5 Temmuz 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

5 TA 199Y ? “Milliyet, in tarihi tefrikası: 28 “HARİCİ HABERLER... Mesele kapanmış olmaktan uzaktır.. Jtalya-Fransa ihtilâfı Fransa hariciye nazırı yeniden müzak€ rala başlanması fikrindedir. © Mehmet Ali Cezayiri istiyor eği Arnavutlukta öldürülen Italyan zabitinin katilini Bi Fakat Me iğ ei ; bu vaziyetten istifade ile Babı- , âliye müracaat etmiş ve Mi İz sır Hidivi Mehmet Ali Paşava / Sultan Mahmut tarafından bir ferman gönderilerek (o şimali ', Afrikada padişahım emirlerini Fransızlar buna meydan vermeden oraya donanma yolladılar.. giltere ile anlaşmak yolunu ara mağa başladı. Akdenizde Fransız - İngiliz rekabeti kendini gösteriyordu. Diğer taraftan Osmanlı im- peratorluğu karşısında İngiliz- Rus rekabeti de az şiddetli de-| Zildi. MehmetAlibu vaziyet- Yugoslavya hükümetinin teslim edeceği belli değil. - Şüpheli... Teslim edilecek mi, edilmiyecek mi? Geçen hafta Arnavutlukta öl dürülen İtalyan zabitinin katli meselesi henüz kapanmış olmak tan pek uzaktır. Motosikletle İş kodraya giderken öldürülen mü Jâzim Ehestinin katili olarak Grosdani isminde bir Arnavut- tan bahsedilmektedir. Grosdani nin kıral Zogonun muhafızların- dan olduğu anlaşılmıştır. Grosdani Debreli imiş., İtal- yan mülâzimini öldürdükten sonra hududu aşarak Yugoslâv- yaya kaçmıştır. Bu cinayetin şahsi bir husumet yüzünden ol duğu k4dar siyasi bir maksatla Tebrik Rusyadan Alman- yaya telgrat.. Moskova, 3 (A.A) — Harici ye komiseri, M. Von Curtius'e bir telgrafname göndererek Al- man toprağının ecnebi askerleri tarafından tahliyesi münasebeti le Sovyet şuralar hükümeti na- mma tebrikâtta bulunmuştur. Bu telgrafta deniliyor ki: “3 kâ nunusani 1923 tarihinde Alman toprağının işgalini cihan müva cehesinde protesto etmiş olan Sovyet hükümeti Ren eyaletin de Alman hukuku hükümranisi- nin yeni baştan teessiisünü bi Hakem.. Teyit kuvveti olmı- yan bir şey... Paris, 3 (A.A)— Tahdidi tes lihat lehinde Cemiyeti Akvam müzaharet komitesi . tarafından tertip edilmiş olan bir nümayiş esnasında M. Paul Boncour, bir nutuk irat oetmiş ve şu sözleri söylemiştir: — Güzel içtima. fakat ben bu içtimam' bilhassa Londrada Ber- linde ve Romada yapılmasını is İterdim. Fransa yorgundur demi İyorum, çünkü haklı olmaktan İyorulmak hiç bir zaman caiz de ğildir. Fransa, Avrupaya hakem ik ve mütekabil muavenet düs- turları teklif etmekten bir an ha Paris, 4 (A.A — Gazeteler, M. Briandm Daily herald gaze tesi muhabirine, M. Grandinin beyanatına cevap olmak üzere yapmış olduğu mukabil beyana- tın metnini yazmaktadır. M. Bri and, Fransa ile İtalya arasında- ki müzakeratın M, Mussolinin Livorna, Floransa ve Milanoda irat etmiş olduğu nutukları yü- zünden inketaa uğramış olduğu nu söylemiştir. Ve fakat yel den müzakerata girişmek bir netice elde etmek arzusu bulunduğunu ilâve eylemiştifi Paris, 4 (A.A) — Mebf meclisi ticari mülkiyet kanufi nu kabul etmiştir. Paris, 4 A.A) — M. Bri Fransanın Roma sefiri M. B umarchais ile görüşmüştür. Amerika parlâmentosu tatil edild Tahdidi teslihat mu toplanacaklardır. Washington, 4 (A.A) — Kon gre, geç vakte doğru celsesini tatil © etmiştir. Reisicümhür, Londra bahri misakını tetkik et Bisiklet ve atlet yarışları ahedesi için ayrıca mesi için kongreyi Pazartesi nü hususi bir içtima aktine vet eylemesine intizar edildi tedir, LR emele çel dinlemiyenleri itaat altına al- Dün Ankarada atletizm müsabakaları bitti, alınan neticeler yük bir memnuniyetle karşıla - maktadır. li kalmamıştır. Halbuki diğer mak için salâhiyet verilmesini ç. artık Fransa ve Rusyaya devletler bu hususlar hakkında 5 > E yapılmış olması ihtimalinden de i ÜJ istemişti. Fakat İstanbuldaki |aleyhtar olarak İngiltere ile iÇi İngiliz sefiri buna mâni olmuş- tur, Fransa bükümeti (o nihayet wİ? Mehmet Aliye cevabmı bildiri- FE yor. Bu cevabın esası $udur: " e Prüsya ve Rusya bu tasav- vuru tasvip ediyor. Avusturya yÜ£ ihtiraz gösteriyor. İngiltere ise “* reddediyor, Afrikanın şimalin- “de Osmanlı imperatorluğunun zararına ve Mehmet Alinin le- if hine böyle 'ir hareketi muva - vafık görmüyor. Londra ve Vi- Xd yana, Fransanm, Babrâlinin < İĞ muvafakati olmaksızın, Meh- met Aliile böyle bir ittifak TA, aktetmesini gayrimeşru bulu- w pi yorlar. - Babrâlide Cezayire, 5) Mehmet Alinin ve Fransanın #1 düşmanı olan Tahir Paşayı me- (Şİ muriyeti mahsusa ile gönder- x İÜ meğe karar veriyor. Mehmet » İİ Ali Paşa müzakeratı şimdiye ka iş if dar uzattı, meseleyi güçleştir- i gj mişti İşte Fransız cevabının hülâ- sası budur, Fransızlar bundan sonar projeyi ( değiştiriyorlar. ; Cezayiri kendileri alacaklar, Tu #, nus ve Trablusgarbı ele ge- “ £, çirmesi için Mehmet Aliye edecekler... Mehmet A- ie i nezdine fevkalâde bir mü- #messil gönderen Fransa hükü- ipe meti bunu kendisine tebliğ edi- pi yor Fakat Mehmet Ali bunu ji kabul etmiyor. ji — Mehmet Alinin oğlu İbra- İf him Paşa Fransanm istikbalde “iş, Misıra karşı alacağı (o vaziyet | 41 hakkında bir takım endişeler il hissetmeğe başlamıştır. Meh- # met Aliye karşı Fransa kat'i ta- İ A ahhütlere girişmek istemiyor - (ildu. Bu, ilerde ilk fırsatta yal | 1 nız kalmayı temin içindi. İÜ © Sultan Mahmut redditti Mehmet Ali İstanbula vaki olan müracaatlarında eğer Trab ii lus, Tunus ve Cezayiri ele geüir Zİ mek için kendisine mezuniyet (/ # ve böyle bir ferman verilirse on senede 200,000 kese yollıyacağı hh €n: temin ediyordu. Sultan Mah- mut bunu reddetmiştir. Fransanın bundan sonra şöy- le düşündüğ iü üğünü görüyoruz: Mehmet Ali ile bir ittifaka gi- rişmek Babrdlinin hoşuna git- beraber harekete geçmeği dü- İşlindü. Suriyeyi ele geçirmek i- çin İngiltereden müzaharet gö- receği ümidine kapıldı. 125,000 kişilik ordu!. İ o Mesırdaki İngiliz mümessi- İli Baker ile konuşurken söyle diyor: — Rusyaya karşı padişahı kuvvetlendirmek , için İngilte- re bana müzaheret etmeli.Çün kü ben kuvvetlenirsem padi- şah ta İstanbulda ve (İranda Rusyaya karşı bir mânia teş- kil etmek üzere 125,000 kişilik İbir orduya malik olacaktı. Os- İmanlı imperatorluğu dahilin - İde yaşıyanlarm artık Babıâliye itimatları kalmamıştır. Halbu- ki bunların bana (muhabbeti vardır. Hepsi benim bayrağı- mın altına koşacaklardır. İn- giltere kuvvetlidir. Onun izni olmadan bir şey yapamıyacağı- mı çoktan anlamışımdır. Ne tarafa dönsem karşımda onu görüyorum... İki emeli var. Mehmet Alinin iki emeli var idi: Şimali Afrikayı ele geçir- mek, Süuriyeyi almak. Bu emellerine vâsıl olmak i- çin İngilterenin emri altma gir mekte tereddüt oetmiyecekti. Fakat İngiltere buna yanaşmı- yordu. Cezayire (o Fransızların asker çıkarmasnma (İngiltere mâni olmadı. Mehmet Ali bun dan sonra Suriyeyi eline geçir- mek için çalışmağa (koyuldu. Esasen daha evvel de muhte- lif vesilelerle söylendi ki Meh met Ali Suriyeyi almağı eski- denberi düşünüyordu. Cezayiri ele geçirmek arzusu sonra u- yanmış ve nihayetbu yolda hiç bir şeye muvaffak olamayın ca bu arzu da daha fazla yaşa- mamıştır. Daha ileri (e giderek Mehmet Ali daha başka ümit- lere kapılmıştır.: Suriye hare- kâtı ilerler, Mısır.ordusu Ana- met Ali de İstanbula biran evvel girmek imkânını bulacak! idi. Osmanlı oimperatorluğu bu suretle Mehmet Alinin eli- ne geçecek, İstanbula Mos- koflardan evvel Mehmet Ali rmiş olacaktı!.. o Mehmet Ali, miyecektir. Halbuki Fransa i-| yorulmak bilmeden hele kendi- #4 cin Cezayiri ele geçirmek, Meh t met Ali ile ayrı hareket edin- “Züce, daha kolay olacaktır. İş Cezayire karsı harekâtta Pı İş ransızlar için bahane yok değil di. Cezayir korsanlarının Avru- .palı gemilere tecavüz ettikleri ileri sürülüyordu. Fransa buna bir nihayet vermek için hareke te geçtiğini iddia ediyordu. Mehmet Ali endişeye düşüyor « o Mehmet Ali bundan sonra “ “endişeye düşüyor... Çünkü Fr emri altma yeni yeni yerler il- hak etmek, bu suretle | büyük bir saltanat kurmak hülyaları- na kapılmıştı. (Bitmedi) —— o. — — Amerika hariciye nazırı Lortlar kamarasında | Tem- muz tarihinde bahri muahedeye ait müzakerat cereyan ettiği sı- rada amiral Beatty ve amiral Jellico'nun ihtarları hakkında doluya girerse nihayet Meh-: bahsedilmişti, İtalyan gazetele- rinin yazdığına göre bu ikinci ihtimal daha kuvvetlidir. Hatta bu gazetelere göre bu cinayete sırf siyasi sebeplerden ileri gek Kıral Zoge miştir. Mülâzim Chesti (Arna - vutluğa geleli çok olmamıştır. Onum için Grosdani ile şahsi bir | husumeti olmasına ihtimal veril miyor, Katil şimdi Yugoslâvyada bu lunuyor. Katil orada tevkif edil- miştir, Şimdi bir mesele var: Grosdaninin Arnavutluğa tes « lim edilip edilmemesi malâm değil. Bundan anlaşılabilir ki, İ- talya, Arnavutluk ve Yugoslâv yaya taallük eden bu mesele he- z halledilmiş olmaktan uzak- tır. Avrupa — Amerika Seferi Paris, 4 (A.A) — Castes ve Bellond Paris — Nevyork sefe-| rini icraya teşebüs etmeden ev Ereğli Filyos küşadı nas g.. Komünist memurlar Berlin, 3 (A.A ) — Prusya dahiliye hezareti bütün Prusya rocmurlarının komünist fırkası ile milli sosyalist fırkasımda fa aliyette bulunmalarını katiyyen menetmiştir, Bu kararın ittihazı| | na sebep, mezkür fırkalarm hali dete müracaat edrek değiştirip yıkmak gayesini takip eylemele ridir, Avrupa birliği Paris, 4 (A.A) — Avrupa fe- derasyonu hakkındaki anketi- nin neticesini neşreden Maten gazetesi, iktısadi ve siyasi buh- randan korkan veyahut böyle bir buhrana maruz bulunan bü- tün Avrupa devletle bir federasyon teşekkülünde menfaatleri olduğunu yazmakta dır. z Sokakların tenviri Emanetle elektrik şirketi ara sında şehir dahilinde 500 lâmba daha konulması için itilâf hâsıl olmuştu. z Şimdi lâmbaların konulacağı mahaller tesbit edilmektedir. Mülkiye tayinleri ji Tosya kaymakamlığma Dahi liye vekâleti hukuk müşaviri mu avini Mustafa Bey tayin edil - miştir. Muştafa Beyden münhal ka- lan hukuk müşavirliği muavinli ğine de İzmir umuru hukukiye müdürü Bürhaneddin Bey tayin olunmuştur. Dahiliye vekâleti kalemi mahsus müdürü Ekrem İvel bir tecrübe uçuşu yapacak-| Beyin de Beypazarı Kaymakam lığma tayini söylenilmektedir. hattının resmi ıl yapıldı ? Sli Ereğil-Filyos hatlının küşat resminden bir intiba Zonguldak, 2 (Milliyet) Ereğli — Filyos hattının birin- ci kısmı resmi küşadı dün yapıl ransanm Afrikada yerleşmesi | tefsiratta bulunan Amerika ha-| du © Mısır için, er geç bir tehlike teşkil edebilirdi. Bundan son- ra Mehmet Alinin tekrar İngil “törenin kucağına atılmak İste- “diği görülüyor. İngilterenin mi Mehmet Alinin Fransa ile be- 1“ raber hareket etmesini istemez di. Fransa ile Mehmet Ali an- İriciye nazırı M, Stimson, mizahi bir tarzda şöyle demiştir: Ame- rikan, İngiliz ve Japon amiralle ri tamamile hemfikirdir... Hal- buki işin müşkül ciheti bu ami- rallerin mensup oldukları hüki metlerin ufku tamamile gördük leri halde bu eski deniz kurtları Zonguldaktan motörlerle ge- len davetliler Filyos'a "gittiler, Burası Ankara — Ereğli hattı- nm mebdei olan Filyos iskele- sinden başlıyarak 71 inci kilo- metreye kadar inşası ikmal edi len hattım ilk kısmıdır. İarile kalabalık bir davetli kit- lesi toplanmıştı, Vali Akif Bey bir nütuk söy- liyerek kurdeleyi kesti. Bundan sonra vağonlara bini lerek ilk tren hareket etti. Srra- Kayadibi, Cebeciler, Yenice is- tasiyonlarında beşer dakika te- vekkuf edilerek Ballıkısık mev- kiine gelindi. Bu hat üzerinde yedi tane tünel vardır. Halk sü- rur içindedir. > Ülacamamrzlarrr.. Mehmet Ali İnin sflesm valaız varımı görmel Filyos istasyonu önünde Va-| Hey'et ayni tarikle avdet et- in böyle| endişebahş bir süküt muhafaza ediyorlar. Fransa dünyaya bey- nelmilel emnüselâmet isteyip is 1! İ İhazırdaki vaziyeti cebir ve şid- | f M. De Jouvenel temediğini sormak hakkına ma- liktir, Bunu müteakip, M. Dejouve- nel, beynelmilel bir müeyyideler sistemine istinat etmiyen bey - İnelmilel hakem usul pek saçma bir şey olacağını söyle - miştir. Lâik Fransa Paris, 3 (A.A) — Meb'usan İmeclisi öğleden sonra ve gece akdetmiş olduğu içtimalarda lâ- ik ve mecburi tahsili ihdas eden kanunların ellinci yıldönümünü n 1931 senesinde bir ser gi vücüde getirilmesi hakkında ve Julferinin yüzüncü yıldönü- riot tarafmdan yapılan kanunt teklifi müzakere etmiştir. Radi- kal sosyalistler ikinci nokta hak kmda biribirlerile muaraza et - İ mişlerdir. Bu sırada verilen bir tadil tek lifi 279 reye karşı 281 reyle red dedilmiştir. M. Herriotun tekli- finin her iki kısmı ayrıca reye konulmuştur . Bunlardan, lâik tahsiline müteallik bulunan bi - rinci kısmı 135 reye karşı 450, ve Yulferiye müteallik bulunan ikinci kısmı 164 reye karşı 387 reyle kabul edilmiş ve bir takım hâdiselere sahne olan bu celse sabahm saat dördüne kadar de - vam etmiştir. “indiçini meselesi Paris, 3 (A.A )— Meb'usan meclisinde o müstemlekât, ordu ve hariciye encümenleri içtima ederek M. Pietrinin Hindiçinide ki vaziyet hakkında vermiş oldü ğu izahatı dinlemişlerdir. Evvel ce ihzar edilmiş olan bir takım suallere cevap veren #M, Pietri, Hindiçinin terakki ve inkişafı için zarurt olan emniyet ve sul- hün temini için ittihaz edilmiş ve edilecek olan tedbirleri izah ve teşrih etmiştir. Bu mesele hakkında teatii efkâr edildik - İten sonra M. Ptetri, bir ıslah İprogramı takibinin lâzum ve e- İhemmiyetinden bahsetmiştir. Deniz manevralarında Toulon, 3 (A.A) — Sahil bo yunda yapılan manevreler esna smda Mistral torpitosu Karaya oturmuştur. Denizin pek dalga Ir olması yüzdürme ameliyatını İ| Hasan, ikinciliği 90 dakika 2i saniyede * İrekorunu kırmışlardır. | “ |müsabakalarr bugün hitam bul Ankara 4(A.A.)—bugün öğle den evvel yapılan elli kilomet- relik bisiklet mukavemet koşu- sunda birinciliği 86 dakika 21 saniyede Çankaya klübünden; uhafız o gücünden üncülüğü de gene Mu hafız gücünden Necdet Beyler kazanmış ve her üçü de Türkiye Ankara, 4 (A.A) — İki hafta danberi devam eden atletizm muştur. Bugüne kadar yapılan muhtelif müsabakalar neticesin de 10,000 metre mukavemet ko- usunda Çankayadan Himmet| 38 dakika 29 saniye 4/5 le birin ci, İmalâtı harbiyeden İbrahim 3 8dakika 35 saniye 4/5 le ikin- ci, 5,000 metre mukavemet koşu! sunda Muhafız gücünden Seyit Ali 19 dakika 19 saniyede birin ci, gene Muhafız gücünden Eli- man 20 dakika 19 saniyede ikin- ci, 1500 metre mukavemet koşü- sunda Muhafız gücünden Fadıl Bey 4 dakika 35 saniyede birin- münü tebcile dair olarak M. Her)& ci gelmişlerdir. 100 metre seçme müsabakasın da Gençler birliğinde Cevat B. geçen hafta kazandığı Ankarla rekorunu 11 saniye 3-6 ile tek- rar kırmıştır. 800 metre muka| vemet koşunsunda Muhafız Gü cünden Fazıl cirit atmada Mu- hafız gücünden Mehmet gülle at mada Altnordudan Faik Bey- | pi ler birinci gelmişlerdir. Sırıfi yüksek atlamayı 1600 metrel bayrak ve ayrıca manialı koşu da Gençler birliğinden Rasim. kazanmıştır. Macarlar galip İzmir, 4 (A.A)—Bugün K şıyaka spor kulübü ile Mağ Gençler birliği milli takimi ai sında yapılan maçta Macar mi©j li takımı üçe karşı dört ile g 1 gelmişlerdir. Eski askerlere pari ZE er Vashington, 4 (A.A) — Hoover, büyilk harptenberi vi hayatta bir türlü maişetl temine muvaffak olamamış o sabık muhariplere 12-40 dol tahsisatı şehriye bağlıyan nun lâyihasmı dün akşamı"fi etmiştir. M. Höover, kanunun ici temin için icap eden vasıta “iğ tedbirler hakkında tetkikat il sına memur komisyona sinde devam edebilmesi milyonluk yeni bir kredi bali$ den kanun lâyihasmı da imzâ! lamıştır. et böyle olur!.. Nevyork, 4 (A.A) — lerde vefat etmiş olan / nn bakır kıralı Thompson, nan büyük bir servet bı tır, “İ Jİ Jİ 1 Yeni anhketimiz ii m li Yeni harilerle en kolay nasıl okuva- bileceğinizi düşünüyor sunuz? —— ee — En çok okuduğunuz yazılar ve üslüp- larını sevdiğiniz muharrirler hangileri- dir, nasıl mündericat istiyorsunuz? Yeni harfleri kabul edeli Iki sene oldu, herkes okuma- ga, yazmağa alıştı. Mecmus ve kitap henliz eski revaçta değil ise de gündelik gaze teler aşağı yukarı ceki satış larını buldular. Uzun müddet arap yazısı Di kullanmış olanlar İçin yeni Türk harfleri ile bütün keli meler henüz kılişe haline gel- memiştir. Bu sinif kariler önlerine sürülen Mer yazıyı okumuyorlar ve kıraetlerini seçerek yapıyorlar, Yazıda hususi bir ehem- miyet ve üslüpia kolaylık arıyorlar. İşte bu sınıf kari. lerimizden gu #walleri soru yoruz 1 En çök ne okuyor sunuz? 2— Oezetelerin derece derece hangi kısımlarını ter- eih ediyorsunuz? 3 — Yeni yazı İle yazan bangi muhârrirlerin üsiüpları size kolay geliyor? 4 — Roman ve hikfye, fıkra, uzun ve kısa makale, bütün bu yüz mevilerinde nasıl hassalar arıyorsunuz? 5 — Hangi çeşit harfleri tercih ediyorsunuz? Tercih ettiğiniz harfleri — Mililyetin muayyen bir nüshasında mu ayyen bir yazısını işaret cde rek gösterebilirsiniz. Bu suallerimize verilecek cevapların 20 geçme mesi, ve kâğıdın bir taratıns okunaklı olarak o yazılmas! ve * Milliyet anket memur” luğu , adresine gönderilme” si lâzımdır. Cevaplar bir ay neşredi” miyerek toplanacak ve ondaf sonra sırasile neşredilecektir” Bu &sketin neticesi, gaze” temiz, bütün karilerinin ar zularma hizmete daha ziyed€ yardım edeceğinden okuyu” cularımızın iştirakini ri&3 ederiz.