9 Mart 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ECZACI Yakup Atasagun DOKTOR Dinar Mes'ud Atasagun Dinar Cumhurıyeı 22 inci yıl Sayı: 7743 K U R U C U S U . Y U N U S NADI Telgraf ve mektub »dred: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutusu. İstanbul No 246 Telefonlar: Umum) Santral Numarası: 24298. Tan taleri: 24290. Matbaa. 24290 CANAVAR Her sahıfesı her satın macera ve heyecan dolu polis romanı 176 stîhıfe 125 kuruş Rus kuvvetlerinin Irandan talebini reddedecek olursa.. Amerika Cumhur Başkanı bu suale ve lerhal çekilmesini bekliyoruz,, Churchill'in nutku hakkında gazetecilerin Moskova sükut ediyor, İngiliz ve Amerikan notalarına hiç bir cevab verilmediği gibi tahliyeye aid her hangi bir hazırlık da görülmüyor sorduğu diğer suallere cevab verdi Was ııngton 8 (a a") Cumhur Başkanı Truman bugunka gazeteciler top lant suida yaptığı demeçte Churchıll in nutkunu sojletneden bu nutkun nuhtevası hakkında hiç bir malumatı bulunmadığım «o^em ştır Mr Truman Birleşik Amerikanın soz hürriyetinin hmum surdugu bir yer ılması hasebıle Mr Churchıll m fikirlerini ifadeye tamamen serbest bulunduğunu ve kendisi de Ingıltereve gıttıg takdıroe aynı hakka ma ık o acagı ıntıbaında bulund ıgjnu ilave etm ,tır Bununla beraber Mr Truman Churchıll n nutkundaki cümleleri yonımlamak ıstememışta Mr Truman ChurchıUın nutkunda ileri sürülen ingiltere ile Amerika aıasuıdakı askeri ittifak teklifine karşı fık rını munasıb bir zamanda bıldır°c°gını söylemiştir Cumhur Başkanı Ingıhz Amekıkan skerı ittifakının imkanları hakkında bur yorumda bulunmak istemem ş ve harb sulh andlaşmalanle resmen sona ermedikçe muhtelit genelkurmayının Washingtonda toplanmağa devam edeceğini sovlem ştır Uç büyükler arasında pek yasında bir toplantının japılacagnı tahmin et m*dıgmı söylev en Mr Truman geecet böyle bir toplantı ıht ma nın taman en reddedı memesi lazım geldiği flitinde amerikanın Sovyetlere ışkanTruman'ın demeci ierdiği Notanın Metni Eğer Rusya Amerikanın Halk Partisi Genel Kurultayı nazırlıkları Genel Sekreter bugün şehrimize geliyor J Cumartesi 9 Mart 1946 AHMED HALİD KITABEVl J an meselesinin mu ne olacak? •t ovj etler Bırlıgı Iranın en 5V zengin sıv asî ve stratejik 3 / bakımdan en ehemmıv etli olan Azerbav candaki ordusunu ekmedi ve şimdilik çekeceğe de mjor 1941 de Sovjet Busjaja japılauttefık malzeme jardımmı suıat et ve kolajlıkla geçirmek için Rus alız kıt alan tarafından işgal edıl'Vmerıka harbe girdikten sonra ıktar Amerikan askeri de bunlaıhak etmişti Bu uç devlet harb en altı ay sonra janı (2 mart la) Irandakı askerlerini gen çektaahhud ve İran topraklarının bu'unu garanti etmişlerdi taahhüdü ıjı nıjetle ilkönce ye. etıren Birleşik Amerika oldu D«tı aylık müddet tamam olmadan akı askerlerim çekti Çunku ısgaıl sebebi daha Avrupa harbi biter t hattâ daha Avrupa harbi bıtn de ortadan kalkmıştır Çunku fıkler Almanları \unanistandan ge adalarından atarak Boğazlar ıu açtıktan sonra da Sovjet Rusçok uzun Basra körfezi Iran yolu e Karadeniz joble harb malzemesi ermek imkanı elde edilmişti Bovunca da İranın Müttefik asken ışaltında bulunmasına hiç lüzum amıştı hakikati ve lüzumu ilkönce takdir Amerikanın arkasından ingiltere Irandakı birliklerini tedrici surette almış ve nıhavet Iran toprakların embolık mahıv ette kuçuk bir kuvbırakmıştı 2 martta onlar da gen Tahranda kanlı nümayişler oldu? solcular işi azıtıyorlar Washington 8 (a a ) Iran hakkmda Sovyet hükümet ne verilen Ameri kan notası bugün neşredilmiştir 'Notada Soviet hükümetinin Azerbaj canda işgal kuv\et erim tutmakla evvela 29 ocak 1942 tar hinde Sovyet Rusj a İn gıltere ve Iran arasında imzalanmış olan andlaşmanm metnine sonra da Birleşmiş Milletler anayasalının ruhuna tecavüz ettıgı bıld rılmekted r Notada bilhassa şovle den lmektedır «Amer kan hükümeti şunu hatır atmak ister ki Sovjet hükümeti 24 kasm 1945 te kendisine ver len AmerJtan Neu York 8 (a a ) France Presse notasına cevaben 29 kasım 1945 tariajans b ldırijor hinde şgalın 29 ocak 1942 tarihli uçlu Mr Bvrres bugünkü gazeteciler topandlaşmanm hükümlerine göre de\am lantısında yaptığı demecde Ankara J» edeceğini bildirmiş ve adı geçen and Moskova aracında hudJd tashihi mesea=ma hükümlerince Sovyet kıtalarının lesinin Potsdam konferansında ortava Japon Zaferinden a ti ay sonra yanı 2 mart 1946 da gen çekilmeleri gerektiatılmamış olduğu yolunda Mr Truman ğim tasr h etmişti Amerikan hukume tarafından yapılan beyanatı teyld etmişti elmdeki malumata müsteniden bej an tir Bununla beraber Mr Bjrnes Bo«der JH, bu taahhud. Güvenlik Konseğazlar meselesi konuşulurken M Moloyinin son toplantısında müzakere edil tovltu ttiimüıte bulanmak suretıle bu menus ve Konsey Sovyet Rusya ile meseleden dolayısü» bahsetmiş olduğunu Iranın doğrudan dogruja yapacakları Gunlerdenben onunde numav işler olan tasrih eylemiştir uzakerelerle ihtilafa bir hal tarzı bulIran Parlamento binası Mr Bvrnee şöyle devam etmiştir malarını kabul etm ştı > «Baş\an Truman bu meselenin pro duklan bildiri mektedır gramda bulunmadığını ve binaenlevh Nota şöyle devam etmektedir Amerikan notasında bundan sonra «Amerikan hükümetin n kanaatsnce müzakere ed lmed gını sovlemekte hak 1943 aralık ayı andlaşması ileri surulrrekted r Bu anlaşmada Amerikan yukarıda anlaşmaya imza kojmuş dev lıdır Bununla beraber hafızam beni yaSovyet ve ingiliz hükümetlerinin «Ira letlerden bin tarafından Iran toprak nıltmıyorsa hatırladıgıfna göre M Monın bağımsızlığını hükümranlığını ve larında Iran hükümetinin rızası veya lotov Moskova ile Ankara arasında bir loprak tamaml gını idame etmek> arzu arzusu olmadan kuvvet bulunduru ması ıtt fak andlasmasının müzakere ed 'mek«u üzer nde tamamen mutabık bulun ArJcast saht/e 3 Su o te te olduğunu faxat bu andlaşmanm Boğaz arla ıkı kuzey vilayeti meie e^mın Arkası sahtfe 3 Su 2 de Türkiye ve Rusya Rusların lalebleri hakkında Amerikan hükümetinin malumatı Atom sırrı Casuslar Amerihada da faaliyette bulunmuşlar Partili gazeteciler dun C H Partisi istanbul vilayet merkezinde toplanmışlar ve Parti tuzugu gereğince hasbıhallerde bulunmuşlardır Cumhurıjet Halk Partisi Genel Sekreteri Kırklareli saylavı Nah Atul Kansu bugün şehrimize gelecek burada Parti teşkilatı işleri ile meşgul olaMr Harrj S Truman caktır bulunmuştur Yabancı devlet adamları Cumhurı>et Halk Partisi genel kuıulnın Birle ık Amerika;, gel p zı aret tayının on beş nisanda toplanmıya çaetmekte tarramen «erbest bulundum a ğırılması kat ıleşmıştır Şehrimizden bu rmı so>leyen Ba'Ñsan eğer Uç Bujus er kurultaya dört de ege üe saylavlar iştiarasında b r toplantı yapılacaksa ourun rak edeceklerdir Parti program ve t u B rleşık Amenkada olması lazım ge lı zugunde yap İması düşünülen değişikg m beyan etmiştir likler son şeklini almak üzeredir Arkası sahtfe 3 Sü 2 de Partarun devletçilik hakkındacı prens plerı daha izah ı bir hale sokula ak ve bilhassa sınıf konusu üzerinde t d lat yapılarak işçi ve çiftçi part a nın teşkili de imkan altına girmiş olacaktır «Değişmez Genel Başkan» sıfatının «Genel Başkan» şekline konması «Genel Başkan» vekilliğinin hükümet reı^l gınden avırd edilmesi konu mevzuudur En ziyade ilgi uyandıran işlerden biri de milletvekili adaylarının tesbıt ve ı an şeklidir Bunun genel başkan, başkan Arkası saHtfe 3 SU. 6 da »ıltere ile Amenkanın aksine olasovv etler Bırlıgı 2 martta da Iran ordusunu çekmedi Daha evAzerbav canda tnahud istiklal haeti alevlenip de uç devletin aslerını 2 marttan evvel gen çekme înonu ile, Lübnan Cumhur volunda bazı diploması teşebbüsleri ıldıgt zaman, Moskova evvelce ımBaşkanı arasında dostluk ınmış olan andlasma hükümlerine ve iyi dilek telgrafları e ancak harb bittikten 6 av sonra erlerini çekeceğim tekrarlamıştı Fa. teati edildi iste 2 mart gelip çattığı halde SovRuiva Kızılorduvu hala Iranda Ankara 8 (a a ) Suriye ve Lubn^nm Londra 8 (a a ) Añado j Aıansı Mun r Ertegun un cesedini Istanbula maktadır Cumh ırıgötürmek üzere jola çıkma ma Ameri, bağımsızlık arının Türkiye mtı oze muhabiri bildiriyor lovjet Rusj anın Iranı 2 martta da Manchester Guardian gazetemin kadakı muşahıd er¿n husuM bir ilgi gos jetı hükümetince tanınması münasebelije etmıvecegı mevdandavdı Azer t l e Lübnan Cumhur Başkanı »kse ans terd k erini b idırmeKtedır >can hadiseleri bunun bovle olaca New \ork muhabiri Turkıvevı zıva Bu ingiliz muhabirine go'e Amerika Besara el Huri taraf ndan Cumh ar Başıı açıkça gosterıvordu Esasen o ha rete gı meV.te olan Amerikan harb gekanı İsmet Inonuje gönderilen dostluk eler bu netıcejı elde etmek üzere m len hakk nda gazetesine Eonderd g Bohr j e Basan ıgı Amerikan harb ge ve iv ı dilek telgrafına Cumhur Başkanı bir telgrafta dünyanın en buvun harb milerinin CebehıttariK açıklarında ya 1 zırlanmıştL manevralarda ingiliz filo una te^ekku ve dostane temennilerle muMüttefiklerin zaferinden sonra Mosgeniler nden biri olan Mısıourı zırhl pılacak kabele etm «Lr vanm Şimal Buz Okvanusundan Ha sınm kuvvetli b r h maye t Osu refa iltihak edebileceğine dair hiç bir te Arkası sahtfe 3 Su 3 te r denizine kadar uzanan genis sahada katinde olarak müteveffa tavuk e çı tbık ettıgı sıjaset ve strateji hep a j prensıplerı takıb edıvordu Arazı iş. ılı suretıle asken nüfuz bölgesi tesisi ıretıle sıvası ve komünizmi y av inak ıı etile ideolojik bir şekilde batıja jgru mumkun olduğu kadar genı^leek ve vavılmaktan ibaret olan ana ov jet politikası Iranda bu uç vasıtayı ırt"en kullanmağa başlamıştı, ingiltere e Amerikanın gösterdikleri yumuşak k karşısında bu politikanın muvaffak lacagı ve Kızılordunun Irandan çıknıvacagı Azerbaj can meselesinin ilk latlak verdiği gundenberı gören gözler çın malum bulunuyordu B rlesmış Milletler Derneği de Iran Rus ihtilafını halletmeğe cesaret edememiş ve tehlike karşısında gözlerim kapıvan bir adam hal ve tavrıle mese levı pamuk ipliğine bağlamakla ışm içinden çıkmaktan daha doğrusu çıktımı zannını dunva umumi efkarına sunmaktan başka çare bulamamışa takat iste simdi mesele tekrar alevlennı stır Iran protesto edıjor Ameri, ka pro esto eHıvoı ingiltere İranı ne den tahlve etmediğini Sovjet Rusvadan sorııvor Bu arada Iran parlamentosu onunde uç gundenberı az çok kanlı nunavısler ve kargaşalıklar olu. •sor En hajatî memleket meselelerinde de dışarıdan aldıklan emirlere göre hareket eden solcular yem secimler >a pılmasını istemek suretıle bu nazik za manda ııesele çıkarıjorlar Yem muhribimizin dıregındekı ingiliz bavragı indirilir ve yenne sancağımız çekilirken Şimdi ne olacak' Ins Here ile tae. Limanımıza geldıg nı yazdıg mız Mu dosu meras m içm hazırlanmıştı Veri rak baş ve kıçtaki bayraklar da degış rıkanın kendi baslarına Sovvet Rusj avı Irandan çıkarmaca çal smalan bekle av enet muhribine dun saat 11 de me len bir emir üzerine ingiliz milli marşı tırılmıştır Yeni geminin komutasını ingiliz konemez Mesele, şüphesiz Birleşmiş Mil ras míe bayrak çekihn stır Saat 10 o5 te çalınmış ve bir ingiliz gedikli subayı lptlor Derneği Emnıjet Konsejıne gı istanbul Ben.z Komutanı yem gem ye javaş yavaş ingiliz bayrağını direkten mutanı Yarbay P H G Worthtan nd rmıştır Müteakiben istiklal marşı e Yarbay Harrud Ultan teslim almıştır moras TL!« karsılanm ştır J • =,. T rk bavra Öğleden sonra Muavenet muhribi Mar Missouri Zırhlısının istanbul seyahati Suriye ve Lttbnamıt tanınması Bir polis memuru daha metresini oldurdu Cinayetten sonra kaza neticesi katıl de oldu Son zamanlarda adeta bir salgın manzarası gösteren <cmayet serisi» ne evvelki gece bir yenisi daha ilave edilmiştir Bu sefer de bir polis kıskançlık vuzunden dört çocuklu metresini tabanca ile vurarak oldurmuş ve kendisi de t a bancasından, çıkan bir kaza kurşunu ile olmuştur Hatırlardadır ki bundan tam bir ay evvel 6 ocak pazar gecesi de buna benzer bir cına>et işlenmiş ve gene bir pohs memuru kıskançluc yüzünden ıkı çocuk sahibi metresini tabanca ile vurarak oldurmuş kendi de tabancasından çıkan hu kaza kuşununa kurban gıtmışü Bir arkadaşımızın yaptığı tahkikata AT/COSI sahtje 3 Su 5 te İngilterede. Amerikanın, Akdenizde de muazzam bir kuvvet olduğunu göstermek istediği mütaleası ileri sürülüyor Bırleşık Amenkada Tennesse ev aletinde Oak Rıdge deki atom bombası fabrikaları Washington 8 (a a ) Amerikan a luk ajanları tarafından sarfed len gaylejhtan faaliyetler konutesının başka retlerin gerek Kanadada gerek Birleş k nı demokrat temsilcilerden Wood bu Amenkada akamete uğradığını söylegün bilhassa NewYork ve Washing miştir Maamafıh. Mr Thomas Ameri tonda bulunan ecnebi aj atı arının a kan aleyhtarı faaliyetler komitesinin tom bombasının sırrını ça mak teşeb halen buyuk bir şey hakkında incelemelerde bulunduğunu da sözlerine ilave büsünde bulundu<laxını oıldırmıştır Mr Wood bu ajanların milliyetlerini etmiştir açıklamaktan imtina etmiş fakat bunlann bilhassa OakrıdgeTennesse« deki atom bombası fabrikalarından ma umat almağa çalıştıklarını sov lemistir Mr Wood komitesinin bu meseleden federal araştırma bürosunun şefi Edgar Hoov«r"i haberdar ettiğini ve şahjd er celbedıldıkten sonra bir tahkikatın açıacagııu söylemiştir Konut« bu ajanların Ottavva dakı Sovyet elçiliğinin casuslanle Ig e n olduğuna dair mev cud ıhtima ler uzennde yorumlarda bulunmaktan imtina etmekte dar \ Muavenet muhribimize dün sancak çekildi Washington 8 (A P ) Mebus 3 Parnell Thomas, bugün atom mobması esrarını elde etmek için yabancı casus Casusların gayretleri akamete uğradı Türkiyedeki Macar diplomatları Peşteye çağırılan diplomatlardan bir kısmının gitmek istemedikleri söyleniyor Turkıyede bulunan Macar diplomatları hükümetlerinin daveti üzerine memleketlerine dönmektedirler Bu diplomatlara nisanın başına kadar Macarıstanda bulunmaları yolunda talimat verilmiştir Ankaradakı sefaret katıblerınden bazıları Avrupa ekapr esile hareket etmişlerdir Diğerleri henüz vizelerini alamadıkları iç n beklemektedirler Macar hükümeti şimdilik donen diplomatların yerine yenilerini tayın etme J i l n ı ı sahtfe 3 Su. 3 te Aysel Mahmud'. Kalkın artık çocuklar . Nikahıma kıy mağa gideceğiz'. (Moderen aile)