15 Nisan 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ni BALTACI ve, KATERİNA ( Bütün yurdda beklenen bu eser çıktı ) Osmanlı - Rus ordularının savaşı, Rus or« dusunun muhasarası, meşhur Prut vak'ası, Baltacı Mehmed Paşanın hatası, 'Birinci N Katerina'nın zekâsı, Lofça vesaire. Fiatı 125 kuruş. Satış yeri: Sirkecide İKBAL Beyoğlunda SARAY Kitabevi ve e muahedesi Kitabevi, kitabeılarda, Taksim Bayi Ferid J bütün 22 inci yıl Sayı :. 7780 KURUCUSU : YUNUS NADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul -— Posta kutusu: İstanbul No, 248 Telefonlar: Umum?! Santral Numarası: 24298, Yazı İşleri: 24299, Matbaa: 24290. Pazartesi 15 Nisan 1946 Ş şîum FAHİŞE klâsiklerinden ; Çin On !eî_ asırda Çinde geçen aşk MAfarı, gkürlü kınlık! übarek Nilüfer 44 ırı rahiblerinin akla gelmedile likleri, insanı güldüren ve ağlatan türlü hâdiseler. AHMEBDİTHALİD Kitabevi aet Meği 100 kuruştur. Amerika, Rusyanın Batıya doğru yayılmasına asla razı olmiyacak Ügen TÜt R ee kek e eke aA eee n aN Mr. Byrnes, Sovyet istekleri karşısında müsaade- karlıkta bulunmaktansa, Üçler arasındaki birliği bozmağı ve sulh konferansının iflâsını bile göze alıyor GecesecencELECEEEYLCE” Amerikan Bemeşeeam İngsilterenin Akdenizdeki mevkiinin himaye edilmesi menfaatlerine de uygun görülmektedir Amerikadan istediğimiz mali yardım —H eni vergi kanunları ve mali tedbirlerle devletimizin esa- sen sağlam olan mali vaziye- fine yeni bir kudret aşılamak yolunu ftulmuş olan kıymetli Maliye Bakanımız Urullah Esad Sumer, gazetelere yap- tığı son beyanatta, Birleşik Amerikadan Racağımız 500 milyon dolarlık kredi et- Tafındaki müzakereler hakkında şunları töylemiştir: t— Amerika ile 'Türkiye arasındaki İktisadi ve malf münasebetlerin süratle İnkişafını sağlayacak imkânları daima #riyoruz. Umumt ekonomik kalkinma- İniza vo geniş manasında bayındırlık si- Yâsetimize müteallik büyük — program- rımız var, Bunların gerçekleştirilmesi :!n dost Amerikanın teknik ve mali Matletin d çe Yayız. Amerika iş ve maliye âleminin Yurdumuzla alâkası gittikçe artmaktadır. Bu iş birliğinin yakın bir zamanda ge- teği gibi gelişmesini görmekten büyük Memnuniyet duyarız.>» Amerikadan bir kredi elde etmeğe ça- İştığımız hakkımda bir müddettenberi 'Azı rivayetler ve haberler ortaya çık- Tuştı. Bu kredinin mikları önce 400, Tonra 300 milyon dolar olarak gösteril- Mişti. Nihayet 12 mart tarihli bir Wa- Thington haberi ehükümet yüksek me- ha bugün iğ göre, Türkiyenin, sanayi İnkişaf — programını 'Afarmak üzere Amerikadan 500 milyon l':ı". yakın bir istikraz istemis oldu- nu ve bu isteğin, İtbalât ve Ihracat Bank tetkik ki bi ıh'hıı bildirerek bu riyayetlerin *tunu tasdik etti. Başta İngiltere olmak Üzere, Fransa, fin ve Sovyet Rusya gibi büyük dev- İtler dahi, kalkınmak için Birleşik A- malf —yardımından fay "'*'nık ihtiyacınmı duymuşlardır. udnını- İn- Ültere, Amerikadan — büyük bir is- İkraz akdine muvaffak - olmuş; ' fa- dt Amerika parlâmentosu bu istikrazı Sdik etmemiştir. Öleki devleller de 4 Nüz Amerikanın mali yardımını tcmin dlmtmişlerdir. Harbden evvel, dün- i borcu en az ve en zengin mem- keti olan İngiltere — kalkınmak için, erikadan borç para almak mecburi- *tnde kalırsa, Türkiyenin de ayni aksadla Amerikaya başvurması gayet İhbit görülmelidir. ktiklâl harbini zaferle bitirdikten ve '*"sinne'dı siyasi ve mali istiklâlimizi hün olarak elde ettikten sonra, harici is- “_h'lıludın korktuk ve kaçındık, Çün- "ili bu istikrazlar, memleketimizi mali B esaret altına almıştı. Saltanat idare- İ;hün berbad mali siyaseti neticesinde, Vlet müflis bir vaziyete düşmüş, Dü- ':"ll Umumiye denilen ve «devlet için- M devlet» ten başka bir şey olmıyan bir d&re kurulmuştu. Sözde Osmanlı İm- k:l(orluiunuıı borçlarını ödemesi için Ll:nhnuş olan bu idare, memleketin hiç zaman borçtan kurtulmamasını te- î;ln' çalışıyordu, Lausanne'da, Düyunu Ttumiye idaresinden de kurtulduk ve harici istikrazlar yapmağa tövbe ı_"!k mali itibarımızı yükseltmek ve kün borcuna olan sadakalini gös- Wi Tek için sadece bu borçları ödemek b:kvenideıı borçlanmamak yolunu tut- 'r..:'lluanne’dık! çetin Mmüzakereler sı- hç ltda, bizim çok geçmeden — parasız- ktan önlerinde diz çökeceğimizi söyle- *n ihtiyar diplomatlara rağmen, Cum- "tiyet Türkiyesi, kendi yağile kavrul- ::k yolunu tutmuş, kendi mali kaynak- ha dayanarak demir yollarmı yap- k',':' bir kısım sanaylini kurmuş; su iş- MA TI düzene koymak için milyonlar M Amış; bayındırlık, milli eğitim, ta- a işlerinde esaslı gayretler sarfetmiş- n Ayrıca kara, hava ve deniz _urdııl.. h'.'" da yenibaştan vücude getirmiştir. ün bunları yaparken de kimseden ğ" istememiş ve almamıştır. Türkiye, .h'ldl kalkınmasına kendi gücile de- a ederken ortaya Ikinci Dünya Har- L“îılumş ve 1939 eylülünden — ilibaren ;_:üno kadar büyük bir orduyu Sefer- etmiştir. 6 buçuk yıldanberi silâh u"'ldı bulunan bu ordunun mucib ol- ABİDİN DAV'ER Wash M (AP.) — Associated Press muhabiri John Hiftower bildiri- yor; Resmi mehafilin kanaatine göre, Sov- yet nüfuzunun Batıya doğru yayılmasile Amerika ve İngiltere yeniden bir takım anlaşmazlıklarla karşılaşacaklar ve dün- ya siyasi nizamı bir kaç nesil müdde- tince hayati. bir şekilde müteessir ola- caktır, K Bu arada iki mühimnokta Akdeniz ve Alman stratejik ikl k l meselesidir. Her iki mesele Pariste 25 nisanda toplanacak olan Dış Işleri Ba- kanları programına ithal edilecektir. Zannedildiğine göre, Amerika Dış Iş- leri Bakanı Byrnes, Rus istekleri kar. şısında 'ciddi müsaadekârlıkta bulun- maktansa Rüs .- İngiliz - Amerikan bir- liğini tehlikeye sokacak, belki de Paris toplantısını iflâs ettirecek olan bir mü- — Arkası sahife 8. Sü, 2 de — Komünistler, Washington 14 (aa,) — Çüngking- Rusların tahliye ettiği topraklara hükümet — kuvvetlerinin girmelerine maâni - oluyorlar Çinde dahili harb tekrar başgğsterdi ... trenin! köprüleri ve hatları tahrib et- deki Çin kayna! göre, Rusların tahliye ettiği Mançurya topraklarının hükümet kuvvetleri. tar rafından işgaline mâni: olmak - üzere işi , Çungking'de iki tarafın un- surlar; arasındaki münasebetler gittik- çe bozulmaktadır. Buna rağmen her iki taraf da münasebetlerin tamamile: ke< Hitlerci gencler —e 1 ee v amm Almanyada yeni bir teşkilat meydana çıkarıldı Ruslar, Almanlara fazla insaniyet gösterilme- sinden şikâyet etliyorlar Brazzaville R. 14 (B.YU.M.) — Ba- den - Badehn'den - bildirildiğine — göre, Fransız işgal — kuvvetleri — tarafından «Hitler Yardım Geneliği Teşkilâtı, is- mile bir nazi genclik teşkilâtı meydana çıkarılmıştır. Cemiyetin üyeleri 15 ilâ 20 .yaşındaki Alman genclerinden mü- teşekkildir, Teşkilâtın, haricde ve da- hilde Alman harb esirlerini aramak ve komünistler çete tabiyeleri k- tadırlar. 30 bin komünist Pekin - Muk- den demiryoluna hücumla bir yolcu ve 'e gelmek üzere dün W hare- memlekettekl işgal kuvvetlerine karşı — Arkası sahife 3. Sü. 5 te — 'X B: S der G e D Silivriye davet edilen mis: AAA afirler yoğurt yiyorlar Bu bayrama Parti reisi Alâeddin Ti- ridoğlu, Körgeneral Asım - Tınaztepe, Vali muavini Ali Rıza Ünal, Sıhhat Mü- dürü Dr. Fuat Yargıcı ve biz gazeteciler Yoğurt bayramı Silivride yapılan yeni imalâthanenin açılışı dolayısile dün bir yoğurt bayramı yapıldı ——— Silivri dün yoğurt bayramını kutladı. | İştirak ettik, Silivri halkı için aynı şeyi söylemek biraz müşkül olur kanaatin- deyiz; zira biz, bu şirin kaza merke- zine giderken orayı bir bayram havası — Arkası Sa. 2, Sil, 7 de — bir l hareketini sağlamak ol- duğu anlaşılmıştır. Şimdiye kadar Hit- ler Yardım Gencliği Teşkilâtına men. sub 350 kişi tevkif edilmiştir. Teşkilâtın üyeleri ve faaliyetleri hakkında tahki- kat ve araştırmaların halen devam &t- mekte olduğu bildirilmiştir. Ruslar İngilizlerin Almanlara insa- niyet göstermelerinden şikâyetçi Moskova R. 14 (B.Y.U.LM.) — İzves. tia gazetesi beynelmilel siyasete tahsis ettiği bir makalesinde, İngilizlerin Al- manyaya karşı fazla insaniyet göstere- rek Alman militarizminin tekrar vân- lanmasını istediklerini yazmaktadır. Triesteye baskın Tito kuvvetleri, şehri zaptetmeğe hazırlanıyormuş Roma 14 (aa.) — Sidi ajansı, Tito« nun 16 ile 20 nisan arasında Trieste- ye bir baskın yapmağa karar verdiğini bildirmektedir. Bu haberi emin bir kay- naktan aldığını iddia eden ajansa gö- re, Slav hareket plânı Trieste'nin ve civarindaki bütün bölgenin işgali gaye. sini gütmektedir. ve Italyan . Sloven — Arkası sahife 3. Siül. 2 de — Ankara Ankara takımlarile dün yapılan ma çlarda Fenerbahçe Muhafızgü liği i b yenmişlerdir. Yükâaridaki resimde, Beşik taşlıların yaptığı bir akın ve Gencletbirliği kalecisinin kurtarışı görülmektedir. v Arkası sahife 3, Sü, 4 te — Bu maçların tafsilâtı 2 nci sahifemizdedir. dün de ü 4 « takımları yenildiler v O, Beşiktaş da Genclerbir İranın tahliyesi 6 mayısta bitecek hington elçisi Alâ'ya talimat vermiştir. habirine yaptığı beyanatta, Azerbaycan h vin'den hareket etmiştir. İsfahanda karışıklık 'Tahran 14 (aa.) — Isfahanda, lar vukua gelmiştir. Anlaşmazlıklar üç berler arasında çikan bir kavga, iki riben 20 'kişi yaralarmıştır. On/iki kişi Tahran 14 (A.P.) — Gâavam'us-Saltana, bu sabah yabancı bir gazete mu- al müzakerelere başlanılacağını söylemiştir. İran kolonisi, bu sabah eski hükümet merkezi Kaz- işçiler arasında çıkan anlaşmazlıklar neticesinde karışıklık- Birkaç kişinin yaralandığı söylenmektedir. İsfahan civarında bir köyde çiftlik sahiblerile renç- açılmasına müncer olmuştur. Bir erkek çocuğu.ölmüş, tak- Prens Firuz İsfahanda isyan çıktığını yalanlıyor Prens Firuz, İsfahanda 'büyük bir isyanın çıktığını bildiren yabanci*kâynakların verdiği — Arkası sahife 3. Sü, 1 de — murahhaslarile der- çıktı fabrika- sahiblerile fabrikada çıkmıştır. taraf arasında ateş i tevkif edilmiştir. Rusyanın Tahrana verdiği söze rağmen İran meselesi Konseyden çıkarılmıyor. Tahran 14 (aa.) — İran Başbakanı Gavam'us-Sal- / tana, İran topraklarının 6 mayısta tamamile askeri kıt'alar tarafından boşaltılacağına dair Sovyetlerden teminat almış olduğunu Güvenlik Konseyine bildirmesi için İranın Was- Gavam'us-Saltı di - Bakanı Pr Prens Firuz ile görüşüyor Ü2 : )arüşşafakanın /0 kuruluş yıldönümü Üncü bir bayram Dvr Memleket irfanına büyük hizmetler eden 've uzun yıllardanberi memlekete Memlekete yüzlerce yetiştirmiş olan bu ilim yuvası dün Dünkü törende bulunanlar değerli evlâd günü yaşadı İK ge Davetlilerle beraber gi- Yahudilerin yapgğ_g_ grev Mülteci Yahudilerin Kudüse kabulü için yarım günlük grev İ yapıldı l D Kudüs 14 (aâ.) — Mülteci Yahudi. lerin Spezia'dan Fi 'e naklini iste. mek için bugün Yahudiler, yarım gün devam etmek üzere, umumi grev ilân etmişlerdir. Bununla — beraber, Yahudi liderleri, mevcud gerginliği bir kat da- ha arttırmamak için halktan — gösteri yapmamalarını istemişlerdir. Milli konsey azalarından açlık grevi yapanların sıhhi durumları iyidir. Spee zla'da açlık grevine son verilmiştir. Zie ra, milli konsey azasından Spokesuau'e nun France Presse ajansı muhabirine yaptığı beyanata göre, Filistin Yahudi makamları Filistin'de devam eden açe hk grevinin kâfi olduğu kanaatindedir. Dini işçi partisinin üç lideri dün şam açlık grevi yapan sionist liderleri ne İltihak etmişlerdir. Mültecilerin gre. ve nihayet verdiklerine dair yayılan haberler her ne kadar gerginliği izale etmişse de vaziyet henüz vahim adde« dilmektedir. Postacıların grevi Filistinin her ta« rafında devam etmektedir. dilmiş. Eskt talebelerin uzun zamandan- beri. tadı kalmış olan 0- değerli evlâdlar yetiştiren Dar fakı nın 73 üncü yıldönümü dün kutlanmış- tır. Bu münasebetle Fatihteki okulda güzel bir merasim yapılmıştır. Bu ilim ve irfan ocağından feyz alarak, her biri muhtelif sahalarda isim yapmış değerli zevattan bir çokları bu toplantıya İş- kulun kurufasulya, pilâv —ve hoşaftan mürekkeb gelenek yemeğine, on, öon beş yaşlarının neş'esile kaşık- atmışlardır. Öğleden sonra törenin ikinci kısmi yapılmış ve konferans - salonunda bir temsil yerilmiş ve talebelerin konseri de takdirle * Okul K İngilterede yaz saali başladı Londra 14 (B.B.C.) — Bugünden iti. baren İngilterede yaz saati tatbik edil. meğe başlanmış, saatler bir saat ileri iştır. Bu suretle B.B.C, nin Yya« tirak Yüzlerce Dı di #ilelerile beraber. törende — bulunarak tekrar y ve misafirlerine bunların en güzellerin! halecanla anlatmışlardır. Baat 10 da İstiklâl marşile törene başlanmış, bunu hep beraber söylenen «Darüşşafakalılar marşı»> takib etmiştir. «Darüşşafaka Mezunları kurumu» baş- kanı Hamdi Ergene kürsüye gelerek o- kulun tarihçesini yapmış, mülessisleri, Cemiyeti tedrisiyet İslâmiye azalarını hürmetle anarak, ocağın yetiştirdiği bü- yük ilim adamı riyaziyeci Salih Zeki ile Mehmed Emin, Ahmed Rasim ve İsmail Safa gibi her biri bir kıymet olan me- zunları takdirle yadetmiş ve Darülişşafa- kanın her zaman en verimli bir kültür yuvası olduğunu belirtmiştir. Hamdi Ergeneden sonra eöz alanlar, hatıraların) anlatmışlar ve, talebeler şi- irler okumuşlar ve muühtelif şarkılar söylemişlerdir. Missouri, Pire'den ayrıldı Atina 14 (a.a.) — Anadolu Ajansının özel muhabiri bildiriyor: Oramiral Hewitt ve «Missouri» subay- ları şerefine resmi ziyafet ve balolar devam etmektedir. «Missouri» zırhlısı, «Power» — muhri- bile diğer iki Yunan' muhribinin re- fakatinde olarak, bugün Faler'den ay- rılacaktır. Gemide seyahat etmekte o- lan iki Türk talebesi, Amerikan subay- larının kendilerine gösterdikleri büyük d | dolayı pek ol- duklarını - söylemektedirler, R lt'in Yı K toprak gönderiyor Atina'R, 14 (B.Y.U.M:) — Verilen haberlere nazaran, * Missoyri - zırhlısı; Yunanistan'ın muhtelif — vilâyetlerinden alınmış - olan *bir- sandık toprağı Roose- velt'in kabrinin toprağına ilâve edilmek üzere “Amerikaya götürecektir, M Darüşşafakalıların bayramına nihayet verilmiştir. yımlarını Türkiyede, eskisinden birer saat önce dinlemek kabil olacaktır. a — Meşhur Milletler Cemiyeti tarihe karışmı: — BHele şükür... Mâbareğin bir şeye karıştığını kri Ağın lese resn Yan ÇB are he evi nız ert ve Arı