18 Nisan 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

r 18 NİSAN 1930 5 nti sene, No 15İM NUSHASI 5 KURUŞTUR ükümet ve iktısat Muasır devlet hayatınin en inci vasfı, iktisadi bir te- 1 Olmasıdır. - İnsanların iyet halinde yaşamasında tisadi zaruretlerin büyük bir| olduğu inkâr edilemez. en hayatın, ferdi veya mil« Olsun, maddi cephesi niha| bir ekonomiden ibarettir. tidai ve basit cemiyetlerde, önomi mefhumu da basit ©- irse de, asrın gittikçe muğ- bir şekil alan cemiyetle- bu mefhum da o nisbette ve karışık bir mahiyet a- F- Bütün — millet hayatının 'uliyetini deruhte etmekle ikellef olan asri - bir hük #t te bu hayata vücut veren, Onun inkişafını temin edecek ü tedbirleri almak mecburi- Ündedir. Hükümetin siyasi, içtimei, ve saire diye tavsif edilen Çh vazifeleri netice itibarile Üsadi sahaya — müncer olur. Mhun için denilebilir ki, dev- n iktisadi sahadaki fanliye doğrudan doğruya veyahut tasıta faaliyetler şeklinde kısma ayrılir. Bir hükü- in asli vazifelerinden olan Yişin temini, idare ve ada- Mekanizmalarının tanzimi di daha ziyade siyasi mahi- görülen vazifeler de ni- et iktisadi hayata — zemin APürlıyan esaslı tedbirlerdir. tları da her halde devletin. adi faaliyetlerinden say- k lâzım gelir. Siyasi ve iktisadi “ zeminin lanmış olduğu memleket- de hükümetin iktisadi vazi- trini icra etmeleri nisbeten kolaydır. — Çünkü böyle tmleketlerde, hükümet bü- ©Ün dikkat ve enerjisini muay- ; f" bir hedefe muayyen bir va-; "aya tevcih edebilir. Halbuki a aSi ve içtimaf hayatı muh- sebeplerle altüst olmuş ©-| bir — memlekette vaziyet le değildir. Orada her şey yapılacaktır. Evvelâ hayatının siyasi ve içti- osunu — temtin etmek imdır. Bu kadro iktısadi ha- tm da ilk şartıdır. Önu vü- de getirmeden alınacak diğer irler.” ancak muvakkat ve boyayıcı bir mahiyeti haiz l Cümhuüriyet hükümeti, her ın — başlaması İâzım tn bir memlekette iktidar geçmiştir. Seneler- beri yapılan muazzam işle- iktisadi hayatla alâkası ol- 1 iddia edilebilir mi?... li asayiş, harici emniyet, hayatin — ilk şartları l midir? . Vatandaşı okut- “ mhhatini korumak.. O- Viktisadi randımanımı art- yhak demektir. Bünlat — bil- ita mahiyetteki iktisadi ted- trdir. Hatta biz, — devletin h Sevi tedbirlerini bilvasıta l dktısadi — faaliyetlerine İ tetle daha mühim . ve mü- görenlerdeniz, ve bu iti- â idare mekanizmasının da- h. “iyade tenisik ve islâh olun- inı, ve devletin vatandaş- olan karşılıklı münase- Merini idare eden usullerin tirilmesini iktisadi ted- &tin en -aühimlerinden sa- ZEKİ MESUT ——— alovanın imarı 4 iskelesi ile şehre giden şo- avdet eden Faz- Tekei, | ittan yolırı kadar sahil- Ve orman içinden çok güzel » ©1 yaprlacağmı ve bunun h. dört yüz bin lira - tahsisat M edildiğini muharririmize iştir. , tarafından yaptırıl- . 19 olan Gazi köşkünün de K âlova'da ayrıca hükümet, ; 'Ye ve polis daireleri de ya r. CUMA Y Çai H ey’—eti Iktısadi programın ana hatları - /3 a nedir? Iktısat vekilinin mühim mütalâatı İstihsali çoğaltmak ve müvazeneyi temin için ne yapılacak? İktısat vakili Şakir B. ANKARA, 17 (Telefonla) — Heyeti vekilece tetkik ve mü zakeresi ikmal edilen ve “İktisadi vaziyete dair rapor” namını taşryan iktısadi proje 454 büyük sahife tutan büyük bir cilt teş- kil etmektedir, Ciddi bir tetebbü ve tetkik eseri olan bu raporu kaleme alan iktısat vekili ezcümle diyor ki: “— Bu raporda vaki maruzat|miz tetkikatına esas ittihaz edi ile tediye müvazenemisi ıslaha|len ve bu müvazene unsurları a- hizmet edecek aktifliği arttır-|rasında-bilhassa harici ticaret mak ve passifliği azaltmak için| vaziyetinde haizi tesir bütün Hü saryan bamşandenbadi HÜt krsellü gözden geçirile- bini hakkında alımması diışuml-' rek her birinin istihsalini arttır lebilecek bütün tedabirin müm-|mak ve kıymetlendirmek için kün mertebe izahına çalışılmış| faideli tedbirler ittihaz edilmiş tır”. İktisat vekili bu izahatı!| tir. bilhassa rakam ve malümat top Mevadı iptidaiye ea ea L GÖER GA ASA MA | Başmalaneriri: Silrt REs lamakta istatistiklerin noksa- nından dolayı büyük müşkilâta uğranıldığına işaret etmekte- dir. Bu izahnamenin sonunda diyor ki: “— İktışadi işlerde semere almak senelerce ve musırrane çalışmağa mütevakkıf olduğun dan memnleketimiz için muay- Raporun başında ziraf olan- memleketimizin faaliyeti daha ziyademevadı iptidaiye ve istih lâk eşyası istihsal ve ihracma müteveccih ve bu maddelerin istihsal mahreçlerinin sanayide olduğu gibi mahdut bir zaman - da tevsii gayri kabil olduğun- dan bu mühim farkın - tedricen| yen bir ikuııâî:'mem tesisi İle| L müv at li bu ün edecek raflı bir proğram ihzarı esas ol| mak İÂzım gelir. Tediye muvazemesi Roporda tediye müvazene- €t|larından bilâmum mevadı üze -| rinde müvazene lehine ıslahat icrasına vabeste olduğu tasrih edilmiştir. (Mabadı üçüncü sahifede) Türk- Yunan itilâf pro- iesi tadil Atina sefirimizin mühim mülâkatı Sefirimiz Ankaradan talimat talep edecek Atina, 17 (Apo) — Türkiye sefiri Enis B. hariciye nazırı M. Mihalakopulos ile dün uzun bir mülâkatta bulunmuştur. mülâkat esnasında Enis B. Tür kiye tarafından projede — icrası talep edilerr tadilât ve projede mevcut bazr mâüddelerin - daha wazilh bir surette tesbiti lüzümü ve Türkiyeyi bu tadilâtr - talep etmeğe sevkeden sebepler hak kında şayani - memnuniyet iza- hat vermiştir. İki recülü hükü- met arasında cereyan eden bu mükâleme esnasında mütehas- sıslar tarafımndan tanzim edilen projede bazı noksanlar —bulun- duğu ve müzakeratın -tabif bir şekilde inkişafı için bu noksan- İarın ikmali Tâzım geldiği iki ta rafça da tesbit edilmiş fakat ye ni teklifatın daha ziyade tavzi- *|he muhtaç olduğu Yunan nazı- rı tarafından ileri sürülmüştür. Türkiye sefiri muhtacr tavzih görülen noktalar hakkında An- karadan talimat istiyeceğini ve bu talimatı aldıktan sonra M. opulos ile tekrar mülâ- Kat edeceğini söylemiştir. Mü- lâkat esnesimda gayri mübadil emlâk meselesine de temas edil- miş ve Yunan hariciye nazırı hükümeti metbuasınm bu mese lede hattı hareketini tesbit ede- bilmesi için Türkiyenin noktai e muhtaç Atina sefisimiz Enis B. nazarmı vazih bir şurette dermi Dünkü mülâkatta Yunan tali matının Enis B. ile M. Mihala- kopulos arasında ikinci mülâka tın neticesine kadar - tehiri ka- rarlaştırılmıştır. Yunan cevabı Enis B. talimat alarak mübadil emlâk ve İstanbulda vaz'ıyet edilmiş olup emlâkini itilâfna- me mucibince geri alacak -olan Yunanlıların tabiiyeti meselesi hakkında Türk noktai nazarını vazih bir surette tesbit edinciye kadar teehhür edecektir. Bu mülâkattan sonra M. Mi- halakopulos M. Venizelosu zi- yaret ederek izahat vermiştir. Türk sefirinin izahatı gerek res mi snahafilde, gerek efkâri umu miyede Türk zimamdaranının Yunanistanla anlaşmak istedik lerini isbat etmek itibarile me- mnuniyetle karşılanmıştır. Kadınlar 'Teklif varakaları tetkik ediliyor Miting-için Mediha | Fazlı H. ne diyor Halk fırkasına dâhil olmak istiyen hanımların teklif vara- kaları, fırka kaza hey'etlerince tetkik edilmektedir, Fırka mü- fettişliği dün kazalara yaptığı bir tebliğ ile mevcut teklif vara ;kılınnı istemiştir. Binaenaleyh |bir kaç güne kadar kayıt mua- |melesi filen başlamış olacaktır. Diğer taraftan hanımların Lâtife Bekir H. mitingi hakkındaki dedikodular da devam etmektedir. Dün (kî Birlik âzasından Mediha Fazlı | H. bu hususta şu izahatı vermiş tir. — Belediye-intihap hakkı do- | layısile Kadım Birliği tarafın- dan yapılan - tezahürat haksız bir dedikodu zemini teşkil etti. Her yerde ilk yapılan şeyi an latabilmek biraz güçtür. Biz ha nımlarımızı daha fazla alâka- dar edecek vasıtalar bulmuştük. Maalesef bir cok müşkülât ve mânialarla karşılaştık. Ben yi- ne bunda birazda erkeklerin te- siri olduğunu — zannediyorum. Bütün insanlar gibi kadmlarda anlamağı ve görmeği severler. Onlar her halde gelirlerdi. Fa- kat onları bu arzularından uzak laştıran bir sebep vardır. 'Tezahürata iştirak edemiyen hâanımlardan bir çok - hususi mektuplar ve telgraflar — alıyo- Tüz.-Bu hanımlar kalben bizim- Te beraber olmalarına lemediklerini ve bizi tebrik, tak dir ettiklerini bildiriyorlar, Kadın Birliğinin vazifesinin bittiğine zahip olanlar aldanı- yorlar. Bu hakka senelerdenbe- ri mâlik olan İngilterede Kadın Birliği gibi bir çok cemiyetler €Van hali faaliyettedir. Kadın Birliğinin vazifesi bundan son- Ta başlıyor. Mektepliler müsabakası 49 uncu hafta bitti 49 umcu - hafta bitmiştir. Gazetemizde çıkan — haber- lerden en mühlmmini — seçip enmartesi akşamına kadar müsabaka memurluğuna gön- deriniz. dar A AAA ua NUATENE UN Vekile iktısadi programın tetkikini bitirdi! Gazi Hz. Sıhhiye vekâletinde Ankara, 17 (Telefonla) — Gazi Hazretleri " buğün Sıh” hiye vekâletini - ziyaret etti- ler ve binanın gerek yapıliş gerek tesisatını çoök beğendi- ler. Maryoserra |Salahiyeti yokken müzayedeyekarışmiş Müddei umumilik yeniden tahkikata başladı Müflis M. Maryoserra hak- kında ikinci ticaret mahkemesi- nin gönderdiği bir müzekkere Üğ zerine Müddeiu mumilikçe tahk kata başlarımt$ tır. İkinci ticare mahkemesince Çanakkaledeki harp geğilerir çıkanmak - üzerc teşekkül eden F rotelli Serra gir- ketinin iflâsma #ÖVelce karar ve rilmiş ve o şirke te ait emval de Bir müzayede işi ahiren müzaye- —e siren M. deye vazedilmiş — Margoserra ti. Maryoserra bu sort müzayede ye müflis olmak itibarile selâhi yeti yokken müdahale etmek is temiş ve bazı müşkülât çıkara- rak işe fesat karıştırmıştır. İşte bunun üzerine ikinci ti taret mahkemesi M. umumiliğe müracat etmiştir. Diğer taraf- tan Maryoserranım Karaköyde bir yazıhane açtığı rivayet edil- mektedir. Bir - tefsir ANKARA, 17 (Telefonla) — Meclis encümenleri bir tefsir talebi hakkında — mütalaalarını tespit etmişlerdir. Mütalea şu- dur: İlânı meşrutiyetten itiba ren ana vatandan ayrılan yer- lerden hicret eden veya etmeye lüzum görmiyen mütekaitlerin nisbeti askeeriyelerinin kesilme si münasip görülmüştür. Muhiddin B. bügün geliyor ğ Şehremini ve Vali vekili Mu- - knel bir takım sebeplerden dolayı gel — Şehrimizde bulunan Romen talebeleri dün Eyibe gitmişler ve 16 Mart şehitlerinin mezar- larını ziyaret etmişlerdir. Dün gece Türkocağında bir müsamere verilmiş ve hususi eğlenceler tertip edilmiştir. Çe- koslovak ticaret mektebi talebe si de Darülfünun talebeleri re- fakatinde müzeleri gezmişler. dir. Romanya sabık hariciye B Romanya sabik hariciye na- zırı M. Luka dün şehrimize gel miştir. G. mübadillere tevziat Gayri mübadillere yapılan i- kinci taksit tevziatma dün de devam edilmiş ve 5,500 lira da- gıtılmiştir. Aksarayda müthiş — bir facia oldu — ; Necmeddin B. namında biri kendisile be- : raber gitmek istemiyen zevcesini öldürdü b Baldızını da öldürmek istedi, son kurşu - nu da beynine sıkarak intihar etti Aksaray'da Molla Şeref ma- hallesinde Hayrettin Paşa so- kağmda feci bir hâdise olmuş ve asabi bir koca karısını öldür- dükten sonra kendisi de intihar etmiştir. Molla Şeref mahallesinde iki katlı, ahşap bir ev vardır. Mer- hüm doktor Celâl Beye ait olan bu evde Celâl B. in zevcedi Se- |her H, üç kızı, bir oğlu ve dama dı oturuyorlar. Seher H. iki se- ne evvel, Nezahet H. ismindeki kızını Necmettin B. namında bir gençle evlendirmiştir. Bu Nezahet H.in ikinci izdivacıdır. cıdır. Nezahet H. bundan evvel, diş P tabibi Numan B. ile - evlenmiş, fakat bir müddet sonra geçim- sizlik yüzünden boşanmıştı. Bu talâktar bir müddet son- ra, yani bundan iki sene evvel Nezahet H. , Necmeddin B. ile evlenmiş, fakat her nedense ka TI koca arasında dirlik düzenlik olmamıştır. Hâdiseyi tahkik eden bir mu harririmize Nezahet H.in anne- si Seher H.bu aile faciası hak- kında şu izahatı vermiştir: “— Nezahet 22 yaşındadır. Sekiz âylık - çocukları *Vardır. Necmeddin B. in vazifesi Sam- sun'dadır. Geçen yazı, karı ko- ca Samsun'da geçirmişlerdir. Fakat yaz nihayetinde araların- da geçimsizlik yüzlünden bir kavga olmuş ve ktzım bu vazi- yet karşısında derhal İstanbul'a dönmüştür. Nezahet, ayrılmak için sulh mahkemesine müraca at etmiştir. O sırada Necmed. din B. de İstanbula avdet etmiş ve tam sekiz ay karı koca ayni gatı altında beraber yaşamıştır. Viyana ; i ı ı z lstabul Çocuğunu kucağında taşıyan maktul Nezahet H. Nihayet, 'tavassutumuz neti- ŞŞ cesinde bundan dört ay evvel , (p Barıştılar. Necmeddin B. burâ” daki işini ikmal ederek Samsu na gitmiş ve üç hafta evvel aile sini alrp götürmek için tekrar (| || dönmüşttir. Son zamanlarda Necmeddir. 4| B. ile aramızda münazaalı bir arsa meselesi de çıkmıştır. Nec- iğl meddin B. ile arsa işinde bir türlü uyuşamıyorduk, Mütead- dit defalar bu yüzden kavga et- tik. Nihayet hâdise sabahı tek. (Mabadi 3 üncü sahifede) maçı bugün Futbolumuz için bir dönüm noktası olan bu maçta futbolcuüları- - mızdan enerjik bir oyun bekliyoruz Viyana'yı temsil edecek ama tör futbolcüler dün sabah 9,45 te Sirkeci garma muvasalat et- tiler. Teşkilât adamlarile spor- culardan ve meraklılardan mü- rekkep kalabalık bir kafile ta- rafından istikbal edildiler. Mm taka reisi Yusuf Ziya Bey kısa bir hitabe ile misafirlere beya- n ü eyledi. Üç defa ya şa bağrıldı. Viyana'lılar muka- bele ettiler. Buket verildi, re- simler alırıdı, ve misafirler. bugünkü maça intizaren otelle- Ttine gittiler. Daha sonra hususi bir mecliş te konugyyorduk. Viyana'lılar mükâlemenin mevzuunu teşki! ediyordu. zünden, Viyana'lı misafirlerin sırf amatör oldukları için kolay bir lokma gibi telâkki edildiği- ni sezdim. Halbuki. .. Halbuki. ,, Evvelki akşam, hakem Müs: yü Mauro, mıntaka reisi Ziya .| Futbol Hey'eti reisi Hamdi Bey lerle, Beyoğlu lokantalarından | “Mabadı altıncı sahifede) ü Bazı kimselerin sö- |