11 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
TAKIM! TEFKIKATTY anlı İmparatorluğu la e > nasıl yıkıldı m) Mer hakkı mahfuzdar. Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDIM İngilizlere karşı giderken arkadan bir vurgun... İm-m Yahya bitaraf kalıyor — Birikmiş paralar — Harp ve cihat — İşte harp ve cihat ilân olun- du. Bu cihada iştirak edecek mi- siniz, bana dosdoğru söyleyiniz, para için harbetmeği düşünürse- niz, pesi- m söyliyeyim ki kimse- ye ou “emem! dedim. Hepsi, bir ağızdan: — Para istemiyoruz. Cihada ha- zırız! diye cevap verdiler. Bunun üzerine kumandan mira- lay Sait Beyle (1) uzun uzadıya müzakeratta bulunduk. Ve (İp)i bu harekât için muvakkaten mer- kez yaptık. Küwvetimiz bu işe kifayet ede- cek derecede değildi. Bu sebeple mücahidinin yardımını temin et- wek icap ediyordu, bir hayli me- #aiden sonra buna da muvaffak olduk. Para için de bir çare (o bulduk. (İanei cibadiye)yi ihdas ettik. Bu, mene mahsus bir şeydi. Bunun a İstanbula haber vermeğe ora- dan mü'aade almağa lüzum gör- medim. Bu, işi uzatmaktan başka bir şeye yarayamazdı. Yemenin bünyesine uyan bu teşebbüsü te- reddüt etmeden file çıkardım. Nevahii tesadan madut olan Ci- haf, Dali, Celile kabileleri yol'ü- zerinde olduklarından evvelâ bun- ları ele geçirmek lâzrmgeliyordu. Dali emiri derhal İngilizlere haber gönderdi, onlara dehalet etti, yar- dım istedi. İngilizler keyfiyeti ha- ber alır almaz bittabi telâşa düs- tüler, Bizim cüret ve cesaretimiz büyülü. Onları korkutan da bu idi. Biz Celileye hareket edince Da- li şeyhi de nihayet karşımıza çık- tı, Fakat bir | düşman gibi değil, aman diliyerek geliyordu. Dizleri- me kapandı. Bedevinin, çöl ada- minın ruhumu bildiğim için ilk da- vetime icabet etmiyen bu nadimi koğdum. bütün o mta. kaya hâkim olan Cihat dağına çıktık. Sonra, Daliye indik ve bu sefer kurbanlarla dehalet eden şerhi azl ve ( tardederek yerine kardeşi Abdülhamidi — geçirdik. Nihayet hududa geldik, hudut işa- retlerini kırıp yıktık. Simdi beyennameler yor. ilerliyorduk. Sağdan soldan mücahidi, i hak ediyorlardı. Bu müçahidine reis olarak Tarz kadısı Abdürrah- man, Kamâre kaymakamı Meh. met Nâsır paşa veTaız belediye reisi Sait Ahmst paşalar ve Hü. ceyriye kaymakamı Ahmet Nu- men Beyleri intihap ettik. Bu heyeti Kamâreye, Lâhic sul. tan'le temas etmeleri için gönder- dim. Hudutta sultanım birader za- desi Muhsin Fazıl ile görüştüler. Uzun uzadıya görüşmeler bir neti- ce vermedi... İngilizler sultanları adam akıllı ellerine almışlardı. Tarzda her şey o hazmlanmıştı. Lâhiç üzerine yürümek için fazla beklemeğe lüzum kalmamıştı da, Ben miralay Sait beyle beraber gidiyordum. Bu işte mücahitler. den bir hayli istifade umduğumuz neşredi. için onları — hergün değisen va- | ziyete göre — idare etmek biraz müşküldü, Bu sebeple £ Sait Beyi yalnız bırakmamağı muvafık bul- muştum. Sait Bey de ayni fikirde i Fakat yolda, San'ada bulunan evka Ki kolordu ku- mandani evfik i vali vekili Kümil Beyden e ğım telgraflar neşemi kaçır- dı. Bu telgraflar San'a etrafında. ki (siyasi) (3) lerin birilemiş ay. Isklarını istediklerini ve verilmez. #e San'a üzerine yürümek niyetin. de olduklarını, İmam O Yahyanm da bu vaziyet karşıznda bitaraf ve lâkayit kaldığı bildiriyordu. Biz İngilizlerle çarpışmağa gider. ken arkamızda bir İsyan başlamak Gzere idi. Bu halde Ahi Sait Beyin harekâta dovamı, benim de derhal Şan'aya avdetim en münasip hattı maş AH Sait Beyle aramız. bir sifre tertip © ettik. Bende San'aya döndüm ve bu gaileyi ber- taraf ettim. O sırada İmam (Yahya, Lâhiç sultanından almış olduğu bir mek- tubu gösterdi. Bu mektup mevahii tisaya imüze mâni olması için İmama yazılıyordu. Direktif doğrudan doğruya İngilizler tara- fından verildiği için, İmam Yah- yayı araya sokarak, bu suretle bizi arkadan vurmak ( istiyenlerin fi- kirlerini gösteren bu mektubu bu- raya koymak, bir bakımdan da ne- vahii tisanm en mühim sultanın bizler hakkındaki (o düşüncelerini belli ettiği cihetle, faydalıdır. Uzun elkap ile ve İmam Yah- yaya (Emirilmüminin) diye hitap eden bu pta şu satırlar var- dı: “Efendimizin düşmanlarına kar- şı daima muvaffakıyati rabbaniye ile mansur olmaları duasını tekrar ederim. (4) Ailemizin ocanibisi- yadetlerine olan meylü ihlâsı ve muhabbetlerine herkesten ziyade itlar külüiniz bulunduğuna ve ev- vel ve âhır bu aile ile beraber kâf- fei maiyetlerinin ve cemaatleri evamir ve mesalihi siyadetlerine muti olduklarına ( elbette kanisi- niz. Bu suretle zatı siyadetlerinin evamirine imtisal ve ittiba hususun da bezlivücut etmeği kendimiz i- çin baisi şeref addederiz. Bu yüz- den bize karşı kesbi & adavet ve ikrah edenlere ehemmiyet veren- lerden değiliz. Herhalde izzeti nef- sinize, kerem ve vefanıza itikadı- mız vardır. Hakkımızda hüsnü ni- yet besliyenlerden düşmanlık ve adsvet gibi fena muameleler zü- hur ettiği takdirde muc: rabınız olacağınıda biliri bugünlerde bu şekilde, inanı! yacak haberler alıyoruz. Yani Ka- mairi, Hacriye ve Taız ve havali- sinden Araplardan ve Türklerden mürekkep kuvvetlerin Mehmet Nâ- sır ve Ahmet Numan kumandala- rile toplanıp cihadi umumi ilân et- tikleri ve bunu Lâhiç üzerine rümek için yaptıklarını öğren ruz. Bundan ziyade hayret eti miz hattâ bir türlü inanamadığı muz, herhalde bazı (o bedhahların uydurdukları muhakkak gibi olan haberlere göre ise, © lan ve Emirilmüminin sıfatını ha- iz bulunan zatı siyadetlerinin de (5) büyük bir kuvvet — tertip bu- yurduklarını ve bunların kâffesi- nin evamiri samileri altında hare- ket edecekleri şayidir. Zatı siyadetlerinin o hakikaten bunlara muavenet ve iştirak ede- cekleri ve bizim üzerimize yürü- yeceklerine inanabilmemiz gayı kabildir. Bizim keder ve teessürü- müzü bâdi olacak bu yabancı mak- satlara ittiba ve aleyhimizdeki te- fevvühatı seyyielerini dinliyebile- ceğinizi biran bile kabul edemiyo- ruz. ü (Bitmedi) (1) Şimdi Ordu — Müfettişi General Ali Sait (2) Bilâhare İstanbul mebusu oldu, meclis basılınca Anadoluya geçti, Kur vayi milliyeye iltihak etti, mahkemel temyiz riyasetine tayin olundu, tekaüd edildikten sonra 6 mer noter idi (3) İmam Yahya ile itilâf yapıldıktan sonra emvali ınahalliyeden verilmek ü- sere aşair reislerine ve sadat ile ülema- ya maaşlar bağlandı. Bunlar üç yüz kişl kadar vardr. Bazılarına da memuriyet ler verilmişti. Ve © bunlar o itilâfname mucibince oranın siyaseti icabı olarak bu suretle terfih edildiklerinde (siyasi) ismini aldılar, IHARICI HABERLER Askeri statü müsavatı Bulgaristan aökeri kuvvetlerini / fazlalaştıracak olursa Türkiyenin itirazlarını dâvet edecek ve Türkiye Çanak- kaledeki askeri mmtaka r tadilini istemekte haklı olacaktır. LONDRA, 10 (A.A.) — İyi haber alan mahafil, Londranın, Almanyanın eski müttefiklerine askeri statü müsavatını, pren- sip itibarile tanımağa oldukça âmade bulunduğunu, bununla beraber Bulgaristanın coğrafi vaziyetinin husus? müşkülâtı ih- das etmekte olduğunu bildiriyor. Bu mahafile göre, Bulgar as- keri kuvvetlerinin her türlü tezyidi Türkiyenin itirazlarmı da- vet edecek ve Türkiye Çanakkaledeki ayni askeri mıntaka reji- minin tadilini istemekte haklı olacaktır. Buna binaen, Bulgar statüsü meselesinin hus usi bir tarzda halle bağlanmak. icab edeceği mütaleasında bulunmaktadır. iminin Selânik divanı harbinde Yeniden beş zabitin idam edilmesi istendi |Venizelosla beraber kaçan on yedi zabit daha olmuslardır Napolide konsolosluğa teslim SELANIK, 10 (Hususi muhabirimiz den) — Bura divanı harbinde dün ak İ şam hükümet komiseri iddianamesini Posta, telgraf ve telefon idaresinde yenilikler Teşkilât kadrosu genişletilecek, memurların aylıkları arttırılacak ANKARA, 10 (Telefonla) — Posta, Telgraf ve Telefon idaresi, teşkilât ve vazifelerine dair bir kanun projesi hazırlamıştır. Projeye gö akanlığını temsil eden umum müdürün i işletme heyeti, teftiş heyeti, umum mü- dürlük kalemi, üç daire reisi, dört müdürlük ve bir müşavirlikten mü rekkep olacaktır. Proje ile idarenin asri tekemmülâta uygun bir şekle konabilmesi teşkilât kadrosu genişletilmiştir. Memurların terakki ve terfihleri gözönünde tutulmuş, p rojeye ücretli memuru da tatmin e decek esaslar konmuştur. Yüksek tahsil görenler namzet ola ak bare- min İl inci derecesine tayin edilec ekler ve bir sene namzetlikten sonra memur sınıfına geçeceklerdir. Müf ettiş muavini olabilmek için en az lise mezunu olmak şarttır. Projede idarede mevcud ve müstahdem me- murların vaziyetine dokunulmamış tır. Yeni kadroya göre memur maaşı en aşağı 17,5 liradan başlamaktadır. Reisler 80-90 lira, kalem âmirle. ri 40 - 45 lira maaş alabileceklerdir. Gömrük komisyoncuları kanunu ANKARA, 10 (Telefonla) — Gümrük ve Inhisarlar Bakanlığında Avrupa memleketlerinin gümrük komisyoncuları hakkındaki kanuna ve nizamnamelerini gözden geçirdikten sonra, Gümrük komisyoncuları ka. nun projesi esasları hazırlanmıştır. Gümrük komisyonculuğu memle - ketin ekonomi sıyasasında çok mühim görülmüştür. Gümrük komisyon- eusu olmak için imtihan asalleri çok sıkt şartlara tâbi tatalmaştar. Ko- misyoncuların iş takibi, gümrüklerde memurlarla temas şartları, ko- misyoncular hakkındaki cezalara dair projede hükümler vardır. Kanun | serdetmiş, söz on dokuzuncu piyade alayına mensup suçluların her birinin suçların ive mesuliyetlerini ayırdık » tan sonra, içlerinden Farsaris, Çindis, Samotrakitiz, Karacapulos ve Vafopu los isimlerinde beş yük kişinin idamı- nı ve diğer suçluların da muhtelif ce- zalara çarptırılması istemiştir. Şim- di avukatlar müdafaalarını yapacak » lar ve divn kerrmı vereceklerdir. Sakız ösil ATINA 10 (Hususi) — Sakız ada- #r âsilerini muhakeme etmek üzere bu rada teşkil edilen yeni bir divanı harb cumartesi günü muhakemelere başlı- yacaktır. llk kafile olarak Sakızda ya kalanan isyancı zabitler ile sivilleri muhakeme edecektir. Bunların içinde Sakız belediye reisi Kalvokore: ki mebus Pandazidis te vardır. Atina Divanı harbleri ATINA, 10 (Hususi) — iki divanı harb dün de âsilerin muha- Aimanyanın LONDRA, 10 (ALA.) — Sir Com Si- men, dün Avam kamarasında, geçen Berlin mükâlemeleri esnasnda, Bay Hitler'in 550,000 kişilik bir ordu, İngi liz donanmasının tonilâte itibarile yüz 'de 35 şine muadil bir donanma ve İn- giltere, Fransa ve İlalyanm hava kuv- a kuvveti mi kuv « aha fazla olduğu takdirde, Almanyanın da bu mıkdar. ları tezyid edeceğini söyle. yan ir, General Lüdendrof ne diyor? MÜNİH, 10 (A.A.) — General Lö- şi — kemesine devam etmişür. Harbiye mek. tebi isyancıları müdafaalarını yapmak tadırlar, Tersane baakını suçlularm hak kmda dün de müdafan şahitleri din- Tenmiştir, silâhlanması Con Saymen, Hitler'in neler istediğini anlattı dendorf, (Nahtawagabo) © gazetesinin Münih muhabirine aşağıdaki beyrnat- ta bulunmuştur: Almanyada mecburi askerlik w sulünün iadesi sulh için bir zâmandır. 1914 de Almanyaya taarruz kolay ol- muştur. Zira düşmanlarımz, Almanya nn bütün müdafaa kuvvetlerini bir - den kullanamıyacağın: biliyorlardı. Si lâh taşıyabilecek beş milyondan fazla insan, askeri terbiyo görmemişlerdi. Bunun ne demek olduğunu, bizzat mu harebede kumanda etmiş olanlar bilir. Sulbü sevmek ancak o zaman müm. kündür.,, General Göring evlendi (4) Burada (düşmanları) diye kas. iğ dettiği gene biziz. (5) San'aya tiç sazt mesafede Erhap isminde bir Zeydi kabile vardır. İmam Yahyanm ecdadındar — biri vaktile bu kabile rüesasmdan birini, o tarafları iş gal edince Lâhiçe emir ve sultan olarak göndermişti. Bu suretle Lâhiç sultanla- rının ecdadlar: da Zeydi olmuş oluyor- Jar, t bilâhare mezhep değiştirmiş» mdi Şaflitirler. Buna rağmen e kârşı bir anane halinde arti. mubabbetleri vardır. Bu sebep- İmama Çmetbu öme) ve (emiril- n) diyor. Lâhiçliler ise kâlmi- rler. Büün Oo nevahli sada ei bea iL BERLİN, 10 (A.A.) — Prusya meral Göring ile Bayan Ewmy Son Başvekili ve Hava İşleri Bakanı Ge- nemenn'in evlenmeleri bugün Berlin * belediye dairesinde ve protestan ki lisesinde merasimle tesid edilmiştir. projesi on güne kadar kat'i şeklini alacaktır. Azledilen Yunan orta elçileri ATINA, 10 (A.A.) — Hükümet, Varşovadaki orta elçi Jan Politis ile Sofya orta elçisi Kimon Kollasi, Moskova orta elçisi polikronyadisi ve Cenevredeki Yunan daimi heyetinin reisi Rafaeli azletmiştir. Eski Dış Bakanı Maksimos bugün murah has sıfatile Cenevreye hareket ediyor Bükreş Üniversitesi kapatıldı BUKREŞ, 10(A.A.) — Son günlerde ortaya çıkan hâdiselerin te- kerrürüne mâni olmak üz. rarlaştırılmıştır. Talebe cemiy. Üniversitenin muvakkaten kapatılması ka- komitesi, âzasına hitaben bir beyanna. me neşrederek, Üniversite haricindeki tahrikâtçılara atfettiği sokak hâ- diselerinden çekinmelerini bildirmiştir. Amerikada Meclis Reisicumhura geniş salâhiyetler veren kanunu tasdik etti VAŞINGTON, 10 A.A. — Meclis, harp sanayii ve ulusal mali servetler ü- zerinde reisicumhura geniş kontrol sa- lâhiyeti veren Maksvain kanun lâyda » sını tasdik etmiştir. Maamafih bu kanun, reisicumhurun, hali harpte, bazı salâhiyetlerini siki bir surette tahdit eylemektedir. Kanun mu- sibince, reisicumhur, kongrenin kararı olmakırm mecburi askerlik usulünü te- siş edemiyecek ve İşçileri silâh altına çağıramıyacaktır. Bu kanundan manda, meclis iki tek - fe daha maruz kalmıştır. | Biri, harp mntakasına gidecek olan yurddaşlara pasaport verilmesini nizam altına almı- ya, öteki de muharip devletlerle bunla” Tın tebaasına İkrazatta bulunmayı me » netmeğe matuftur. 1Mi'yon dolar Amerikada muhacir idare- sindeki memurlara rüşvet verilmiş VAŞİNGTON, 10 A.A. — Muhacir - ideresinde bir takım yabancılar bir milyon dolar rüşvet vermişlerdir. Me - Çin köylüleri Tuz inhisarına Karşı ayaklandı'ar Kanlı kargaşalıklar oldu bir çok kişi öldü ŞANGHAY, 10 (A.A.) — Chin Pao gazetesinin verdiği bir habere göre imali Çinde vahim kargaşalıklar çık mışlır. Bu havalideki köylülerin dev- let tarafından tuz inhisarı vücude ge- tirilmesi üzerine galeyane gelmiş ol. dukları söylenmektedir. Hupe eyaleti nin üç kazasmdaki köylülerin toplan- maş oldukları da rivayet edilmekte - asker ve polis kur işgal ettirmiş oldukları da İmetkedir. Hattâ âsi köylülere karşı top bile kullanılmış olduğu söy- ilmektedir. Her iki tarafın telefat yu mıntakada © “ idare i- lân edildiği haber alınmıtşır. Şarki Afrikaya İtalya yeniden 2100 kişili bir kuvvet gönderdi ROMA, 10 (A. A) — Gavinana fan kasının erkânıharbiye heyeti ilo tal» riben 2,100 kişilik bir kuvveti hâmil Gango vapuru, şarki Afrikaya hare Gidenler, Veliahtla, Harbiye müsta şarı, Baistrokki ve kesif bir kalabalık tarafından uğurlanmışlardığı Abbazin vapuru da, osuncu topçu alayma mensub 500 efradı hâmilen, dün öğleden sonra hareket etmiştir. Jtalyan veliahdi manevrelardan döndü NAPOLİ, 10 (A.A.) — Piemonf Pronsi, deniz manevralarından dön « müş, manda demirleyen brinci filo 4 nun erkânı harbiye heyetini kabul et miş, Zara kruvazöründe filo zabıtanmı ni teftiş etmiştir. Danzig'te İntihabatn neticesi ve nasyonal sosyalistler VARŞOVA, 10 (A.A.) — Dantziğ muntakası reisi Bay Forster, Kurjet Czervonny gazetesine beyanatında, intihabat otücesinin nasyonal sosya 4 Tist fırkasmın hükümeti ele almasın « dan ibaret kalacağını söylemiş ve intk habat mücadelesi esnasında nasyonal sosyalist ve lehli fırka id ginliğin zail olacağı ümidinde bulun « muştur. Tevkif edilen VARŞOVA, 10 (A.A.) — Pasar gül nü Danizig'de tevkif edilmiş olan Leh ie steci Cang buğün tahliye edilmiş Yunanistana gidecek Türklere verilecek dırahmiler ANKARA, 10 A.A, — Türkof bü- ydet- Brmeleri, ve Yunamistana vardıkların. da da takas bönolarınn vumara ve kz metlerinin Yunan gümrük © memurları vasıtasile pasaportlara İşaret ettirme leri, sonradan güçlüklere | w maları için lâzımdır. Gümrüklere tamim ANKARA, 10 (Telefonla) — Güm- rükler wmem müdürlüğü bir tamim yaparak; şimdiye kadar yapı- lan ticaret anlaşmaları için beyanname verenlerin kontenjan için ayrıca dilekçe vermelerine lüzum olmadığı, beyamma- inenin verilmesi, malın çıkarılması içim bütün muamele ve merasimin ifası de- mek olduğunu bildirmiş ve fili konlen ipa mahsuplarmda kesirlerin itibara a İknmamasını da bildirmiştir.
