May 21, 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r MEŞHUR ALİ USTA Eski saray aşçıbaşılanndan meşhur Hacı Gari oğlu Ali ustanın maharetile yapüan çok nefis ve hafif yemeklerin üstünlüğünti gösteren Karaköyde 31 No.li S A B A Y Lokantasmda mevslmiıı bütün turfanda meyva, sebze ve balüdan her zaman bulunmaktadır. 23 üncll yıl Sayı: 7816 u m h ur iyet KURUCUSU: YUNUS NADİ • Telgraf ve mektub adresü Cumhurlyet, lstanbu] Posta kutusu: Istanbul No. 248 Telefonlar: Umuml Santral Numarasu 24296. Yan taleri: 24299. Matbaa: 24290. Her lisanın gramer zorlukları vardır, fakat hiç bir Usanda, bunlar MÎTHAT AKÇİ T'in Kendi Kendine KOLAY İMGİLİZCE GRAMERİNDE olduğu kadar güzel izah edilmemiştir. Eski ve yeni terimli Türkçe izahk. Her kitabcıda bulunur. Fi. 1 lira. Salı 21 Mayıs 1946 Bulgarlar şimdi de Türk Trakyayı istiyorlar! Turk sılepcılıpı süratle geliştirmek için "Bir Balkan federasyonu kurulması, Yunanistanın Batı Trakyayı mahafaza ettiği müddetçe imkânsızdır» Sofya 20 (a.a.) Bulgar Başbakanı Georgief, dün Bulgar hükumetinin ve Bulgar milletinin sulh muahedesi imzalanır imzalanmaz Sovyet kıtalarının kendi" memleketlerinden geri çekilmesini arzu ettiklerini söylemiştir. Tiirklerin vaktile külliyetli Bulgar halkını tardettikleri doğu Trakyanın Türkiye tarafından muhafazası, Türk Bulgar dostluğuna bir engeldir. Samimî bir Yunan Bulgar dostluğu ve bir Balkan federasyonu kurulması, Yunanistanın batı Trakyayı rruhafaza ettiği müddetçe imkânsız olacaktır. GeorgiePin sözleri: "Doğu Trakyanın Türkiye tarafından muhafazası Türk Bulgar dostluğuna bir engeldir,, er memlekctte olduğu gibi, bizde de deniz ticareti yolcu ve juk nakliyatı bakımından ikiye aynlmıştır. Yalnız yolcu, yahud hem yolcu, hem yük tasıjan vapurlar, bir devlet inhisarı halinde Devlet Deniz yolları Idaresine venlmistir. Bu idare, bazı şileplerle yük nakliyatı da yapmak. tadır. Fakat yük taşıma işi, daha ziyade hususî armatorların şileplerine bırakıltnıştır. Bu, yarın da, esas itibarile arInatorlara bırakılacaktır. Sayın Ulaştır. ma Bakanımız, yeni deniz nlaştırma programını Büjük Millet Meclisi Parti Grtıpunda izah ederken bu ciheti açıkça belirtmiştir. Ilk adırada iki misli artırılItıası kararlaşlırılmış olan ticaret filomn. run yük gemilerine tahsis edilen 160,000 tonluk kısmı ıkije aynlarak 42.M0 to. nunu devlet, 118.000 tonunu da husus! sermaye işletecektir. Bugün devletin elinde tsveçten alman iki şilep haric 16,000 tonluk yük gemisi vardır; armatorların şilep filosu ise 56,000 tondur. Bn , rakamlar 500 tondan biiyiik filepleri ifa. | de etmektedir. Oemek ki armatorlann, kısa blr xananda 62,000 tqfuk gemi tedarik etmeleri icab edijor. Hakikatte armatorların daha fazla gemi bulmalan lâzımdır. Çiinkü mevcud bazı eski gemilerin ye. SOVVET RUSVA tıilenmesi de lâzımdır. Armatorlaruı bn tonajı temin etmeleri için. evvelce de SOVVETLEftlN (PANO* yazdığımız gibi, onlara yardım etmek TnOL . IMTIYA2. caruridir. Armatorlarm istedikleri yarS AWA lARl dımlar sunlardır: 1 En ba?ta, kredi ve döviz temini getir. Armatorlar, şimdilik kendileTİne 15 milyon dolarhk bir kredi ve dövizin kâfi geleceği fikrindedirler ve bu mevruda şu dileklerde bulumıyorlar: Gemi satın alacak armatnr. bea ğendiğt gemi bedelinin, azamî yüzde 5AHAS1 I 25 ini peşin ödemelidir. ' HUDUOU b Kalarum hükumet miinasib göR A K \ tecegi şekilde tediye etmelidir ve bunun için. armatorlara uzun vadeli ve azaraî yüzde 3 faizli bir ikraz yapmalıdır. j Epey zamandanberi memiekette Bir İngiliz dergisinden iktibas ettiğimiz yukarıdaki harita İranda Sovyetlere Teşviki Sanayi kanunu tathlk edürcekte verilen petrol imtiyaz mmtakasııu göstermektedir ve muayyen bir beygir Inıvverinden fa?. U kuvvette makine kullanan miiesseseLondra 20 (BB.C.) Tahrandan ge bakan Gavam bu akşam Amerlkan galer, vergi, resim gibi tekâliften mııaf bıı len ha.berlere göre İran hükum.etl, A zetecl'.erine şu sözleri söylemlçtir: < Vuku bulan musRdemenin gayet lunmaktadır. Armatorlann elindeki ge. zerbaycana karşı taaiTuzlar yapıldığına tnilerin en küçiiğünün makinesi 300 bev. dair venlen malumatın hemen tahkik baslt olduğunu ötrendik. Musademe gir kuvvetinden ziyade olduğu halde, edilmesi İçin emlr vermlştlr. Tahran son bulmuştur. Fakat mesullerin kim değıldir. Başka bunlar TesviM Sanayi kanunundan istl hükumeti. askerî hareketler yjku bul clduklan henüz belli fade edememektedirler. Gemiler de bu duguna dair verilen bütün haberlerin her musademenln vukuuna mâni olmak Arkası $ahije 3. Sü. 2 de «esvik ve himaye kanunundan faydalan. adılsız olcugurm bndinr.ekte Lse de Başr. 'ıdırlar. 3 Dahilî ve haricî seferlerde sarfedilen ve denizciler arasında «bıınker» veya cihrakiye» denilen kömür. dış scferler için iç seferlerdekinHen iki buçuk misli pahahdır. Dış seferler için verilen kömür. Jç seferlerdeki ile ayni fiata ındirilmeli, hattâ daha ucuz verilmelıdır ki. yabancı gemilerle rekabet etmek nıümkün olsun. Son zamanlarda lsviçreye satılan komürleriroizi tasımak için iki Yugoslav ve îld Yunan gemisi kiralanmıstır. Turk gemilerinin de bu tasımaya iştiraklerı çok fa>dah olurdn. Fakat buna armatorların gemilerini kiralamakta s e r W nlmamalsrı rüzünden uzun vadeli miıkaLondra 20 (a a.) (Britanova) Lon dirler. Geçen sonbaharda Londrada geveleler yapılamamasi müsaade etmed,;*ı dra diplomatık mahfılleri, Paris konfe rek batı devletlerinin gerek Rusyanm gibi ihrakiye fiatlarının yüksekliği de raasında kasım 1944 te akdedilen Mos Dış İşleri Bakanlan, bu anlaşmaları ormâni olmustur. kova ve şubat 1945 te akdedilen Yalta tadan kaldumağa çalışmışlardı. Halbuki 4 Armatorlann harice ucuz navlun anlaşmalarına yeniden bir avdetin bahis şimdi Pariste, büyiik tereddüdlerle ve teklif edebrlmelerine, gemilerin tamir, mevzuu olduğu üzerinde ısrar etmekte Arkası sahife 3. Sü. 3 te bakım ve isletme mahemesinin pahalılısı da engel olmaktarlır. Baska memleket. lerde deniz ticaretini geliştirmek için. bu malzeme gemilere gümrük^uz olarak verilir. . Karabük fabrikalarmm sae hatlan çok yüksek olduğundan geml sahiblori Remıİerini iji tamir etttrpmemektedırler. Bu tamirlerde en çok kullamlan saçları mııhim miktarda ucuzlatmak gerekmcktedır Gemilerin havuzlama ücretleri de yüksektir. Kömür sarfivatından tasarruf lcin gemilerin sık sık havu7İanması lajindu Havurlar, Devlt Denİ7ynllar. İc'are'iinin elinde filî bir inh:<ar halınde bulundıığu içi". havurlama ücretleunın indirilmeM de icab eder. 5 Gemi sigorta primicrî cok yüksektir. Ortalama ^ r d e onu geçmektedir. Bn v«7den armatorlar gemilerini hakıkı kiMneti üzerinden sigorta ettirmemckte, bir kaza ve avarya neticesinde zararlara uğramaktadır. 6 Vapur tayfalarından daha fazla gündelik veya ücrct alan isciler bir had dahilinde. kazanc vergisi ödemediklerı halde, gemi tajfalan aylık ücretleri ne İranda çarpışmalar dün sona erdi İngiliz gazetelerinin bir haberi ve Tass ajansının tekzibi Kızılorduda Hükumetten Ankara Savcısı Alman Kemal Boranın durumu subayları mı hakkında izahat isteniyor Suat takririni Meclise Hiktnet Bayur verdi Manisa milletvekili Boludaki4 muhakemenin Kemal Boranın tarafsız bir adliyeci olmadığını gösterdiğini iddia ediyor Mecliste Ankara cinayeti ile ilüili bir takrir Seçim günü yaklaşırken.. Ankarada faaliyet gittikçe artıyor Halk Partisi ile Demokrat Partide dünkii çalışmalar Ankara 20 (Telefonla Seçim günü yaklaşmış olduğundan hazırlıklar hayli llerlemiştir. Bugün gerek Cumhurijet Halk, gerek Demokrat Parti mahfiîlerinde bu yolda hararetli çarpışmnlar göze çarpıyordu. Demokrat Parti seçİTilere iştirak etmemekle beraber kontıolörîer bulunduracağından bug^in bun» Arkası sahife 3. Su. 5 te Ankarada 19 Mayıs bayramı: Millî Şef hitabelerini irad ederler ve sınır toprağı Halkevinde kendilerine takdim olunurken Mütecavizin hangi taraf olduğu henüz bilinmiyor Moskova 20 CRadyo) Tass ajansı bugün şu tekzibi neşretmiştir: ingiliz Reuter ajansı ile Ingi'iz Sunday Dispatch ve Sunday Express gazetelerinin guj a Ruslarm bir çok Alman subaylarım Kızılordu kadrosuna naklettiklerine ve bir çok Alman generallerinin Rus ordusunun talim ve terbiyesi içini üzerlerine aldıklarına dair bir haber yayınlamışlardır. Bu haber baştanbaşa uydurma olup son günlerde Ingiliz işgal bölgesindski Alman ordusuna dair çıkan haberleri unutturmak ve dikkati başka taraflara çekmek gayesini gütmektedir. Bilindiği üzere Kızılordunun ecnebi subaylarma ve bilhassa Alman gubaylarma hiç de ihtiyaçları yoktur. Moskova 20 (a.a.) Kızıl Yıldız gazetesi bu sabahki sayısmda Birieşik Amerıka hukumetini genişleme siyaseti Arkası sahife 3. Sü. 4 te Amerikayı itham Dün Necliste kabul edilen kanunlar ödünç verme ve kiralamaya dair Türk Amerikan anlaşması Mecliste kabul edildi Arikara 20 (a a.) Büyük Millei Meclisi bugün Fikret Sılayın başkaniığında yaptığı oturumda, Türk 5funan Ucaret ve ödeme anlaşrnasınuı 20 maıt 946 taTİhine kadar 3 ay süre ile uzatı'masma, Londrada 16 kasım 1945 tarihinde yapılmış ve imzalanmi} olan Birleşmiş MCletler eğîtim, bilim ve kültür kurru mu sözîeşmesinm onanmasına, Tekel Genel Müdürlüğü kuruluş ve görevlerl hakkında 4036 sayıh kanunun bazı maddelerinin değiştirilmesin«, Arkası sahife 3. Sü. 5 U Manisa milletvekili Hikmet Bayur \ R A N Kemal Bora Ankara 20 (Telefonla) Maniaa milletvekili Hikmet Bayur Büyük Millet Mecllsine bir sual takriri vererek Ankara Cumhuriyet Savcısı Kemal Boranuı durumu hakkında hükumetten İzahat iatemiştir. Bu takriri dolayısüe bu akşam kendisinden malumat rica ettiğım Hikmet Bayur bana şunları söyledi: < Bu sual takririmde diyorum ki Bolu Ağırceza mahkemesinin son otunımu ve kararları şunları göstermiştir: Ankara Savcısı bazı evrakı Ankara Aâırceza mahkemesine vermemiştir. Yargıtaya da vermemiştir. Fakat mahkeme Boluya nakledilip de bazı şahidlerin bilgisine müracaate liizum hasd olunca bu evrakı birer ikişer Bolu mahkemesine göndermeğ* başlamıştır. Nihayet Bolu mahkemesinde keyfiyetten Adalet Bakanlığına şikâyete karar verilmiştir. Bu durum açıkça görüldükten sonra Ankara Saveısının Reşid Mercanın ^annesile kızkardeşini çağırarak onlara Arkası »ahife 3. Sü. 7 de i Demokrat Parti, Yozgad Valisini dava etti Belediye Reisimiz halka hesab veriyor Dr. Lutfi Kırdar, yedi sene içinde şehirde görülen işlerin bir bilânçosunu yaptı Vali ve Beledly« Relai Dr. Lutfl Kır. ların 19 mayı» günü Fenerbahç* stadın[aki törende vatandasları seçlme davet .•ttiğinl yazmıştık. Vali, bu münasebetle rerdlği bir hitabed* erdiml* söyle de. liçtir: « tstanbula tayln •dlldlğim v»klt Ilk , olarak siz Istanbul hemşerilerlnin latanbul Belediyeslnd« en öno« neler ym. ıılmasmı ı n u «ttlğinizl anlamak iste. tştim. Yol, ışık, okul, hastane, nakll vasıtaları istiyordunuz, daha bir çok ş«ylatiyordunuz. Şimdi ıiz« yedlri harb ;inde geçen yedi buçuk yıl içinds I«t«. Jiklerinizden n« kadarmı yapabüdlğlmi. zl ne kadarını yapamadığımın ve yapamadıklarımızı neden yapamadıŞunıa an. ıtacağım. En çok yol istiyordunuz. Tedl boçuk yıl içind» 5 bln« y«km yol raptık ve temir'ettik. yaptığımız yeni ,rollar «rasında Atatürk Bulvan inşaaı Lİnnal edilen Gazi Köprüsil« beraber taıdığı büyük Türkün adına lâyık bir yol olarak şehrimizin şahdamarıdır. Boğaziçinin iki tarafında uzanıp giden Bebekİstiny* v« Üsküdar . Beykoz yollarını hatırlatırım. Yeni Dolmabahç« Makça yolu da bltmlştir. Bugünlerde açacağız. ArT<as\ Sa. 2, Sti. 7 de Otux yedi hişiyi Paris koırferansında Yalta anlaşmalarma öldüren katil Detmold 20 (a.a.) ingiliz mahkeavdetin bahis mevzuu olduğu söylenîyor mesi hugünyargılamaktadır. Bubiradam, Walaseck lsmmd« Polonyalıyı Alman çiftiik sahiblerind«n 37 kiji 61dürmekten, 14 kadına tecavüs etm«kten ve tevkif «dildiği esnada Ingiliz hususî cinayet polisi teşkilâtmm yük«ek bir memurunu katletmekten sanıktır. Nüfuz bölgeleri siyasetine avdet! Yozgad Valisi Sadri Aka Yazısı 3 ÜTICÜ sahıfede ( Liselerimizin spor bayramları^) Yol flıtiyad "Askerî bir demokrasi» Amiral King, Roosevelt'in «Sopayı elden bırakmamak âzım» sözünü hatırlatıyor NewYork 20 (a.a.) Amiral King, enl blr harbe mâni olmak üzere faal ve tılgan bir orduya ihtiyac oldufunu bildirmiştir. King, dünyaya çamil bir askert hiz. mete taraftar bulunduğunu beyan ederek Amerikan milletine yalnız demokra^iyi değıl, ayni zamanda sosyalizm ve koTiügıbl diğer idare sisteralerini de sahife 3. Sü. 4 te • ?az\s\ 3 Uncu §ahıjemizd% ABİDİN DAV'ER p. Arkan $dhife 3. Sü. i te Dün Çapadaki Ku Öğretmen Okulonda yapüt^spor gösterilerinden bir intıba J Yeni KabU'le Hâbil!..