6 Ocak 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ıl ç ! « N 5 İnci sene, No KNUFHASI 56 KURFUŞTUR SALI UNUSARİ 1931 1763 ük harpten evel Ameri- idip memlekete bırakıl- için harp senelerini de © ğeçiren bir * arkadaşımız- itmiştim : arp olur olmaz bütün AÂ- n mahkemelerine bir baş ğeldi. Hepsi divanı harp, mahkemesi gibi bir şey A yni cürümler için hüküm cezalar ağırlaştı. ' pirtdliyenin en büyük kuvve jteği, ve bir adliyede en g venilen müessese, kanun p belki ondan fazla vic- arenl Merit rak F ydatap nn hakikatlerini sezen, 169 | isin hayırlı müessesele- y yam etmesinde ve sağlam relllarında en fazla kendini H sayan, hassaslığı hiç bir Bilmiyen bir vicdandır. ,e , kuru bir kanün kalıbı (D Suurlu, ve memleketin i- Üü bütün işlerinde * kendi 81 olduğunu ve hissesinin Fuğunu bilen bir vatandaş sün Türkiyede iktısat, na- 1? müdafaa, bütün vekil- »fakat bilhassa adliye arif vekilliklerinin her o- a şü levha asılabilir: “İlk hr İŞ vazifem inkılâbı düşün- ir!, İ$ işi olmıyan mabkemenin YreBi üstünde her dakika açık stafiva vardır: İnkılâbın müda müdafaa için kanunlarda, T Alarda bir eksiklik bile var- eksikliği ilkin mes'ul o- a bildirecek olan da odur, 6 kkeri noksanları Büyük Er- :ketflarbiyeye biz mi hatırlatı ? Bir inkılâp adliyesi ka- yalnız tatbik etmez, is- hl. : emen faciasının sebeple- gh biri, ve başlıcası devlet isöükümet otoritesinin yere Pdüş görünmesidir. Serbest ıpö ilk - günlerinden beri; :;' hükümet ve inzibat kuv- İrini toptan yekün çürüt- »4 kiymetsizlendirmek için yapıldığını biliyoruz. İn- yol bşşlıca şahsiyetlerinin nillit değil, isim ve şerefleri ntefifa atılmak istendiğini gü- « Mününe gördük. aba Türk adliyesinin, ge- RI Şene lşa_dmlxk aleyhine bir tatür jçin bir kaç gün de bir &ciyi aylarca hapse mah- taseden adliyemizin, devlet WUÜkümet kuvvetlerini, şahsi Ms ve şerefi masun tutabile ç bir kanun ve salâhiyeti u idi? Ş Pemiyetin bünyesini değiş- ğ k en yeni kanunlarla tec- lunan adliyemize, rejimi _İâ!)ı koruyabilecek hiç lâhiyet verilmemiş midir? ümn er_ -yıllarca bu memleket Hürriyet, siyasi hüriyyet iki | alınıp verilen garip bir zeyblmuşsa, bunun sebebi siya friyet ile anarşinin hudut- Şulunmamasıdır. Bu hudut- _ş:çisi ancak adliye ola- ğer meşrutiyetin iyi ka- la işler sağlam bir adli- gi Olsaydı, siyasi hürriyetin gada rahmet okutür cezala- kmezdik, gsünkü adliyenin vicdanı, mlar eksik olsa bile, her inkılâbın. lehine düşüne- lehine yoracaktır. Bütün arın üstünde o hak vardır. ükimin inkılâpçılığı şarttır: ı siyasi ve şahsi işlerde İsız olacaktır. Fakat her iş. Akılâbın taraflısı olacaktır. , d memlekette bir gün hürri konulabilecek bütün kayıt- 1 mes'uliyeti, adliyenin, hâkiminin sırtına yükle- ektir. Mantıkça değil, va- ŞA “SCa konuşuyoruz. “Miyemizden, her sene inkı- Orumak için yeni yeni ted " ve kanunlar düşünmekten 4; et ve meclisi kurtarması “MYoruz, kuvvet vardır: Dahiliye ve (& Oyuna dahiliyesini kul ir hükümet, keyfi idare- gidiyor demektir. Adli |kendine işliyerek, rerek yürüyen hükümet, harp gibi büyük buhranlarda bile faz la inzibat tedbirleri almaktan u zak kalır. | Başvekil diyor ki: “Namus tüccarlığı, şantaj ve devlet oto—l ritesini kasteden neşriyatta na- sıl hareket etmek lâzım geldi- öğretmekte ne kadar muvaffalşı olürsa, içtimat nizam ve ahengi lacağız!,, Bu öğretiş, yeni kanun ve salâhiyetlerden fazla, bilhassa 'Türk adliyesinin hassas inkılâp çılık şuur ve vicdanıı ile müm- kün olacaktır. Hâkim, hiç bir zaman, tefsir edilemez, vüzuh verilemez mad delerle çevrilmiş bir mahpus de ğildir: Serbest hava teneffüs e- den bir vatandaştır. Adliyeyi kanunsuzluğa çağır- mıyoruz. Modern hükümet sis- temini normalleştirmek istiyen bir inkılâpçı vatandaşın aklın- dan böyle bir düşünce geçmez: Adliyenin bu normalleşmek za- rüretlerini ve yeni zamanı anla- yışta en ileri gitmiş olması lâ- zım geldiğini, “İnkılâpçı bir va- tandaş,, sıfatının herkeste oldu ğu gibi hâkimde dahi resmi sı- fatının üstünde bulunmak lâzım geldiğini hatırlatıyoruz. Eğer Türk adliyesi bir çok dökülmüş kanların - mes'uliye tini, eski adliyenin kötü işleme- sinde, kuru düşünmesinde ve mecelleci ruhunda olduğunu dü şünürse, eğer devlet ve hükü- met otoritesine zarar veren bir iki hareket tam gününde ceza- landırılmış olsaydı Kublay'ın başı kesilmemiş olacağını ka- bul ederse mesele kendiliğin- den halledilmiş olur. Eğer bu rolü oynarken adli- yemizin elini ayağını sıkan bağ- lar varsa, bunu hükümete en iyi hâkim hatırlatabilir ve bu bağ- lardan onu -Millet Meclisinin derhal kurtaracağına hiç şüphe yoktur. Falih RIFKI Yarın: Maarifimizle anlaşa- ğini, adli takibat vatandaşlara) korumağa © kadar muvaffak o-| MN yet Haa gran aBa sarrriwi: Sit NU ÜDU MUN MAIIMUî BUĞUN 2 nci sahifede : eeei “VR ea 3— Tip — Asketi suçların af ve Yecili. - Harlct ve son haberler 3 üncü sahifede: 1— İstanbınlda yeni nahiyeler teşkil edilecek 2— Hirsız hizmetçi ilç seneyve yatrı küm oldu. fakültesi ve Mazhar Osman Beyin hücumu. 4 üncü sahifede: 1— Neşriyat hayatı, 2— T- 0 hayatı, 3- Hikâye, 5 nci sahifede l— Spor âlemi —— Adliyemizle anlaşalım! (Gazi Hz. dün gece saat 17 de Derince tarikile Ankaraya avdet buyurdular .. Reisicilmhur Haz.nin Bursada ReisicümhurHz.Bursa ocaklılarile konuştular İ J misafir oldukları Gazi köşkü Büyük reis ocaklıların nasıl çalış- maları lâzımgeldiğine dair kıymetli irşadatta bulundu BURSA, 5 A.A. — Reisicüm hur Hazretleri saat 11 de Türk- ocağını ziyaret ederek ocaklılar la uzun müddet konuşmuşlar- dır. Konuşma Ocak yasasımnın esas maddesi üzerinde cereyan etmiş, Gazi Hazretleri ocaklıla- rın nasıl çalışmaları lâzımgeldi ğine dair kıymetli irşadatta ve hars telâkkileri etrafında teşri: hatta bulünmuşlardır. Temen- neyeköşkünde biraz istirahatten sonra fırkâ kumandanlığını zi- yartetmişler, saat 17 de Muda- nyaya hareket buyurmüuşlardır. Eğe vâpuru ile Derinceye geçe- rek orada trene binecekler ve yarın Ankaraya vâsıl olacaklar- dır. Bursa, 5 (Milliyet) — - Gazi Hz. bugün saat 11 de Türkoca- ğını ziyaret etmişler ve ocaklı- lar tarafından alkışlarla. karşı- lanmışlardır. Gazi Hz.. ocakta hım!. reis Numan Beyden ocak işleri Umumi ziraat kongresi ilk içtimaını yaptı Başvekil, gezerken Ki canlandıran 1S Rusların beş İktisat vekili Mustafa Şeref Bey ANKARA, â (M).—U'?'?' af ziraat kongresi, buğün öğle- den evvel birinci umumi içtimd- mı akdetmiştir. Kongreye iki yüze yakın âza iştirak etmiştir. Bu meyanda, muhtelif vekâlet- lerle, dairelerde fenni müşavir ve mütehassıs olarak istihdam edilmekte olan ecnebi muütahas- sıslar da âza olarak bulunmak- tadırlar. Kongreyi iktısat vekili Mustafa Şeref Bey açmış ve bu münasebetle âtideki nutku irat etmiştir : Vekilin nutku Türk çifciliğinin yükselmesi, ziraat . ve sanayi sahalarındaki ıslah yollarını ilmi bir surette aramakla kabil olur.. kongre münasebetile açılan sergiyi senelik programlarını tatistikleri ehemmiyetle tetkik etti sze hoş geldiniz rasimesini yapmakla bahtiyarım. Yüksek şahsiyetlerinizi hürmetle selâm larım, Türkiyenin her - tarafın- dan buraya Türk çiftçiliği hak- kında ve çiftçiliğin bulunduğu vaziyetteki müşahedelerinizi i- zah etmek, — Türk çiftçiliğinin yükselmesi için alımacak tedbir lerı hakkında mütalealarımızı söylemek üzere geldiniz. . Bu çeşit toplanmalar, harbi umumiden beri sık sık tesadüf edilen iktısadi hâdiselerden ol- du. Bu toplanmalar, bir çok ci- hetlerden faydalar temin eder- ler. Bir kere toplanmaların mev zuunu teşkil eden işlerde ilim, teknik, iktısat, menfaat itibari- le alâkasi olanlara biraz da ken- di işleri hakkımnda münakaşa et- tirmek, biraz da beraberce alı- nacak tedbirler hakkında düşün meğe davet etmek asri idare u- sulünün ikame ettiği en doğru neticeleri itibarile en zengin bir usul ve sistemdir. Günden güne muğlâklaşan iktısadi hâdiseleri daha iyi tantmak ve tanıdıktan sonra onları sağlam * esaslarla bağlamak; ancak bu sistem sa- yesinde en kolay surette kabili istihsaldir. Diğer — taraftan bu toplanmalar ferdin düşünme bil n? Ck;tlerin ölcüsünü ve “Çok muhterem Beyefendiler. “Devi kifadı hakkında izahat almışlardır. Re isicümhur Hz. ocakta saat 2,5 a kadar kalarak, ocaklılarla muh telif meseleler üzerinde samimi hasühallerde bulunmuşlardır. Müteakiben dispanseri ziyaret ve memnüniyetlerini beyan et- mişlerdir. Bilâhâre Cümhüriyet köşküne azimetle öğle yemeği- ni yedikten sonra askeri fırkayı ziyaret etmişlerdir, Adananın kurtuluş günü tes'it edildi Dün Adananın kurtuluş bay- ramı idi. Bu mü betle şehri- mizde tahsilde bulüyan Adana- li gençler Türkocağında topla- narak kurtuluş bayramını tesit etmişlerdir. Adanalılara tebrik telgraflari çekilmiş, Hukuk fa- kültesi talebesinden Şükrü Saip B. bir nutuk söyliyerek hemşeh Kubilây ihtifali Ankara gençleri per şembe |günüihtifal yapacak ANKARA, 5 ( Telefonla) — Başta hukukçular olmak - üzere Ankara gençleri tarafından ter- şembe günü yapılacaktır. İhti- falde hukuk profesörlerinden Melih, ve Akçura Beyler de bi- rer nutuk irat edeceklerdir. Türk - Yunan Itilâfnameleri Hariciye encümeni tastik etti ANKARA, 5 ( Telefonla) — Hariciye encümeni bugün öğle- den sonra Tevfik Rüştü Beyin iştirakile üç saat devam eden bir içtima Aakdetti. İçtimada Türk - Yunan itilâfnameleri tet kik edildi, ve encümen bunları müttefikan tasdik eyledi. İtilâf nameler diğer encümenlerde tetkik edildikten sonra gelecek hafta ruznameye alınarak he- yeti tmumiyede müzakereleri- ne başlanacaktır. Maarif vekili Bugün fırka grupuuda izahat verecek ANKARA, 5( Telefonla) — Yarın öğleden evvel toplana- cak firka grupunda maarif veki- linin izahatı dinlenilecektir. Örfi idare mıntakasına dair yeni bir kararname ANKARA, 5( Telefonla) — Örfi idare mıntakasıma dair ikin ci kararname hazırlandı. İlk he yeti vekile içtimamda müzake- rilerini tebrik etmiştir. re edilecektir. Divanı harp işe başladı Örfi idare teessüs etmiştir; ilk mu-| hakeme cumartesi günü yapılacak İzmir, 5 — Manisa, Balıkesir ve Menemende örfi idarenin tat bikatıma başlanmıştır. İstasyon lar askeri kontrol altına alın- mıştır. Bir iki güne kadar mehalli 'memuriye- tne azimet edecek olan Fahreddin Paşa - Trenlerden çıkanların hüvi- yetleri sorulmaktadır. Hüviyetlerini isbat edemiyen ler iki şahit veya tanıdık gös- termeye mecbur tutulmakta - dır. Seyahat için müsaade istih sali mecburidir. Seyahat varakalarını zabıta tanzim, merkez kumandanlığı tasdik etmektedir. Meyhaneler saat beşte, kahveler saat altıda, lokanta ve sinemalar saat sekiz - |kes evine gimiye de kapanıyor. Binaenaleyh her iye mecburdur. * İzmir ve havalisinde yeniden bazı - tevkifat , yapılmıştır. Mehdiye delâlet eden Ibrahim mühim itirafatta bulundu Sabah saat yediden evvel so- kağa çıkmak yasaktır; devriye ler inzibatı temin ediyor. Niza- ma aykırı hareket edenler der- dest ediliyor. Divanı harbi örfi Menemende Kubilây mektebinde içtima ede cektir. Divanı harbin tahkik he yeti mevkufları isticvap etme- ğe başlamıştır. İlk muhakeme mirden Menemene 10 pranga, 10 kelepçe gönderilmiştir. Arasta camii imamı Abdullah Efendi de tevkif edilmiştir. Ba- zı köylerde tahkikat yapılmak- tadır. PAŞAKÖYDE TEVKİFAT İzmir, 5 — Nalbant Hasan ifa desinde: Mehdi (!) Mehmedin Menemene gelmezden evvel Pa şaköyünde halkı şeriat bayrağı altına toplamaya çalıştığını, fa kat halktan yüz veren olmadığı nı söylemiştir. - " Nalbant Hasanın ifşaatı üze- rine Paşa köy muhtarı Abdur- rahman tevkif edildi. Mumaliyeh eşkiyayı görmedi ğini, fakat köye geldiğini ha- ber aldığını söylemektedir. Muhtar, keyfiyeti hükümete ihbar etmediği için divanı har- be verilecektir. ÇOBAN RAMAZANIN İFŞAATI İzmir, 5 — Manisa- Menemen yoluna kadar Mehti ile gelen sonra ayrılarak Manisaya giden (Devamı altın tip edilen Kubilây ihtifali per-| - cumartesi günü yapılacaktır. İz| “Sisin yaptıkları Gülcemal Mürefte açık larında karaya oturdu! iki tahlisiye Bir kaç gündür şehri ve lima nı kaplayan sis, limandaki sey rüseferin intizamını ihlâl ettiği gibi, gelen malümata nazaran, Marmarada bir kazaya sebebi- yet vermiş ve İzmire gitmekte olan Gülçemal vapuru evvelki gece Mürefte önlerinde karaya oturmuştur. ş Limana malümat gelir gel- mez derhal iki tahlisiye gemisi mahalli vakaya. gönderilmiştir. Gelen malümata nazaran, siste yavaş yavaş ilerleyen gemi, Mü refte açıklarında, derenin yığdı ği kamlara oturmuştur. Vapu- rün vaziyeti tehlikeli değildir. Dün gece, gönderilen tahlisiye gemilerinin Gülcemali tahlisi- ne intizar edilmekte idi. Bir kaç gündür devam eden sisler, limanda bazı tesisat vü- ,Kazazede vapuru kurtarmak için - gönderildi * Sis yüzünden karaya oturan ve kurtarılmasına çalışılan Gülcemal vapıir Tahlisiye idaresini harekete ge İdare bu husustaki faaliyeti- ne germi vermiştir, Tahlisiye umumi müdürü Necmettin B. di yor ki; Sarla “ — Limana konülacak - tesi: sat kuvvei karibeye gelmiştir. Vekâlet bu iş için icap eden tah sisatı verdi. Şimdi İsveçte bü- yük bir şirketle muhabere ediyo ruz. Esas şartlarda üyüşulduğu takdirde mukavele yapılacak ve önümüzdeki Haziran, Temmuz aylarında tesisat yerlerine vaz- edilecektir.,, İdarenin geçen sene Avdupa ya sipariş ettiği roket tabanca- ları dün gelmiştir. Tabancalar 19 tanedir ve tahlisiye istasyon larına tevzi olunacaktır. Bu tahancalar 300- 350 metre cüde getirmeğe teşebbüs eden (Devamı 6-c1 sahifede) GENÇ KAFA Eski kafa, eski medeniyetin adamı demektir. Bu, terbiyeli, ahlâkça dürüst, kimse ile didiş- mez, fakat yeni zamanları anla- mamış bir efendidir. : Eski adamın işe ve başa geç- mek için bir takım aldatıcı tarat ları olabilir; Onu başkaları kıs- kanmaz; sağında solunda ses ve dedikodu işitilmez; gelip geç tiğinin farkına varılmaz; bir po litika mütarekesi gibi ortalığa sessizlik. verir. Bu tip gençlerimizin hırs ya- rışı yüzünden ayakta dürmakta dır: — Ne sen, ne ben.. Ve bu kavga arasında üçüncü müfret su üstü yüzer. Yeni rejim, genç unsur yetiş- tirmelidir. Fakat genç ötorite zorla icat - olunmamalı; klik ve iltimas eseri değil, genç kudret lerin serbest rakipliği arasın- dan çıkışı esası tutulmalıdır. Onun için kudretlerin inkişat bulabileceği bütün. muhitler gençleştirilmelidir. Genç, bu muhitlerde, hatir eseri ve para-,; hizmeti bu iyiliği yüzünden lü- tuf ve tahamül olunan bir ekal- Hiyet olmalıdır. Eski adam bugünkü imtihan- dan kurtulmak için: FIKRA zit değil, bilâkis, eski kafa şu! Falih RIFKI lar ve adelesinde düşüklük görü Nür, Türk inkılâbini yaratıcı ham- lelerden ve kesip atıcı aksülâ- mellerden mahrum eden içimiz- deki bu unsurlardır. - : Eski adam bir fren değil, te- kerlek kazığıdır. GAZETELER Neşriyat en büyük kuvvettir. Tenkitsiz düşünüş mümkün ol- mâdığı için, basmakalıp gazete- lerden hayat ve inkişaf beklene- mez, z Bizde acemi ve yeni Türk ga- zeteciliğinin hastalıklarına hü- cum olunurken, bizzat müesse- (Devamı altıncı sahifede) L— Lehlike içindeyıiz | Propaganda kuvveti YZ ra — Yaptıklarımız çocukları-! imzdiçindir! t sr | Sinirlerine kadar garplı ol- mıyan, başka türlü görüş, düşü- nüş, duyuş ve yaşayışa isyan et miyen adam bize şer getirmiye- bilir; fakat hayır da vermez. Dost ihtilâller, Rus ve İtalya ihtilâlleri, gençliğin, yeni kafa- Diye bir düstur uydurmuştur.|| veccih Türk inkı- İsşiiz g ” hi B, Fransız propagandasının iç yü- dir?. ) Yarından itibaren bu mü- him makale serisini ok |