1 Ocak 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
a— 1 —e --- <D | YSiyasi n ressamlar, yeni seneden neler bekliyorlar? n İkincikânun - n: Âsım U : Nadir Nadi, Al SYIIİ ıîızet Beni“ .'N' Selım l_îagıb EMÇ, Mll szik Hl“d, Karacan, B_. Brian “Se , A'll_Meddın Nazif, Münif Bürhan Cahid, Orhan yfi, Selâmi İzzet, Yusuf Ziya» .ıııı-l""""' Fehim ve Cemal Nadir fikirlerini anlatıyorlar A e H atâkadar milltlerin dellce gayretlerine rağ- |ledebilmeleri malhuz bir Avrupa — harbine Rahmetli şal, ahım gçahım wolı’ı:l .;ıtm 'm hazırlıklar hentiz bitirilmiş değildir. Da- =ı1:ıh:u:l;: bu yıl ön müsald şartları ha diyelim bol N | lâzam. r denebilirdi. ::n;. a.: barb şeklinde dın)e!âk A.:ı ;:*_':!",:",_“;ğğ'.“ğf:âf—w senenin filen Nnı; Bnı:ı:n;îh' ğâ; “';;ı.lwupı tek;ı:ınıkn: .; veler B N LA İerb senesi olacağımı senntüLİNEeRE. Te :lıdıın müshet netlceler umanlarla bahse gi- k? bamın oğlu nasıl Olaca! Şi ..Yull yılın müstakbel nayatı muirıl:.k(— yezi mı arrirleri, edibleri, Ban'al nuşturduk. İşte söyledikleri: Biyast muharrirler| alı sorduk: «1990 ';oh- sulh senesi t muNrflM şu ::ı.ımıb senesi midir, Wl?e mian göyle gevablar yOTAİE. — Drisnmen CT bi k blr) mantara ünyamızı gok KArIŞI '".ı Ğ a haay c raz. gu MANSATA ::x—“ w! ü içinde ı-mığıı YAnşidar. Ve _;î;_";u__mıl kibetle daha K Ş :;h:vk meselelerle giriyorur AŞ Fransa arasının açılmi val - Mus - Nnııyı Tunusa ”UF'“'nlmm,n tebliğ etti. solinl ttilâfını bozdu. hiç bir fedakâr - Pransa ise: «Bundan tazla Kit Da - Hik yapamam, diyor. 'k"“"' Tunusa ge fadye Korsikaya gidecek- ÜF | banriktir, dl- gecek, İtalyan , gergin bir VASİYEİ * yorlar. Hülâsa yeni sent S le giriyor. tngiliz — Başve Romaya gidecek olâN mmeselelerin Pri Ne İtalyanın anlamış o * ealizebere ile “vaw““l etmiyeceğini facak ki, bu meselelert saplandığı SA göylüyor. Münih Kot Ü Cangı. ve e man oeıuhvın;“ genildi. ikğ'e Yaziyet meydana GÜĞ rmadan bu tamamen İ #e tahmin etmiyordu. Çünkü P | kesi "":ıw Mossolial OÜ yünit könte meseledir. D.:;;?n bun- güne gelinciye kadar ıın."#,,,mı g Jarın vakubulacağım ta "’:_n,.oın di yeni senenlir muhtemel da harb l tahmin edette? İmanyağı ' ediyor. Franigs m':';:; müyon florin ö a K gen D aa Yar da istikbalı aydınlık GÖĞ intisar ediyorlar, :““ ""uıâırw iyor. Harb olacak denemf ) vv ayr, Çak demek te kimsenin Haddi Selim Rag! (Son Posta Neşriyat Kansatimce bu Bi iyoktur. Vak'alar Ve Mmanya İngiltere İle Vir bir misak akdetti. acağına 8 narb "",::ınrl“'“ :_ Füvaki Jum: Hi , tüfek ve tayyarelerle birbirla - mu»uı:îâıînpıncıkııraıı. Fakat dikkat ede- 'arb ne demektir? Eğer kelimeyi mo - dern manasında alıyorsak harb çoktan b'v" Yamıştır. Çünkü modern manasile harb, mil- tetlerin yekdiğerini imha için giriştikleri bir fakım hareketlerdir ki sonu kanlı boğuşma - gur. "!ı:.:’:*ımpı bu hareketlerin içinde yaşıyor ve son safhaya doöjğrü korkunç adımlarla yak rine Taşıyor. Ali Nacı Karacan (Bugün başmuharriri) Bulh senesi, Evet 1939 sulh senesi alacak- tır. Herkes 0 kadar tepeden tırnanğ silüh - ldanmıştır. ki, mühimmat çokluğundan mü - tevellld bir müvazene haml olmuştur. Bu va- ziyet dahilinde berhangi — bir tarafın, diğer tarafı yenebileceği hakkında kati bir em - .İniyet duymasına imkân yoktur. Bu imkân - gızlık salhün en emin bir garantisidir. Etem İzzet Benice (Son Telgraf başmuharriri) 1989 seneşinin harb mi, yoksa sulh senesi mi olacağını şimdiden tayin etmek için in- sanın kâhin olması lâzım gelir. pünya hldiseleri ve milletlerinin vasiyeti © kadar sürprizlerle dolu ve karmakarışık ki, değli 1939 senesi içinde, her an için hiç v - mulmadık bir hâdise yüzünden harb çıkabi « "m"ğuuuerwm—anmm çok silâhlarıyorlarsa © kadar çok ta yakin- daşıyorlar. 1939 senesi içinde harb olur mu, olmaz mi diye mutlaka bir hüküm vermek ve mütalba yürütmek iktiza ederse, bunu şu de İfadelendirmek — mümkündür: Eğer 1039 senesi içinde bir Çekoslovakya benzeri hâdise daha vukuazelirse/sulh devam eder. Fakat, haritaya dikkat edin, eğer Çekaslo - yakyaya benzer, buna mümasil — bir vaziyet 1 etmiyorsanız harbi en çok önümüzde- xi Tikbaharda bekilyebilirsiniz. Bilâh yarıştda, Münih toplantısına kadar geri kalmış oldukları görülen devletlerin ise birkaç ay içinae Hasımlarile, —bilhassa ha - yacılıkta— baş edebilecek bir kerteye ulaşa- pileceklerini sandıracak ortada hiç bir alâ - 4 m;,:::rı: İngiltere tesgühlarına koyduğu 90 gemiyi benüs deniz baş lordluğu emrine yerememiştir. Demokrat Fransa, deniz kuv- wetlerini arttırmak için bütçesine — koyduğu gekis mllyar yedi yüz yirmi beş milyon ftrank nenür bir tekini sarfedebilmiş değikdir. Nizameddin Nazif (Haber gazetesi siyasi muharriri) 1939 senesinin iyı bir yil — olması makul inaanlarca şemenni edilebilir. «İyi yıle demek ga a bulunan Mllletlerarası davaları ve m,.ıelu(ul halleden ve mületlere — içtimal bakımından, devletlere de iktyadi ve rişirlerse kazanırlar kanaatindeyim. Görülüyor kı, ben şahsen dünya meselele- rinin tam ve radikal bir tarzda hallini mut- laka bir harbın patlamasma müallâk bul - maktayım. Amıma sammaymız ki ben mutla- ka bir harbin taraftarıyım! Azla, aıla! İki veya ikiden gok İnsanlar — araamdaki basit meselelerden tutunuz, iki veya ikiden çok devletle: glâk measele - lere Kadar ko: aşma — yollarile halledilmiyecek, taraf le kabüle şayz tek meaele ve dava ölm benim de temennimdir. An öldürücü madde ttihsalinden sonra bunla - rın İstihlâkinden vazgeç'lerek insanca ko - nuşma yollarına teveccüh edilecefini de bir türlü aklıma sığdıramıyorum. © halde bu yıl da bir gerileme ve hiz alma ve hazırlanma yılı olacaktır. (” >>xcEtiblör öra | Bdiblere şu snali sorduk: —— 1939 da we gibi edebi hâreketler bekli - yörsunurz, ve bu yeni yil da ne gibi edebi ha- reketler olmazını arzu ediyorsunuz?.. Bize şu cevabları verdiler: Bürhan Cahid Yeni yıta gtrerken yapacağımız İlk iş üni- wersitonin edebiyat fakültesini ilga etmek - tir. Yirmi beş sene müddetle edebi bir müta- Teke yapmak lâzımdır. Bu mütareke esna - sında münevver ve edib geçinen zümre fen- ni icadların teşekkülü ve kullanışı hakkında malümat sahibi olmalıdır. radyonun düğme- sinl çeviriyoruz; dünyanın — öbür ucundan sesler geliyor. Nasıl geliyor? Otomobilin mar gana basıyorur, ve direksiyonu çevirince kene di kendimize gidiyoruz. bunun marlfeti ne - resinde? Telefonu açıyoruz, parmağımızı dö- kundurunca istediğimir yerle — konuşuyoruz, bu nesne nasil bir şeydir? Düğmeyi çeviriyo- ruz, odamızı aydınlatıyoruz. Bu iş nasıl olur? İşte bü yirmi beş sene içinde ve bu yirmi beş yılın fik senesi olan 1939 dan — ilibaren 'Türk gençliği edebiyat yerine — bunu tahall etmelidir. Ben yeni yıla girerken böyle dü - şünüyor, bunu temenni ediyorum. Zira ede- iyat sahasında yen! yılın bütün geçen sene- ler gibl yüzümüzü güldürecek edebi muvaf- fakiyetler temin edeceğine kani değilim! Orhan Seyfi Martta kediler için olduğu gibi Insanlar 1- çin de 1939 Künunusanisi fiayolojik bir ta- havvyülün mebdel değildir. Geçen sene olmu- yan şey bu sene neden olsün? Yeni bir şa - beser hazırlayan bir san'atkâr tanımıyoruz. Henüz keşfedilmlemiş bir yıldız gibi parla - mağa büşlayan yeni bir şöhret te yok. Öyle We önce ne idiyse, gene o olacak Başka tür. 1ü düşünenler varsa pek merak — ediyorum. Acaba niçin?, Refik Halid Yeni careyanları bilmiyorum. Elemanları henüz tetkik edebilmek imkânlarını bulmuş değilim, Gönümüzdeki yılın edebi — vaziyet hakkında söz söylemem çok hayali olur. Yal 0 memnüniyet - ulaştırılamiyacak şüphesiz ki ma bu kadar bol| İkincikânun 1 — Romanyada Yahudtflere kangı ted- birler alındı. 2 — Misir parlâmentosü tatil edindi. 4 — Toprak kanunu harırlandı. 5 — Türk - Rumen ticaret anlaşması imzalandı. ? — Müthiş soğuklar ve kar tipisi baş- ladı. 12 — Meçhul bir denizaltı Akdenizde bir Holanda vapurunu batırdı. Peşte konferansı mesaisini bitirdi, 18 — Pransada yeni kabineyi Şatan kur- du. 20 — Kral Faruk evlendi. 21 — Atatürk İstabula geldi. Akdenizde bir İngiliz gemisine taarruz edildi. 28 — Milletler Cem'yeti toplandı, Ha | tay Işi görüşüldü. 31 — Atatürk Bursaya gitti. Şubat 1 — Gemlik sun'i ıpek, Bursa Merinos | fabrikaları açıldı. 3 — Almar harbiye nazırı Blomberg çekildi. 4 — Atatürk İstanbula geldi. 18 — Avusturya Hitlerin emri altına girdi. 20 — 43 Halkevi daha açıldı. 24 — Balkan Konseyi Ankarada top- landı. Mart 1 — Yeni bütçemiz 248 milyon olarak tesbit edildi. 9 — Fransız başvekili Şotan tstif etti. | Ribentrop Romaya gitti. GEÇEN YILIN KRONOLOJİSİ B3 — Hatayda seçim durdu ET — Meclise umumi af projest verildi Temmuz 1 — Hatay işinde tam bir anlaşma oldu. 2 — Türk - Pransız heyetleri arasında Hatay anlaşması imzalandı. 4 — Ordumuz piştarları Hataya gir- diler, 5 — Türk ordusu Hataya tamamen yer. Teşti. T — Ankarada Fransız - Türk anlaşma- S1 müzakereleri başladı. 18 — Romanya valide kraliçesi öldü. 19 — İngiliz kralı Parise gitti. 27 — Mısır donanması kumanldanı Mahmud Hamza Paşa Türkiyeye geldi., 28 — Yunanistanda mevzit bir isyam oldu, bastırıldı, | Ağustos | 1 — Bulgarlarla Balkan Antantı ara- sında bir dostluk muahedesi imzalandı. 19 — Ordumuz Edirneye girdi. Ata- |türk bazı elçilerimizi kabul ettiler. 20 — Celâl Bayar 8 nci İzmir fuarını açtı. ZI — Hatay mebusları seçitdi. 24 — Doğu manevreları başladı. Mani sada üzüm bayramı yapıldı. 30 — Orduya yeniden 1080 genç sübay iltihak etti. Eylal 1 — Berhtesgadende Hitlerle Henlein arasında mühim bir mü!lüâkat oldu. 2 — Hatay meclisi açıldı. Mısır kralına — suikast yapıldı. Frankocular Ebr cepho« sinde ilerlemeğe başladılar. 13 — Çekoslovakyada dahili çarpışma- 11 — Almanya Avusturyayı ilhak etti, 'lar başladı. Alman askerleri hududu geçti. 12 — Hitler Viyanaya gitti. 14 — Çekoslovakyoda endişe başladı. 17 — Şark Paktıni İran tasdik etti. 15 — Çemberlayn Hitlerle görüştü. 23 — Çekoslovakyada umumt? seferber. lik ilân edildi. Hududlar kapandı. Zi — İstanbulda Barbaros ihtifali ya- 27 — Türk donanmasının Atak mayın | pıldı. gemisi denize ndirildi. 31 — Lord Loyd Ankaraya gitti. İngil- le İtalya arasında müzakereler baş- ladı, Nisan 5 — Balkan Ekonomi Konseyi toplandı. 8 — PFransada Blum kabinesi düştü. 10 — Pransada kabineyi Daladye kur- du. Mısır kralı Kahireye giden Hariciye Vekilimiz Tevfik Rüştüyü kabul etti. 18 — Orta Anadoluda şiddetli zelzele oldu, birçok evler yıkıldı. 19 — Zelzelede 250 vatandaş öldü. Çin- de korkun; bir harb başladı. 22 — 1800 yarsübay orduya iltihak etti. 24 — Südetler şefi Çek hükümetini teh- did etti. Celâl Bayar Atinaya gitti. Mayıs 1 — Süvarilerimiz Ramada — milletler kupasını kazandı. Celâl Bayar Yunanis- tandan döndü. 3 — Hitler Ramaya gitti, 5 — Fransada mali buhran baş göster- di. Küçük İtilâf konferanm çalışmasını bitirdi. 8 — Celâl Bayar Belgrada gitti. 11 — Atatürk Parliye ve Ankara Bele- diyesine yeni teberrülerde bulundu. 12 — Yeni bütçe 249.054.020 lira olarak kabul edildi. Celâl Bayar Belgraddan ay- rıldi. 17 — General Mariç Türkiyeye geldi. 18 — Elektrik şirketi devlete geçti. 19 — Atatürk Mersine hareket etti. 22 — Fransızların Hatayda tazyikleri Arttı, 27 — Mecliste Hatay için tezahüret ya- pildi. Atatürk İstanbula geldi. 31 — Hatayda örfi idare ilân edildi. Haziran 1 — Millet Meclisi Türk « Yunan pak- tını taşdik etti. 9 — Avrupada büyük muvaffaktyetler kazanan süvarilerimiz geldi, tezahüretla 29 — Münihte Hitler, Çemberlayn, Mussolini, Daladye toplandılar, bir an laşma yapıldı. 37 genç sübay donanma- maza iltihak etti. Birinciteşrin 1 — Almanya ile İngiltere arasında & bedi dostluk misakı imzalandı. Belediye intihabatı başladı. Memleketimizde pa- zarlıksız satışın tatbikine başlandı. — İlk Südet mıntakasının işgali tamamlandı. — 5 — Çek Cümhurreisi Beneş çekildi, Alman iktısad nazırı Funk Türkiyeye geldi. pildi, Tib kurultayı topladı. —— M 19 — Atatürkün sıhhi vaziyeti daha iyi bir devreye girdi. llhinımıtlçık.ıu. di. Kanton Japonların eline düştü. —— 22 — Atatürkün kriz devrosi zail oldu. Beneş Amerikaya gitti. Tandı. İkinciteşrin 1 — Atatürkün senelik nutku ile Mil- let Meclisi açıldı. Viyana köngresi Balsin! bitirdi. ğ a T — Ay tutuldu.” 8 — Atatürkün hastalığı “.""'!#F h..“'ı"’u,'m ,%— — Atatürkün sıhhati doğ a vahamete doğe 10 — Atatürk ölâti, y—nm—h;_'u?_u“w İl—î_dlnönüamhllnilı’— karşılandı. İsmet İnönü rahatsızlık ge- | Refik Saydam Dahiliye, Şükrü çirdi. 10 — BSuriyede Kont dö Martel istifa | dular, etti. 16 — Sabiha Gökçen Balkan turnesine 20 — Romanya kralı gayri resmi su- rette İstanbula geldi. Vekiller Heyeti A-| 18 — tatürkün riyasetinde fevkalâde bir top- | yük 21 — Milletler Cemiyetine Hatay işi |1t vatandaş öldü. — — için nota verdik. ; Hariciye, 13 — Bütün memleket matem 18 — Bütün dünya bizimle matem tutuyor, Beraber 14 — Mocliste hazin bir toplantı y Ziyaret ediyor, ee iyor, Paktı feshedik. — Yal K Hüııvnındiyım'.ı.' çede halk Büyük Ölü, : & , 29 — Cümhuriyetin 15 inci yılı kutlur — j 4
