Beavçrbıook'un ve Rothermere'in basını bu masalı, okurlarına o kadar çok tekrarlndı ki, son derece can sıktı. Laski meselcsi, ileri davası için ciddî bir siyasî tehlike olacağı yerde, Işçi parisine hiç zararı dokunmıyan bir azizlik haline geldi. fakat, büyük bir halk kütlesinde, Muhafazakârlar aleyhin* tepki uvandırdı. MONTE KRİSTO 2 nci forması çıktı NET KİTABEVİ Bayaıtlara Müjde: MODA ALMANAĞI Istanbul Vil&yetlnden: 9 15 eenesl mal! yılı İçinde ol»n bed«nt yol mukrellenerinln 15 eylul \Hr> tta İtibaren hacgl günlerde TB hangl yollarda çalııtırılacaklarına dair olan defterlerl kara kaymakarr.lıklarına «önderll. mlş o'.dupundan bedenl mükellefiyetle a . mkadar olan bütün yol müfcelleflerlnln menBub oltiuklan lhtlyar heyetlerıne müracaatle hangi yol ve hangl günde miıkel. leflyctlerinl yapacakjarmı anlayaraS ntlfu» cılzdanlarile muavyen olan günlerde çalısacaklan yolda Nafıa fen rcemurlarına müracaat etraeleri llân olunur Bedenî yol mükelleflerine CUNHURIYET En gÜ7el sonhahar modelleri, Saç tuvaleti, Yüz makyajı, Dndak boyalan 100 e yakın elbise model r lerile üç renkli olarak bugün çıktı. Bütün bayi'.erden arayınız. Fiatı 50 kuruştur. Nüshası İB kuruşruf. TOrklye Haıio Abone Şeraiti İçin tçla Blr ayıık 800 Kr. flOO Sx. 0ç ayıık goO f 1800 » Alta ayu» 1500 » 2900 » 8*nellJc 2800 • 5400 » « . • D ikkat Gazetemîzs gönderllen evnk vt razılst ne;redlısln edllmeslB lsde oiunmaz nımı, soğuk sularla, lokman ruhlarile güç beiâ ayılttık. o kendine gelirken, ona imrenen kayınvali de de, yattığı kanapede, u&raşa ugra^a bayıldı. Hasıll, e\1n Içl,nekahethaneya döndıi. Kimsede işfaha kalmadıgı için, sofra, yemek yenmeden toplandı. Ben hâlâ ker.diml mide bulantısından kurtaramıyorum. Evcek, bol limonlu çorba ile safra bastırmağa çalışıyoruz. Gene sustu. Bir sisara yaktı: Bana bak, kuzum, dedl. Sen şair Eşref merhumun meşhur mısraim. bllir misln? «Istemem ben fatiha, tek calmasmlar taşımı» demiş. Başını kaldırsm da baksm. Tn.ş bir şey ml acaba? Şimdi ,su serpile serplle güç bPİâ tazeÜeini mııhafaza eder gibi görünen çeİpnklTi bile sırtlayip götürüyorlar. Tahkik ettim. çelpnk denilen o para riyanlığı resne, devri daim makinesi glbl blr sçy olmuş. Mczarın üstünden kalkıp rlden e\s pezer dıırurmuş. tspatı da İşte •^nna aııîrltıftım hllcâye. Ne sünlere kald:k Yarr.bbi! Azrsilin canımızı aldıgl yetmiyormuş gibi, kullar, ahretteki tek ımvanımıj olfln «rahmetll» lâfını çeklp nlırlar, iBPzarımızın üstündekl çlçege 'oysuzlir mıısallat olurlar. Ölürsem. «akm çelenk molsnk getirmeyin, yarm phrptte or parmaÇım yakanızda olur ha! Hakl) TMB1LET 5 i. U9WjİLEj2st. ÇiYBFK B/LlT 125 K» Çiçek düşmanları Dişarıdaki güneşln bütün ğmı vücııdünde birık tirmi.ş gibi buram bu ram lüterek odama girdi. Teıden süngere dönmiiş nıendiliııi îilak yüzılnde, ıslak ensesln<le gezdirdî, bırag daha rtitubetlendl, sorinledlnı sandı, •jaşmı koltuğun arkalığına dayadı, halsiz halsiz soludu, sonra dogruldu, öfke ile yii.'.ılme baht:. Gözlüğünün k.ilm cam'an arkasınCan beni fena fena süzen pözlerı üzerine limon sıkılmış taze lstiridye gibi t'rpertller geçlriyordu. Burnuından soluduğumun farkındasın deği: ml? dedl. «fnsaa başka yerinden solumaz ki!> dlyecektlıa, vaklt bırakmadı, devam etti. Ne olacak bu hal kumım? Ne diriye rlayet kaldı, ne 3Uiye hürnıet! Esklden bir lâf vardı. Köhnelcşti, kullanılmaz okiu, diye attık mı, nedlr, kim;eden isitmiyonmı. Yerine getlreni de görmüyorum. Öliilerl hayırla yadeJinlz, d^rlerdi. Hangi hayır? Daha ahrete göçer göcmez, nüfus kütü£tine, s.öp^ (jlilsü çlbi »ftlfl filânea» diye yaaveriyorl.ır. Ölecfgim diye ödiim patlıvnr. öliimd>n korktııgıım için ripgil vailahi; Sınmın çocuÇumun ntlfu* fp^kereslne, «öl i H«rai o51u» yahııd kızı, karwı yazacakiar diye. Ben gfttikten sonra, bi7İm hanımın. nıahkemeden vernset ilftmı alırkçn nı ıbi^rin ajzıp'la adı: <Ölü Recai eşl Nadldeee!» olacağını, Büyük Sanatkâr: ZATİ SUNOUR tu akşsmdan itibaren : KADIKÖY S Ü R E Î Y A BAHÇESİ.VDE temsillerjıe başlıyor. OyurJar ancak bir haîLa devam edecek ve her . gece yeni hünerler gosterilecektir. B U A K Ş A M Y A R I N Saat 21.45 t e A K Ş A M Üsküdar /| Salacak P A R K Gazinosunda ÇİÇEK Sinemasında (J W Arnavudköy TAYFÜR Palabıvıkyan Yani Babanoğlu Bahkçı OSJIAS Kahkahalar BU A K Ş A M : Gecesi tmA B A K I R K Ö Y düşiinUrorum da, öfkemden saçımı b«şımı yobcağım geliyor. Merak edip Inceledim. En medenkinden en bede\isine kadsr, hlç bir cenılyett^ bu kadar takır takır lâf edilmii'or. Göçmüşleriınlze merhum denıek kJbirimtee ml dokunuvor yahu! Hanl A?rall olsam, klmsenin canını elınıyacRgım. TJzağa gitme birader, ölü Ahmed, 61(1 Mehmed filftn gpne neyse ne. Bilyiik adam islmlprlnln başına şıı ülit lâfını blr getir de bak, yüzüm kızarır mı, kızarmaz mı! Ölü Namık Kcmal .ölil Mlthat, ölü Fatih, ölil Vnvıız, ölü Köprülü, 61U Flkrrt. ölfl Mehmed Akif.. Yeyer ml? D«ha saya5'im mı? BeSendin ml? Durdıı, soludu, derin derin Içlni çektl .koltıığun kpnarlarına ellerlni dayadı, ilprl dogru uzandı: Lâfa böyle başladim ama, anlatarafım mesele bnşka. Şu çelenk derdi. Hanl ceiRzeji dtifttln Blnvına döndüren enk vftrya işte o. BRIC başıma ne «el«11, sana anlatayım. Oç glln kadar ojuyor. Atf<am. yorjr.ın argın eve freldlm. Blraz peç knld'ftım için, sofrRyı kunılmıış buldum. Baktım, sofrada blr başkalık TW. Masanın iki başma, koca koca vazolar dolusu çiçek konnıış. Bunlar nereden çıktı? diye sorduın. YENI B A K ı R BAHÇESINDE RAŞID RIZA TİYÂTROSU ZEHRA BİLİR Kemanî BENİ NOBAR TEKYAY ve Arkadaşları komedi 3 perde Ö P Ü N Ü Z Kapıcı getirdi, dediler. Bh, olurya, zâlılr kıra mıra geüaneğe pitfl, çiçfk topladı, dönüşte bizd de. hatır hoçlugu hediye getirdl. dedim. tşl fı'21* kurcalamadım. Yemeğe oturdıık. Fakat, bir sual lşaretl, vidalı sRlıncak çivisl blçimile .kafamın i\!.ıi ha oyar, ha oyar .Vazoda, boru çiçîjinç benzer koyu san mı despm, kaviın Içl ml desem, blr tuhaf çiçekler var. lîem de, ötekiiprden kat kat fay.la mi'r.'arr'a. Yarabbi, ben bu çiçeği nereden gördüm? Düşiln, taşm, bulamadım. Yemek bitti, sotrsdan kaltctık. Benim aklımda hep o çiçek. Zihnim bir kere takıldı. kurtarftbılirsen kurtar. Ayol sende bir durgıınluk var, ne dlişilnilvorsun? diyorlar. DlyorlRr» ıtmıı, ne tny<\n. knfamın lçindpkl lsfifhnm işarctini s«jkUp atamıyorum kl! O gecp. bonı çlçejjl blçlmlndeki o san çiçekler riivama bile glrdl. Ertesl gün. ayni şey. Akşama kadar hep o çiçeği düşündüm. Hanl neredejse çiçek çıkaracagım. Nilıayet. o ikinci günün akşami, tam sofra bu^ında. aklıma geldi, Arşimedin ruhııau şaâ edecek bir feryad koparmışım. Buldum! Herkcsin ödü patladı. Ama. ben mtmnundum, aradığımı bulrmıştum. Bîru biçiml sarı çiceklerl. blr iki gün evvel. blr cenaze arabasının Ustünde giden çflcnklordp görmüçtüm. Fırladım. kapıcıyı çağırdım. Blze hediye gelirriiiU çiçekleri nereden aldığmı sordum. Pür tebpssUm, koltuklannı kabartank Izah etti: Hari evvolsl gün, blr tören yaptılardıyn, dedl. O tören yapılan kabrlstnnm bfkçisl benim akrabamdır da... İşte oraya şplen cplenklpri bozmı;1;. bir kucak dolusu verdi, ben de blrazını size ıretirdlm... fzah bltmrdpn. arkamdan dognı bir fprvad kr.ptıı. Bİ7.im hanım çak^adal^ •liisilp hfyıMı. tklncl blr f^ıyndla, ksyınvaldfvl knnnppyn uznttılnr: Adostlar! YPi^pk ?ofra?ınn cenazç çiçpğl koynııı?ıız! tl&hl herlf. boyun boıın de\ıiloydl de getlremea olaydın D«li. r'ir hlddet çıkıp glta. e nıi! Diyor da blr daha dsmlyor. Çîçekler. mıydı, haksız mıydı, bllmem. daklkasıuda çöp tenekeslnl boyladı. HaH. V.