22 Temmuz 1941 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 3

ei 1856 da Kırım Yazan: JANET -LANGE Haritasına şöyle bir gör atmak, Kırım denilen memleketin eskeri ve ticari bakımdan ehemmiyetini o. 4 ©Nİ Japon /Kabinesi nee İstirakile | ini yaptı toplantı- İNE 4. ** erkânı arasında Ri ler yapı acak SI(A.44— DNB ea © kabinesi bugün Köy israk yüksek askeri yAlmandanlarla müşte" #blantı yapnıstır. Bu WU fe edilen & i£. yük. İnline heyeti ile hükümet d dili bir is birliği zaru. | . *setmektedir. İdare. kuvvetlerin faali" J çiVtetleri arasında ahen. Mehafaza etmek icin iç, Onferanslar sik sık ! Me, "tor biribiri arkasından | e İlmiye razrlarımnı,, / .,“dhiliye o nazırını. ve | Mi rından B. Suzuki; we a maz kabul etmiş. | İğ; 4, , #katlar hakkında he. | GN Mir sey bilinmemekte | b ?/74.4' — Domeia, harieiye mazı, ğe "iz enli len sonra bu. Yatın bevanatta bulu. e hedilmmektedir. plana, haricive erkân Üç YÜ nik yasta, &i 2 bilmas'nın önüne ” Ri bir zaruret olduğunu in A | olan bu değişiklik. Jâpon ““tbuatı bir A ? Malcalar yürütmekte" Sun gazstesi. Japon. i Gün Vaziyetini ve Amir-1 i vruyacağı rolün e- 4 tebariiz ettirerek di. ; ine adar Javon dinle. takı, Sovyet bitaraflık iz Ye edilmiş oldn üç. Hemen idi. Bu iki ce erde sarfettiği Kavretlerin inkisafi, etmiştir. Fakat Alman arbinin başlaması ile sarsıl” vi elite “eni ç “m temelleri 4 mn Sin gavatepi. Ja. diğer mese. in bütün gay- meselesinin halline İ istemektedir. ve ir al MELİ İT Yan; bi. profesörlerinden 4 Mengham ği Gk ş va Sayet münalı bir şe. et komşumuzun bü - Ni ate şayan bir fo. zl, lnduğun ru söylemek - vi mi uz 1. Oh!, Be NN başka tarafta! Rin DE vapy ğa rik, #nma da meraklısr. ÜN la ki sey yek e Size a Mdyoyu açacağım İ anlamak için kâfidir, Kıtaya Gürs- cik hir zirhla bağlanmış olan bu yarımada, Azak denizine ve Kara. denize hâkimdir. Berzah Perecop ağmı taşır, Eskiler Taplros der. lerdi. Kalelerin müteharrik köp- rüleri gibidir, ticarete açılır, sti, âya kapanır, Yarımadanın heveti umumiyesi, kıtaya bir köşesinden asılmış bir murubbaa benzer. öl derece 8 dakika ve 53 derree #i dakika tul daireleri, $$ derece 44 dakika ve 45 derece 65 dakika arz daireleri arasındadır. Bu mursbbam şark köşesi, ikti. | zamı bozularak denize uzunca bir dil gibi ilerlemiş ve o da ikinci bir yarımada vücude getirmiştir. Bu- raya Kere yarmmadası derler, Bi, Yını yarımadasının garp vet, gayet büyük dağ ve ormandan mahrum hir steptir. Bugün Koslof adını tağıyun eski Enpatoryanm harshelerinden baş. ka sayan dikkat hiç birşey yoktur. Gözün alabildiğine uzanan mere ir yer yer tuzluk deniz gölleri ve yazın en şiddetli sıcaklarında ku, ruyan küçlik skar sularla kesilmis. tir, Tuzlalar, geniş kuyruklu ko yuhlar ve hububat bu bölgenin ye, güne setvetidir. Havas ağırdır, Yni gelip yerleşenler, sıtmadan ktrlabilirler, Fakat o Sivastopoln geçtikten sonra sshil boyunca şar. ka dönen (obir yolcu bambaş - ku bir âlem jle karşılaşır. Yeryü. zünün bir cennetine benzer. Cenabı: Hak, güneşinin en t€ miz ışıklarını ve en tatlı De gem. buraya SiRüNire seklinde yömye- şü) sıra dağlarla korunmuştur, Ik, Wmi Anadolunun Akdeniz ve İtal. ya iklimlerini andırır. Kış ancak hissedilir, ubat, ve ALİ se EĞ id safranlar “giçek verir. Meşelerin yaprak döktüğü çok nadir görülür Kirimi bir şair ve bir tabiat âlimi olarak dolasan bir Alman seyyahı şu satırları yazmıştır: “Bu vadide nöbatat İlmi müta- İcü olunabilir. Dalma yesil duran defne ve zeytin ağağları, kara, siğaçlarla, incir ve fındık ağaçlari, ie karışmıştır. Dişbudak, tereben tin, somak, yonca, Hâdin ağacı, adaçayı, çilek, koca yemi güzün #labildiğine sahalur kepler. Koca yemişleri, sahil kayalıklarının en sarp yamaçlarını örtmüştür. BU hassa kışm, yesil yaprakları ve gövdelerinin kızı! kabuk'arile, renk ahengine doyum olmaz, Vadilerda meyva ormanları, bu arada bilhassa ceviz ormanları var dır, Öyle ki, Kırım ormanları, ken. di haline bırakılmış birer meyve bahçesidir diyebilirim, Bu, orman- yordu. Omuzlarını silkerek: — Yok!. Bende pek radyo meraklıs? değilim, dedi, Fakst şu Sovyet komşularımızm bazı İstas- yonlarını merak ettiğimi itiraf e. derim! — Yine mi Sovyet komşuları . miz, diye bağırdım, Fakat siz a» detü du komşumuzun lisanmi bil. mekle biraz Ruslaşmışa benşi, yorsunuz. Bu komşumuzun istas - yonlarındaki sayısıx propaganda mutuklarmı mı dinliyeceksiniz? Dostum büsbütün gülmeye bar. Tadı. — Hayır a canım! dedi. Şarkı, ları dinlemek istiyorum, $arkıla - rl, Bunların bir kısmı hakikaten €nteresan!,. bilmem hiç dinlediniz mi? Cidden tavsiye ederim! Bir defa dinleyiniz!, e ar ABER — Alşim poslası Nakleden: REŞAJ EKREM KOZU ların içinde, asrnnlar, en Yüksek ağaçların boyunca sarılıp çıkmıştır. sonra, sârkmış ve bir buşku ağaca atlamış, yine sarkmm, bir üçüncü ağaca geçmiştir. nefis salkımlarile Debattan bir gerdanirk olmuştur, Hemen her adımda, bir kaynağa yalm kayalardan düşen bir selâ, leye rastlanır. Burada zeytin ve incirin en nefis cinsler; yetiştirile bilir. Portakal, limon; bilhassa a. #aş kavunu, bu memlekette ksa “naz zahmetle dayanır. Burada, bir nebati eczayı tibbiye endilatri. si kurulabilir. Burada sert ağaçlar da yetiştirmek müm. kündür. Bilhassa © döşemecilikle kullenilan renkli ağaçlar, kozalak. arı ve oPelitlers marokencilikte kullanılan servilör ve “megeler, urllarından o boyacılıkta kırmızı boya çıkarılan megeler ve mantar ağaçları, , sek bir şey vardır: Alicenap bir iklimin lütfettiği servetten bu memlekete sahip olan . insanların #iilaim edemermetidir, oÇarlarm mistebit idnresi, bu £ hazineleri gulışkan ve şuurlu bir endüstrinin emrine vermemiştir. Yapılan şey, Sen « Pötersburg asilzmdelerinin Muhteşem villilarmdan fbarettir. Kirımin en güzel yerlerinden biri Baydar vadisidir, on mil u- şanluğunda, altı mil genişliğinde, etrafı yüksek dağlarla çevrilmiş » tir, Burada nebat fişkırmıştır. Be reketli tarlalar, bahçeler ve mey, va ağaçlarından sınırlar da bu . lunmuştur. Köyler, tertemiz, köy. ler, sikhatli ve güzel insanlar - dir. Kırimn cenubunda, Tatar ev. leri, imal rüzgürlarma karşı dağ. larla korurmuştur. Bu dağlardan inen berrak sular, bahçe ve tar. İaların arasından akar, köy sokak. larından Ve bahçelerinden geçer. İklimin letafeti, memleket halkı - nn karakteri üzerinde tesir et - — Ben mi? Hayid canım, » münasebet?.. Bana Rus istasyon - Iarınm şarkılarını dinletmek için şahmete girmeyiniz, çok rica eğe, rim!.. Dostum, dsima gülerek, fakat mânâlı bir şekilde israr etti: — Amma yaptınız ba!, dedi Bu o kadar ishammül edilemiye. tek bir şey değildir!., Bilâkis pek alâkadar olunacak bir şeydir! A, ziz dostum, sözlerinizden ve iti razınıydan snlryorum ki Siz benim dinlemek ve hattâ size de dinler. mek istediğim istasyonu şimiiye kadar hiç dinlememişsiniz! Halı, ki, dediğim gibi, bu istasyon pek 1 nei plânda bir yer değildir, lâkin pek entöresandir!,. Hekikaten diz İemey'e değer!, Sizin de dinledik, ten sonra mühim bulacağınıza e « minim!,, Dostumun garip bir israrla söy. iediği bu sözlere büsbütün hayret etmekten kendimi alamadım, Havai şeylerle meşyul olmak tan hiçbir suretle hoşlanmadığını gayet iyi bildiğim dostumun bu istasyondaki şarkıları bu derece hâmretle (dinletmek isteyisine hayret etmemek kabil değildi, insanlar, fevkelâde cörerttirler, miştir: Bu misafirperver © ve Köylerine uğrıyan bir Yabanciy! hemçü alıp ewerine (götürürler, Elini yüzünü yıkamas: İçin hemen bir leğen ibrik getirirler. Sonra | önüne bir sofra çıkarırlar, Neleri varsa ikram ederler; süt, kaymak, petekli bal, yumurta, tavuk, mej. ; va. Yemekten sonra tekrar leğen ! ibrik getirirler, bu kadar candan hizmetin karşılığı olarak da higbir sey almazlar. Fakat, yarımadanın her tarafı tasvir ottğimlu bu mistesns ike | ilme sahip değildir. Kartında, baz | kışlar, kânunusani sonunda bahar siçekleri açar, Bazı kışlar dü bütün siddetiyle teşrinlevvel sonundan Nisana kadar sürer. Termometr? aıfırdar aşağı on sekiz derceddr günlerce durur. Bazı ihtiyarlar 11817 de, Azak denizinin, Kefe kör- . fezinin ve hattâ Karadenizin don. | duğunu anlatmaktadırlar, Kırımı yazları da böyledir. Bazan öyle kurak yazlar olur ki bütün kay . naklar, dereler kurur, Reomor termometresi gölgede yirmi do . kuz hattâ otuz bir dereseye çikar, Bazan, bir günde, termometre 10 12 derece sühünet farkı kayde » der. Kırunda en güzel mevsim, mart İ başmdan maya sonuna kadar ei. ren İkbahamdır, Bühassn sahil bölgesi, rengârenk çiçek ve mey- vaları ile denize düşmüş bir yağ. mur kuşağını andırır. Sonbahar i | se pek gamlıdır, bir hastalık mev. simidir; Kırımlıları kıran iki has. — vam; beren öğerlik Ve Site ma. Bu hantalıklara karşı gön wa. Âl bir rejim ve #nerjik ilelarla mücadeleye girişmek lâzımdır. Kırım tatarları, ydı bizim gibi taksim etmezler, İlkbahar, 23 ni. sandan 22 hazirana kadar altmış gün sürer, Bütün milli ve dini bay ramları ilkbahara raslar. 22 Hazi randa yaz başlar, ağustona kadar devm eder. Ağustosun ilk yirmi beş günü, izeh edilemiyen bir gi» rabet olarak hiçbir mevsimden sa. yılmaz, Sonbahar 26 ağustosta Başlar, 28 birinciteşrine kadar alt miş bir gün devam eder. Ticaret mukavelelerini bu mevsimde aktr. derler, bağlar bozulur, mahsul an barlara konur, Yanaşma ve ırgat, larm willik alacakları ödenir, Çift, tiktekj hizmetten bu mevsimde çi, kılır, yahut mukuveleler tecdid 0 unur, Kış 1 kânunda başlar, Son. baharla kış srasmdaki 36 gün kış başlangıc o mevsimidir, Kış 4 Şubats kadar sürer, Şubatm geri kalan 25 gününe “Güdçük” adı ve. rüir, 1 Marttan 23 Nisana kadar #on mevsim de üçe ayrılır: Kocaka tar kesi, Sığırcık kuşlari kişi, Hüthüt kuşları kışı, Dostum benim yüzümde beliren derin bayreti görerek tekrar gül dü: — Emin olunuz, aziz dostum dedi. Ne olur, birkaç dakika sab. rip (o dinleyiveriniz!.. Değer!. Zaten hemen şimdi başlıyacak! Dostum bunu söyliyerek ben . den cevap beklemeksizin radyoya doğru ilerledi ve radyonun düğ - mesini, pek iyi ayarlamış olduğu - na şüphe birskmıyacsk bir kolay. lıkla bir çevirişte hakikaten bir Sovyet İstasyonu Üzerine getirdi, Dostumun adeti inat edercesi- ne.yaptığı bu bareketi hayret ve merakla takip ediyordum. ğ O düğmeyi çevirir çevirmez rus ça bir şey söylendiğini işittim. 'Tek kelime rusça hilmodiğim i. cin şaşkın şaşkm dostumun Yüzü, ne bakıyordum. O bana doğru döndü: — Nutuk değil, merak etmeyi. viz dostum!,. dedi. Spiker şimdi Sarkılarm başlıyacağını söylüyor?! — Şu meraklı şarkılar mı? — Evet! Evet!, — Allah allah! Dinliyelim ba. kalım neymiş bu merakli: sarkı lari, ie Hâlıraarı yazan . Alıçı kede .brahım &6) Ask babında - Askın manası « Maşukun hüsnü letofeti âşı. Rın vertvindendir - Aklın indinde âsık divanedir . Aşk bir nisan yağmurudur! yılan ağzında zehir. midyede inci olur Aşk kalpleri temizler. Nefi yıplarını silip süpürür, oismani Ve ruhani illetlere tabtp olur. Ey bizim sevdası çok olan aşkı. . Şad ol! Ey bizim cümle İllet, lerimizin tabibi, âbüd ol! Cismani marazların ekseri: yemekten ve çok İçmekter ölür, Ağtk olae kimse ise yemek *en içmekten kesilir, perhiskâr © ir, Aşk emrazı cismaniyeve reva, dır, Azıkın bedeni aşk İle zinde olup Tiiyet bulur, Netekim Zeliha ne yaman hasta olup ğü Yusufy görse sikhat bulurdu Aşık olan du emrazı ruhsn meselâ ahlâkı reddiye ve efali seyyfede bulunmaz . Aşkm mânasma gelince, ule - mayı izan hsanınde, aşk, Cart muhabbettir. Muhnbbetse, abd Bispetle iradet testtir, Hakka ris İ petle, kuluna, cn'amı toshsus İm. de etmesidir. Muhabbet hakkın sıfatı kadimesidir. Asıl muhabbet kullara, evvelâ haktadır, Hakka muhabbet eylemek kuldn sonra mümkün olur, Maşukun büsün ve letafeti, âat. km pertevindendir. Beserde olan letafet, bir bakımın üstüne alim sıvayıp yaldızladıkları gibidir. O yaldız gilse, bakır meydara & «- kar, Ser verip sir vermemek âşil- larm erkânındandır! 9.10 yaşlarında iğ Meh met Cemalin verdiği L&#tâ ve Mocnun kitabını okuyorum İbra. himin cesedi evde, ruhu bahri Ummanı aşkla “yektir Allak!, ©s miyor, Yatağıma girdim, uyku gözüme gelmez, Harareti aşk o derece £& Tebe eyledi ki, eve sığmaz oldum. Geceyarısı nereye gideyim?. Tah tapoşa çıktım. Gökte (yıldızisra Dostum dönüp bir yaprak al rası yaktı. Banu da bir tane uzu. tarak: — Şunu tüttürünüz ve dinleyi, niz!.. Çok hayret edeceksiniz! Dedi, Dostumun ikram ettiği . yaprak sigarasını yaktım ve pek merek etmeye başladığım bu . kerametli istasyonu işilnek İçin kuluk ke. bartmaya . başladım. Filbakika sadyoda kalın (o orkek sesiyle ve balalayka denilen Rus musiki â. İatlerinin refakatiyle bir sarkı başladı, Bu şarkıyı dikkatle dir. idim. Fakat bu şarkıda hiçbir fevkalâdelik yoktu. Hattâ belki de aksine, Hiç güzel olmıyan kaba bir ses. le söylenmiş alelâde bir şarkı, Şarkı bittikten sonra hayretle dostumun yüzüne bakmaya başla. dım. — Allah Allah! Ben bu şar. kıda methettiğiniz gib; bir şev gü- remedim!.. Dedim, Dostüm güldü ve hemen atila. rak; — Durun bakelim!,. » Hele bir ötekileri de dinleyin! Dedi > (Devamı var) âşfkane sözler söyledim. Bövle bir civan çocuğa klin olam merhamet etmez... Ama kanunu aşkta, böyle Aşık ve mâ guklar örasmda mitarafillâh ra - kipler hazır ve' milheyyadır. Yer yüzünde rakip kalmasa, semadan rekip süretinde möltike inör, &ş'. kın terbiye ve çilesini ikmal ile makamı maldmuna eriştirmek i. ein? Aklın indibde âşıktan divana kimse yoktur, A kill bilinmez. zc & Töfleri bürsümn Bine, ma yüzel bir koku geldi, Aman e fendim, eanım azizim, tarif ede , mem,, Ruhani bir acaip koku, başımdan gitti. “Bumumu bir güzel koku geldi, misk ve ga. bere de benzemez, beni mest et, ti,, dedim, “Bu kokunun ne oldu. ğunu yarm söylerim, O buyurdu. Ertesi güm bana bir kâğıt vermiş. ti, Üzerinde şu beyit yazılıydı: Muattar etti dimağım, dedim, ne- dir bu bü? Yapıştı sülfüne dilber dedi ki bu, dur, bül, Hemen üyâklarma kapanarak hıçkıra hıçkıra ağlamağa basla - dim. Efendim, - âşıklık bir başka haldir, Öyle lisan ve kalemle tarif o. tanmaz, Aşık olanların gözleri da. ima yaşlıdır. Maguklar bir göy yen mez, üşşekın ciğer kebabını yer. ler; Sü İçmezler, âşıkların göz. yaşımı içerler; hiçbir yerde yat. maxlar, müştaklarınm göğsünde uyurlar; hiçbir yerde gerip dolss. mazlar, meftunlarınm vücut ikli » mİ sahralarında dolaşırlar; hiçbir şöyle eğlermezler, ancak âşrkları- ara ciğer paralıyan aklariyle oğles sirler,,, v Amma bütün mâşuklar da âşık. .eram gikârmderlar, Zira ki onla, rım İzzeti ve şerefi, âşıkımın aşki, İc meydana çıkar, Eğer susuzlar ei suyun şerefi kalir miy- Aşık İster ki vik esrar bir arkadası olsun. Arasma dertlöğe- rek def'i hararet ve gam etsin. Komşumuz Dağıstan! Hüseyin e » fendinin iki oğlu vardı, Onlarin dertlesirdim. Bir gün yine onlara gitmiş, yanış, Ç yakılmıştım. “Vallah billâh kardeş, Biz de 8” nin bu baline çok acıyoruz, Lâkin elden ne gelir., Ondan gönlünü al mak içi bir çaresine bak,, deği. ler. “Bu söz geyrimimkündür. ancak ruhum cesetten çıkarsa on. dan el çekerim, dedim. “Biz bu. nun ildem sana söytiyelim. Tenha da buluştuğur”z bir gün boymuna sarılıp yüzünden e dediler. Ben cevabımda: m iş olmas! Aşka muhaliftir!., Onu öpmek bö. nim için adeti (Oküfür gibidir. Bir daha sirin evinize gelmem! dedim, Bu çocuklar mahcup oldu. lar, Orada duramadım. Bir daha yanlarına gitmedim, Evet,.. Sultanı aşk nisan yağ. *.. Yilanm ağzıma di. midvenin ağzıma düserse İnci olur”