27 Ağustos 1946 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

rfcinc sahifeden devim lerde mumeasll bulundurulmıyacak mıöır? (Köyler. kurula baglıdır sesleri). Kıırula bağlı olması hakkında seçün kanunımda hiç bir sarahat yoktur. Raşid Tarakçı arkadsşım Uydurma, Bsçma, habbeyi kubbe yapgn şeyler» gibi sözler kullandılar. Eunlar hangi partiye menFub olursa olsun vatandaşlann şi'zâyetleri hakiında kullamlmı$ hafif 1: kc. r2elerdir. Bir çok söz alanlar variı cirtüzakere kâfidir» sesleri yükseliyordu. *Söz alanlardan Ali Rıza Türel kürtüye geldi. Dcdi ki: « Trabzon seçimleri üzcrindeki görüşmeler gerçi hfayli uzamıştır. Fakat bu vesiie ile umumî mahiyette fjkirler teati edildiği cihetle bundan sonraki raporlar hakkında ıleri süriilen ve sürülecek noktalar üzerinde de bizi aydınlatraış olacakür. Bu sebeble görüşmeAerin biraz daha uzatılmasııu faydalı görüyorum. Meselenin ortaya atılması ve muhalefet tarafından yapılan itiraz•a'jn da ayni açıkJıkJa karşılanması lâeımdır. Zira, işlerin içyüzünü biîmiyenler öyle sanırlar a' seçimlertîe Demokrat Parti büyük haksızlığa uğramıştır. 69 il seçimine yapılan itipzların mahiyetini gördükten sonra bu itirazlarm yersizliği hakkmdaki kanaatimiz kuv.. retlenmistir. Bizim bu kanaatlerimiz tıasıl kuvvetlenmiş ise halk efkârının da hakikati görerek aydınlanması lâ rîmdır. Bir arkadaşımız, komisyonda Işlerin aceleye getirildiğinden bahsetti. Bu, asla doğru deglldlr.» Ali Rıza Türel, parlamentolann «e fcimlere karşı itiraz ve şikâyetlerde ne gibi yollar takib ettiklerine dair urunuzadıya hukukî izahlarda bulunarak tutanaklan inceleme komisyonu vazi. lesi adlî ve cezaî soruşturmalar yapmak değil, sadece tutanaklann kabule v« tasdika değeri olup olmadıklannm tesbiü olduğunu, muhalefetin kullandığı taktiğin bariz bir karakteri de, her lşt« uınumî efkâra karşı kendisini mazlum ve mazur bir mevkide gösteirmek cldu. ğunu, şimdiye kadar gayet mahirana kullanılan ve kendilerine kolay başarı. lar sağlıyan bu taktiğin memleket menfaatlerine uygun olmadığını kaydetü ve ezcümle dedi kl: c Demokrasi, ekserlyet aistemidir. C. H. P. üstün durumundan faydalana. tak haklı haksız her lstediğini kabul ettirmek yolunda değildir. Müdafaa edilen davalann kazanılması, karfilıkh tartışmalarla doğrulutıma herkesi inandırmakla olur. Azmlık paıtilerinln böy!e kendilerinl mazlum göstererek Ikiidar partisine tahafcküm etmek y o lunu tutmaları memleket jnerıfaatlerine hiç bir şekilde uygun olamaz, bu yolu tcrketmelerini samimî bir demokrasi tarsftarı oiarak kendüerindeTi rica ederîm. Muhalefetin esas vazifesi, Mecliste büyük meseleler üzerinde münskaşaJar ve hülrumet icraah uzerinde eclîste Dünkü Müzakereler j meyin» şeklindekl vâıziarıdır. I Htikumetin vazifesi iıer hangl bir yerden, her hangi yolsuz bir hareket gördügü zaman cezasını vermektir. Bundan sonra Anıcara seçimleri hakkmdaki komisyon raporu okundu. llk Kemal Turan oturduğu yerden müda1 sözü Nazım Poroy a!d|. Bundan evvel hale etciğinden reis de «gelır konuş !!sunuz» dedi. Trabzon seçimlîri hakkmda görüşülürFuad Köprülü (devamlaj Komisken söz istemiş fakat kifayeti müîakere takriri kabul edildiğinden konu. yon. verüiğinıiz vesikaları esasJı bir tetşamıştı. Söze başlarken, «Teşekküre Idke tâbi tutmamıştır. Emsali sairesi şayandır ki, dedi, birim Demokrat ar gibi bir kalsmde redietmiştir JBu kokadaşların muhalefet şarefi aynı for ruisjonun bitaraflığından şüplıe etmeğe mül altmdadır. Bu formüle karşı ce. hakkımıa olduğunu teslim etmeniz icab vabları, Ankara teçimleri konuşu eder. lurken vermek fırsatını buldum.> Köprülü sözlerini şöyle biürdl: «Bu iş, reyini istediği gibi kullanmak Nazım Poroy, Abdurrahman Münibin isteyen milletin iradesine taalluk eder bir «Meclis bunları tetkik etmezse vazüetr.eseiedü, ve haricle hiç bir alaiıası sini yapmamış olur> tarzındaki mütayoktur. Bir dış tehlike belirdiği zaman lefelarına büyük bir heyecanla cevab biıtun Turk mılletinin olanca azmi ve verirken «Meclisin tetkik etmemeğe de elbirliğile şahlandıgr, tarlh boyunca sasalâh'yeti vardır. Meclia, tetkike mecbittır.» bur değildir> dedi ve devamla: Halk Partisi namına cevablar Sözümü bitirirken teessürle söyliyeyim ki, AMurrahman Münib, bizi Bundan sonra Emin Halim Ergun tarihî vazifesine çağırdı. Meclis şimdiye kürsüye gfldi. Beyanatını ıkı kısma ayıkadar çok tarihî vazife görmüşrür. Şu rarak Aniara seçimleri dolayısiîe il;ri sıradaki tarihî va7İîesine pelince, ne Eürülen çikâyeılere bııer birer cevabîar dir? Onu kendilerinin de bılriiesı ıkti verdı. Ezoümle dedi ki: za eder. Meclisi tarihî vazifesini ifaya « Demokratlara gore Ayaçta, Naldavet edenler kendileri vazifei medeni Uhanda, Ankara merkea ve Çankaya yetlerini ifa etmelidirler. (Bu sırada k.azalarınca her şey kanuni ve yolungürültüler oldu. Vazifei maliyelerini <Je dadır. Zira buralarda seçımi kazanmışşeklinde sesler işıtlldi.) lardır. İtuaz ettiklerl yerler seçimde Halk Partisi adayiarinin kahir ekseriyet Fuad Köprülü kürsüde aldıklan yerlerdir. Buralarda kaymaFuad Köprijlü ki'rsüye geldf. N3Zim kamların şiddeüı baskı yaptıklan bePoroyun sözlerini kasdederek dedi ki: yan edıimekl&dir. Fakat bu ıddiaların Evvelâ hukukî başladılar, sonraaltında halkuı, reyini tam bir olganlukdan bir çok arka.îaşlar gibi sivasî sala ve serbestlikle kuîlandıkları da zikhaya intikal ottirdiW. Arada bazı sesredümek suretiie tenakuza düşülnıeiteîer duyulmasma rağmen çok şükür şahsî sahsya intikal ettirmedüer va k:y dir. Seçimi bozmağa matuf yolsuzlukmetll öğüdler verdiler. Arkadaşvmızm lar olmîmış deglldir. Fakat bunlar bizim taraftan değil karbazı hukuk! eserlern yeniden gözden şı taraftan gelmiştir. Demokrat Parti geçirdikleri anl^şıiiyor. «Bu halin so. nu neye varır?> dcdiler. Birşeye var temsilcileri namına hareuiet etlen şahısmaz. Yeniden gözden geçirilir. Mese'.e laruı millet bünyesi aleyhine çalıştıkları tesbit edilmiştir. Bu arada: .Halifei ruyu şudur: zemin, Bağdaddan hareket etmiştir. YaSeçimlere yapılan itirazları partieiiik kında Türkiyeye gelecektir. Bu da Deşeklinde izah ettiler. Gerçl particilik de mokrat Partinin kazanmaşile olacaktır» olabilir. Fakat bu itirazlarm hakikî mahiyeti sudur: Demokrat Parti Büyük diyenler dahi tesbit edilmiştir. Benim bir Millet Meclisine iktidarda bulunan hü avukat arkadaşım diyanet işleri reisi kumeti şikâyet etmiştir. Memleketin dıye takdim edihruş kendisi de susher tarafındaki vaziyetten bahsedeceK muştur. Makinelitüfekler kondu, yollar değilim. Bu rapor dolayısile Ankaramn kesildi dediMeri Keskinde telefon hatseçirnrî'ın evvel ve Feçim efnasmda kı !an Demokratlar tarafından kesilmiştir. sa bir tablnsunu çtzecesim, Seçimlere Çubukta da telefon hatlarını iesmişleradeta bir yıldırım kanunile na3il girdi dir. gimizi, nasıl hazırlandığımızı bilirsinlz. (Demokratlârm sıraiarından: Bunlar Seçim kanunu çörüşülürken itirazları. lıep mücerred iddialar, sesleri yükseldi) mız akla. manıığa uvgun olsun olmasın Biz hükumetin bu yolda gösterdiği bizim eski Mecüse racidir galiba yüksek müsamahaya kızıyor. Fakat berl particilik gayretile hepsi reddediidi. taraftan ana prensipler dolayısile susuOylar hiç bir yerde yakılmaz, Bele yoruz. Keskince bir imamdan bahsettidiye seçiminde dohi yakılmaz. Oylarm ler. Tevkif edilen bu imamın uzerinde yakılması sonradan itirazlar üzerme veya yatağmda araştırma sırasmda 1820 delillerin ortadan Valdırılması demes bıçak bulunmuştur. olur. Daha seçim knnunundan bir hafAnkarada Demokrat Parti adına köyta önce bu mçmlekeün tek dereceli seçime gidemiyece^ini, halkuı çoğunluju Ierde propaganda yapan elemanlarm banun okuyup yazna bilmediş'rıi söyle şmda köy imamlan gelir. Nereye gidiyodiler, yazanlar, bu konvıda konferans ruz? Ne yaptık? Meşru bir parti müoaverenler o!du. Biz bu kanaatte değil delesi mi, yoksa müstebid bir hüküm^jk, 21 temmuz bütün milletin siyasl dara, zalim bir lıükumete karşı mucarüşde ve terbiyeye sâhlb oldugunu, o . dele mi? vunu şuurla ve azimle kullanabileo?Afişlerine bakmız: O çizme kime Jıar*rhi gereği afti ispat etti. Bu imtihan şıdu? Böyle afiş yapılmasına müsaade dan muvaffak olmıyarak çıksn, bu ln etmek, bu partiyi kunnadan önce Halk tihabı kaybeden hükumet olmuştur. Partkinde çalışmış olaıılara yakışır mi? Tabiî o zamanki hiikumeti söylüyorum. Biz onları millet önünde daha önce vaŞimdikl hükumet değil (Gülüşmeler) züelerini iyi yapmış insanlar oiarak Ankarada seçimlerde Şerefjkoçhısar, tanıyoruz. Eğer bağırmağa ve şikâyete Kalecik, Haymana k?ymakamîarile =on hakkı olan bir taraf varsa o da biziz. zamanlarda Polatlı kaymakammm çok Seçün muamelesinin bazı köylerde bir büyük cizmetieri olduğunu Cumhuri gün evvel bitirildiği hikâyesinin de ash yet Halk Partisl müîettişl Kemal Satire şudur: sorarsanız benden daha iyi bilir. DeDemokrat Parti propagandacılan bu mokrat Parti mensublarını partilerinköylere seçimden bir gün evvel giderler, den ayırrr.ak için Demokratlan korkutmak için muhtarlar ve jandarma ku köylüden oy isterler. Bu propaganda mandanları vasztasüe tazyik vapılmiî haklarıdır. Köylü de bizim oyumuz Cum tır. Haymanadan kaymakam bizim par huriyet Halk Partisinindir, der. Bu da tiden istifa ettirdiklerinin, iatifaname köylünün hakkıdır. Mümessiller de dö~ lerini resmî bir tozkere ile Demokrat ner: «Bu köylerd* i? yok seçim yapılmışPartiye gönderıniştir. Anlsşılan yaD>ıgı tır» derler. Işin iç yüzü budur. Vüâyetçe işin farkında değiL Bu da kâfi degiL tesbit edilmiş bir llstede yol kesmekten, Bizim rey puslalanmız gitmeden yol adam öldürmekten sureti kat'iyede mahlar kesildi. Yer yer nezaret altma alı kum ve cezalarıru çekmiş bir çok kimnanlar oldu. Antidemokrat memleket selerin Damokrat Parti adına sandık başlerde bile eşine raslanmaz neviden meş larında olduğu anlaşılmıştır. Bdylelerinin hur polis vazife ve salâhiyet kanunu raporlarını hakikat dlye kabul etmelerl mütemadiyen kullanıldı. İcabında bir kendilerini bir yanlıçlığa sevketmi? olagünde kanun çJtaran hükumet bu ka bilir. nunu bir türlü ıslah etmek lüzuaıunu Fuad Köprülü şehirde seçimin nümune duymadı. Yeni hükumetten bunu sür olacak çekilde oereyan ettiğini kaydetti, atle ortadan kaldırmasını, bu vesil« ile bununla iftihar ederiz derken. Halk Parde temenni ederiz. Partimize mensub tısinden birinin şehirde kımlerin Demok. olanlar hakkmda türlü iftiralar tertib ratlara rey attıklarını işaret ettiğinden edildi O derecede ki Bâlâ inamı Parti bahsetti. Kenii temsilcilerinin de ayni mizden çekilip Halk Parüsine girmek şekilde hareket ettiklerine şahidiz. Eaasuretile bu iftiralardan yakasını sıyırasen kendi teşülâtlarmuı Ankara Başkabildi. OtomobU gönderdiğimiz yerler olnı da seçimin Ankarada iyi ve dürüst du. Otomobiller aeri çevrildi. Kızılcahacereyan ettiğini söyliyerek teşekkür etmamaa seçim günü bir köyde bir mümessüinüz sardık başada bulundu. Fa miştir. Demokratlar, reye işttrak etmediler. CUMHURlYET £7 Agustos 1946 Ankara seçimleri hakkındaki rapornn konuşulması Eski Adliye Vekilinin sözleri yürütmektir. Bu yola gi s» vadfeierlnl şereHe ifa eder!er.> Bu sırada DemokraÜarm oturdukl.'Ki eımlprdan «izah et» sesleri duyuldu. A!i Paza Tiir^I, kürsüden ayrılırken HV.k Partisi nensubiarı tarafından şiddetle alkı^iandı. Başkan Tevfik Fikret Sılay, daha 9 milletvekilinin söz ıstemiş olduğunu, fakat bir de kifayetl müzak^e takrir! verüıniş bulundugunu sayledl. Şinasi DeiTim (Zonguîdak) Müzakerenin kifayeti aVyıvinde söz istiyerefc kürsüye geldi ve dedi ki: « Biı takım meseleler umıımt efkâr iarşısında aydın'.anmalıdır. Henüz bu olmarnıştır. Bir arfeadaşıımz huktık dücyasma karşı işlenmiş suçtan bahsettiler. İntisab şeref.'ni taşıdığım Türk parlamentosunıın bu sahada bütün dün ya parlamentolanndan aşağı olmadı. ğına emlnlm.» Bu sırada Fuad Hulusi oturduğu yerden bazı şeyler föyledi. Başkan müdahale etti. Şinasi Devrim det'amla dedi ki: Dünya hulrok Uemîne bir surprizle çıkıyoruz, dedHer. Fuad Hulusi Dıınya hukuk Ilemi demedfm, hukuk dünyası dedim. Şinasi Devrim Dünya hukuk 81emi veya hukuk dürıyasında hubjka karşı o kadar ağır 3uçlar işlenmiştlr ki, bizim bir mazbatadaki imaa noksarüığına pek aldıracak hakle olmadıklanndan eminim Şinasi Devrim Fuad Hulusinln mühakkında söyliyeceksenlz »öyleyiniz, devam etti. Başkan: Lutfen bun'an birer btrer cevab kat; şayanı dikkat şekilde: «Orada bir landırmaymız. Müzakerenin kifayeti agaca iple bağlanmış oiarak tjulunriu.» hakkında söyliyeceklerinizi göyleyimz. Haymananm üç köyünde seçim sandıkdedi. larında seçim muamelesi 20 temmuzda Şinasi Devrim Saym reis, saded tamamlandı. Nitiekim Haymana adliyesi den çık+ığım ksnaallnde ise bir hukuk yaptığımız şikâyet üzerine işe eîioymuşçu sıfatüe hürmet ederim. Yalnız şunu tur. DemeS ki seçim muamelesinin, « da FÖyüyeyim kî, dıyerek demokrasi çimden önce bMrflmesi usulü, yalnız rtin bir takım değismez esaslan oldu. Trateonda de*ü, Ankarada da tatbft ğundan bahsetti ve Türk demokrasisl &311ml?tir. Başka yarlode de görülmtlşnin benliğine ve hüvrj'etlne j^araîan tür. Bu vesüe Ue kaydedeyim kl Aakaas'l vasfrnı muhafaza ermesi tavsive rada şehirde seçimler çok medenî, çok sinde bulundu. Mütaleaları arasmda söz serbest bir şekilde cereyan ebmiştir. hürriyetinden bah«ederken bunun ya. (Tabii rnemnunsuıı, Demokratlar kazanmnda şeref kanun;3n da olduğunu kay dı. seslerl). delıi. Biziın için Demokrat Partinin kazamp Başkan dedi kl: kazanmamaeı mevzuubahis degudtr. Bü Fuad Hiırjs! Demireüi sozlerinin yanlış anlaşı'dıâından bahsediyor. Usul tün tasrüflere rağmen Demokraüar îazmucibince her arkadaşm yanhş ania la rey yapınca isto Iklnci »aflıası ba*şılan sözlerifıi tasrihe ve izaha haikj ladı. Maziatalar uzerinde t&brifat yapıldı. Esasen çift mazbata imzalavs'dır. Fuad Hulusi kürsüye gelerek izah. nıyordu. NiteMm mülıürlü, tmzalı Wr boa mazbata dosya lçinde yüisek heyelarda bulundu: fclrize tafcdim edilmîştir. Bunlar kayma Şikâyetçi başKadu1, şahldler başka kamlara açık oiarak gönderiliyoxdu. dır. İşte ben onları söyledim. SoraçturNiteMm Çı*ıui jLaym&fcammın, İtiraz ma, hakikatin esasıdir dedi ve kendlsiüzerine, komisyona gönderdlgi sandıinm de müzakereıün kifayeti aleyhinde tan bir boş ve bir dolu 1M maztoata çikfculunduğunu iîâve etti ve kürsüden nuşör. Şii&yet mercü dogrodan doğayrıhrken <Bir hakikat kalmasm âlemruya Büyült MiUet MeclisMir. Şikâyet de Ailahım nihan> dedi. başianlıga yapıldı. Pakat kanüsyon AnTrabzon mazbatalan kabul ediliyor kara ınazbataam da digerleri gibi inDiğer söz istiyealer vardı. Hasan ceJedL Kirftkalede 89 saodıktan 23 unde Fehmi Atac da bu arada idi. Başkan, oylann n a s l değiştirildlgiad gösteren tısul hakkında söylemek istiyenlere söz vesikalar buradadır. Bu veslkalaı Deverildieinden bahisle muzakerenln ki motrat Partinin mücerred olması degü, fayeti takririni reye koyacağını bildir. lardftki seçim kunılu azasna da müdi. Hasan Fehmi Atac. oturduğu yer b.Url9tilmiştlr. Bunlar tetldk edllmeınl»den bağırdı: Ur. Usul hakkmda söz verdim diyerek Kemal Turan (oturduğu yerden) usul haricinde söz söyliyenlere ımiaaBde ediyorsunuz, diğerlerini susturu» Raporda cevabı vardır. Puad Köprülü (devamla) Söz allp yorsunuz. Başkan. tafcrirl reye koydu. Kabul söylersinlz. Bu seçimlerde ttlrlü türlü edildi. Eapor da kabul edildl. Sonra hâdiseler cereyan etmlştlr. B)r tanesl d<" Trabzon milletvekillerinin mazbataları Polatü ve Keskin müftilerinin camilerde b i r « Trtrer reye konuldu, kabul edildl. cDemolorat Parti kaflrdir, ona rey ver Halim Ergun sözlerini bittrirken: «Oy almadıklan halde millet karşısuıa çıkmak tenezzülünd* bulunacak bir tek Halk Parüli yoktur» dedi v« alkıjlandı. Bundan »onra Kemal Satır, kürsüy* geldi. Ankara Valisi merhum Nevzad Tandoğan nezdinde sonradan Demokrat ParÜ Ankara başkanı avukat Zühtü Velibeşenin de bulunduğu görajmeden başlıyarak olanı biteni anlattı. Demok. rat Partinin seçimlere nasıl bir zihniyetle girdiğini kaydederek, din pıopagandasmın da Halk Partisin* izafe edüdiğipe işaret etti ve devamla şunlan söyledi: « Keskin müftisi ya?lı, yataiak aziz bir zattır. Gözleri de görmemektedir. Keskin haîkı, Ramazan dblayisile camide vaize davet ettikleri halde hastalığından dolayı bu vazifesini de ya. pamannştır. Keskinde gerçi bir hoca vardır. Fakat H. P. aleyhine olarak AUahla, Peygamberle yaptığı mfilâkatı nakletmekle meşgul olmuftur.> Kemal Satır, Çubuktaki çift mazbata hikâyesini de anlattı. Büyükleri bulunan Kemal Pireoğlunun köyünden B&bahtan öğleye kadar bir tek rey bile atılmadığı, bu sebeble sandığın kapa. narak kimse gelmedi, dlye mazbatalarile birlîkte kaymakama gönderildiği, Demokrat Partinin sandık vaktinden evvel kapandı şeklindeki şikiyeti üze. rine, sandığın tekrar yerine göndenldiği, Kemal Pireoğlunun selâmile köy(ülerin kârrulen Demokrat Partiye rey rerdikleTİni, ikinci mazbatanm da bu BureÜe yapümıj ve eski açık mazba. tanm bililtizam bırakılmış olduğunu yledi. Demokrat Partinin uzerinde bıBalıkesire dair rapor îkinci celse 17 de bqşladı. Balıkesir çaklar çıkan köy ünamına gönderdiği görüşülürkeTi te^kerenin suretird okuyarak: *Cumhu seçimlerine d?ir rapor örgeevren söz alarak bazı riyet Halk Partisi dird siyasete âlet e . Süreyya den yobazlara bugüne kadar kapısını şiddetli sözler söyledi. Fuad Köprü'.ü; açmadığı gibi, bundan sonra dahi aç I ve Recai Türel de bu mevzu uzerinde afır lisanla tekrar Demokrat Partiye leri söylüi'orlar. Zaten Inanmadüdan mıyacaktır. Halbuki onlar bugün dahi | konuştular. Netioede rapor kabul ve ve bilhassa Demokrat Partinin îstanbul t>ir davanın mlüafaasmı yapıyorlar. Eayni propagandalara devam etmektedir. Balıkesir milletvekillerinin tutanaklan il başkanı Kenan Önere çok şiddeili |er biz böyle konuşursak bu. onları lkna lşln değil, millet muvacehesinde kokelimelerle hücum etti. Demokrat Partinin Kızılcahamam reısl tasdik edlldl. Demokrat Partimn itirazlarmdan blr nuştuğumuzu bildiğlmlz için, onlar yeil medıs seçimi dolayısile ayni şeyleri Süreyya Örgeevren Demokrat Partisöylemekte olduğundan hakkmda taki ye çok ağır bir lisanla hücum etti. Se ara bahseden SSreyya Örgeevren dedi min eîmışlerdir. Bize inanmıyacaklardır.> bata geçilmiş, sava, tevkifıni istemiş. çimlerde bütün yolsuzluklann Demok. kl: Demokrat Partiye hücumlannı şiddet Bu adamlar bizira tstanbuldan çıtir. Ankara miUetvekili seçimi iyi n i . ratlar tarafından yapıldığmı iddia etti. itiraz etmek lendiren Ekrem Oran dedi ki: yet dairesinde idare edilmiştir. Şikâyet Bu müzakerelerin kendilerine konuş kan mllletvekillerjmizıe cesaretinde bulunuyorlar. Halbuki ben « Şinıdı onlaıa gece mi diye sorun, etmesi lâzım gelenler kendileri değil mak fırsatını '*erdiğini söyledi. Süreyya Örgeevren bir ara dedi ki: onların çıkardıkları mebus.ardan beşi «hayır, güııdüz> derler. Çüniu Halk dir. Meselâ, ceblerinden bir Türk bay Vatanı ecnebilere jumal ettiler. hakkında esaslı malumat sahiVyim ve Partili bir milletvekili «vakıt gecedü» rsğı çıkarmış^ar, sonra bir de altı oklu parti bayrağı çıkararak tdininin, eliniz. Ortaya bir yandan. yobazlar, bir yandan şimdi bu malunatT size arzetmek is deraiştir.> tiyorum: Daha sonra Demokrat Partinin itiden aldılar, her şeyi kaldırdılar. Şanlı beynelmilelciler sıkardılar. Mütbi? bır 1 Abdurrahman Münib, bu adam razlarına geçen Ekrem Oran, sözlerici şerefli bayrağauzı da kaldınyoriar. kudurganhkla herşeye saldırdılar. hukuk bilgisinden ve vukufundan is şöyle bitlrmiştir: yerine bu bayrağı koyuyoriar» demişBunun üzerine Refik Koraltan, • Biraz tîfade ederek devlei hazinesinden paraj < Bize vesıia diye verdikleri altmda ierdir. Ben, kendilerinin yerinde ol nezaket» diye, bağırdı. Süreyya Özgeçalmışür. Hattâ o zamanlar baro ar.| imza bile bulunmıyan blr takım kâğweaydım, Ankara seçimir.e hiç iştirak et evren, «Siz bu Jisandan anlarsmız> dıkadaşları böyle air adamla beraber ça lardır. MJlet bu hakikati bUsin ve Mecmez, bu sözlere de maruz kalmazdım. y« devam edince başta Refik Koraltan lışmamak için barodan ayı'ilmışlardır. iis vesikaian bile nazarı dikkate almadı Komisjon sözcüsü Adil Kurutluoğlu ve Fuad Köprüiü olduğu hade hemen Bu sözler Mecliste gerek Demokrat denıesin.> bütün Demokrat Parti milletveklllen da rapor hakkında izahlarda bulundu; lar, gerek Halk Partisi mensubıarı aİzmir hakkındaki rapor da reye konyerlerinden kalktılar: «Hep şahsiyat, Kaprülüye cevablar verdi: rasında büyük gürültüye sebebiyet du. Aynen kabul edüdi. kudurgan sizsiniz> diye cevab verdiier. verdi. Demokratlaı aan Refik Koraltan, « Belediye seçimlerine girmediler, aha sonra Kütehva seçimlerine geSüreyya Örgeevren, «Hakkın sesl Süreyya Örgeevrme susmasuu, terbifakat halkı, ijtirak ettirmemek için de çildi. Söz alan bulurunadığı için rayor kudurganları yenecektlr. Herşeyi söy. yesizlik etmcmesini, böyle bîr dil kulellerinden geleni yaptılar. Milletvekili aynen kabul edilmiştir. liyeceğim. Utanacaksmü» dedi, Sü lanmağa hakkı n'.madığmı söyiedl. eeçİTninin cereyanı müddetince seçim Kırklareli seçimleri vekopan fırtzna reyya Örgeevren aynı sert dille DeSüreyya Örçee'Ten Aylarea siz kuruüannm hijbir mürccaat o!madığı mokratlan akla geiebilecek her türlü Kırklareli seçimleri müthiş b> mügibi: «Müracaat ettikse de dinlemedi fenalıkla itham etti. Bu sözler Mecliste sövdünüz, C. H. P se?ini çıkarmadı. nakaşaya sebeoiyet verdL Ealk Partisi •er> şeklinde bir şikâyet de vaki do. büyük bir asabiyst uyandırd:. B:r ara Şimdi sıra bizdedir. mensubu millfttvekillerirden bazııarı Buna rağmen partili arkadaşlan Sü Demokrat partili bır çldir. Fakat tasnif neticesir.de b c k ı . Fuad Köprülunün, cnun arkastndan da milletvekilir.in yorlar ki kaybetmişler ,bir şıkâyetname Behçet Kemalin koridora çıktığı görül reyya Örgeevrene devam fnsıtı verme ağır södeıine hücum ettiler. Onu kürÖrgeevrenden sonra süden inmeğe meebur ettiler. tanzim ediyorlar. Ben Bü>ük Millet dü. Bir müddet koridordan bağırma diler. Süreyya Meclisinin 39 vüâyete aid segiminin Eesleri geldi. Az sonra Fuad Köprülü Faik Ahmed Barutçu söz alarak MareKırklareli aeçımleri hakkmda evvelâ muallel olduğunu iddia cden bir mese tekrar yerine cturduğu zaman yanına şal Fevzi Çakmaguı sözlerine cev3b ver Demokrat PartirÜD Saysevi milletvekili di. Faik Ahmed dedi ki: leyi, yalnız bir iç mesele zannetmiyo Şükrü Saracoğlu geldL AJTII sıraya oKârnil Gündeş soz aldı. Kâmil Gündeş, Saym Mareşal milletin arzusuna umumlyeUe seçimlerde yapUan yolsuzrum. Tazyikten baiısediyoriar. Düşünü. turarak "bir Tiüddet koiîvşruk'.arı görülnüz; 39 vEâyett<=n Türk milletıne tür dü ve bu konuşmava hemen arkaiann uvarak mMetvekilliğini kaoal etVğini lukları balıis mevzuu etti. Bunun bütun lü L;kenceler ve tazyikler yapılıyor. da oturan Celâl Bayarın da katıldığı Böylediler. Eğer scrbest otanasaydı, el yükv.nü o zaoıanld hükumeün taşıdıgıbette ki kendileri buraya ge.emezlerdı. nı İleri sürdü ve: cTarihlmizde böyle Fakat hi; bir vatandaş bize ne şikâyet g;3rüldu. Saym Mareşal ortaya bir takım iddia blr cinayete rastlanmoınıjtır» cümlesirJ ediyor; ne de bağırıyor. Ve bunıar saSöz alan Fuad Köprülü dedi kl: lar attılar. Fakat bunlann hiç biri is sarfettl. Bu cümle muthis, bir gürültüyo dece Demokrat Partinin sandık başın. Süreyya Örgeevren siyasî terbiye patlı ve deliUi değildir. Civar vilâyetsebebiyet verdi. Behç«t Kerualin, Kâtnıl daki mümessilleri tarafından temsil eİle uzaktan yakmdan alâkası olmıyan lerden golenlerin sikâyef.erini dlnliyeGündeîln üzerine saldırdığı ve çok agır diliyor. yalanlar söyledi, iftiralarda bulundu. rek seçimlerin yolsuziuguna kanaat sözler sarfettilfl görülüyordu. MaamaB:r memîekette demokrasi kurmaTiuı eettrdiklerinl söyi^diler. Bu xanoat ne Adnan Menderes kürsüde fih Cevdet Kerim İncedayı gibi agırolabilir? Saym başlılıklarilfe taniTuruj milletvekilleri biAdnan Menderes kürsüye geldi. Çu yolu bu değildir. Biz ker.disine aynı Lreceye kaJar krf! buktan aîtı mühürler.miş, sayı haneleTİ dille cevab vermek kudretinde değüiz. Mareşalm seçim iizerindekl bütun du le heyecanlannı s&klayamıyoTİardı. Saboş bırakıînr.ş bir zabıt varakasırun dcs Terbiyemiz, Meclise hürmetimiz buna şünceleri hemen hiç bir «asa dayan lon bir anda haykirmalarla doldu ve yada bulunmadığrndan balısedildiğiai, mânidir. Bir daha işin bu şekilde şah mamaktedır. Biz Mareşaldan daha oî. adeta bir kavga yerine döndü. Koridorda başkanlığın gun mütalealar beklerdlk. halbuki bunun fotoğrafının Meclis baş Bİyata dökülmemeal için bulunan milletvekilleri bu arada, müzakanlığına veTİldiğini, eğer mevcud de dikkatini çekiyonım.> kerderin başındanberi Halk Partisi Refik Koraltan kürsüde Süreyya Örgeevren sözleri arasında ğilse aslının da ibraz edilebüeceğini Faik Ahmedden sonra ReJlk Koraltan mensublannı İdare eden Şükrü SaracDemokrat Partinin 15 numara'u bır «öyledi. (Vardır. Dendi, sesleri.) söz aldı. Süreyya Örgeevrenin sözlerini oğlunurı, etrafı yatışaımak için gayret Adnan Menderes (devamla) O hal tebliğinden bahsetti ve partinin kan ve bah^ mevzuu eden Koraltan dedi ki: sarfettiği görülüyordu. de Ankara seçimlerinin başmda buîun can pahasma seçimleri kazanmak emBaşkan mevkiinde bulunan Feridun « Baştan başa fcüıürle do'.u olan duğunu ifade eden arkadaşm sözlerl rini verdiğini ileri sürdü. Demokrat tecavüzlerlne cevab vermiyeceğim. Ne Fikri Düşünsel Kârrjl Gündeşten sözüParticiler bunun vnlan oiduğunu idda tashih edilmiş oluyor. Sonra, Demokrat ettiler. Süreyya Örgeevren bu tebliği davamıaan kudslyett, ne de şafasl terbl nü geri almasını istedi. Parti Ankara temsilcilerinin yüzde yüz Sapsarı kesilen Kâmil Gündeş büyük slze okuyacağım, dedi. Fakat okurna yemia buna mttsald değildir. Memnunlmahkum olmuş Insanlar olduğunu söyyetle görüyorum kl bu münasebetsiz l&f I bir heyecan içerisinde tekrar kürsüye dan kürsüden indi. lediler. lar söylenirken bu lâflara muhataa olan geldi ve sözünü geri aldığını ve bunun îstanbul seçimleri Halnn Ergun Öyle demedim. Vabizler, demokrat olan ner Türk evl&dı bir yanlışlık eseri olduğunu söyledi. linln elJnde gördtlgümUa llstedakller îstanbul seçimleri göriişülürken Ma kadar sizler de azab duyuyorsunuz. Bu, Yerine döndükten biraz sonra da salonu yüzde yüz mahkum olanlardır. reşalden sonra Demokrat Partinin îs bizi memnun ediyor. Herkea, ner konu terketti. Adnan Menderes Görüyorsunuz kl tanbul milletvekÜl Salamon Adato hakkında konusablllr. Fakat nezaket eOrtalık biraz yatiştıktan sonra C. H. lfad^yl böyle anlamakta haklıyım. O söz aldı. Salamon Adato komisyona sastır. Yoksa bu kürsüden ne Istersem Partisinden Rüştü Akın, itirazlara cehalde bu da t a s h a edilmiş oldu. trerilen vesikalar uzerinde uzunboym söylerim, demek yanlıştir. BIz o kötü vablar verdi. Bu arada hudud üzerinde Millî Mücadeleye muhalefetl olanlar. durdu. Bunları tahlil etti ve paıtinin kelimelerl kendisine iade Üe cevab ver D«mokrat Parti kurmanın ne demck diye propaganda yapanlar, uıhaku (tirazlarını tekrarlayarak bu vesikala tnemeğe karar verdik. Fakat bizi üzen olduğunu bir türlü anlamadıgmı söymjyetl olanlar varsa haber Terdlklerl rın komisyonda lyice tetkik edi!m*di burayı agıp burada buluamıyan yüz bin ledi... takdirde teşekkür ederiz. Derbal mua ğinl ileri sürüp tekrar komisyona ha ler ve milyonlarca vatandaşa karşı kulMüzakere kâfi görüldü, Rapor, rey« mele yapmağa hazınz (biz «lzin akıl ho valesine karar verilmesini istedi. lanılan çok agır dll va onlara yapılan konuldu ve aynen kabul edildi. canız mıyi2? sesleri). Salamon Adatodan sonra C. H. Par hakarettir. Hak ve bakikat, bu suretle Daha sonra Tekirdağ, Sıvas ve ErBiz^.m de türlü, çeşkHl jikayetleılnua tisinden Münlr Bilsel söz aldı. Mü müâaîaa edileraea.» zurum seçimleri hakkındakl raporlar da vardu. Bunlann hiç blrinl İfade etanlş nir Bilsel Demokrat Partiye yapılan Bu süzler üzerine Maihar Germen, söz almak istiyen kimse bulunmadığı degilim. Cumhuriyet Halk Partlsinl Ithamları tekrarladı. Bu arada Refik «Jurnal etaıeyin> diye oturduğu yerden için aynen kabul olundular. temsil ettikierıni iddia edenler arasında Koraltantn bir beyanatında kullandığı: haykırdı, ve Refik Koraltanla aralarınIsparta seçimleri konuşulurken De. Demokrat parüye düşmanla elbirllği ve tSeçün günü memîekette kanun yok da losft blr müneka$a cereyan etü. Bu mokrat Parti İstanbul milletvekili Fuad hıyanet gibi en şenl iftiralaxda bulu tur sözünü ele alarak jandarma subay. sırada kifayetl müzakere takriri verilnanlar olmuştur. Bir tmam tevkif e larını, İdare âmirlerini, polisleri övdü mlştl. BapoT reye kondu ve alkışlar ara Hulusi Demirelll söz aldı. İspartanm bazı yerlerinde seçim* iştirak nlsbetinin dilmiş, 1820 bıçak bulunrr.uş. Acaba 20 ve memîekette mahkemelerin, yargıc sında kabul edlldl. yüzde yüzden fazla olduğunu ve buna bıçağı nlçin taşımış. Ben de hayret edl lann bulunduğunu işaret etti. Münir bir türlü aklının ermediğird söyledi, Samsan seçimleri yorum. Sabah akşam kaymatamla, bu Bilsel sözlerine «Demokratlara tavsıİncelem* komisyonu başkanı cevab veoak müdirüe teşriki mesai etmekte bu yem, kullandıkları taktiği bırakmalaDaiıa sonra Samsun seçimlerine gererek seçmen adedinin tayininde yanlunan Halk Partisi vazdfedarlan bu gibi rı, boş itirazlardan vazgeçmeleridir» çildl tncelenıe komlsyonunun raporu lışlık yapıldığmı, burası yayla olduğu harekfctleri görmek, bulmak, tevüf et dedi. nu müteakH) Hasan Dlncer söz aldı, lömek. tecziye etmek ünkânlarmdan teşrih ve tahlü etti. için o mevsimde fazla kalabalıklaştığmı Daha sonra gene C. H. P. den Hacim raa vesikalannı mahrum mu idiler?. Tevkif etmek iıaKend^lne komisyon sözcüsO cevab ver söyledi ve iştirak nisbetinde göriiler: BÇarıklı söz alarak Salamon Adatonun normalliğin bundan üeri geldiğinl söylekânmdan, sesind işitUrmek ünkanından Inceleme komisyonunda kullandığı bir dL BüfJn Demokrat ParO mensublan dL Rapor reye kondu ve aynen kabul m&hıumiyet olsa olsa ekalliyet partlslanm hep ayni seyleri tekrar etttklerinl cümleyi nakletti. Hacim Çankhya göolundu. dj olur. re, Salamon Adato komisyonda: «Ba bellrtti Komlsyonun flkrinl btr kere daha açrkladı. Ve rapor kabul edllerek Daha sonra Bursa seçimleTİne geçildi. Başka türlüsü vicdanı âmmede yer na partım 800 vasika verdi. Bunlardan mazbatalan E/ve!â Refik Koraltan söz aldı. tutacak iddialar değildir. Görenler Al 790 tanesinin hiç bir kıymeti yoktur. Samsun milletvekîllerinin Bursa milletvekili seçiminde yapılan iah için söylesin diyorlar. Devletin, mil On tanesini nlsbeten ehemmiyetl! bul tasdik olundu. Dsha «onra Demokratlann kazandığı yo.suzluklar ve tazyiklsri ar.latan izahverîim» letin bünyesine tevcih edilmiş propa dum. Onlarm fotoğraflarmı İçel seçimlerine geçlldi. 9öz İsteyen ol larda bulundu. gandalar haJdtında, mademki Halk Par demiştir. madıfeı İçin rapor aynen kabul edlldl. Bundan sonra muhtelif hatipler söz tisi bu kürsüden bir çok şikâyetleri olMareşale cevab Msnlsa seçlmlerinln müzakeresinde aldüar. Bu görüsmelerin sonunda kifaduğunu söyledi, bizim de bir çok şikâHacim Çarıklıdan sonra inceleme ko yalnız Demokrat Partlden Osman Nuri yeti müzakere takriri verildl. Bur3a maz yetlerimiz vardor. O halde beraberce misyonu başkanı Kemal Turan söz alGönl söz aldı, itirazları tekrarladı. Ma bctalan ve onu takiben Kayseri, Kocatetjcik etmemizde hiç bir mahzur yok dı. Kemal Turan dedi ki: nisa raporu da aynen kabul edildi. eli, Konya, Mardin, Maraş, Rize, Aytur. Buna biz hazırız, arkadaşlar. Dosyeda tehdid ve tazyikten badaı, Bolu, Antalya, Diyarbakır. Hatay, lzmir seçimleri Ankara seçimleri haikında ilerl geri hls yoktur. Saym Mareşalın bu hususkarşüıklı iddialar, mademki karşılıklı taki sözlerine kafî nazarla bakılamsz. Daha sonra lzmir seçlmlîri bahis Urfa, Zonguldak, Yozgad seçimleri hakmücerred iddialar şekünde kaldı. Bü Zaten böyle çeylerm Istanbulda cere mevzuu oldu. Söz alan Demokrat Par kmdaki raporlar görüşülerek kabul yük MiUet Meclisi Ankaranın içindedir. yan ettiğme inaıırnak Pek güçtür. Mü tlden Ahmed Tahtakılıe. bilrıassa ko olundu. Müzakereler sabah saat ikiyi 40 gebu seçimler hakkında bir anket açabilir, şahidlerin dövüldüğüne dair bir balüs mlsyonun seçimlerde yolsuzluklar olsa hangisinin doğru olduğunu bir ei uzat de dosyada mevcud değildir. bile bu yolsuzluklann netlceye tesir et çeye kadar devam ctmiş ve Meelis 2 makla deıhal anlayabilirsiniz. KurullaGazeteler susturuldu dendl. Gazete mly?cegl hüfcmünü tetkikslz verdlğinl eylul pazartesi günü saat on beşte topr:n tutanaklan var, mülahazst hanele l«r Sıkıyönetim komutanlığmdan Bü ilerî sürdü. Kendisine Ekrem Oran ce lanmak üzere dağılmıştır. Mecrlis dün fasılasız on altı buçuk rinde hiç bir menfi jerh yoktur, denili yük Millet Meclisinin meşruiyetini vab' verdi Ekrem Oran, Demokrat Parsaat müzakerelerde bulunmuş, toplanyor. Bu kanun kuvvetindedir, denili münakaşa etmemek emrini alduar. Di ttye hücum ederek dedi kl: yor. Bu esaıa irca edilirse Türkiyede ğer bütün hususlarda tamamlle serbest« BfitOn Demokratlar hep ayni çey tıya yalnız bir saat sra verilmiştir. hiç bir seçim bozulamaz neticesine varı tiler. Bu emrin haynlı neticeler verlabilir. Bir sürii sözler oldu, ben haki dlği inkâr ohınamaz. Münakaşaıar uzakati öğremr.ek istiyorum. Bir seçimin yıp gldiyordu. Ister mlydiniz kl bu bozulması veya tetkikat yapıhnası için topraklarda Büyük Millet Meclislnin değerli sayılacak vesikanm mahiyeü ne meşruiyeti bahls mevzuu oİ3un?» dir acaba? Kanun vazu «ihbar veya şi Sürevya Örgeevren tekrar kürsüde kâyet üzerine tahkikat açılır» diyor. 1) 6 ton sun'î DiOksit Dömanganez satın alınacaktır. Kemal Turandaıı sonra Süreyya ÖrHaber veriyoruz, şikiyet ediyoruz, şu2) Ihalesi: 10 eylul 946 salı günü saat 15 te Ticaret Şubeinde yapılacaktır. rada bozuktur, burada bozuktur diyo geevren söz almak istedi. Biraz evvel 3) artnamesi parasız olarak her gün Ticaret Şubesinden alınöbihr. ruz, Hiç birl kale aiınHiiyor. O veslka Demokrat Partiye çok ağır Dir lisanla 4) Isteklilerin belU gün ve saatte % 7,5 teminatlarile birlikte Ticaret Şubesine hücum «den Süreyya Örgeevren ayağa değildir, bu değildir, o şahid değildir, gelmeleri. (10953) kalkarken Parti arkadaşlan: ıKâfi, kâbu değildir. Acaba hangisiddr? fi, sen konuşma, diye bağırdılar. SüFahri Ecevid Adnan Menderes g5 reyya Örgeevren buna rağmen kürsüye renler Allah için söylesin dedi Ben de geldi ve partili arkadaşlanna hitaben: Alîah nası için gördü&leriml söylemeğe Burada Meclisin meşruiyeti mügeldim. nakaşa ediliyor. Söz söylemek isttyen Şehadet beyyinesi miıasır hukuM te bir arkadaşınıza sizin oturiuğunuz Yurdumuzun yoksul yavrulanna müşfik kollarını açan Çocuk Esirgeme lâkkiye göre Puad Köprülunün zannet yerden: «KâÖ, kâfi» diye bağırmaga ve Kurumu, memleketimizde havacılığın geli^mssi yolunda bütün gücıle çabsan Türk tdgi kadar kuvvetli deâüdir. bana söz söy'.etrnenıeğe hakkmız yok Hava Kurumuna cömert halkımızjn yaptıgî fitre ve zekât yardımından fay^aFahri Eoevid Çubuk kazasmda se tur, dedL lanmaîctadu. Bu asil yardımı Hava ve Çocuk Esirgeme Kurumlarından çirn snasrnda dört beş gün buhınduğuSüreyya örgeevren, daha sonra o çok esirgemiyelim. (lf!S''9) nu kaydederek gördükleTİni tafsÜâHle anlattı v» burada söylenenlerle orada 11 Yarın matinelerden itibaren gördüklertnin birbirin* uymadığını izah etti. Buıvdan sonra nıüiakerenua YENİ SİNEMA MEVSİMİNE BAŞLIYOR kifayeti takriri reye kondu. Kabul edildi. Fuad Köprülunün iki taraftan üeri 3 İ N K M A S I sürülen iddialara nazaran tetkikat yapılmak üzere raporun komlsyoria iade3İne dair önergesi de reye konularak kabul edilmedi. Bundan sonra rapor reye kondu, kabul oltmdu. Daha sonra Ankara MületvekiiiPAT O'BRIEN CAROLL LANDİS lerinin mazbatalan oya komıldu. Başta Cumhur Başkanunızm mazbatası şiddetli ve sürekli alkışlar arasında ka. bul edildi. Sabahm dokuzundan itibaren oturuma fasılasız olarak devam edilmişti. 946 947 YENî SİNEMA MEVSiMiNIN AÇİLIŞ GALASI Milletvekilleri ysmeğe de çıkmanr.şisrBilhassa Bayram şerefine intihab edilen müstesna b i r film dı. Saat 17 de topJanmak üzere oturuBUD A B B O T T ve L O U C O S T E L L O ma kısa bir ara verildi. Âskerî Fabrikalar Genel Direktörlüğü Ticaret Şnhesi Çocuk Esirgeme Kurumu îstanbul Vilâyet Merkezinden: I PE K İ!k programı T Ü e K Ç E S Ö Z L İ İ G I ZLI EM I R 3U AKŞÂM SÜNER SİNEMÂSIND İKİ ACÎKCÖZ ÇALGICİ ••••^•••^••••HBIİHBHİ İki s a a t l i k k a h k a h a . s ı c a k h k d a l g a s m ı bile u m ı t t u r a c a k d e ı e ı e r l e eğlenceli ve neşeli biı film. Üâve olarak: Fevkalâde bir s i n e m a röportaiı A T O M B O M B A S I Bikiıü'de yapılan Atom bombası tecrübesinin bütün teferruatı ••••••••••••••• •^^•^••B