24 Eylül 1945 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

KUVVET GIDASI 22 i I O . . yil b3yi .' 7 5 8 0 umhuri • «~»™^w~ CAĞALOĞLU Telgrai ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbuJ Posta kutusu: Istanbul No 246 "'""" nAnan r SAR LOKANTASlğj&V Fevkalâde yağlar, tazelik, ehveniyet, her nevi günlük" Karaköy, Bebek durağı Tel: 49005. TI»«: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298, İdare ve Matbaa ' Pazartesi 24 Eylul 1945 üttefikler arasında anlaşmazlık başladı Kaç aclıııı ? NewYork 23 (a a.) NewYork gazeteleri yemdçr Sovyetler Birhğile AngloSakson demokrasileri arasmdaki zıddiyetten bahsediyonar. Gazete muhabirlerinin telgraflarına göre, Sovyetier Birliğıle diğer üç buyuk de\letın münasebetlerinde uçurum gittikçe geniş'.emektedir. NtwYork Times gazetesine göre, Sovyet idealîeri dığer b'itün demokrasilerin ideallerıle telif edilmez telâkki olunmaktadır. Bunun neticesı olarak Ingiltere, Amerıka ve hattâ Fransa arasında bir blok yapmalıdır. Amerihanın Avriıpa işlerini terkedeLord Halifaks, İngiliz malî rek kıtasına çekileceği söyleniyor durumunun ciddî olduğunu Nevyork gazeteleri, Rusya ile üç büyük devlet araAmerikan milletine bildirdi sındaki uçurumun gittikçe genişlediğini yazıyorlar ondra konferansına dair Ingiliz gazetelerlnin dnceden açiğa vurduğu kötümser tahminler fazlasile gerçeklesecek gibi g'6rünüyor. Bes devletin dış bakanları arasında jjünlerdenberi siirüp giden konuşmalardan simdiye kadar müsbct hiç bfr netice çıkmaroıştır. Heraen herjfün yeni bir istekle ayağa kalkan Sovyet delegesini öteki murahhaslar asık snratla dinlerken, dünya efkârı da konceyde olup bitenleri gazetelerden hayretle öğreniyor. Isçi partisi Ingilterede Iktidar yerine geldikten sonra Sovyet Rusyanm kendi isi bakımından daha itidalll bir istek politikası giideccği sanılmıştı. Hcle Potsdam konferansını takib eden Japon hezimeti biilün dünvaya iimid ısıkları scrpmisti. Artık Miittefiklerin kolayca anlaşacaklarına lıiikmolunuyordu. Meğer nekadar aldanılmı?! Sovyet Rusyanm emniyeti adına bııgiin ortaya atılan iddialar o derece nsırıdır ki, bunları kısmen olsıın yerine getirilmis farzetsek, Ingiltere ile \nıerikanın niçin harbe girdiklerine, bıınca yıldır bu kadar feriakârlığa nr.leıı katlandıklarına akıl erdirmek imkânsız bir hale gelir. Avrupada tek devlet hegemonyasına tahammül edemediği için kendinl hiç hanrlıksız atcse atmaktan çekinmij en İn£İUererr.buKÜn».]Baliıkı dfij hizinden Kızıldenize, Oder nehrinden Adriyatik kıyılanna, kurey Afrikadan Eritre'ye kadar uzanmak isteycn bir Rusya ile karşı karşıyadır. Doğrusunu soylemek lâzım gelirse Alman iddialan hem daha insafliydı, hera de dünyn barısı hesabına daha u*ak bir tehlikeye i«aret sa\ ılabilirdi. Almanya. yeni nizam maskesi altında gerçek niyetlerini acemice saklamağa çahsırken înçiltere uzaktaki tehlike>i sezdi. Hattâ bir gün Sovyet Rusyajı da karşısında doğar olarak görebileceğini hesaba katarak, Rıu Alman paklından tam on giin sonra, harbe girmekten çekinmedi. Şimdi Sovyet Rusya, gerçek niyetlerini saklamağa da lüzıım görmeden dünya haritasının hüjük bir kısmını kendi rengine çevirmek istediğini açıkca sövlüyor. Altı yıl önce Almuny.iya karsı yapmadığı fedakârhğın on kntını buaün Ingiltere Rusyaya karsı nasıl yapabilir? Buna ihtimal vermek imkânsıs olduğıına göre, Sovyet Rusyanm sîmdiki politikasını hangi sebeblere >orabilirü? Bu hususta ileri sürülen başlıca iki düsünce var. Bir tane«ine göre Rusya kendi millî ve emperyalist gayeleri bakımından bazı kazanclar ele geçirmek Istiyor. Xe koparırsam kârdır! Düşüncesile hareket eden Moskova hiikumeti, şarkvâri pazarl'k metoduna baş vtırmakla bir takıtn başarılar clde edebileceğini sanmıstır. Mümkün oldıığu kadar çok istiyecek, sonra yavaş yavaş inerek mümkün olabileni kurtaracaktır. Şarkvâri pazarlık usuliinıi garb kafnsı kabul etmez. AngloSaKsonlar göziinde millî menfaatlerin dajandığı bir takım kombinezonlar ve o kombinezonlarm Amerika jngiltere iktisadı aöröpeleri L Habeşistan da Beşlere bir muhtıra yolladı İmparator Haile Selassie, İtalyan mfistemlekelerinden pay ve denize nahrec istiyor NewYork Herald Tribun« garatesine göre, baa davletlerinin. memnuniyetsizJLklerine karjıhk olarak Molotov da, San Francisco Konferansı esnasmda Stettinius'ün Gromıko'ya yolladığı bir mektubda, Ameri'sanm vesayeti ıdaresinde Sovyetlerin iştirakine muhalefet etmiyeceğini bildırmiş olduğunu ileri sürmektedir. Söylendığine göre, MoLondra 23 (B.B.C ) Dün gece radlotov, Trablus'un vesayeti bahsinde Amerika ve Ingiîtereyi Rusyaya karşı cephe almış olmakla itham etmektedir. Hal yoda Amerikan milletine hitaben konu Arkası sahije 3, Sü. 5 fe şan ingiliz elçisi ord Halıfax, ingiliz iktısadî ~ve malî durumunun ciddî olduğunu, fakat hiç bır çekilde ümıdsiz bulunmadığını kaydetmiş ve Tngiltere eğer Amerika ile anlaşamazsa ticaretini daha fazla sterling bloku memleketlfrle yapmak zorunda kalacağını söylcmişür. İki devlet arasında bir anlaşma olmazsa dolar ve sterlin rekabeti başlayacak Hind kongresinde komiinistlere söz verümedi Nutuk soylemek istiyen bir komünist «yuha» seslerile kürsüden indirildi Ingilterenin Washinetnn Büyük Elçisi Lord Halifax ATOM BOMBASI Amerika cevab veriyor Washington 23 (a.a ) Ayan ticaıet komısyonu üyesi cumhuriyetçi O\ven Brevster, radyoda Ingiltere, sterling blokunu tasfıye>i reddettıği takdirde, Birleşık Amerıkanın bir dolar bkku kurmak zorunda kalacağını ve bunıı da Ingılizler için fecî bir ticaret harbin» yol açacağını soylemış ve şöyle dem'ştir: t Bırleşik Amerika, Ingiltereye sterling blokundan, rüchan usulleriııden ve milletlerarası ticareti bozan dijer SİJtcmlerden vazgeçmek şartile, kalkı iması için yardım etmeüdir» Yeni bir harb çıkarsa dünyayı mahvedecek ! İngiliz Ticaret Bakanı, korkunç bir nutuk söyledi NADİR NADİ Arkası sahife 3, Sü. 4 te Londra 23 ( a * ) ^ Ticaret Bakanı 9ir SWTÎr<5r<l lCr!rrr>iTm"*ksîitn. Newcastel'de mustakbel dunya emniyeti hakkında sö^ledigi bir nutukta sıtom bom•basının milletlerln üzerinde Damokles'ın kıhcı gibi asılı bulunduğnnu söylemiş ve milletler bu yeni kudretl lnsanlık hinde kullanmadıklan takdirde mahvolmava namzed bulunduklarını llave etmiştlr. Sir Stafford Cripps, Birleşmiş milletler Ihzarl komlsyonundan bahsederek demlştir ki« Beynelmllel anlaşmayı ve işb : rliğinl ümid etmekle beraber bunun akim kalabileceği ihtimahne karşı hazır olmak ve kım'et sivasetlne avdet etmek lüzumuna kail olanlar çoktur. Fakat atom bombası hâdısesi sıyaset sahne=ini kökünden değiştirmiştir. Atom bo'nbaHabe? İmparatorn Halle Selassie, Habeşistan kurtarıldıktan sonra tekrar sı sırrının urun zaman gizli kalabilecetahtına geçince, Ingiliz subaylarile görüşüyor ğmi tasavvur etmek manasızdır ve yeAdLsabatoa 23 (a a.) Habe? hükuMuhtırada nlhajet İtalyanın konfe ni blr harb muhasım iki taraf Için de meti 20 eylulde Di} îşlerl Bakanları ransa murahhas göndermeğe davet e felâketli neticeler verecektir. Yeni bir konferansınr. verdi&i muhtırayı yayın dildiğl, Habeşistanm edilrr.edıği, halbu harb milH ve beynelmilel bir İntih lamLştır. Bu muhtırada htlkumet, İtal kl tecavü3 kjrban olanm hiç olma2sa demek olaeaktır. Bu yeni harbirı galiya ile akdolunacak nihat sulhun temel mütecavizle müsavl muamele görmesi bi bulunmıyacak ve netice herkes içın l»rini atmak üzere toplanacak olan kon lâzım eeldıği belirtilmektedir. kat'î ve felâketli bir hezimet te?kîl eferansta Habeşlstanın, mumessllleri vaMuhura, Habeşistanın, Birleşmiş mil decektir. Selâmet*yeni dünya teşkilâsıtasüe noktai nazarını müdafaa etmek letler içinde. tam manasile İtalvan te tmdadır. Mılletler, işbirliğinin nme'.î hakkını istemektedir. Arkası sahije 3. Sü. 4 te bir kıymeti olmıyan bir hayal olduğu Londra 23 (a.a ) Batı Polonvadan fıkrini bertaraf etmelidirler. Dünya fe kaçan, milyonlarca Almanın serseriyarasvonu veva beynelmilel isbirlişl artık ne dolasmasından hasıl olan ciddî duuzak birer hedef değildirler. Atom bom rum Müttefık makamlarını endişe'endir bası bütun tarihi altiist etmiş ve daha mektedir. Son hafta tatilinde, Devlet uzun seneler beklemegi imkânsız bir Bakanı Noel Baker'in Berlin ziyaretingetirmiştir. den bu netice çıkmaktadır. Bu serscri Atom bombası tehlikssi karş'smda halkın iki milyon kişi kadar olduğu ArUası sahife 3, Sü. 1 de tahmin edıliyor. Bunların yarım milyonu ingiliz bölgesine yerleşmeŞe çahşacaklardır. Kafüede ekseriyeti kadın ve küçük yaşta çocuklar teşkil etmektedir. Mu'nacirleri yerleştirme 1 ! için Kahire 23 (a a.) France Presse a tebliğı ve Italjan sömürgelerinin akıalelâcele tahta baraka'.ar inça edilmisjansı muhabıri bildiriyor; beti hususunda büyük devletlerın t a tir. ingiliz askerî makamları yiyecek Hazırlanan barışm Versailles karlar kmdıkları tavır Mısır basmmda bu fikLondra R 23 (BY.UM.1 Reııterln meselesinden çok, salgm hastahklardan dahi değeri olmıyacaktır. Ortaşarkî da ri uyandırmıştır. Tokyodan aldığı blr habere gör«, Tür endişe duymaktadırlar. Bu halkm bir ir Ingiliz siyasetınl hulâsa eden Londra Arkasi sahife 3, Sü. 2 de '•civpnin Tokvo büvıik elcisi Mıraffer çogu sari hastalık mikrobları tasımakGbker ile elçilik erkânı ve Türk koîo tadır. nisi sıhhattedirler. Amerikalıların serbest bırakacağı Türkiyenln Japonya fle slyasl mUnaAlman esirleri sebetlerini kestlği «aman, Türkiyenln Londra 23 (BB.C.) WashingtonJaponlan «nterne etmesi tteerine, bundan bildırilıvor: lar da Japon hükumeti tarafından enBirleşik Amerikanm elinde buHnan terne edilmlşlerdlr. 4.400.000 Alman esirinin yakmda serbest bırakılacaSı haberi verıimektedir. YalKendi kendimizi tenkîdı nız 1,700,000 esir alıkonulacaktır. Fn evvel serbest bırakılacak olanlar ziraat ve maden işçileridir. Taşıt işçi'eri bun Bombay 23 (a a ) Hind kongreslnd? komunii, aleyhtarı numa>ışler yaIngiltere biitün pazarlara mal pılmıştır. Kongre uyelen, komünistlerl dökecek rnilli blr harb oldugn iddiasıle emperLondra 23 (a.a.) Maliye Bakanı Mr. Dünyanın bize karşı manevi bir boryalist bir harbi dKteklemış olmakla itDalton verdıği bir nu' ıkta dolarla te CVL vardır. Zira biz harbin ılk karanlık ham etmi^lerUır. . dryryi icab etttrcn rtha(4tr azaitmak günîermde tek başıtmza kaldık, fak«tKongreye iştirak eden 25,000 kişi. hJç için hükumetin bazı teibirler aldığını yenmek azminl kaybetmedik. bir komünistin kürsuye çıkıp söz söybildirmiş ve Ineilteremn başlı:a yiyecek İngiliz gazetelerinin tefsirleri lemesins müsaade edılmemesırj lst?mişV» iptıdaî maddelerden ibaret olan haLondra 23 (a a.) Sunday Chronicle tır. KongTedeki altı komurüst tiyeden yatî mahiyerteki ithalâtinı bdej ebılmek için ihracatını kendisine açık olan bü gazetesi Lord Halıfax'm radyo ile ya biri olan doktor Ashaaf blr nutuk verşoyle nvk istemişse de daha bir kaç kelime tün pazarlara biran evvel dokmeîc zo ymlanan nutkunu incehyerek soylemeden «yuha» ses'sri arasında yazmaktadır: runda olduğunu belirtmıştir. kürsüden inmpğe mecbur kalmıştır. Bu nutuk, Washıngtonda bir an'aşMr. Dalton sözlerine ^unları ilâve etKongrenin icra komitesi, komünlstmiştir. Arkası sahife 3. Sü. 3 te lerin ıtham edıldikleri hususlan gosteren bir liste ile komünistleri kongrenin bütün komisyonl^nndan çıkarmayi hedef tutan bir karar hazırlamak t a savvurundadır. Batı Polonyadan kacan Almanlar ları takib edecektir. Ekserisi kadın ve çocuk olan iki milyon ınsan. serseriyane dolaşıyor ve ingiliz bölgesine yerleşmeğe çalışıyor Berlinde yapılacak spor yarışlarına Ruslar iştirak etmedi Londra 23 (a.a) Brı'avjva'nm diplomatik muhabiri vazıyor: Hind kongre partisince İngiliz tekliflerinin «müphem ve memnunluk verici> olmadığı bahano^ile reddedümesi Londrada inkisara sebeb o mustur. Kongre, ileri sürülen red sebeblerini, t a mamlayıcı beyanat vapılmımış o'.ma3i hasebile, tam bir bağımsızhk olnad.'kça, kongrenin hiç bir surette tatmin edilmiş olmıyacağı hakkmdaki bahane^ir.iıı tam manasını anlamak güç olacaktır. Çünkü, esasen bahis mevzuu olan nokta Hindistanın bağımsızlığını sağlıyacak olan jolun bulunmasıdır. Londrada hayal sukutıi Şiddetli bir nota Mısır hiikumeti birçok taleblerde bulunmak üzere Ingiltereye bir nota verdi Tokyodaki Tiirk elçiliği erkânı sıhhaHedir Berlin 23 (USIS) Oğrenıldiğine öliime mahkum edildi göre son dakikada Sovyefler, bugün Ber Belgrad 23 (USIS) Vatana hıyanet linin Olimpiyad stadyomunda yapılacak olan 4 Muttefik büyük devlet spor ya ve düşmanla işbirliği yapmış olmakla rışlarına iştirak etmemeği kararlaştır Itham edil«n 14 ü general olmak üzere mışlardır. Bu anî değişikliğin sebebi 17 kişi, dün Yugoslav Yüksek Askerl Şurası tarafından ölüm» mahkum edilhenüz malum değildir. Arkas\ sahife 3, Sü. 2 de miştir. Yugoslavyada 14 general Fenerbahçe G. Sarayı düıt î 0 mağlub etti Kaç kîşiyiz? Tleri memlcketlerde ve bizim memlekette yapuan nüfut sayımları arasındaki fark\, bir dostumur, geçen gun şöyle artlatıyordu: ileri bir memlekette kaç nüfu3 611 duğu her zaman için malumdur. Arada bir yapılan sayıralar sxrf bir kontrol malıiyetindedir, hattâ daha zit/ade, me İstanbul millet vekıllerı dün Kartal selâ h;c mezunlartrun yahııd bakkaUa Halkevinde toplanarak halkn düeklerini rın odedini öğrenmek gibi tdli tavvifler dınlemışlerdir. Toplantmın başmda için yapıhr. Bizde i«e kaç kişi olduğu mllletveklU Zıya Karamürael, geçen semuz, ancak beş senede bir yapnğımız neki diiekler hakkmda izahat vermiş'ir sayımla belli ohıyor. Kartal halkı, mületvekillerınden kaza Aradaki fark dikkat edUmeğe değer. dahılindekı üç ayrı belediycnin bırleşNuftıs kaytdlanvuz o kadnr boşıboj, o tir»lme;ini, Yakacık otobüslenne lâstik kadar pensav, o kadar pejmürdedir ki vcrılmosini, gene Yakacıkta bir otel her istediğimiz anda kaç kişi oldtığu inşisını, ko>un içinde sanatoryom yavnuzu bilmeğe imkân yoktur, Miscıl mi pılmasma mıiiaade olunmamasmı. Mallâzım? Işte altı senedir, ve hâîâ, ekmek tepeye su temmini. istımlâk işlerıne e\ten başlayarak tek bir maddeyi dcğru buhranı yüzünden şimdilik ara verilmeKupa maçı içln dün karşılaşan Galatasaray Fenerbahçe takımları arasındaki maç çok he>ecanlı olmuştur. Maçı dürüst vesıkaya koyup tevzi edemedık.. smi îFteırıslerdir. Bir vatandaş, Kartal Çimento fabrıNasıl edebılirdık? Kaç îcijt olrfvrjut 0 Fenerbahçe takımı kazanmıştır. Yukarıki resimde, Fenerbahçe kalecisinin bir kurtarışı görülmektedir. Bu mühim Arkası sahife 3, Sü. 7 de • • & aid arkadafnnız Eçref Şeflğin yazısı iMnei gahlfemlzd«dtr. »$ muzdan haberimiz yok ki!. $% Nilletvekilleri dün de Kartal halkını dinledilet Harb sonu dünyasıntn i!k turistleri!..