28 Temmuz 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

W leri, prensipleri ötedenberi Doktor Funkun Beyanatı vesilesile Yazan: Muhittin Birgen B w sütunlarda arada sirada 4 söylediğimiz gibi, bugünkü Avrupa muharebesini, Cihan Har- mühim esaslara sahibdir. Bunun ne derece doğru olduğunu anlamak için Alman iktısad nazımnın dünkü gazetelerde intişar eden beyanatımı i dikkatle gözden geçirmek kâfidir. Nazır, Avrupa için büsbütün ye- ni olan bir iktsad sisteminden bahse diyor. Bu sistemin bütün ana çizgi i bütü Alman matbuatında bahsi geçmiş ve harbden evvelki Alman müba- # dele sisteminde muhtelif şekillerde tatbikatı görülmüş şeylerdir. Dok- tor Funkun beyanatındaki yenilik sisteme aid izahatta değil, burun bundan sonra Avrupada umumi bir sistem ve tam bir nizam olarak tat- bik edileceğinin ilân edilmesindedir. Bizzat bu sistemin Avrupa için © hayırlı olup olmıyacağı bahsi, vzn ir meseledir; bunun bugün burala münakaşasına mahal olamaz; çün- İİİ kü, halen sistemin harb şartları içindeki kaimdir. Onun bir sulh sistemi olup olamıyacağını da istikbal | gösterir: Bunun böyle olabilmesi için, ber den evvel, Almanyana harbi, eye karşı da kazanması icab Bu harbin uzun süreceğini ve aw Ü keri safhası battâ İngiliz adalarına karsı bitse bile, siyasi ve ikusadi Beki Romada bir Kapital, bir de onun az ilerisinde Ölüm Kayasi var. dı. Harbde ve sporda galib gelen için 'Kapitol'da şenlik yaparlardı, yenileni de Ölüm Kayasına götürerek uçu - rTuma starlardı. Niçin yendi ve neden yenildi, aranmazdı. Yalnız neticeye 'bakılırdı, insandır, bugün de otuz asır evvelki zihniyetle hareket eder; Onun işin galib gelmek şartile iste, diği neticeye varmasını temin bakı - mmdan istediği vasıtayı kullanması mübahtır, Kullandığı vasıtanın meş- ru olup olmadığının hesabını ancak zaman sorarlar. İktisadi mahfellerde nikbinlik artıyor seviyesini bularak 2475 kuruşa ka- dar çıkmış olan bir Türk altın Tem- jo başında 2255 kuruşa kadar ) düşmüştü. Bu düşüş bu ay içinde de muntazaman devam ederek dün 2070 kuruşa inmiş ve fakat bu fiat üzerinden de alıcı bulamamıştır. Buna mukubil devlet tahvilleri tedricen yükselmekte devam ettiği gibi bunlara olan rağbet te çoğal safhası kolay kolay hitemiyeceğini İÜ geçenlerde bu sütunlarda O yazmış- am. Doktor Funkun beyanatı vesi- İesile o zamanki neşriyatımı o hatır- İatabilirim. yanın — giristiği mücadele, yalnız Avrupada eskiden İrtikâb edilmiş bir takım haksızlık- M8 ların tamiri meselesi değildir. Ayni İM zamanda, Avrupada ve bütün dün- İİ yada uzunca bir tarih devrindenbe- İyi mevcud olan bir sistemin yıkıp lmasıdır ki bulunuyor. # Hattâ bu nokta, Almanyanın giriş- X tiği mücadelenin hedeflerinden bi- sidir, Bu hedefe varmak için İngiliz a- İ dasnın istilâsi dahi kâfi gelemez. Çünkü, yıkılacak olan sistemin mü- İ dofamsında birçok İngiliz müstem- İekeleri alikadar olduktan O barks, ÜN bizzat Amerika da büyük bir alâka İÜ sahibidir. Amerikanın büyük | ser- İİ maye kuvveti, kendi sistemini mü- İÜ dafan için en son imkânlara kadar İÜ elinden geleni yapacak ve Alman NE yanın Avrupada kurmak istediği sis- İİ temin muvaffak olmasına mümansat ” ii ve ne neticelere varacağım edecektir Hadisatın anl inkişaf edeceğini kestir» Mİ mek bizim pek nz olan malümatı- Mil imızın kifayet edebileceği bir iş de- M8 ğildir. Faket, şurası muhakkaktır ki 1 bulan- yılamaz, ME İagiliz adaları istilâ edil an bile harb neticelenmiş mücadele devam eder. En eski, en köhnelesmiz, en çü- İÜ yümüş hayat sistemlerinin bile yıkık iması, kolay ve az zamanda halledi- İebilir şeylerden değildir. Bir siste- in yıkılması ve bunun yerine bir diğerinin kurulman, askeri kudret- lerden ziyade zamanın ve siyasetin içidir. 4 sehiğtize Birgen e Bir hırsız tevkif edildi İİ Samatyada bir yazmahanenin ka- İİ pasını kırarak içeri giren ve 73 nded İİ yazma çalan Mehmed isminde biri, Mİ yakalanarak adliyeye verilmiştir. © Saçla, sorgu hâkimliğince sorgu ildil tevkif edik | ğ «Son Postan nın edebi tefrikası: 86 Nakleden Demek, bu namussuz berifin pen- çeleti arasında bulunuyordu. On- dan merhamet beklemek ise, ço- cukluktan başka bir şev değildi. Nasıl olmuştu da Mehpare ha- ramm bir komedi oynadığını, hastalığının sahte olduğunu an- İyamamıştı? Ne kadar çabuk 6- na kanmış, hizmetçinin yerine kendisi sokağa fırlamıştı? Şimdi, sonradan #onraya buna kızıyor- du amma © zamam başka türlü hareket etmesine imkân yoktu. Kendisine iyilikten başka bir şey* yapmamış olan bir kıza karşı bu kadının böyle adi bir manevra i ine ibtimal venlebilir mış ve alıcı artmıştır. Piyasada Er- gani ve mümasili tahvillerin abc olduğu halde satıcı yoktur. Alâkadarlar bu vaziyetin mem- leket o iktisadiyatında © nikbinliğin günden güne artmakta o olduğunun kat'i delili olduğunu tebarüz ettir- mektedirler. Deniz Karb Okulunu bitiren sübay'arımız dün bir müsamere verdiler Ba yıl Heybeliada Deniz Harb okulunu bitiren genç sübaylanmızın mektebden ayrılışları münasebetile dün Adadaki Yahriye okulunda bir müsamere verilmiştir. Güzide bir davetli kütlesinin hazır bulunduğu bu müsameteye saat 16 da İstiklâl marşile başlarmıs, bilâhare mekteb komutanı Zeki İşin bir nutuk söyle- miştir. Nutku Omüteakıb talebeler beden terbiyesi öğretmeni Tevfiğin idaresinde muhtelif spor hareketleri yapmıştır. Takdirle seytedilen #por gösteri- lerinden sonra davetliler o büfede izaz edikşişlerdir. i şı Ağa. Bir motosiklet bir otomobille çatpıştı Muzaffer isminde bizi idare etti. ği 208 sayılı motosikleti: Tophane den geçerken, şoför Enverin idare- #indeki 1528 sumaralı taksi otomo- bili ile karsılasmış ve şiddetli bır çarpışma olmustur. Müsademe, takside müşteri sfar öle bulunan Alinin basından yara- lanmasile neticelenmiş; suçlular ya- kalanmışlardır. Bir Yugoslav ticaret heyeti geldi Dünkü ekspresle şehrimize bii Yugoslav ticaret heyeti o gelmisti; Dr. D. Mihailoviçin reisliğinde ticar zet müdürü Cdpseviç, toprak ofisi müdürü Dr. Çiremeç ve (sekrete: Radojiveçten o müteşekkil o heyet, Ankaraya giderek, ticari temaslar ? Muazzez Tahsin Berkand ümid ışığı yandı. Taksinin şofö- züne kapıda beklemesini o söyle- #müşti, O halde hâlâ bekliyordu ve ilânihaye intizar etmesi kabil ola- mıyacağı cihetle, müşterisinin de oldeğunu anlamak üzere yukarı çıkacaktı... Bu düşünce kalbin. deki ümidi artırdı. — Rica ederim, sevgilim... Fakat Zeyneb, kendi düşünce- lerine o kadar gömülmüştü ki bu sözleri hayal meyal işitebildi. — Rica ederim, Oturunuz Zeyneb. vd — Ayakta durmağı tercih edi- yorum, — Ancak ben wizi oturmuş dönek ee ik bei Romanyaya yeniden 1000 ton i tiftik ve yapak ihraç edilecek Fiat mürakabe komisyonunun kararlarının tatbikatını kontrol ile mükellef mürakabe bürosunun kadrosu Mıntaka Ticaret Müdürü Avni Sakman ve Ticaret Vekâleti Umum Müdürü Cahid dün Ankaradan şeh- rimize gelmişlerdir. Mmmtaka Ticaret Müdürü Anka- radaki temasları etrafında şu ma- lâmatı vermiştir: — Mıntakaya tasllâk eden bazı meseleler hakkında izahat vermek ve icab eden talimstı almak üzere Ankaraya gitmiştim. Vekâlete izah ettiğim meeleler arasmda fiat mürakabe komisyonü- nun umumi mesaisi, komisyonda in- taç edilmiş ve tetkiki derdest bu- lunmuş işler vardı. Bu arada komisyonun son za manlarda mühim bir tetkik mevzu- unu teşkil etmiş olan owanifatura mevzuuna temas edilmişti İç Ticaret Umum Müdürü de Ve- Bir bekçi davacı iken suçlu olduğu anlaşıldı Tavukpazarında Said isminde biri mahalle bekçilerinden Sabit ile kavgaya tutuşmuş, hakaret (etmiş, neticede hâdise karakola ve oradan adliyeye intikal etmiştir. Fakat, As- liye 8 nci cezada yapılan duruşma sonunda Saidi sövdüğü ve dövdüğü anlaşılan bekçi, davacı iken suçlu mevkiine geçmiştir. Mahkeme, (Saidin O beraetine; bekçi Sabitin ise 20 gün müddetle hapsine ve 3 ay memuriyetten mah- tum kalmasına karar vermiş, ancak cezayı tecil etiniştir. ŞİLİ İSTER İNAN, İSTER Altin piyasası 71 lira 40 “kuruşa mdi. Bir arkadaş düşüşü mem. wniyetle kaydediyor, halkın vezi- yeti daha soğukkanlılıkla tedkike başladığımı gösterir, memsumiyete iz de iştirak edelim. Ancak elimize geçen bir İsviçre gazetesinden : anlıyoruz. ki, orada atın Erymeti muharebeden evvel. i piyasaya nazaran yüzde 40 a ka, dar ylikseldikten sonra nihayet son bugünlerde çıkacak kâlete aid muhtelif hususatın tetki- ki içim Ankaradan geldi. Romanyaya yapılacak ikinci parti ihracat Tiftik ve yapağı ihracat N İnin Romanyaya ihraç edeceği 1000 ton tiftik ve yapağın ikinci tevziat İlisteni Vekâletçe tasdik o edilmiştir. İhracat bu İisteye göre yapılacaktır. Fiat mürakabe bürosu kadrosu Fiat mürakabe bürosunun kadro- su bugünlerde Heyeti Vekileden çi- kacaktır. Kadroyu teşkil “ederken eski elemanlardan istifade etmekle beraber bu kadro bize vaziyetin i- cablarına ve ibtiyaçlaza göre yeni elemanlar alabilmek imkânlarını da veriyor. Büro komisyonun tetkik mevzuu: İns giren işlerle meşgul olacak ve © nun kararlarının tatbikatını kontrol edecektir.» Polise hakaret eden bir adam hapse mahküm edildi Polise hakaret suçundan hükkin- da verilmiş o mahkümiyet kararını daha bir hafta evvel ikmal ederek tahliye olunan İlhami isminde biri, yeniden hapishaneye o düşmüstür. Suçlu bu sefer de Beşiktaşta bir ga- zinoda zabıta memurlarına kargı. «— Hey, bana Beşiktaş Alkapor nu İlhami derler» diyerek, hakaret- te bulunmuştur. Adliyeye verilen suçlu, Sultanah- med 3 ne sulh cezada yapılan du- ruşması sonundâ | ay 8 gün müd- İdetle hapse mahküm. edilerek, der- İhal tevkif olunmuştur. a İNANMA! günlerde yüzde otuz beşe düşmüş. tür, ve 20 İsviçre frangı kıymetin. de bir alın şimdi en çok 27 franga; satılıp almmaktadır. Hesab bizde; de uyni olsaydı bir altın harbden; evvel 1200 kuruş olduğuna göre bu. ; gün en çok 1620 kuruş edecekti, ; halbuki 2140 kuruştur. i Biz bu müşahederiin üzerinde bir baylı'düşünmiye değeri olduğuna; inan:yoruz, fakat ey okuyucu sen: İSTER İNAN, İSTER İNANMA! Gözleri birbirine o mevdan o- kurcasına gazab ve hiddetle bir- birinin içine daldı. Gene kız tek- rar: — Ben ayakta durmağı tercihi ediyorum, dedi. Bu sözlere karsı Turhan hafif- çe omuz silktikten sonra: — O halde benim oturmaklı- #ıma müsaade eder misiniz? di- ye sordu. Canınızın istediğini yapabi- lirsiniz. Bu sözler genç adamı kamçı Yarıştı. #— Farşediniz ki benim canım, bemen şimdi sizi kucaklayıp şu geniş koltuğa oturtmak istiyor. Zeyneb, gözlerinden ateş fsş- kırarak elini kaldırdı. Bu basit harekette öyle âmirane bir tavır vardı ki Turhan hayretle olduğu yerde durdu. Genç kız, dudakla” rında ve sesinde, ağır bir hakaret ifadesile: —— Beni tuzağa düşürdünüz... dedi, Muvakkaten olsun sizin nü- # canımın istediğini yapmak kud - zetini haiz değilim. Binaenaleyh. sizin istediğinizi yapacağım: oi ihtiyar bir adım geriliyer verdi ve genç kiz, başı yukarıda, mağrur bir tavırla önünden ge - çip bir koltuğa oturdu. Orun bu mütebakkim hali erkeği öfke ve isyanla titretmiyti, Vaziyete ken- disi hâkimken bu parmak kadar kız, ne hak ve cesaretle kendi - sine emirler verebiliyor, bu e - #irlerini infaz ettirebiliyordu! Hiddetle yürüyerek onun karşı - sındaki koltuğa oturdu. — Böyle başbaşa olmak ne i- yi değil mi? Zeyneb cevab vermedi. O, su- alini tekrar ettiği halda gene ay- ni sikütln karşılaştığı için üçün - cü defa sordu: Almanyaya yapılacak ihracat Markın kıymeti harbden ev- velki kur üzerinden hesab edilecek Türk - Alman öcaret anlaşması müzakerelerinin teknik (sebebler dolayısile imzasının bir mijddet ge- cikmesi üzerine piyasada mark kıy- metinin yüksek fiatin hesab edil mek istenildiği şayiları yol almıştı. Bu şayinlar marka 60 ve hattâ i yüksek bir kıymet öylenmekte idi. Haber aldığımıza göre marka tesbit edilen kıymet harbden evvel ki Türk - Alman kliring mübadele indeki kiymeti üzerinden hesab e- dilerek kur 1,97 olarak tesbit edil miştir ki, bu vaziyet markın 50 ku- ruştan biraz noksan olarak hesab edileceğini göstermektedir. Alâkadarlar bunun gayet müsald ve tamamile lehimizde (olduğunu bildirmektedirler. İhraç maddeleri arasında evvel ce de yazdığımız gibi mühim mev- kii tütün işgal etmektedir ve mik- tan 7 milyon liralıktır. Bundan baş- ka | milyon liralık buğday, bir bu çuk milyon liralık arpa, bir milyon Urulık yağlı tohumlar, bir o buçuk milyon liralık üzüm, bir milyon İ- rahk incir, bir buçuk milyon Tiralik zeytinyağı, bir milyon liralık bfük, bir milyon lirik deri, 200 bin lire- ık pamuk, 300 bin hiralık prina va- ör, 300 bin liralık küşyemi ve 300 bin Kiralık nobud ve bakla ve bir miktar barsak ve maden vardır. Şehirde un buhranı yok Dün çıkan sabah gazetelerinden biri Toprak Mahsulleri Ofisi kâfi miktarda buğday vermediği için İs” tanbulda un buhranı baş gösterdi- ğini yazmaktadır. Keyfiyeti Toprak Mahsulleri Ofisinden ve Belediye. den tahkik ettik. Ofis piyasaya her- gün kâfi miktarda buğday oçıkar- makta, buğdaylar Belediyenin iste- diği evsafı muhafuza Bu gazetenin verdiği haber bakika- ilte taroamen mügayir bulunmakta” il dır. Cibali iskelesi sandalcılarından İsmail, sandalı ile Tophaneden Ci- baliye giderken, kaptan Mehmedin idaresindeki bir yük motörü birden- bire Üzerine gelmiş ve çarpışmış” lardır, Kaza, sandalın parçalanması ve sandalcının hafif yaralanmasile at latılmıştır. Suçla motör miştir. laşmaktan memnun olmadığımı da pekâlâ biliyorsunuz. İsterseniz bir defa daha tekrar edeyim. Lâkayd yörünmeğe çalışarak bakışlarını duvara çevirdi. Ayni dakikada, komşu sokaklardan ge len bir otomobil kornasinin sesi- ni duydu, Acaba onu buraya ge- tiren şoför mü sabırsızlanıyordu? Onun kalin sadasını ve ağır adım- larının merdivenleri tırmandığı - m duymak ne harikulâde bir sa- adet olurdu! Fakat maalesef kor- na #adasını mütsakib apartman - da bir gürültü işitilmedi ve Zey- neb Turhanın kesik kahkahalar - İn güldüğünü duyarak şiddetle başını çevirdi. Genç adamın göz lerinde ayni şayanı nefret zâfer ışığı parıldıyordu. Zeynebin ken- disine baktığını görünce şeytani bir tebessümle şu sözleri söyledi: — Görüyorsunuz ya, sevdi kadının en küçük işlerini, onu a- İâkadar eden en ufak hüdiseleri bile evvelinden keşfedip . lâzim gelen tedbirleri Mim ihmal kaptanı yakalan- | Sözün kısası Onlar ermiş Muradına. E. Ekrem Takı u, sözüm ona eğlence yer* lerinin tarife işi halloluna “ madı, gitti, Amma, biz, gazetecilet bunun böyle olacağın önceden kes” tirmiştik, Dediklerimiz, işte bir bir Şikıyor, daha da çıkacak. Evvelâ, lüks yerlerin tayininde İ #abet olmadı. Caz ve saz bulundu * Tan, varyete numaraları göstere müesseselere, hiç başka evsaf aran* madan, şipşak Tike damgası vurul “© du. Ve bu suretle, dalayereye mü * temayil bulunan patronlara, müşte * iyi boğmak için açık bir kapı bizar kıldı, Şimdi, bir çok eğlence yerleri, ber ye başvurarak, lükslüğe terlir lerini istida ediyorlarmış. Sebeb? Gayet basit. Bunlar da, mermle #9 ketin bazı yüksek artistlerini peyler © mişler, muhterem (İ) mişteril, nin bedi zevklerine hizmet edecek* lermiş. Bunun, tabiatile bir takım fe dakâzlıklar istilzam eylediği malörd imiş, Bundan dolayı, belediyenin t& limalname, yahud ki nizamnamesi de öyle emrettiğinden, | sınıflarının terfi icab edermiş. Rivayete bakılırsa, belediyemiz, iddiayı makul bulmuş ve gerçi si“. nıfların terfiine yanaşmamış ise de, tarifelerde tadilât o yapmayı kabul e yeleri kınık, örtüleri kirli, Ooçatalleri teneke, kadehlsri o kırılmaz cinsten işporla malı, garsonlar o müşteriye hizmet değil tecavüz edecekmiş gi * bi kabadayı tavırlı, patronu bıçkın, olan bilmem hangi bahçede, gece ya ise— yarım saat tenezzülen uğraya” cak olan bayan Havva, o yahud ki bay Abdullahın yüzü suyu pahasına, güpegündüz 50 kuruşa kahve içe - cek, dondurma yiyeceğiz. Ve: — Yahu! Bir filcan kahve yarım liraya olur mu? Dediğimiz vakit, kirli ceketli, mütecaviz tavırlı garson yüzümüze istihkarla bakip: — Burası kibar yer.. diyecek. Tas rifemiz belei işte bakın; orada asılı, Aşkolsun gatinocülara! Fski zar İman masallarında olduğu gibi: Om İlar erdi muradınal, E Elm öl İki hrsız hapse mahküm edildi Sirkecide gümrük sınbarl çalan Avni ve Süleyman isimlerin de iki hirsizin mubakemeleri tanahmed | nci sulh cezada dün ne" ticelenmistir. 10 ay 15 gün, Süleymanı 2 ay müd” mahküm eti Ten otomobilin şoförüne parasini verditerek onu savdım ve sizi hem masraftan hem de üzüntü - den kurtardım. | Zeyneb birdenbire | zemretini kaybederek nefessiz kaldı, Son ümidi de mahvolmuştu, Bir sa - niye için, bütün kuvvetinin yok, olduğunu, hemen orada hıçkıra hıçkıra ağlayıp feryad. edeceğini zannetti ve tırnaklarını eline ge - girerek dişlerini sıkb... Hayır Turhan onun ağladığını görmi * yecekti, teniş. Şu halde, masaları topal, sandal « eden tasdiklidir. Nah, kahvesi nohudlu, suyu halis musluk rısından sonra - —> da keyfi yerinde © ndan | külliyetli miktarda kahve ve çuval" Suk 3 eme, suçlulardan o Avniyi 4 ri Müstehzi ses, alçakça devam #5 ediyordu: — Bütün bu itina ve takayyüdle” time, size hoş görünmek için sar” fettiğim bütün gayretlere rağmen gene benimle beraber olmakta memnun kalmadığınızı söylemel zalimliğinde bulunuyorsunuz. Genç kızın gözlerinde gimsek çaktı. Hiddetle haykırdı: © — Size cevab vermeğe bile 16“ nezzül etmiyorum. ii