20 Şubat 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

HARİÇTEN AL Londradan mektup ! Fransızlar konferansta İngiliz! ve Amerikalıların müttahit cephesile mi karşılaştılar ? Ülk yir KI AHB hususi mükâlemesinden çıkan netice.. M. Stimson M. MacDonatd Londradan yazılıyor: — G W him bir adım atılmış olacaktır. (Öhreçen ayın 21 inde açıla! Bu iki devleti ayıran kruvazör 4 ; tahtidi teslihat konferansı 'ml- ve denizlerin serbestisi mesele- | ) | ;talardan beri çalışryor. Fakat |leri de her halde hususi mükâ- |W doğrusunu söylemek lâzım ge- wlrm: lerde görüşülüyor denebi- Ü, lirse bu iş ağır gidiyor. Halbu- | t çetin işlerin hepsini | ? ki konferansı toplayan İngiliz bınlen T i Başvekili Mr, Mac Donaldın |senin hoşuna gitmiyor. Azami evvel konferansı bitirip ihtiyatla hareket eden imurah- n içinden - tabil muvaffa- lar pek &âlâ takdir ediyorlar yetle - kurtulmal ki bahri ta! - |lesi bir paz: ya gelen bu hey'etler daha baş- ka bir takım siyasi mesailin mevcüt olduğunu tahtidi tesli- hat meselesinde hâl ve istik- bale ait k mühim meselelerle halledilebileceğini ! “naldın bir çok iş; İngiltereyi alâkadar eden da £, hilde ve hariçte daha pek çok (Aj Mesail vandır. Onun için Baş- ,ıe.-ıb an evvel bu di “teslihat işini halledip ieŞ 4 mak istemesine hayret ceme- anlamışlardır. f (melidir. Londra konferansının ehem- Bununla beraber konferansın |miyetini arttıran asıl mesele Mmesaisine ağır ağır devam et- de budur. ış(e «nesine rağmen şimdiye kadar | hiç bir netice alınmadığını söy- | Amerllmda lemek muvafık olamaz. Birde| Z— — LA siyasi giliz ve Amerika baş murahhaslarının|* ık 4 ticeye vasıl olmadı denemez. hiç unutmamalı ki konferansın | ir. Beş büyük | | devletin ayrı ayrı hesap ve men | | 'faatlerini bir araya getirip de bir itilâfa vasıl olmak kolay de- | ğildir. Herkes konferansın a- ğır ağır ilerilediğinden şikâyet etmekle beraber pek âlâ takdir ediyo: ki denizlerin hâkimiye- ” tine, dünya milletlerinin istik- baline şamil olan bahri tahtidi | teslihat işi öyle bir iki hafta- nın içinde halledilivereceğini | kimse iddia edemez . Onun için | () konferansın ağır ağır gitmesin- | de şaşılacak — bir şey de yök. , Mamafih beş devletin murah- V. hasları şimdiye kadar hiç bir ne ' g Çünkü hiç olmazsa konferan- ÂN gi nasıl çalışacağı bir usul ve intizam altına alındı. Bu da mühim bir kârdır. Müzakeratı | kolaylaştırmak için mesaili tet- $ kik için bir komhe teşkil edil- di. " sa göre yapılacak..? Umumi bir / yekün tayin edilip te her dev- " Tet bu ton ye'kunu dahilinde is- tediği gemiyi yapmakta ser best mi olsun? Yoksa her sınıf geminin miktarı tesbit edilmek suretile mi tahtidı teslihat ya- n moktai nazardan ev- velce çok bahsettik , Fransızlar birinci şekli ileri sürdüler. Bu noktal nazar tetkik ediliyor. Fakat bu kabul edilse bile bü- tün meseleyi halledebilir mi..? İngilizlerle Amerikalılar ara- | sında esaslı ihtilâflar mevcut- tur. Fakat Mr. Mac Donafd ile| Mr. Stimson arasında cereyan | eden hususi mükâlemelerde her iki taraf için mühim olan tasarruf maksadına göre celde edilmiş bir itilâftan bahsedi- | liyor, Meselâ 930 senesnden | evvel hiç bir saffr harp gemisi yapmamak, bütün büyük çap- taki gemiler için azamf ton mik tarr 35,000 den 25,000 tona ve bunların toplarının da 16 pus- tan 14 pusa indirilmesine karar verilmiş , Bundan başka büyük zırlılılar için hizmet müddeti- nin 20 seneden 25 seneye çıka- rılması da İngiliz ve Âmerika hükümetlerince kabul edilmiş- tir, deniyor . Eğer bu rivayetler teeyyüt ederse İngiltere ve A- merika arasında asıl ihtilâfı u- zatımakta olan büyük ı;aptakı /— harp gemileri meselesinde mü- Âlt mahkeme Mr. Hughes Amerikadan bildiriliyor: — Esbak Reisicumhur Mr. Taftın hastalığı dolayisile çekilmeğe mecbur olduğu Amerika âli mahkeme riyasetine esbak ha- riciye nazırı Mr, Hughes tayin edilmiştir . Mr. Hughes bundan sekiz se- ne evvel reisicumhur Hardin- gin zamanında hariciye nazırı idi ve meşhur Vashington bah- ri tatidi teslihat konferansını Jiçtimaa davet etmişti. Ameri- |kanın pek maruf hukuk adam- larından olan Mr. Huüghes A- merikanın La Haye mahkeme- sine iştiraki üzerine bu beynel- milel divanda —memleketini temsil ediyordu . Bsviçrede Gümrük konferansı CENEVRE, 18. A. A, Gümrük konferansında İngiliz muraâhhası M. Grabam, bir ta- kım kollektif itilâflar müzake- resi için lâzımgelen âmeli çare- leri tetkik etmek maksadile bir komite teşkilini teklif etmiş- tir. Almanyada Berlinde müsademe BERLİN, 18. A, A, — Polis albayrak namındaki komünist gazetesinin brolarına yer ver- miş olan Lirbnecht'in evini iş- gal etmiştir. Yapılan taharri- yat neticesinde ışyana ve hiya- neti vataniyeye teşvik eden bir çok vesikalar elde edilmiştir. Bu esnada civar sokaklarda po lis ile halk arasında müsademe ler olmuştur. Fransada Buhran Netice bugün anlaşılacak 18. A. A, — Nufrit tbuatı müsı*sna ün gazetele - M. buhran ne ice olmak üzre bi Tardicu'nün &ot sinde kıymet ve |kaybetmemiş « duğunu ve da ma ilk safta bu lunduğunu yaz maktadır. Yal İnız, mümâiley hin iktidar mev ziyetinin müe olması lâzın M. Berard Butakdirde de M. Tardicu, sol cenah ile daha fazla teşriki m sai etmek — mecburiyetindedir. | | Temaslar PARİS,-18. A. A merg, bugün M. rard ve M. Poincare") ümenleri reis- i l et- niştir. Yeni yineyi teşkil e- tscek olan zi ın — Reisicüm- ür — tarafı ncak Perşem- günü davet .lılmem muh- emeldir. M. Biüm ne M. L. Marin Pa M. Doumergue, istişareleri bu sabah ta devam etmiştir. | Aksiyon demokratik grupunun reisi M. Rayhaud Elizeden çık tıktan sonra gazetecilere vaki olan bey tında meci bir gün evvelki kararının hüküme- tin umumi siyasetini hiçbir ve- çhile ihlâl etmiyeceğini söyle- miştir. M. Blüm, da şu beyanat ta bulunmuştur: “Sosyalist fırkasırım bir tek lif karşısında bulunduğu takdir de idare mevkiinin mesuliyeti ni kabule hazır olduğunu, e- ğer bir radikal hükümet teşek- kül edecek olursa fırkanın bu hükümete müzahir olacağını, fakat bir temerküz kabinesinin iktidar mevkiinde kalmasına mâni olacağını M. Doumergue 'e söyledim. Bir şey söylemiyorlar PARİS, 18, A.A. — Reisi- cümhur tarafından davet edil- miş olan M. Poincare ile M. Marin gazetecilere her ti beyanatta bulunmaktan istin- kâf eylemişlerdir. Bir Tardieu kabinesi"mi PARİS, 18. A. A, — Reisi- cümhür tarafından kabul edil— miş olan M. Leon Berard mat- buat müme: erine bir Tard eu kabinesini memnuüniyetle karşılayacağını ve fakat ikiye bölünmüş bir meclisle kehane- tlerde bulunmak gayri mi kün olduğunu beyan etmiştir. M. Tardieu iyileşti odasından çıkmamış - olan M. Tardict öğleden sonra sol ce- nah cümhüriyetçilerinden m rekkep bir grupu kabul eti tir. M. Tardieu müteakiben )» Poncet M. Loucheu ve M. Loui Marin İile görüşmüştür. lxen)ıı;ğğâ Sivil valiler İrenguer matbuat hürriyetini te sis etmek niyetinde bulunduğu nu beyan etmiştir. ; Bahri konteransta LONDRA, 18. .AA.— M. Leygues, M. Mac Donald'a ye- İni kabinenin teşekkülünden ev vel Fransız heyetinin konferan sa iştirak etmesinin imkâni ol- madığını bikdirmiştir. LONDRA, 19, A. A. — İta- İyan muhtırası bu akşam neşre dilecektir. - |riste kalarak şehrin müdafaası mes- PARİS, 18. A. A, — Bugün | MADRİT, 19. A, A. — Yeni * vil valileri kabul eden M. Be- || IĞIMIZ * VT | (Jenc hatırat | " ral F ait bir çok vekn- |f len canlandırmış oluyor. Ü- murni harpte mühim vazifelerde bu- bw olanların şimdiye kad: |redilen hatıratı haylı ciltlere bal |du. Bugün de bunlardan birinden Umumi - barp man Amerika ü dan yazılan ha- tırat bu ciltlerin arasında chemmiyet İsiz bir yer işgal edecek değildir. | Mr. Myron Herrik bugün sağ do-| İğildir. Fakat Fransızlar bu Amerika- h diplomatın bıraktığı hatırayı ikide bir tazelerler. Amerika sefirinin ha- tıratınıb urada hülâsa etmeğe uğra- şacak değiliz. Yalnız gözümüze ça |pan bir noktayı söylemeden geçemi- | yeceğiz. Almanların Pariso gireceği —endi şesi hükümet —merkezini " Bordesu |(Bordo) ya nakleden Fransızlar A- merika sefirinin her şeye rağmen Pa riste kalmasından yüreklerine bir| kavvet mümmütlakde, Paridi müda- faasına memur 6lan ceneral bir sabah Amerika sefirine gelerek - kendisine Hava çok iyi.. İsterseniz bir gezinti yapalım. Hem de size Pari- sin müdafaası için aldığımız tedbirle-| ri gösteririm. diyor Otomobile biniyorlar. - Şehrin en uzak semtlerine giderek dolaşıyorlar. Sefir ile kumandanı tanıyarlar yolda durup selâm veriyorlar. — Alkışlıyan balk ta başka. Bu gezinti bittikten sonra sefaret- haneye dönen Fransız kumandanı, Amerika sefirinin şehrin müdafaası in yapılan şeyleri görmediğinden dolayı heyretini gizlemedi duğu zaman aşağı yukarı | yori — Evet “ na İstihkâm gördünüz, ne de başka bir şey. Fakat be maksadim size bunları göstermek de- ğildi. Ben Amerika sefirinin de Pa-| İuliyetini yüklenmiş olan bir kuman-| | danla beraber bulunduğunu — Paris, halkına göstermek istedim. Bu oldu. Tarihin hele harbin öyle zaman- ları var ki insan adeta uçan kuştan bile medet umar. Amerika - sefirinin hatıratında anlattığı bu ufak şey ©| zaman kira bilir e kadar büyüktü! e SSi Filistinde Yahudiler abi- de dikiyor Kudüsten yazılıyor: — Ge- çen Ağustosta Filistinde Ya- | hudilerle Araplar arasında çı- kan kanlı wukuat — esnasında kanları dökülen Yahudilerin hatırası şimdi Yahudiler tara- fından ihya edilmek istenmiş- tir. Yahudiler kendi dindaşları- nım kan izleri nerede bulunuyor sa oralarını kazmışlar, kanları bu suretle toplamışlardır. Bun- larr merasimle gömerek bir de âbide dilemişlerdir. Bu mera- sim Hebronda yapılmıştır . Fi- rari Yahudilerin bıraktığı tarla ve evlerin - Araplar tarafından işgal edildiği görülmüştür. Bir de kiracı olup ta vukuat esna- sında kaçmış olan Yahudilerin | tekrar yerlerine avdetinde mal hiplerinin . birikmiş kiraları istemeğe hakları olmadığına | mahkemece karar - verilmiş- tir. Arıb!s!andu Hicaz ve Irak Kıralları hulu:uvoı BAĞDAT, 18 AZA -| caz krali-ile İrak kralr arasın- da vukubulacak mülâkatın ma- | ş dair olan nazik | arasımda cere- münakaşalar- yet bu Aka- inde bir İngiliz hallini tayine mesele iki aile nın menedilmesini talep eyle- miştir, Yumanistanda büyük bir iştial ATİNA, 19. A. A, civarmdaki köylerden bi - |mahsus bir yatı - | Mektel #lorida güzeli Amerikalılar da gü- zellerini seçiyorlar. Amerikadan yazılıyor: Hc yerde olduğu gibi Amı kanım muhtelif 930 senesi için güzeller intihap yerlerinde de | Fırka © İlsmet Pş. Hz. kadar mahküm Ankara, 19 (Telefonla) Heyeti vekile bu ı onbir- bilâ mkı- ir devam etti. Vekiller on yedide meclis| lokantasında yemek yemeğe| İgeldiler yemekten sonra da- hiliye vekili makamır dakika kadar kalarak |Ve gece İsmet paşanın kö: ne gitti. Başvekil yarın sabah on bir| de içtimaa davet edilen Cumhu İriyet Halk Fırkası gurupunda mali vaziyeti ve hükümetin it- İtihaz ettiği tedabiri anlatacak uzun izahat verecel | | ; | mamda da bu ehemmiyetli me sele etrafnıda müzakerat yan etmiş ve maliye vekâleti tarafımdan — hazırlanmış — olan menkul kıymetler ve kambiyo| borsaları kanununa müzeyyel kanun lâyihası müzakere ve ka bul olunarak müstacelen mec- lise sevk edilmiştir. Bu lâyiha- nın esbabı muücibesi çok şayanı dikkat ahkâmı ihtiva etmekte- dir. İsmet pasa yarın fırkada cer- | | $|emretm -İbir kısm: * grupu bugün topıanıyor mali vaziyel ve hükümetin aldığı tedbil leri izah edecektir İ İ Mühim bir kanun: Spekülâsyon yapan banka müdürleri ve kam- biyo sefleri üç aydan üc seneye edilebileeekler zırladığı bu decek ve mec kere ve inta arettir. Baş rk parasının istikrarı için cidi acil bazı tedbirlerin alınma! ve hükümete il tedabirin ittihazı mesağ vermektedir. Bu lâyil ya göre spekülâsiyon yapan nka müdürl. cekler ve Bankalar cezai ni diye mahküm edilebileceklet dir. Cezayı nakti miktarlı azamisi — 100,000 liradır. met paşanın fırkadaki izahâl nt öğleden sonra mecliste K küvvetlii am - tatilil rar etmesi i! Meclisin yarın ba; larr kanuni tezyil olunacak kanun lâyihi nında yarın meclis encüm lerinde derhal tetkiki ve m lisin aktedeceği ikinci bir celi de müzakere ve intacı zannı edikli. Bu güzellerin hepsi bey | izahat verirken hükümetin ha-|nuyor. nelmilel müsabakaya ıştirak e- dip etmiyecek Burası bilinmiyorsa da her halde bü- tün Amerika kitasında intihap edilen çeşit çeşit güzeller hep birden dünya müsabakasına gi- derse bu kadar dilberin arasın- dan dünyanın bir tek güzelini intihap etmek vazilesile mükel lef olacak heyetin vazifesi hay N müşkül olacak demektir. A- merikanın Florida şehrinde ya pılan son 930 müsabakasını Margaret Ekdhal — namında genç bir kız kazanmıştır. Musakkafat tahriri 'Transit geçecek halılardan alınacak gümrük resmi ANKARA, 19. (Telefonla) — Yeni gümrük tarifesile ali makta olan 250 ve 400 kuruş gümrük resmi yüzünden İstanb lun halı transit merkezi olmak vaziyetini kaybedeceğini göl maliye vekâleti 250 ve 400 kuruş alınmakta olan gümrük resff yeri 3 kuruş resim almak esasına göre tanzim ettiği kanun yihasını heyeti vekileye sevketmiş ve bu lâyiha heyeti vekili! '“ bugünkü içtimamda kabul edilerek Meclise takdim edilmiştif(& Osmanlı bankası müdürü me ;ğ liye veklline bir mektup verd Maliye Vekâletine gelen ma-| n lâmata göre her tarafta musak- kafat tahririne devam edilmek- tedir, Boyabat, Cihanbeyli, Çumra, Akşehir, Saiteli, Sultaniye, Şar kışla, Düzçe, Zonguldak kaza- |ları musakkafat tahrirleri bit- miştir. Diğer bir çok yerlerde de mu sakkafat tahrirleri bitmek üze- redir. —— Şakir B. gidiyor İktısat vekili Şakir Bey salı günü Adana'ya gidecek, refaka- tinde Ziraat Bankası müdiri umumisi Şükrü, Sanayi Banka- sı umumi müdürü Sadeddin Be- yulunacaktır. ir Beyle Banka müdür- leri Adanada epi müddet kala- caklar ve memleketin iktısadi vaziyetini tetkik edeceklerdir. —— Tekirdağ Yatı mektebi Tekirdağ idarci- hüsusiyesi bu sene Tekirdağında mektebi olmıyan fakir köy çocuklarına mektebi açtı. n kadrosu 40 kişidir. Çocukların sinni onsekize ka- dardır. Altı ay okuduktan son- ra köylerine dönecekler, bu su- totle tamimi maarife çalışacak- ANKARA, 19, (Telefonla) — Osmanlı Bankası direktö bugün Mâliye Vekilile görüşemediğinden hareketini tehir etffâel Öğrendiğime göre M. Sorbiye, Maliye Vekiline geçen gün Pf mektup takdim etmiştir. Saracoğlu Şükrü B. yarın kendisi bu mektubun cevabını verecektir. Banka hükümete müspet İ teklif yapmamıştır. t $i e Milli iktısat kongresi b ANKARA, 19. A. A, — Milli iktisat ve tasarruf cemi tarafından içtimaa davet edilen kongre her tarafta büyük ali ile karşılanmıştır. Diğer taraftan cemiyet memleketin muht& sanayi şubelerine mensup mütahassıslarımızdan birer rapor temiştir. Ğ Afganda idamlar başladı MOSKOVA, 18. A. A. — Kâbilden bildiriliyor: Beçe Sakinin hariciye nazırı vekili ve Amanullah Hana ! yanet etmekle maznun Mehmet Veli Hanın muhakemesi yafilı mış ve idama mahküm edilmiştir. Karar Nadir Hana arze€ miştir. Amamullah Han mahkümun affedilmesini mütazanı! bir telgraf çekmiştir. Bulgarlar mukavelemizi tasdik ettilef *« SOFYA, 19. A. A, — Meclis Türk-Bulgar iadei mükavelesini tasdik etmiştir. mMmücriff | n; Hudut komisyonu vazitesini bitirdi Yakdük. “İdarci hususiye mektebin ta bir barit deposu iştial etmiştir. Nüfusça zayiat çoktur, Maddi hasarat ta büvüktür. mirine 600 lira, tesisat malzeme si olarak 1000 lira garfetmiştir. Türkiye - Irak hudut komis|syon yaptığı tetkikatın ve İyonu mutat toplanışını bitire- kararların bir — dosyf' |rek hududun asayişi etrafında- tarizim ederek alâkadar vek İkâ kararlarını vermistir. Komi-|lere göndermiştir.