8 Temmuz 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 5

Slovakyadan 15000 yahudi ayrıldı Almanyada yahudiler hakkında yeniden bazı kararlar verildi Bratislava, 7 (A.A.) — Şim. diye kadar 15.000 Yahudi, Slo- vakyadan ayrılmıştır. Yakmda yeni muhacır kafi. leleri yola çıkacaktır. Hicret e» sn Yahudilerin büyük bir kıs.| mı s*rbest meslek erbabıdır. | Berlin, 7 (A.A.) — Alman. ya hükümeti, Yahudiler statüsü EZ (Baştarafı 2 inside) siz bir çehre ile içlerini döktüklerin” den dolayı müleşekkir kalmamız iğ- zam geldiğini söyliyerek Alrâan deniz #nlaşmalarının ve İngilterenin yeni» den konuşmaya hazır olduğu teklitle- rinin tolaliler matbuatta doğurduğu münukaşsların bu maksada kâfi gel diğini işaret etmekte ve önce, fran sizca Tan gâzelesinde — gördüğü bir hâbefe insnmak İstemediği / halde, âyni fikirleri bir İtalyan gazetesinde Börünce hayretlere düştüğünü ifade #lmektedir. Hüseyin Gahidin, hayret- le gördüğü haber ve mütaleası şudur: “Fransız gazetesinden sonra, İtal yan matbuatını gördüm. Fransız mus harririn hak iç değiştirmemiş olduğunu, Almanlara karşı bir suizan na kapılmadığını, Almanların hisei- Yatını ve düşüncelerini (o pek sadık bir surette ortaya koymuş olduğunu) gördüm. Çünkü İtalyan matbuatı da ayni lisanı kullanıyorlar ve meseleyi ayni suretle tasvir ve teşrih ediyor- lar, Corriere della Sera'nın o Berlin) muhabiri aynen söyle yazıyor! l “Almanya hükümeti, İngiltere ile Almanyanın hiçbir zaman biribirle-) rile harp © elmemeleri arzusundan | mülhem olarak, İngiltereye hir bahri muahede teklif etmişti. Bunda İngil- terenin büyük bir dünya devleti se fatile denirler özerindeki vazifesini tanıyor ve Alman donanmasını İn giliz donanmasının yüzde otur beşi- ne indiriyordu. Bu hareket İngiltere tarafından da Almanyanın © Avrupa batasındaki kudretinin ve kudsi vazö-| fesinin (Mission) tanınmasını İsti) zem ve tazammun ederdi. Almanya, sulh bamına böyle bir (fedakârlık yapmıştı. İngiltere, Almanyanın Ays rupa kıtasındaki kudsl vazifesini ve icraatına sed çekince (o Almanya da İngiltereye o karşı ayni (tavrı takı Dar. Almanyanın Avrupadaki © “Kudsi vazifesi, nedir acaba diye sormıya hacet yok, Çekoslorakyanın ve Arna” Yutluğun felâketi bunu pek güzel an- latıyor. Dün onların başına gelen bu hal, İngilterenin mümanaati o olme- Taş olsaydı demek bugün başka dev- İetlerin, yarın da hepimizin başına selecekti, Burdan daha açık konuşmak ka bil olamaz. Alman ve İtalyan matbur alına biç olmazsa artık maskesiz bir çehre ile içlerini döktüklerinden do- layı müteşekkir kalalırı, GUMHURİYET Yunus Nadi “Nevyork dünya ser“ gisinde Türkiye,, den bahseden yarı #inda, sergimizin, kazandığı muvaf- (ökiyeti ve etrafında topladığı alâka» Yı uzun uzadıya anlattıklan o sonra Şunları söylüyor: “Devlet paviyonumuzun yanıbaşın daki Türk sitesi ise dünya milletleri Arasında Türkün hayat kabiliyetini tecelli ettiren istihsal kudretinin çe #li terelfilerine tahsis o edilmiş ve mili Türk mimarisi motifleril «uda getirilen bü bina ile muteviyatı arşısındaki şadırvan - Amerikan buatında görülen neşriyata ve di- Ücr vesikalara göre * hemen hemen İstisaasız çok iyi telâkkilere mazhar olmuştur. Silemizdeki Türk Yokantar! Wnun bütün Nevyork muvaffak köşelerinden birini teşkil, #tmiş olması bile bizi iflihara sevke-| İscek Kir hâdisedir. Demek ki tut- Wüumuz işlerde başarı gösterebili tuz: Nevyorkun dünya sergisi bir yerde bile. Yukariki satırlar Nevyork sergisi- kimizin tafsilâlmi o vermek) da değildir. Ona | böyle bir; vü sergisinin ev) gibi »iil, on raskale yetmez. Devlst pavi- Almanyada tevkif edilen Bâleli Kanununun 494 üncü maddesinin mumurdaki muvaffak o tertibattan a sitemizde memleketimiz mah- #ilât ve mamulâtının teşhiri ve teş | hir sekillerile bunla traftan top-| lari telâkki to ıktkaten bü- Yük ve gen tertibine memleketimizde mublejif vekilet ve Müesseselerden ba eren ve göl “İİ veten vatandaşların hakikaten tak “ile karsılmmacak gayretleri İştirak *mistir. Serrive iştirikimizi takdire > #apsslarken onu muvaffak — kılan ” bu mil) fasiivetlere teşekkür “meği vazite biliriz... ik, Sere hakkmda yeni bir kararname neşretmiştir. göre, Yahudiler için kil edilecektir. Hukuki salâhiyetlere malik olacak olan bu cemiyet, Yahu- di muhaceretini kolaylaştıracak, genç Yahudilerin tahsil ve ter. hi,esine İtina edecek ve Yahu. Ala arasında yardım. işleriyle meşgul olacaktır. Bütün Alman Yahudileriyle vatansız Yahudiler, bu cemiye. te intisap edeceklerdir. Eeneb tebaası olan Yahudiler de bu e miyete girebileceklerdir. Cemi yet, Almanya dahiliye nezareti. nin mürakabesi altına konmuş. tur. Völkiseher Beobachter gazete. si, yeni kararname sayesinde Yahudilerin ecnebi memleket. lerine kolaylıkla yerleşebilecek.. lerini ve yeni cemiyete mevcut umumi ve hususi Yahudi mek- teplerini iade etmekle Alman. yanın alicenabane bir hareketle bulunduğunu ilâve eylemekte- dir. Nazi diplomatlar (Baştarafı 1 incide) tupanın cenubunda bir nizamn un suru,, olarak tavsif etmekte ve iki memleket arasındaki münasebet. leri inkişaf ettirmek niyetini, de izhar eylemektedir. Resmi Alman mahfillerinin be- yanatına göre, Alman - Bulgar görüşmeleri esnasında bilhassa €- konomik meseleler bahis mevzuu edilmiştir. Bu meseleler üzerinde bilâhare müsbet anlaşmalar yapı lacaktır. Görüşmelerde her halde bütün dünya meseleleri gözden geçiril- miş ve bittabi Bulgatistannm si. yasi arzuları da bahis mevzuu edil miştir, Fakat yalnız sathi müşahedele- re varılmıştır ki bu da, Kösciva » nofun ziyaretinin derhal kendisi. ni gösterecek mühim ve müsbet neticeleer varmadan bittiğini gös terir gibidir . Suriyede Cumhur Reisi istifa etti Şam, 7 (A. A.) — Havas mu - habiri bildiriyor: Suriye reisicumhuru Haşim bey Atassi istifa etmiştir. Reisicumhu- Tun bu kararmı bildiren mektub yarın sabah saat 9 du mebusan meclisine tevdi olunacaktır, —ğ— İsviçrede yakalanan iki Alman casusu Bile; 7 (A. A. ) — Polis da resinin siyasi şubesinden tebliğ e dilen bir notta gizli Alman poli. sine mensup bir memurun geçen lerde Bilede tevkif edildiği bildi.| rilmektedir. Biri İsviçre, diğeri »İFransız olmak üzere iki pasaport tu bulunan bu memur bir müd. det evvel Alman askeri istihba- rat servisi hesabına çalışmış ve; müteakiben “Gestapo” kendisine bir memurun İsticvabı vazifesini vermiştir. Bu tevkifle alâkadar olarak, ya ka'anan şahıstan rapor alması sab eden bir “Gestapo memuru 'da bir kaç gün evvel siyasi şube nin bir detektifi tarafından tev- kıf edilmiştir. Maksadlarına muvaffak olama mış olan bu iki şals hakkında casusluk madesinden takibata başlanmıştır. Bu kararmameye bundan İsonra bir*Mili “Cemiyet” teş. Ankra, 8 (Hususi) — Altıncı! / Büyük Millet Meclisi bugünkü iç- İtimadan sonra yaz tatili yapacak” tır. Bugünkü tüznamede en mühim mesele müstakil giup namma Zell İvekili AN Rana Tarhanm hükü- metten sorduğu Sualler ve bunla” ra verilecek ocevaplardır. Rana Tarhan harici ticaretimizde tat- bik edilmekte olan usullerin tadili| Jiçin ne düşünldüğünü ve hayat| İ pahalılığı hakkındaki | tetkiklerin! ne zâman tatbikine (geçileceğini sormuştu. Bilhassa İngiltere ile hükümetimiz arasındaki anlaşma dan ve Hatayın ilhakından sonra Almanya ile aramızda hâdis olan siyasi vaziyetin ihracatımız üze“ rine tesir yaptığı hakkındaki şayi" aları, Ticaret Vekilimizin verece- cevap tavzih edecektir, Klering ve genel ithalât rejim- leri hakkında da yeni tedbirler düşünülüp düşünülmediği anlaşı- lacaktır. Refik Saydam hüküme- tinin hayat pahalılığı ile mücade- le hakkındaki programında yeral- mış olan mühim işlere tatbik saf-| basını nelerden ibaret bulundu ğu da bilhassa wesakla beklenil mektedir. Gene Ali Rana Tarhanın bey- nelmilel münasebat ve memleke- timizin harici politikası hakkında- i şifahi sual takririne de Harici ye Vekilimiz izahat verecektir. Saraçoğlunun — beyanatında dış politikamızın çok şümullü bir bi- lânçosunu yapacağı ve bu mü- nasebetle de devâm etmekte olan bazı müzakerelere temas etme- si muhteemldir. Bugün başvekilin Meclisten itimat istemesi de muh» temeldir. Meclis yaz tatilinden sonra her sene İkinciteşrin birinde açılırdı. Bu sene Meclis 1i Eylül Pazarte si günü saat onda toplanma kara” fı verecektir. Tatil esnasında me- buslar intihap dairelerini dola - şacaklardır. Dünkü celsede Ankara, T(AA) — B.M. Meclisi bugün Refet Canrtezin başkanlığında toplanarak ruz. İnamesinde bulunan muhtelif ka. nunları ve bu arada devlet deniz. yolları ihtiyacı için muhtelif tip. te gemiler inşa ettirilmesi ve #a. ir vesait, techizat, malzeme, a. flât ve edevatı siparişi için 12 mil. yon 600 bin liraya kadar gelecek yıllara geçiçi taahhütlerde bu - luhması hususunda Münakalât Veköletine mezuniyet veren ka. nun lâhiyasile nüfus deneme ya. zım kanun lâyihasını Türk Ceza >, tapu ve kadastro ün adliye ve - etine raptı, köylerde açılan e. itim kurslarının ve köy öğret - nen okullarının idaresi hakkın .| daki kanun lâyihalarını müzake. re ve kabul etmiştir. B. M. Meclisi bugün kabul et. tiği diğer kanunlarla da Tunceli| ki İvilâyetinin idaresi hakkındaki! kanun hükmünün 31 Birincikâ .| EERMAETEN Meclis yarın yaz tatiline giriyor HATAY ViLAYETI TEŞKİL EDiLDi Dahiliye Vekilinin verdiği Dersim mıntakasında şimdi- ye kadar son sistem 74593 silâh toplandı masma, Sümer Bank sermayesi . ns 19 milyon 500 bin İlâvesine, belediyelerde yapılacak istimlâk hakkmdaki kanunun bazı hüküm lerinin değiştirilmesi ve yeniden bazı hükümler ilâvesine ait ka . nunları alkışlar arasında tasvip eylemiştir. Dünkü celsede Hataya dair ka- nun lâyihsları da kabul edilmiş, bu münasebetle Hataym eski Devlet Reisi Antalya mebusu Tayfur Sök- men 'bir hiteba söylemiş, sözlerini söyle bitirmiştir; Aziz arkadaşlar, bu yüce Mec- lisin bu mukddes dava uğrunda ber zaman ve her vesile ile gös” termiş olduğu hassasiyet ve yük” sek alâka karşısında Hataylıların sonsuz şükranlarını tekrar arze“ derim. Sözelrime nihayet verirken bu milli davanın yapıcı Ebedi Şef Büyük Atatürkün manevi huzu- runda eğilirken bu mukaddes da- vayı tahakkuk ettiren Milli Şef İnönüne lâyezal şükran ve tazim | erimi arzederim. Yine bu aziz davayı yılmaz bir azim ile takip eden Refik Saydam kabinesine ve yılmaz çelik Türk ordusuna da saygi ve minnettar” kklarımı arzederim. Yaşasın ve yarolsun Türk milleti, Hatay mü- barek olsun. (Şiddetli ve sürekli alkışlar). Dahiliye Vekilinin verdiği izahat Meclisin gene dünkü toplantısm- a, Tunceli vilâyetinin idaresi hak- kındaki kaman bükmünün 31 ilkkâ- nun 1942 yılma kadar uzatılması- ra dair kanun lâyihasmın müzake- resi münasebetile dahiliye vekili Faik Öztrak esaslı izahat vermiş- tir. Dahiliye Vekili Tunçeli ve Der- sim vakalarını hatırlatarak ezcüm- le şunları söylemiştir: “— 1936 senesinde yüksek Mec lisce kabul buyrulan 2884 numara lı kanunun büyük bir dikkat ve ba- siretle tatbikine girişildi ve bunun derhal tesiri görülmeğe başladı. Der simin dahili manzarasında büyük bir salâh görüldü. Her sene civar vilâvetlere yapılmakta olan tecavüz ler durdu ve Dersimin dahili asayi- şine de hayli salâh hasıl oldu. Dör cüncü umumi müfettişliğin bu isa betli icraatı Tunceli halkını huzura kavuşturdu. Hükümete itimada sev ketti. Kısa bir zamanda hükümete 788 silâh teslim ettiler, Mücrimle rin çoğu hükümete teslim oldular. Hükümet otoritesi, Tuncelinin her tarafında yerleşmek ve devletin ka nun ve nizamları her tarafta hâkim olmak için muhtelif yerlerde nahi* ye ve karakollar tesisine girişildi v bunlar biribirine telefonla, ü ie bağlanmağa başlandı. ar). Ancak, hükümetin bu ciddi ve e saslı tedbirleri ağalara ve seyitlere tagallüp ve tahakküm devrinin, ça lışmadan halk sırtımdan geçinmenin halka efendi 6lup onu esir gibi kul- lanmanın sona etmekte olduğunu | 4 64 izahat: i ye daha girmek istedi ve orman kar nununun tatbikini halkı ifsaat için vesile ittihaz etti, Filhakika bu if satkâr propaganda muvaffak oldu. 1937 senesinin martı içinde o şarki Dersim mıntakasında oYusufan ve Deneman aşiretleri nahiyeler arasın daki köprüleri ve telefon hatlarını tahrip ederek fili harekete başladı lar. Bunlara Haydaran aşireti ile Seyit Rizanm aşireti olan oyukarı Abbasuşağı aşireti de katıldı. 31-12687 tarihinde Kalan mınta” kasında Mansuruşağı köyünde jar darmalarımıza ve Dizdaş köyünde” ki jandarma karakolumuza tecavüz ler vaki oldu. Bunun üzerine üçün“ cü ordu kıtaatınm da iştirakile 1988 senesinde kati bir tedip hareketine geçildi. Bu hareketin sonunda Koç ve Kalan mıntakaları yasak bölge ilân edildi ve sakinleri garbe nak- lonundu. İ Bunların içinden isyanda te- İmerrüd edenler sarp dağların 2 rasinda ve mağaralarda barına İrak mukavemette israr ettiler. Hükümet de tedbirlerinde devam etti, Yolları, hükümet konakları- nı, mektepleri, karakolları, kışla. ları muntazam bir plân ve proğ- ramla ikmal yolunu takib etti, | Bu seneye kadar hal bu suret İle devam ederek nihayet Koç mın- takasında kalenların bir kısmı İtenkil edilmiş ve bir kısmı da son zamanlarda hükümete teslim ol muşlardır. Bugün Dersimde Koş mıntakası haydudlardan tama. men temizlenmiş bir hale gelmiş- tir. (Bravo sesleri, alkışlar.) Kalan Yasak mıntakasına ge- ince; Yusufan, Deneman, Hay-| daran, Körabbas, Keçel, ve yuka | ri Abbas âşiretleri orada barınan lar da artık Hükümetin tazyiki.| ne mukavemetten ümidlerini kes miş bir haldedirler peyderpey tes | lim oluyorlar. Yakın bir zaman- da o bölgenin de tamamen temiz. | lenmiş olacağından eminiz. Dersim mıntakasından şimdi- ye kadar toplanan silâhların ade. | di 14.593dür. Bu #ilâhların hepsi | son sistemdir.” z Dahiliye vekili bundan sonra, Tuncelindeki umran hareketine! dair izahat vermiş, sözlerini söy le bitirmiştir: “ Dine kadar hükümet otori tesinin ve nizam kuvvetlerinin nü fuz edemediği bir mıntaka bugün küçük bir parçası müstesna ol mak üzere emniyet ve huzura ka | vuşmuş, seyyidlerin ve ağaların | zebunu ve esiri olmaktan kurtu: | larak meşru ve adil bir hükümet idaresinin nimetlerinden istifade eder bir hale gelmiştir. Kalan o| küçük parçanın da ayni nimete yakında kavuşacağından eminim. | Düne kadar bir isyan mıntaka, "sından başka bir şey olmlyan bu bölgede tahakkuk ettirildiğini bi | raz evvel arzettiğim eserler hiç; ide istihfaf edilecek kiymette de ğildir. Sunduğumuz kanun İvi. hasını kabul suretiyle büyük es8-! rinizin ikmali fırsatını hükümete | nun 1942 tarihine kadar uzatıl . anlattığı için bu zümre bir tecrübe ' vermenizi rica ediyorüm.” VAZ, ğ AR) İÇERDE: * Ayım oluzunda (lirsanimıza SÖ kadar seyyah gelecektir * Üniversite imtihanlarının netice” leri slâkadarlara bildirilmceğe başlar mışlır. Randıman nisbeti (o yüzde 40-45 dir. * Pendikte açılan hazırlık kamp; dün kapanmıştır, Pazartesi günü (4 lebe kamplarının açılmasına b mıştır. * Mıntaka ticaret müdürlüğüne ye" ni teşkilâlı dolayıslle dördüncü vakıf banındaki daire dsr gelmektedir. Yı Bi bir müstekil bina tutulacaktır. * Taksim kışlaşının enkazına met koymak üzere mühendis o Fajk; azadan Mehmet Ali, ve Neşelter mü rekkep bir takdiri kıymet komisyo- Dü çalışmağa başlamıştır. Takdir edis lecek kıymet belediye tarafından ba zlreye ödenecektir, * Ağır ceza mahkemesinde bir iş” ten dolayı muhaköme edilen (Fatih noteri Şükrü beraat etmiş ve İşi tekrar başlamıştır. * Toma Nikolof adlı biri komünisi lik tahrikâtı yaptığı zannile adliye; verilmiş ve ağır cezada (o muhakeme edilmeğe başlanmıştır. * Elektrik seatinden gizlice cere yan çalmaktan suçla olan Bahçekap bal ; da biri üç ay hapse mahküm edile miştir. * İstanbul asliye dördünü i mahkemesi reisliğine tayin o edil; Bursa ceza hâkimi Burhaneddin ÖR gen dün vazifesine başlamıştır. — * Yüksek mühendis diplomasını e haiz olanlara Nafia vekâleti tarafım; dan yeni diplomalar gönderilmiştir. | Bu diplomaları belediye dağıtmakiği” dır. * Vali ve belediye reisi Latfi dar bülün nahiye müdürlerimi şehir meclisi salonunda toplamış W kendilerine şehir işleri hakkında di rektifler vermiştir. * Belediye İktisat müdürlüğü dep ve ardiyeleri teftiş ettirmektedir. Sil hi olmuyanlar kapatılacaktı DIŞARDA; * İngilereden yapılacak isi hakkındaki müzakerelere memur heyetinin reisi albay Adam Koc talimat almış ve müzakerelere deyi elmek üzere Varşovadan oLonâ hareket etmiştir. * Japon kontrolü alında çalış Tiençin Çin ticâret odası, İngi ile her türlü ticari münasebetleri Ki meğe ve İngiliz mallarına etmeğe karar vermiştir. * Nevyorkia Yevmiyeleri adan İş saatleri arttırılan yol ve nafia amelesi, grev ilân tir, * Bulluk memleketleri Alman işbirliği cemiyeti mek maksadile bir Alman İİ heyeti Kaunas, Riga ve Tallinin kadar makamlarile görüşmeler maktadır. * Sofyada Bulgar “Yunak,, külü tarafından tertip edilen tezahürala iştirak etmek üzere Yi goslav “Sokol,ları dün akşam ya bareket etmişlerdir. * Alman - İsviçre o tediyalına takas anlaşmasını bir sene dal tan bir itilâf imzalanmıştır. Yeni 14f ile İsvicreye yapılan tediyatın Ki fayetsizliği ve Alman idhalttını Gö zalması neticesinde klering Bes tında gittikçe artan açığın arat, sı islihdaf edilmektedir » yi! Dün ve yarın ” “Ns adı tercüme külliye 7 nci seriden 7 61-67.7 kitap Vikontun ölümü Leneit TL. Liza Evlilik Gizli Pamuk harbi Bizans tarihi Senyolbeos Avrupa 64 65 66 67 p