14 Nisan 1929 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Cetı'a Ve marbaoya cil Kaddeti geçenna: halar 1 Avrupa ve Amerika " Cihan harbinin hitamından beri “Attupa ile Amerika aratında bir ne- “İbusumet ve rakabet haşgöstermiş- Harp osnasında iktisadi büyük tlar temin eden Amerika, son Bitanda harbe iştirak suretile de si- İ 3A bir hegemonya tesisine muvaf- Olmuştu. Fakat itilaf devletleri tehlikesini atlattıktan sonra İ Vson'un 'safiyetinden istifade © ik Amerikayı da atlattılar. Ame- küskün bir vaziyetle gene kendi —hğııu çekildi ve Avrupa millet-. in çok kurnazca olan kombine- rina Jâkayt kalmağı tercih etti. | Benunla beraber gerek cihan hai- H* gerek onu takip eden iktisadi cihan siyasetinin merkezi &.'n:hıımı eski dünyadan yeti kaydırmıştı. Başka memle- —*nie buhranlar tevali etiikçe A- zenginleşti. Ameriki — sani. lit son derece İnkişafı mahreç tlerine yeni bir ehemmiyet ve Üyet verdi. Bütün dünya nafu- ancak yüzde altısını *li € İN Şimali Amerika cümhuziyetleri dünyada ki bütün bankalar yesinin üçte ikisine sabip bu- İtaktadır. Dünyada mevcut- oto- Gbillerin yüzde 80 i, telefon ve tel hatlarının yüzde 60 i demir yol S Kğikanın yüzde 33 ü, Amerikadadır. A- ihracnt: beş sene zarfında Alışmış olan Avzepayı cidden dürmeğ : biş'edi ':'l'llpı Mi'letleri içinde Arherika- ,__lhıuaa ve siyas' hezramuyarın - hiş ÇE siyade ehdişe eden geemi phesiz İngilteredir. Anglo- Üü famiiyasınız büyük ağino İtngültere, gee Amerikanıli h- Nl—ı-—* inkişafını gördükçe bu ai İ birçila kendi elinden düşüncesile —nuztorip ş:mızıı müammasi, Amerika Te arasıtdaki münasebetin. yi de alacağı şekildir. Rakaber KA bir harbe müncer elacak mı? :'_:uı dünyayı kendi aralarında Üki edip uzlaşacaklar mar:? Şim- vüy Mte siyaset öleminin en bü ;*:;n bu süallerde mündemiç bu- tadır. Sülhere kendi endişesini büyük lıkla diğer Avrupa millet- mx de telkin etmekten hali de- '%; Daha on, on beş sene eveline %—lyı kadar cihana siyaseten ve Sileri Ği he İN gurur ve izzeti nefislerini eç “dcrek Amerikaya karşı müt- *cphe teşkili İngilterenin en Riş hayallerindendir. Amerikada A":ıı_ Avrupada da nufuk var-, Tikalr şiştikçe kemerini gev kui.;b“îyunı avrüpalı da sıkıntı İ yit Onu biraz daha sıkmağı da- Tei biliyor. ik, ile, fetaket ve saadetleri Ü iyet ve kültürünün eskili- N_:'ı"î ziyade pişkin olan avru- ttaç aç Tdi kudret ve — kabiliyeti, Nş_::: ve asabınin taham- i henüz imtihandah geç- :—' ylan amerikalıntti kinden da- : A": tahmin — edilmektedir. iş P'; da Amerika gibi müt- Hbaer bilerin müsget ve “temas Pttin *T mefhumu olursa vazi- Nüpş y AZUDA 1 Yöktur. yöüamma o kadar basit de- Kai malüm olan — unsur *çhulleri de vardır. Ye “nerij ğ Gilletine 4£ Reisicümhuru - Hoover Blttüs îi Yolu gösterecektir? * eç lehine değişeceğin: zal İ YŞ n k bir tehlikeye kar: Aorarşılıklı busumetlerini Büşeç SCeklerdir? Te Güş':” Deşeriyete —dalma M G Si e L.Fı"*m:::“:î”;_ Au:ri'l:“: 5 ü.,,:::'ıhdı_ ıı;.:_:,':ğ n di:_'_ ZEKİ MESUT. Tn GOĞi K S rın,,_h?"d”c müsteşarı B n SLAAİ — M BEDÜ Tn SADA gitmiştir. İstanbul, Telgraf adresi: Telefon vüzareları: İstanbul, Williyet İstanbul, 3911 mehpası S KKuruştur Hayat 'den hakim olan Avrupa mil-| Pazar — 14 Nisan 929 İdarehane: Ankara caddesi, Jf 100 Aarsaslar için mâdüriyete mürecant! edilmelidir . !0 kurus'ur. Gelen evrak geri verilmez. Hayat pahalılığile mücadele Bu mücadelede ihtikârın önünü de almak -için büyük bir faaliyet gösterilecektir Aşağ, ımutavassıt ve oldukça mükellef bir hayat yaşıyanların gündelik masarifi nedir?.. Pahalılıkla esaslı mücadele n vilöyetlere bir tamim göndererek hayat 8 asaslı ve vi suürette milcadeleye karar lğini, ve ilk Icraat rak ta her vilâyette haddi azami ve haddi asgarti malşetinin tayin edilme- sini talep ettiğini yazmıştıK. ; Bu tamim üzerine hayat pahalılığının en mühlm unsur- ları ile ve bu meyanda İhtikârla da ciddi surette müca- deleye başlanmıştır. Şehremaneti İktisat müdürü Kemal Ömer bey bu hususta bazı tetkikat İcra etmiş ve bazı rakamlar tespit ederek hükümete izahat vermek üzre evelki gün Ankaraya gitmiştir. Kemal Ömer bey bilhassa yasatın dununda ve lüks hayat yaşayan bir adamın bir günde sarfına mecbur olduğu meblağ hakkında izahat verecektir. İstanbulda asgari haddi maişet B zeharririmizln — yaplığı. teikikata nazaran 'nüfus. baçına İstanbulda haddi Sszgarli malşet yevmiye 75-80 kuruştur. Bu yevmiye ayda 24-25 lira tutmaktadir. En aşağı bir hayat yaşa» mak mecburiyetinde olanlar ayda 4-! 'a yatacak bir yer tedarik etmektedirler. Günde elli kuruş! ah, akşam yemeği yemektedir ler. Bunların aldıkları gıda pi ekmek, zeytin, plyaz ve buna | mümasil şeylerden ibarettir. Virmi beş İlra maaş alan nezafeti fenniye amelesi bu zümrenin en bariz bir misalidir. Bunun fevkındaki bir İnsan yevmiyesi 150 kuruştur. Bu züm- renla tipi aşçılarda yemek yiyen adamdır. Bu aşçılarda bir adam sabalı akşam I00kuruşa doymakta, ve bir porsiyon yemeği 10-15 kuruşa yemektedir. Bu zümrenin yevmi 50-60 kuruş ev kirası, çamaşır, elbise ve sigara, vesaiti nakliye masrafları vardır. Bun- ların eğlence, gezme paraları hesap haricindedir. Ortla maişet haddi 3,5 lira O'dakça gutayassıt ve orta Halli bir hayal yaşamak için günde 3-3.5 ilra Çâzımdır. Mütavassit bir hayat yaşıyan adam bir Iökantada sabalı ak; 200220 kuruşa doymaktadır. Bu tokantalarda bir porsiyon 20-50 kuruştur. Oturulacak bir oda 13-17 Tiraya tedarik edilmektedir. bu zümrenin tipl ayda 25 lira da elbise ve eğlenc parası vermektedir. Oldukça mükellef yaşamak için omukqı mürefleh bir hayat için yevmiye 10 Ura Tâzım bulun- maktadır. Bu zimre günde sabah, ikindi kahve altısı ve öğle akşam yemekleri Içla yevmiye 5 lira vermekte ve diğer, clbise yatacak yer, eğlence ve vesalti nakliye Ihtiyaçları için de 5 ilra sarfetmektedir. Yukarıda da yazdığımız veçbile hükümetin hayat pahalılığı ile mücadele azmi yakında müsinir neticeler verecektir. Bu iaaliyette sonra, yani ihtikâri amil ve sebepleri izâle edildikten Ssonra , bütün hayat zümreleri hiç olmazsa beşte bir nisbetinde tenezzül edecektir. Aile başına düşen masraf düşen yevmt zaruri masraflar aile haya- İspetinde tenezzül etmektedir. Alle haya © yiyecek Mmasralı çok tenakus etmektedir. Vimeğini elbisesini kendi diken bir alle şahıs başına İsabet eden masi ırda yüzde 30-40 tasarruf edebilmektedir. Vilâyet, Dahiliyenin tebliği üzerine mülhakattan hayat paha- hlağı hakkında malümât İstemişi. Taazim olunan istâtistikler Vilâyete gelmiştir. Bunlar birleştirilerek netice tespit olunuyor. İsmet paşa hz. ladei afiyet etti Ankara, 13 CA,Â) — İki üç günden beri —balif bir gripten ni katsız bulunan başvekil İsmot pasa hâzretlere temamen İadei afiyet etmişler ve bugün köşklerinden ç ükümetimizli H ahal li 'okarıda nüfus ba; tında yüzde 2 tımda bilhassa v lardır. Afgan tacı için mücadele Kalküta, 13 (ALA) Röyler ujkası bildiriyor: Afgan hududundan gelen haberlere göre Alganistan taht ve tacı İçin vuku bulan mü- | gadeloyo İştirak etmek maksadiyle ahiren- Niceden müfarekat eden Nadir han kardaşlarından birinl Afgan tahtına oturtmağa karar vermiştir. Miaçiaa calaserriri Sidrt maeb'umü pahalılığına karşı şedit bir |Balkan sulhu 'Teyogsul Dü .. Tevfik Rüştü Be- yin Belgratta beyanatı Yagoslavyadaki Türkleğin hukhuku temin edildikten sonra dostluğa mani bir şey kalmaz.. Belgrat, 12 ( A.4.) — Tevik Rüştü bey - buradan geçerken mat- buatâ beya- natında Tür- kiyenin Mos- kova misakı- |- na memnuni- | yetle İltihak ettiğini Süy- leyerek — de- miştir ki: — Bu misak Briand - Kellog misakının sade ** tatbikından Tevfik Rüşid Bey ibarettir. Balkanlar hakkında hiç bir maksat ve emeb takip etmiyen Türkiye kendi mena- füine dokunmamak şartiyle sulhun takviyesi İçin her şeyi kabule amiadedir. , Müşarünileyh — Yugoslav Türklerinin — emyaline alt bazı meseleler halledilince Yugoslavya ile bir ticaret ve dostlük — muahedeşinin akdi için hiç bir maal kal- mayacağını söylemiştir. Tevfik Rüştü bey beyana: tını bitirirken — Türkiyenin siyasi resanetini temin öyle- miş bulunduğunu ve ikti: sadi programınıü tahakku; kuna başladığınıgöyişiniştr. A—t_eî ;âhası 2 Balık tutmak söhak- ta altın bulmak gibi bir şey oldu.. Halbuki balığın en çok | çıkması lâzım bir mevsim- deyiz... Ette bunun için pahalı Bu sene Marmara ve Boğaz- Yarda hemen hemen hiç balık tatalâmamıştır. Bu yüzden şehrimizde ba- hk Hatları hiç düşmemiş — ve diğer senelere nispetle dalma bir kaç misli pahalı olmüş- tur. Erbabının verdiği malü- mata göre bu mevsimde ba- lıklar Marma- radan — Kare- denize “doğru Ükazü eli 80 kuruş! geçerter. Hal- buki hiç balık tutalamamakta , tatulanlar da pek yüksek - fiat- larla satılmaktadır. Balıkçılara nazaran bu sene et fiatlarının pahalı olmasında balık bulunmaması da scbep oluyor. Balâaa bol olduğu şe- neler et fiatları da düşer. -Dün bu hususta bir mubarririmize balıkhane müdürü Rıza * Bey demiştir. ki : — Balığın bol oltması lâzım gelen bir mevsimdeyiz. Şimdi Çiroz zamanıdır. Halbuki bir tek Çiroz bile yapılamamıştır. Mamali havalar biraz daha düzelirse balık çıkacağını ümit ediyoruz. Celâl B. geldi Geçenlerde — tetkik — için Ayvrupaya gitmiş olan İş bankası umum müdürü Celâi Beyfendi evelki gün şehri- mize avdet etmiş ve dün akşam Ankaraya hareket eylemiştir. _miîcadele Müzakerat kafi — salaya giriyor M. Rivas tavassüt haberini doğru bülmiyor M. Holştat ve Rivas dayet vukuunda- Ankaraya gideceklerdir Atina, 12 (Fos) — Yunan hükümeti, Türkiyenin teklifleri- no verdiği cevapta Türk-Yunan ihtilâflarının toptan tastiyesini kabul ediyor. Bu maksatla Türk » Yunan murahhaslarının ve bitaraf mll- badele Azasının İştirakiyle bir konferans — toplanacak ve en muvafık çarci halli ğ Burada mükalemelerin neti- cesi hakkında Dikbinlik göste- riliyor. M. Rivas 3 (Aneksartitos) — M. Veni; burada - bulundu- Ka sırada- bitaraf azadan “M. Vikunaya Yunan noktal nazarı- m uzün suzadışa Türkiya e samimi surette itilâf ve bir ademi — tecavliz. misakı . aktı arzusunda bulunduğumu anlat- mış, hüsnü niyetinin bazı mas beyanı- ieessir. etmiş ve M. Vikunayı bütün bu — hususutı İsmet Paşaya şifahen arz ctme- ge ve dostca bir tavassatla | bulune ağa memur etmiştir. M. Vikuna bu maksatla bir. kaç güne kadar Ankaraya gidiyor. | Mabadi üçüncü sayfada | Haftanın en mühim haberi iştirak edebileceği müsabaka nisan Cu- martesi gününden iti- baren başlıyacaktır. Her şeyden evel talebenin fikri faaliyetini ve memle- ket işleri ile olan alakasını temin için açacağımız bu üncü sabilemizde lekrar neş- rediyorüz. Bü şarları - kesip saklaytıır., hafilce şüpheli gösterilmesinden | Her Türk lalebenin | müsabakaya Iştirak şartlarını Abone şartları Han * Hariç Grot Sahifede Sarimi — &3 ka 8 Ba0l 50 H 4a 60 780 00 3700 *« Zacl Nunmlamsa 5 Hduarı Dört dava “'Tütk- « İngiliz * mahkemesinde Dün bir müspet ve üç ademi salâhiyet kararı verildi Muhtelit Türk-İtalyan hakem müahkemesinde 4 dava neticele- nerek hükümler tebliğ edilmiştir. Davalaria — verilen — hükümler Şuralardır. karpten evel bir mukavelename için altın olarak verdiği teml: Hat akçesini aynen İstemeki olduğundan hükümet aleyhine dava ikame eytemişti. Mahke- me bu paranın kâğıt olarak indesine karar vermiştir. 2 — Matmazel Dervina Vitol kendisine liğin hükümet aleyhinö dava açmiştır. Mahkeme mütareke - senele- rinde akdolunan mukavelena- melere İstinaden davalara bak- mak salâhiyeti harici olduğuna karar vermiştir. 3— Mütarekenin ülk günle- rinde İngilizler Seyrisetain ida- resinin Üç büyük vapurumü ki- ralıyarak buradaki Almanları taşımışlardı. Seyrisefalı İngiliz hükümednden vapur kiralarını dava etmişti. Bunun hakkında da gene mukavelename müta- reke senesinde yapıldığından ademi selâhiyet kararı verli- ir. 4 — Davil Sason isminde birl kambiyosunun idala ederek hükümetlmiz aley- hine dava açmıştı. Bunun hak- krtfüa da salthiyci harici karati verilmiştir. Ticaret odasında Yeni değişiklikler oldu Oda şefleri dün tayin edildi, yeni rapörtör- ler kim ?. İstanbul Ticaret ve-Sana- yi odası kâtibi umumlliği büro teşkilâtı değişik lerek işler dört kıs- ma ayrılmiş- tır, Bunlardan neşriyat kıs- mı şefliğine eski ilcareti | bahriye şefi Ali Rıza Seyfi Ali Riza Bey tercüme ve neşriyatı ecne- biye şefliğine İsmail Hakkı, İstatistik şetliğine Necmed- din Osman, büro ve Zabıt şefliğine Avnl Beyler, Ticaret raportörlüğü — muavinliğine Sami, — Müdevvenat — ve vergiler raportörlüğü mua- vinliğine — Hilmi, — Sanayi raportörlüğü — muavinliğine Seyil Cenap ve — Tica- reti bahriye — roportörlüğü muavinliğine Turhan Celâl Beyler getirilmiş ve odaya hariçten memur alınmamış- tır Müdevyenat roportörü Alâcddin Cemil ve Ticareti bahriye raportörü Ali Riza Beyler dün işe başlamışlar- dır, İrmaklar ekinleri bastı 19'€ A.A) — Coşan ir- lar mözruatı basmıştır, büyük zarar vardır. Urfanın kurtuluş bayramı Urta,- 12 G Kurtuluş bayramı iki tsyyare filosunun da İştirakile parlak bir sü it edilmiştir. e t Abons . ve İlan ücretler Gazetemizde çikan yazıların hukuku malıfnzdar acılacakt'ır 1— Eczacı Rişar Lafonteo | İ cştar Liman için getirilen ro- amorkörlerden birisi vapur- dan çıkgnl!ı:ken “Liman işleri İki romorkör geldi. Bu hafta bir dane daha geliyor Haziranda 4 su tankı ve 8 çelik duba gelecektir İstanbul liman — şirkett tara- fından Azrupays &p riş edilen mâzotla müteharı .a İkl! küçük römokür dün gelmiştir. Bu baita içinde bu şekilde bir gemi daha gelecektir. Küçük olması, ica- bıtda her mavuna İçla bir ro- morkör kullanarak İşlerin çu- verirse aynl sistemde on romor» kör ısmarlanacaktır. — Bur'ar, iskelelere dağıtılarak ti a mavunalarını çekmeğe hazı, dunacaktır. Liman Şirketi umum müdürü Hamdi bey, bu vesaltle tâhmil ve tahliyedeki lerde kısmının Bnüne geçi- teceğini söylemiştir. Şirkete ait Müforlü 4 su tankı ve & çelik gduba Haziranda getirilecektir. Buharlı üç büyük romorkör siparişi de bugünlerde netice- lenedek ve bunlar İtalyada yap- tırılacaktır. Ön tonluk son sls- tem bir dubalı vinçte ısmarlan- mak Üzredir. Şirket, mavüna- lardan (6) sına motor koydur- müştuür. Kullanılamaz bir hale gelen eski bir. romorkör tamir edilmiş- ve dünki tecrübede $ mil sür'atı olduğu Anlaşılmıştır. Şirket, liman vesaitini tecdii etmek ve çelik kısımlarla tek- neleri yapmak üzre atelyesini *İnşanı ve tamlrat, fabrikası haline koymağı karalaştırmıştır. Sirket programına göre be; şene zarlımda Liman Yesaitinin yarısı yenileştirilmiş olacaktır, Hayatpalılgı Dünyada eşya fiyatları inecek Yohanisburg, — İ2 ÇAAY — Barklays Bank ümumi müdürü Judson cenubit Atrikada altımı hsalinin elyevm en - yüksek hadde Yasıl olmağâ yaklaştığını ve gelecek seneler zarfında azala cağını beyan - eylemiştir. Bu görüş doğrü ise alutin İştira kuyveti artacağından oşya Hiadarınm tenezzüle meyletn tabiidir. Malumdur ki altın metindebu madenin dâ ihracından dolayı zarlında hissolunur derci Olasıl tenezzül hmuştur. at seneler de bir Rinci sahifemizde : İdiçe müte- a mektubii etikamız. Temirlesk 3 üncü sahilemizde: 1— Bir tadlar Beş kişi boğuldu. 4 üvcü sahifemizde: 1— Hava raporu