25 Nisan 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

» milletine mensup bulunmaklı- ıçın “çalman çanları kulaklarile işit olinin sokaklarda alenen ve ke- | © seleye hacet yoktur.. E varzuları dairesiride bir şey ya- | ğa şahit olmuşlardır. p aril ve ihtirasatı siya Yıldız ve ÜNE Tahsin Paşanın Hatıratı Meşrutiyet Tefrika No:41 Berlin kongresine ait vesaiki resmiye a m “Kongre reisi prens Bismarktan .söz istedim ve... ,, Berlin kongresine ait evrak © ve vesaiki resmiyeden ve ale- Jümum neşriy-ıtan anlaşıldığı na göre, Rus murahhasları hü- kümeti metbualarının harpte galip çıkmış olüasından müte- vellit gurur ve şımarıklık ile kongre müzakeratmda hâlâ “inemleketimize ve işlerimize müdahale için bahane aramak ta ve hiç bir bahane bula- mazlarsa vesileler ihdas edip duruyorlardı. Bu hakikatler malüm olmakla beraber herhal de bi defa da Kara Todori Pa- sa gibi salâhiyettar bir ağız- dan işitmek hakikate daha ya kından ıttrlâ husulüne o medar olurdu. Bahusus Rus murah- haslarının Türkiye o umur ve muamelâtına müdahale maksa dile vuku bulan metalip ve müddeiyatına karşı Kara Todo ri Paşanın mühüm müdafaatta bulunduğu da işidilmişti. Bu| itibarla bir. fırsat düşürerek; meseleyi sordum. Paşa bana aynen ve harfiyen şu'sözleri söyledi: “Rus murahhasları şarktaki turşistiyanların o mezalim ve itisafata uğramakta ve kilise- lerde serbest âyin icra edeme- | mekte, hulâsa hürriyeti vicda niyelerine malik olamamakta bulunduklarını makamı şikâ- yette ve acıbir Tisanla söyle yerek bu hıristiyanlarm huku ku diniyeleri tahtı temine alm mak üzere muahedenameye bir maddei mahsusa dercini talep ve teklif ettiler. Diğer murahhasların hissiyatı diniye leri üzerinde bir tesir icrası maksadile ve gayet maharetle ileri sürülmüş olan bu teklifi şürütmek vazife icabr olduğu gibi ayni zamanda Ortodoks ım hasebile sözlerimin kon- gre üzerinde bir tesiri mahsus icra edeceği de şüphesizdi. Bu nun için kongre reisi Prens Bismarktan söz istedim ve şu beyanatta bulundum: “Bu konferansta murahhas olarak bulunan muhterem si- malardan bazılarile mukadde- ma Şarkta sefaret hizmetlerin “le arkadaşlık şerefini ihraz et miştim, Kendileri benim orto- doks bir hiristiyan olduğumu bilirler. Memaliki Osmaniye- de bulundukları sırada mem- Jeketin her tarafında serbest- | çe icrayı âyin eden ve tezahü- ratı mezhebiyede hiç bir ârr- zaya maruz bulunmayan hi- | ristiyan i | mişler, paskalyada ve sair yor tu günlerinde hiristiyan aha- | mali serbesti ile merasimi di- niyelerini yaptıklarına ve bun- lara hiç bir taraftan zulüm ve itisaf şöyle dursun hattâ ufak | bir muhalefet dahi yapılmadı. Bina» enaleyhı Rus murahhas tara- fından dermeyan olunan me- Kava Todori Paşa bu hikâ- yeyi anlattıktan sonra Rus murahhaslarının gene kani ol | maymp tekliflerinde ısrar ettik | latini ve her ne kadar onların | pılmadı ise de malüm olan | şekilde muahedenameye bazı | ahkim vazolunduğunu söyle- miştir. Bu hâdise Avrupa devletle. | rinin Osmanlı hükümeti umü- müdahale için neler yap- larını ve bizzat hiristiyan “bir âza tiâratmdan müdafaa €- “dilen bakayikı bile çiğneye- | vi iie a aradık la” ide Sait Paşa bulunuyordu, Bil İne nasihatler, İ tarlarla Babıâlinin nazarı dik- İ katini celbediyordu. Diğer ta- | yapılmasını İ de bir proje bazırlayacağını va İ ye Adalarli o Kadıköyünden ne yazık ki o vakitten beri ge- lip geçen hükümetler müte- yakkız davranmamış, ya ihmal yahut vazifeyi suiistimal yü- zünden ecnebilerin müdahalâ- tına ve memleketimiz için za- rarlı suimisâller hüdüsuna se- bebiyet verilmiştir. Rümeli rslahatı meselesi de ayni suretle mütalea oluna bi- Hir. Devletlerin Rumeli ahva- Binden dolayı Babrâliye sık sık müracaat ve şikâyetleri, tari- hin müteaddit tecrübelerinden anlaşıldığına göre, o havalide bir müdahaleye ve binnetice Rumeli kıt'asını taksime mün cer olacağı malüm 'bulundu- ğundan hem şikâyetlerin tem. de mütasavver olan müdahale nin önüne geçilmek üzere mü fettişi umumilik ihdas edilmiş ti. Müfettişi umumiliğin iş'a- rat ve tasavvuratını sür'atle tetkik ve rslahatı mutasavve- reyi vakit geçirmeksizin tat- İ bile edebilmek için bir de komi yon teşkil olundu ve bunun ri- yasetineKonya valiliğinden ge tirilen Avlunyalı Ferit Paşa tayin edildi. Sadaret mevkiin- hassa Almanya sefareti halisa tavsiyeler, ih- raftan vaziyeti lâyrkile kavra- mağa muvaffak olmuş olan müfettişi umumi Hüseyin Hil mi Paşa da Rumelinin ihtiya- catı âcilesini ve bunlara 'kar- şı ittihazı lâzım gelen tedabiri ve ayni zamanda haricin sev- ki ihtirası ile Rümelide çevir- mekte olduğu dolapları tafsi- lâtile ve bilâfasıla Babrâliye (Bitmedi) emer . Türk - Yunan Muhtelif Avrupa Darülfü- nunlarile talebe (mübadelesi hakkında Darülfünunun yap- mış olduğu proje ve talimatna me ikmal edilmiş ve tatbikata başlanmıştır. Yakında Yunanis tana iki talebe gönderilecek, o radan da iki talebe buraya ge- tirilecektir. Yunan darülfünun profesör leri şehrimizde iken Darülf nun emanetile temas ederek i- ki memleket arasında fikir ve ilim rabıtasını i mek için profesör mübadelesi görüşmüşlerdir. Darülfünun bu hususta tetki- kat yapacağını ve bunun için detmiştir. Atina Darülfünunda tesis c- dilecek şark dilleri edebiyatı ve enstitüsü için Darülfünunu- İ muzdan bazı malümat istemiş tir. Türkiyat enstitüsü bu ma- | lâmatı ihzar ederek yakında gönderecektir o İcap © ederse Türkiyat enstitüsünden bir müderris te Atinaya giderek Türk edebiyat ve lisanı hakkın da konferanslar verecektir. Bayram tatilinden istifade Bu sene bayram tatili lu ve müşterek geçirmek üzere bazı mektep tealebesi Bursaya gitmeğe karar vermi; İlk gi i denler ticaret mektebi son sr. nrf talebesidir. Diğer mektep- ler de ticaret in talebesi ni takip edeceklerdi: Tırtıllarla mücadele Ziraat müdürlüğü ile beledi Maltepeye kadar mıntakadaki çam ağaçlarile meyve ağaçları na ârız olahi kurt've ttttıllarla mücadeleye * Bâşlâmirştır. © Bu mıntakadaki bekçiler cv ve bah çe sahiplerine galan ve x- Ruslar ve MULLA TEE HARİCİ - HABERLER.. 25 NSAN 193 Bulgaristanda kabine buhranı Romanya'dan sonra Bulgaristan'da da hükümet , — değişti. ; akat neticede > yok.. Kabine Liyapçet Romanyadan sonra Bulga- ristanda da bir kabine buhranı oldu. Fakat Romanyadaki buhran iki hafta sürdükten son. ra neticelenebildiği halde Bul- garistandaki bir kaç gün zar- fında halledilmiş ( görünüyor. Eğer yeni kabinenin teşkili va zifesini derulıte li Malinof yeni hü! evvel teşkil çen cumartesi o günü Bulgar mebusan meclisinin 22 nci dev resinin sonuncu içtima da ta- til edilmişti. Yeni parlâmento müddetini bitirmiş; yeni intiha bat yapılması zamanı glemişti. Fakat pazartesi günü kabine is tifa etti. Bunun üzerine kral muhte- lif fırkaların reislerini çağırmış ( görüşmüştür. Bulgar millet meclisi olan Sobranyanın. içtimar tatil edil meden bir kaç gün evvel meclis kabineye itimat beyan etmişti. Dağdan meclis bilvesile hü- kümete itimadını göstermiştir. O halde kabine niçin istifa et- ti? İstifa eden kabinenin reisi M. Liyapçef eskiden beri de- mokrattır. İntihabat yapılma- dan evvel başvekilin bütün fır- ka reislerinin fikirlerini öğren- mek imkânmı kırala hazırla mak için çekildiği söyleniyor. Kabinenin istifasından sonra Bulgaristanda siyasi fırkalar a- rasmda öyle şiddetli mücadele- ! ler görülmedi. Son günlerde va zyiet tabii seyrini takip edyior. İster şeyin bir temerküz kabi- nesi teşkili olduğu söyleniyor. Fakat bütün fırkaları hüküme- | te teşrik etmek için ikna edebli mek müşküldür. En kuvvetli teşkekül olraak tilâfpervier de mokrat hzbi vardır. Bu teşek- kül gerek adet tibiarile, gerek dier fırkalar arasındaki nüfu- zü itibarile bu teşekkül gene iş başma gelmiş olacaktır. Maa- mafhi Bulgarsitanda yeni hü- kümetin bir temerküz olmsar pek muhtemeldir. Bunu elde et mek için demokrat M. Malinof her hlade müşkülâta tesadüf e- decektir. SOFYA 23 (A.A) —M. Malinoff, yeni kabinenin teş- kiline memur edilmiştir. — —e— tütünlerimiz ANKARA, 24 (Telefonla)- Memleketimizde açıktan açı- ğa dumping yapmıyan Rus ti- careti hariciyesi ihracat mer- kezlerimizi elimizden almağa başlamıştır. Almanyaya gönderdiğimiz yüzbinlerce liralık tütün tama mile kalmış ve müşterilerimiz kendilerine müracaat eden, dö rt misli noksanına mal arze- den Ruslarm iLe bk inik ! Sulhiçin | Canavar! Temerküz hükü- Macar başvekili metine doğru.. mühim bir nutuk söyledi BUDAPEŞTE 23 (A.A.)— Hükümet fırkası kont Betlenin şerefine bir ziyafet vermiştir. Kont, söylediği bir nutukta bundan 15 sene evvel Macaris- tanın harap bir halde or nükeli u ve ün yaşamakta di laa Bö naci telek ed kebileceğini söyledikten sonra Avrupanın siyasi ve iktısadi va ziyetine temasla demiştir ki: Umumi harbi müteakıp akto lunan muahedeler Avrupaya yeni bir teşkilât vermiştir ki o da Cemiyeti akvam meclisi ve bir çok galip devletler ara- sında akdolunan ittifak mua- hedeleri idi. «Her ikisinin de haddi zatinde “bir tek maksadı vardı “galip devletlerin tefev- vükunu temin etmek,, binacna leyh buoteşkilâtın Avrupa sul- hüne uzun müddet hizmet et- memiş olması “hiç bir veçhile muücibi Bayröt değildir. Bugün belki bizi adalet ve müsavat ne yaklaştıracak olan yeni siyasi teşkilâtm arifesinde bu- lunuyoruz. Muahedelerle ihdas olunan İktisadi teşkilâtlara ge- lince, bu teşkilât ta muvaffak ıştur. Bu sahada şimdi sa- üzerinde “oturur gibi daima artan bir dikkatle takip etmeliyiz. Şayet Atriipa siyaseten ve iktısaden yeniden “tanzim olu- nâcaksa Matâristanın adalet ta lebinin işidilmesi için çalışmalı yız. Macaristanm bu adalet ta lebi dört noktadan hulâsa edile bilir: 1 — Haksız olarak işkence & dilenlere adalet, ? — Müsavatsızlığa uğra- ra müsavat, ek Cebren birbirinden ayrı lanlara tekrar birleşmek. 4 — Güneş altında yaşayan- lara hakkı hayat irnkânı. Yeniden , tanzim olunacak Avrupaya Macaristanın verece ği ufak pusulası bu olacı bü olacaktır. Ispanyada vaziyet MADRİT, 23(A.A) — Kadiksten gelen haberlere gö re Cervantes zırhlısmda isyan çıkmış olduğuna dair olarak Londrada şayi olan haberlerin aslu esası o yoktur. Esasen, Cervantes Kadikst'te bulunma maktadır. Yalnız bahriyeliler, Cümhuriyet lehinde nümayiş- ler yapmışlar ve bir çok bina- lardaki kırallık armalarmı sö- küp atmışlardır. MADRİT, 23 (A.A) — Tevkif edilmiş olan İspanya- nm Fas komiseri jeneral Yor- dananın yerine jeneral Sanjur- jo'nun tayin edileceği o haber veriliyor. MADRİT, 23 (AA) — Amerika' ve İtalya hükümetle ciyeni İspafiyol . hükümetini tanımışlardız. MADRİT, 23 (A.A) — Bu sibah'bir gazete İspanya- nn echebi menieketlerc gön- dermesi muhtemel bulunan se firlerin isimlerini o mübeyyin bir liste neşretmiştir. Havas ajansının İnuhabirine nazaran şimdiki halde tayini kat'ileş— miş olan şefir, İspanyay: Lon- drada temsil edecek (olan M. | Perez de Ayola'dır. Diğer şa- | yinların saslu esası yoktur. MADRİT; 2'A.A. — İspah yol Akdeniz seyrisefain idare si gemilerinin isimlerini değiş 9 defa idama mahküm oldu DUSSELDORF 23 (A.A.)- Dusseldorf canavarının muha- kemesindeki jürinin müzakere ve müşavereleri 105 dakika de vam etmiştir. Kurten, ikisi na musa tecavüzde mütcrafik ol- mak üzere 9 katil fili irtikâp et miş olduğunu söylemiştir. Kur ten, 9 defa idama ve altmış se- ne hapse mahküm olmuş, an- cak hapis cezası, ceza rı ahkâmuna tevfikan 15 seneye indirilmiştir. Kendisinin mede ni hukuku refedilmiştir. Haya tının kalan senelerinde zabıta- nn nezareti altında bulunacak tır, Kendisini müdafaa eden a vukat, müekkilinin gayri mes- ul olduğunu iddia etmiş ve bu nun için delili olarak onun b” * Katil Kürlen “Ingiltere ilen nin biraderi Lord Athlone Ankarada merasimle , karşılandı. şerefine ziyafet verildi 4 ANKARA, 24 A. A. — İn- giltere; İmiiçesini iradı Lord Athlone ve refikası pren ses Alice ve kerimelerile mai- yetlerini getiren tren bugün sa at 16 da Ankaraya muvasalat etmiştir. İstasyonda, o Reisicümhur Hz. namına kâtibi umumi Tev fik ve başyaverleri Rüsuhi B. lerle hükümet namına Harici- ye müsteşarı Numan Rifat ve protokol umum müdürü Fuat Simavi Beyler tarafından is- Misafirler Ankara Palasta ihzar edilen daireler yerleşmiş lerdir. Lord Athlone, saat 17 de Çankayada Reisicümhur Hz. tarafından sureti hususiyede kabul buyrulmuştur. Reisicümhur Hz. saat 18 d Ankara Palasta misafir! ziyareti iade buyurmuşlardır! şerefine verilen ziyafette Ret: sicümhur Hazretlerile, Büyükl Millet Meclisi Reisi Kâzım P şa, heyeti vekile azaları, reif vekili Hasan B., İngiliz se ti erkânı, hariciye müsteşar! Numan Rifat, kâtibi - umum Tevfik ve başyaver Rüsuhi B ler hazır bulunmuşlardır. Zi; feti müteakıp bir suvare veri miştir, ANKARA, 24 A.A. — Saat yirmi buçukta Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. ve refikast H. Sli Salman lili) gi Bursada intihabatın neticesi BURSA, 24 (Hususi) — İn | 7, Münür Halit 4, avukat Asaf tihabata saat 10 da başlandı.| 3, Necip 1, sabık meb'us Şefik 900 ü mütecaviz müntehibi sa- | Lütfü 6 rey almış, mensucatç! ni iştirak etti, Halk Pırkası| rüştü B. ise ekseriyetle imti-“ namzetleri ittifakla intihap e-| hap edilmiştir. Müstakillerderi dildiler. Kazalardan Gemlik, İnegöl müstakillere rey vermediler. Müstakillerden İhsan Celâl Büyük şehirlerde Fırka teşkilâtı ANKARA, 24 (Telefonla)- C.H. F, nizamnamesini tadi- len hazırlayan encümen fırka teşkilâtmın daha ziyade kuv- vet bulması için İstanbul gibi büyük şehirlerde ocakların ik gası ve nahiyelerin takviye e- işleri fevkalâde ve mukaveme- | dilmesi esasına kuvvetle tema ti kabil olmayan şehvi bir buh ran tesirile yapmış olduğunu ileri sürmüş ve binacnaleyh i- şin içinde tesmim olmadığını söylemiştir. Müddeiumumi, üç mütehassısn tesmimin mevcu diyetine karar vermiş oldukla- rını ileri sürerek bu iddiayı red det miştir Mahkeme heyeti çekilmez- den evvel Kurten, bir kaç söz söylemiş, yaptığı işlerden dola yül etmiştir. Muhtarlar mahallelerde C. H. Frrkasmın birer mümessili gibi kalacaklar, kendi mınta- kalarndaki azanm taahhüdatı şehriyelerini tahsil ettikleri gi bi aza ile nahiye merkezleri a- rasmda irtibat (vazifesini de yapmış olacaklardır. Bu halde nahiyeler © daha toplu ve en aşağı 2-3 bin azası olan teşekküller olacaklardır. rr özür dilemeğe bile cesareti | İstanbul teşkilâtına nezaret et olmadığını söylemiştir. Bu telgraf haberi Almanya- nm Düsseldorf şehrinde bir çok genç kadınların kanma gi ren ve uzun zaman kendisini saklamağa muvaffak olan Kur tenin mahkâmiyetini bildiriyor Fakât bir daha tereddüdü mu- cip oluyor. Telgrafın verdiği habere bakılırsa katilin cezası enbeş sene hapis gibi görün- mektedir, Fakat daha evvel do kuz defa idama mahküm edildi filinin cezas ıböyle verildiği an laşlıyor, Alman kanunu her fi lin mahkeme tarafından ayrı ayrı cezası tasrih edilmek sure tile mahkemenin karar vermesi ni icap etürdiğirden Kurten de dokuz katil cütmünden do- kuz ds'a idama mahküm olmuş İoluyor. Fakat bittabi bu genç kadınları öldürmekten zevk a lan canavorin carı dokuz değil birdir. Onua için bir defadan fazla idem edilmeyeceği öâyi- kârdır. Lâkin Kurten idam edi lecek mi? Telgraf haberi yalnız kararının bir hulâ- asıl olan zanna göre kendisinin dokuz defa idamma hükmedilmiş o olduğundan bu hülemü bir nakız kararı olma- dıkta infaz edilecek görünmek tedir, Verilen hapis cezası kati lin diğer cürümleri içindir. Ge İ lecek haberler bu tereddüdü i- sale edenlerin. taşıyan gemile- leri verilecektir. nin İsi re şehir miş olan grup reis vekili Ali (Afyon) Beyin de ayni mülâ- hazada olduğu beyan edilmek tedir. bazıları çok etkenden beledi; kapısı önünde heyecanlr turlar) yaparak beyannamelerini tevzi etmişlerdir. Iş Bankası Yeni şubeler içini hazırlıklar yapılıyor ANKARA, 24 (Telefonla)- Mayısın 15 ine kadar İş Ban kasının yeni şubelerinden mü“ him bir m açılmış olacak- tır. Bu şubelere tayin olunan müdürler mmtaka müfettiş” leri ile beraber (o mahallerinde yapmaktadır. hazırlık İş Bankasının muhtelif ma hallerde daha bir kaç şube aç“ ması için gerek resmi ve ge” rek hususi müracaatlar yapıl- mıştır. Banka bu yerlerde tet- kikat yapmayı kararlaştırmış ise de ilân ettiği mahallerden başka yeni şubeler açmak için karar vermiş değildir. Banka" nım kırk ikiye baliğ olan şube- leri tamamile işlemeğe başla” dıktan Sonra yeni vaziyet ve yeni ihtiyaçlara göre yeni ka- tar vermesi kolaydır. Trabzonda başlıyan kin kanlı netice verdi Dün saat 16,30 Beyazıtta Yusufun kahvesinde bir cina- yet olmuş, Ahmet İbrahim is- mindeki bir halâç Fehmi ismin deki hemşerisini kolundan ve kulağı tozundan ağır surette yaralamıştır. Carih Trabzonlu Ahmet İb- rahim ile mecruh bakırcı Lâz Fehmi arasında daha Trabzon da iken bir kadın meselesinden müneferet zuhur ctmiş, ve o zamandan bu güne kadar de- vam edip gitmiştir. Dün Ahmet İbrahim akraba sı Mehmet ile Yusufun dükkâ- nında otururken Fehmi de ora ya gelmiş, Fehmi ile Mehmet arasmda kavga çıkmış, Ahmet İbrahim bündasn bilistifade es ki düşmanı Lâz Fehminin üze Bne hücum etmiş ve bıçakla ! kalbinin üzerinden, yüzünden ağır surette “yaralamıştır. Mecruh hastahaneye kaldı- Eee rem ale ge ak kenan ya inni: Dün akşam Beyazıt kahvehanelerinden' birinde Ahmet, hemşerisini yaraladı Boynunu kesmeğe te- şebbüs etti Şehremininde Seyyit Ömer mahallesinde oturan 47 yaşın” da Nazif Efendi dün ustura İ le boynünu kesmeğe teşebbüs. suretile intihara kalkışmıştır. Nazif Efendi ağır yaralı ok duğu hal de Cerrahpaşa hasts hanesine nakledilmiştir. Zarur | ettiği anlaşılmıştır. Sarhoş Sıraservilerde oturan Yorgi evvelki gece küskütük - sarho$ bir halde Beyoğlunda ötey€ beriye taarruz “ederken görük müş, polislere de hakaret et miş, fakat nihayet yakalanmıf. tır, »> A — ewe: —— | 12 haydut yakalandı. | ADANA, — Ceyhari civari | daki Sarıçam mevkiinde Koza yolcularını — soyan 12 haydu” jandarma tarafından takip ©