1 Temmuz 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Dünyanın en meşhur ve en büyük Ç O C U K ROM AN I ^ İki Çocuğun Devriâlemi çıstı. Bu kıtabı okuyanlara sormadan alaayın. Bu romanda dtinyayı dolaşan iki gencin bu seyahat esnasmda başlarından geçen büıbir macera ve gösterdikleri kahramanhk, cesaret anlatılmaktadır. Türki^•de simdiye kadar bu kadar çekici, bu r> adH " gÜMİ, bu kadar heyecanlı bir çocuk £r <»manı basılmamıştır. Okursanız göreeek,. süıiz. Fiatr 125 kurıış ı GÜVEN YA ^ 23 UnpU CO UllbU umhuriyet . 7flc7 «IRUCUSU.YUNUSNAD! jelgral ve «ektub adresi: Cumhuriyet, İrtanbul Posta kutusu: tstenbul No.248 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yaa İsleri: 24299. Matbaa: 24290. Envar Behnan Şapolyo DEV ALLARI en^riizel balk masallarıdrr. ^ff arada 50 kuruş. PaZ3rt8Sİ I TemiTlUZ 1946 KİTABEVİ \ Demokrat Parti Genel Başkam dün Tarsus, Osmaniye, Misis, Ceyhan ve Mersinde büyük tezahüratla karşılandı Celâl Bayar, halka dedi ki: «Bu imtihanda basarı göstermek, irademizi serbestçe tecelli ettirmek. istediklerimizi seçmek muvaffakıyet şartlarımızdır. Gayemiz, millî hâkimiyetin serbest ve tazyiksiz bir seçimle gerçekleşmesidir» J Adana 30 (Hususl surett* giden arka Celâl Bayar, dün Adana Rusların ümidleri havalisinde halkla görügtü * »m» I Sulh konferansını geciktirmek için sebebler * Moskova, İtalya ve Fran. «ada birer komünist hükumet kurulmasım ve Amerikanm Avrupa if lerinden elini çekmesini Paris 30 (a a. ) Almanya hakkmda. ki program dort Dı? İşleri Bakanı tarafından pazartesi günu görüşulecektir. Konieransın pazartesi gündeminde italya sömürgeleri, Trıeste, ban? konfcransı ve Almanya meseleleri vardır. Atora aı«m bombası oomuBsı tecrfibe ıcvruuo sahasnu Banasım gösterlr gosıenr kroki KO 1 TK • daşımiz telefonla bildirlyor) Celal Bayar bugün Adana havalisınde bir dolaşma yaptı, yer yer halkla samıml hasbıhalde bulundu. Demokrat Partl Başkam ögleden evvel Misis, Hamdıli. Osmaniye \e Ceyhanı ziyaret ettı. Akşam da Tarsus ve Mersine gitti. Bgün deııizcilik bayraroını Celâl Bayar her gittiği yerde bttyük kutluyorur. Istiklâl Harl>:, tezahılratla, sevgi ve muhabbetle karparlak bir askerî zaferle Tıirk jılanclı. Genel Başkan gittıgl yerlerdeki vatanını M Tıirkün istiklâlini kurtar p e m o k r a t Partılılere, partinin umdeleri dıktnn sonra, Lo/an konfeepnsı da l.ıı |bakkında izahatta bulundu. sorulan suharbin başka \asitalarla \apılmış bir de. ıllere cevablar veıdi. fakat hiç bir yerde vamı, bir tiyasî savaş olmuştu. Milli S e . tartisıne rey venlmesini taleb etmedl. limiz İsmet İnonii, Tıirk süngiilerinin za îeçıın propagandalannın en asilini yapalerinl, Lonn zaferile teyid ve tetvic et. ak, mıllete sadece lradesini serbestçs ü. Orada Türkiin bütün haklarını kabul tcelli ettirmfsini tavsıye ettl. Gene! ettirerck Mr barıs ziferi kazandı. Bunlar Bşkan gıttlğı her yerde ezcılmle dedi erasında kabotaj hakkı da vardı. iki yıl kl lık kısa bir intikal dcvresinden sonva, Mılletçe bir imtihan kar;u;ındaTürk sulırından faydalanmak hakkı da vr Bu imtihanda b»şaıı'Eoî!e.n'ek, ıTürk bajrajfina filen iade edildi ve böyle« Türk vatandaMan me«elâ Mtıdan\a ve femjfo bir Yunan rnntorkörilr eittnetfen ve Türk der.ızciliği bihiık >afcarcı seyrisefain şirketlerinin ezici re. katerindcn kurtuldu. DeRİzciliğimize aid dilekler n » \ rabotaj, her mnstakil memlcketin oldııgı gibi Türkiyenin de saıih ve tabıi halkı idi. Fakat Osmanh imparatorhığu. nuıbUrün varlığına vımılmuş olan kaai. tulijon zincirleri asırlar boyıınra de. nizkrde saltanat sıırnıüs Türk ınilletiııiıı bu lakkından da fa\ dalaııınasma engel olujordu. Bu jüzdeıı Türk suları, büyük küfik bütün yahanrt dr\le(lerin sümiirged olmustu. Türk" lınıanlarında en az dalplansn bayrağın Türk bayrağı oltnal. bu memleket ve milletin istiklâli bafemından olduğu kadar şerefi ve hay. gi^ü bakımından da bir facia idi. Ikinci Çalşma Bakanı bir fabrikada isçilerle goruşınor Abiilhamidin aczi, meskeneti ve daha ev*l büyük bir varlık ve gelisme yoluna ' girlis olan Türk denizciliğini öldürmek yolndaki rinayet ve ihanetî, TUrk do. c na*oas«nı da. ticaret fi1o ıınu da deniz. lertn silip süpiirmiiMü. Bütün Tüık eulrında ve limanlarında olduğu gibî. o amanki devlet tnerkezi Istanbulıın Hakinde bile yabancı bayraklı istimt)O»rm, yelkcnlilerin, hattâ sandalların çal|tığını görüyorduk. Çubuklu gaz depolrile liman iskeleieri arasında yabancı yeBenli tekneler gaz tenekelerini tasır. duVrlardı. Bo>lcce şelıre aid en kiiciik hiaıet bile Tüık ba> rağından ve Türk vatndaslarının elinden çikmı», >abaıırı bayaklara ve ecnebilere kazanc temiıı Çahşma Bakanı Dr. Sa3i Irmak, dün ipekli ve yünlü stoklarının bir kısmının ed« bir is ohmıshı. İsin milli vîcdana sabah Ankaıadan şehri»i şelmiştır ıhrac ve yunlü fabrJcaıaıjle çorab fabîize en*tır Kelen tarafı. Türke aid tabiî bir Bugünden itıbaren yürüjüğe girecek kalarına lplik veya merino6 yapağısı tehaikın yabancılar için bir hak olması olan «anahk sigortası» ile«i kazalan> mini için Ticaret ve Ekonomı Bakanlık? idi sigortalarının tatbikatı ü>rindeki ça larile temasa gelmiştir. Bu arada devlet fabrikalarından daha Jtsrutiyet devri, Türk denizriliğini lışmalan tetkik rdeeektir.' Çahşma Bakanı Doktor Udi Irnıak. fazla işçi çıkarılmamssı takarrür etmişbiıaz canlandırm^ğa muvaffak olduysa da Kapitülâsyonlar devam ettiği için, bundan bir müddet evvel nuhtelif bol tir. y\ptığı bakar ve gayrime>ru rekabet yüzünden gelerde ve İstanbulda yiptığı t«tHaziran ayında şehrimi»3e işşiz kalantürk limanlan ve suları, bir somiirjre kikierde biihassa bir kısır^ fabrikala îarın mıktarı biraz <i?ha iazla olmuştur. «•azijîHcden kurtıılamadı. Türkün ka rın kapanması ve ışlerini dar^tması yfi. Ni^anda 3247, mayısta 1099 işci açıkta kotaj hakkının ve dcnizrilik istiMâlinin Jİınden işsiz kaian iş<,ilerin \vaziyetKe kalmıştı. Haziran istat stikleri lnmaırlan. lurtgluşıı, ancak I.n/anda tenıin cdilolmuş, Ankarada bıi huansta mamış olmakla beraber 1500 kadar i=:çlalâkadar diğer Bakanhklarlas a nin işsiz kaldığı tahmin edilmektedir. bayrağı, Türk denizlerine hâUim yapacağını söylemişti. Bakan, f Fakat iş ve işçi bulma idaresi 3900 kadar ildBfıı zaman. bu memleket, deniz tica deki alâkadarlara bu hususta *yeni * . işçiye Iş bulmuş, iş bulunamıyan daha "U llosu bakımından pek fakirdi. Mes. rektifler vermiştir. ı ziyade büyük ustalar ve kalfa işçilerdir. utijet de\Tİnin teınin ettiği mahdud Işsizliğin başlıca sebebleri sual müHaziran sonunda ham madde tedarik eMerin JP çoğunıı Birinci Dünya Har esseselerin elinde memleket dshılinde edılmezse tamamen tatili faaliyet edecek. Jrıkernıisri. Bunlar, rahmetli Sirketi sürülemiyen stoklar bulunması v« bir kı. lerini bildiren İki büyük mensucat fabVİjenin vapurlan da dahil olmak ım fabrikalarm da haricden getırilmtsi rikası çahşmaktadır. Bunlar temmuz zarurî olan ham madde tedarik »deme içinde gelecek merinos yapağısmı bekh. ABİDİN DAV'ER Arkası Sa. 3, Sü 5 te meleıinp davandıŞından Çahşma Bakanı veoeklerdir. Londra 30 (a a.) Ingiliz yorumcularından Ewer, Paris haziran 1946 bajhgı rademiri »erbestçe tecelli ettirmek, is altında ezcümle şunları yazmaktadır: «Paris konferansının bugiinkü safhatediklerimizi 9eçmek muvnffakıyet }3rtlarıratzdır. Gayemiz millî hâkımiyetin sında Sovyet murahhas heyetinin tam serbest ve tazjıksiz bir seçimle gerçek bir muvaffakıyetsiz.iği arznı etmediğini, bununla beraber hemen bir anlasmaya leşmesidir. Bız Cumhuriyet kanunlarıvarılmasmı da istemedığini gösteren benın hiıraye'si altındayız. Bu kammların Hrtiler ortaya çıkmıştır. çerçevesi dahilinde cesur olnıaiıyız. EMolotov'un daha büyük bir barif konğ«r oylanmızı iyi kullanm^zsak h'ç feransı için muayyen bir tarih kabul etkımseye kabahat bulmak hakkına mameğe yanaşmaması, İtelyan sömürgeleri. !ik değiliz. O zaman kabahatli kendi nin mukadderatım halletmeyi bir »ene miz oluruz. Sizi lâyıkıie tems'.l 6onraya bırakmak teklifini memnunlukğinize inandığınız, beğendiğiniz la desteklemesi, Sovvetlerin bir anlas!'rl kendinİ7e vekil seçiniz. Memleket maya varılmasını miıtemadiyen geciktil.;in selâmet yolu budur. OnWr svın, ren ve herhangi bir terakkiyi yavaşlatan •>alnız sizin tarafınızdan seşildik'eri gün ikinci derecede meseleleri öne ıurm«. sizin haklarınızı müdafaa ed»rek'er, leri hep kat'i bir karara varmak zamanı. başka hiç bir kayd ve> şarta tâbi o! nı talik etmek hususunda bir temayülle. mıvacaklardır > ri olduğunu gdstermektedir. Demokrat Paıtinin milletin şuur ve Boyle bir istek hayret veriel değildir. iradesine n« derece ffııvendiğini belirten Fakat gecikmelerin ne gibi btr faydası bu sözler her yerde şiddetli alkışlaıla olacaktır? Muhtemel olarak Sovyetlerin lstek ve Arkast Sa. 3, Sn. 2 de siyasetlerine uygun bir karar alınması Içın, gelecekte, ortaya çıkacak sartlarm I Mareşal Stalin ile «rkadaşlarına dattı I niüsaid olacağını zarmettiren iki saik mevcud bulunmaktadır. Ilkönce, Sovyetlerin batı Avrupada y« A r k a s \ S a . 3, S ü . l d e Ruslar niçin geciktirme tiyaseti takib «diyorlar? Atom bombası dün gece yarısı atıldı İlk haberlere göre, bomba patlayınca müthiş bir alev sütunu yükseldi, hedef olan harb gemileri gözden kayboldu ı^^^H 1 Denizciler bayramı Kabotaj hakkmın Törk bayrağına geçtiği bugün töronle kutlanacak Bugün kabotaj hakkının Türk bayragına geçtıgl gundur. Bugıin denızcıhi bayramı ş»efine hmanımızdaki butün teşıtlar, karadaki butun daire ve müesse jeier donatılacaktır. Deniz Komutanliğından ayrılan erler, Yüksek Denlz Ticaretl okulu öğrencileri, Devlet Denlzyolları ve Lımanlaıı Sanat okulu ogrrncüeri, ticaret subaylan, armator gemilerın murettebatı önde Şehir bandosu olmak üzere Takslme geleceklerdlr. Saat 10 da anıta bayrak çekme ve çelenk koyma toreni yapilacak; bunu takiben genc denlzciler namına Yuksek Deniz Ticaret okulundan bir öğrencı, deniz ticareti iilosu namına da bir zat söylev vereceklerdir. Taksimdeki torenden sonra bü'.iin birliklerle Ayaspaşa yolunu takiben B«çiktaşa inilecek,, Barbaros anıtı etraiuıda toplanılacak, bayrak çekildikten sonra Barbaros hakkında soylev venlecek, büyük Türk denizcisınin anıtına çele^k koyulacak ve bir manga er taraftndan atıs yapUaoak, geçıt resmlrKien sonra t*rene son verılecektir. Gece dalreler, rapurlar, denia müesseseleri donatılacak; Bayazıd, GalaU, Kızkuleleri ışıklandırıîacak, su gemileri Arkasx Sa. 3, Sü. 7 d« Yunanistanın müstakbel rejimi Genel oyun krallık lehine tecelli edeceği anlaşilıyor Atina (Hususî muhabirimizden) Yunanlılar dünyanuı en politikacı kafalı milletlerinden biridırler. Onun için Çal. daris hukumetinin gelecek 1 eyluld* yapacağı plebisıtle her^eyden fazla alika. lanmaktadırlar. Her nereye gidersenız, Yunanlıların, krallık lehinde mi, cumhuriyet lehinde mi rey vermeleri gerekleştiğıne dair konuşulduğunu görürsünüz. Halkçı parti, krallık taraftarı olarak seçim* girmiş ve seçimi kazanmış olduğu için kralhğın plebisitl kazanaca. ğına hükmedebilirsıniz. Son genel seçim sırasında verilen reyleri inceled'ğimiz takdirde kralcıların 702,319 rey alnıı? oldukları halde Sophulis liberalleri de dahil olmak üzere cumhuriyetçi blokun 3V5 214 rey almış olduğunu görürüz. Bundan da kralcıların kesin bir çogunluk kazanmış oldukları besbellidir. Şurası da aşikâr ki E.A.M, eüer de seçime karışmış olsalardı, yüzd« on beş, yirmiden fazla kazanmıyacaklardı. Şıradikl halde şüphe götürmez bir hakikat varsa, Yunan çoğunlugynun Krsl Ikinci Geor^e'un geri dönmesi lehinde buhınrtuğu'dur. Hem komünistlik tehlike<=indpn hem Balkanlardaki Slâv blokunun büvümfîinden korkan Yunanlıların en tanmmı? cumhuriyetçileri da Arkast Sa. 3, Sü. 6 da San Francisco 30 (A.P.) Resmî bir radyo yayıru haberıne gore, bugıin Blki. nı'y* bir atom bombası atılmıştır. Bu bomba dunya üzerine atılan dörduncu atom bombasıdjr. Yayının bildır. diğine göre, bomba B'kini saatile pazartesi tam saat 9 da ve Greenwich saatile saat 21 de (Turkiye saatile 24 te) atılmıştır. Yayın, adanm ateş ve sudan ibaret bir kargafalık arasında kaybolduğunu ilâve etmistir. Bomba Bıkini üzerinde uçsn bir tay. yareden bırakılmıştır. Somb» ttıldıktan sonra, meydana gelen bulut çarçabuk 15.000 metre irtifaa yükselfniştir. «Appalachian» harb geml6İnden verilen ikinci bir radyo yayrnı, tayyarenin telsizınin birdenbire sustuğunu v« muhtemel olarak hasara uğradığını bildirmiştir. <Appalachian> gemisinden verilen y«ytn, devam ederek, Japon saffı harb gemisi «Nagato» nun yanmakta olduğunu bildirmiştir. Sanıldığına gore, Bıkini üzerindeki palmiye ağacları henüz dıkih dunnaktadır. Arkası Sa. 3, Sü. 4 te AtomTecrubJ 5(.nınyapüq| saha . KARIAN KAROÜN TARAVA' 5AL0M0N Teerübenln yapıldığı Biklnl adalannut merkilnl sosterir harita Iş kazaları ve analık sigortalarının tatbikatı Çahşma Bakanı dün şehrimize geldi. Bu kanunlarır tatbikatile meşgul olacak Isfanbul Valisitıe acık bir tnefctub Demokrat Parti Istanbul Başkam, seçirnler hakkında Validen neler istiyor ? Bugünden İtıbaren şehrin muayyen yerlerin* seçim listeleri asılacaktır. Demokrat ve Milli Kalkmma Partileri, halkı, isminl bu defterlerde aramaya davet etmekte v« herhangi bir unutkanlığa kurban gitmemeleri için uyanık bulunulmayı tavsiye etmektedirlsr. B:lhassa Demokrat Partinin bucak ve ocak teşkilâtları bu işlerin kolayca sağlanması için halka azamî kolayhğı gostermeğe çahşmaktadırlar. Listelerin asılması dolayısile Demokrat Parti Istanbul başkanı Kenan Oner Istanbul Valisine bir açık mektub yayınlamaktadır. Bu mektubu aşağıya dercedıyoruz: Saym Vah. Seçim defterleri asıln.akla memlekette seçim mücadelesi başlamış, mıllet hakimiyetinin tezahürune yol açılmış bo. lunuyor. 26 Mayu seçiminin ne gibi, çartlar altında akıp gittiğini, her şeydan ev\el iktîdar partisı hderi sıfatile Camhur Başkanınm yaptısjı propaganda sey*. hatinde soyledikleri nutuklardan cuıet alan seçim teşkilatınm idare amirleı.nden koy muhtarlarına kadar neler yaptığını h«rkes bildiğı ıçın bunları tekraj lamak ihtiyacmdan sizi de, kendimizi ve milletimizı de müsta&nı bulmaktayım. SAncak bunu yapanlsrm idare ve zabıta âmirleri olduğunu düşünür ve kendile'inin bugüne k3dar memleketten gördükleri nimetlerın parti varidatmdan değıl, Arkasi Sa. 3, Sü. 5 te İndonezya Başbakam kaçırıldı Batavya, 30 (AP.) Bugün »adyoda söz söyliyen başkan Sökarno, fndonezya Başbakam Sultan Şehriyar'ın kaçırılma hâdisesinin suçunu beşinci kolculara atfetmış ve; Başbakanla birlikte Bakan Darmavan ve General Sodibjonıaı da kaçırıldıklarjnı açıklamıştır. Başkan halka soicuların harekâtmdan sakınmalarım tenbih etmiş ve diktatör mevkiine düşmek istempdiğine bilhassa işaret ederek: «Müşkül dunım zail olunca, iktidarı gen« halka terkedeceğirn» demiştir. Kendi kendimizi tenkîd: İkiliğe razı değiliz Beşîktaş Fransızları dün J 1 mağlub etti m) Praîisız t a k ı m ı rde dün de ikinci m a ç ı nı Beşiktaşla yapmıştır. bir sahne ve B e ş i k t a s l ı l a r bu maçı 3 1 yenen k?zanmışlaıdıı. Gazetecıler Yukarıkı Beşiktaş Fransız maçından heyecanh Beşiktas mutekaıdlerini takımını ;östermektedir. Bu ma;lara aid E şref Şefiğin yazısı 2 nci sahifemizdedir. bir Medenî garb memJeketlervH* ayak uydunıp, bizim de hakikî demokrasi rejimmi tatbika başladtğımtz fu nralarda, bütün partiîerin bi!/ıa5sa ju noktayx gozöni'mde tutmalan jarthr: Tiırkiyede herhangi bir jekild« ikiliğe ycl açmamak. Halbuki zavnm zaman bunun ak.'ini gbruyonız; ve üzvftmemek elden gclmiyor. Dün, Adanadaki ziyafet h&ditesi münasebetile Halk Partisine sitem ttmiştik. Bugün Demokrat Partitlen jilâyetçiyiz. Hn)wr ajdı{jım\za göre, »ayın. Celâl Bayann başkanhk ettiği yemi parümiz, son olnrak bir tamim neşrptmif »e kendi fiıbelerine, doğra haber verdikleri için, yalnxz tiç Istanbul gazetesivvn. okutulmasına çalışılmast tavsiyesinde bvlunmuştur. Böyle fey olmaz. Türk gazetcFerinftı hepsi memleket gazeteleridir. Halk bunlardan istedifjmi okumakta, istemediğini de oknrr'amaktadır. Ticari bir fapdast. yahud bir zaran f 'Xokunacaq\nda n değiî. fakat sadece yan!ıs bir zihriyetin ijadesi olarak bv.nu burada kaydedvjorıız. Bize öyle gelir ki, hiçbtr qazeie memlrkete bu tamim kadar zararh cla mazdı. £ £ temmuz bayramımız ! . <