8 Ekim 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1

we X——'—'x && &© 5 ye” bör 5 Vd D İ :'âlî?ğami tarafından beş hücum ÂLKIN KULAĞI ALKIN DİLİ SonPosta ae (l — No. 3664 Yazı işleri telefonu : 20203 SALI 8 BİRİNCİTEŞRİN 1940 20203 İdare işleri telefonu : Fiatı S kuruş Romanya petrol mıntakasından bir görünüş Makineye verilirken ı_"!liltareye dün 450 Alman tayyaresi Ücu —xluh * (AA.)nı— tg!ntzi hava ve Wm*ı nezaretleri tebliği: b t&e" İ'Çok düşman tayyareleri Üzerine Sücum etmişlerdir. Lon - Ka © cem'an 460 kadar düş - ,?“Dumımr. Kuvvetli avcı ilolarımız düşmana karşı ve düşman filolarını bo- bi %lı îğ.mnl&ardu-. Bu hücumların ©€ düşman tayyareleri ::%v:âm“knsmn kadar ilerleme - ı h%a&k olmuşlar ve az miktar- St ye Atmışlardır, Ye kadar- gelen raporlar Müğ GN cenub ve ü şarkında müte - :î"&nğ:"m yıkıldığını birkaç — ölü %Olmuığîğmen zayiat —miktarının SÖste, muhtemel bulunduğu - '“ln%rmektedmer. Bu hücumlar|| | .“ünğun Castbourne, Douwre, -Kent 'hqmmd“ diğer bazı şehirlere ta- Yeti haiz hasar olmuştur. e,d_e'l sonra İngilterenin ce- 'Sine de iki hücum tevcih " g, Paporları henüz alınma - %'ı: üü N gelen malümata naza - ————- &7 Wa.remı.z kayıbdır. - / (AA) — İngiliz hava ve Wt nezareti tebliği: u%hücumıar hakkında bilâ- ( Taporlar İngilterenin ce- SADevamı 3 üncü saytada) —x;q:'“ ğ tayyaresi düşürülmüş- , Romanyaya Alman rivayetleri karşısınd ri kuvvetlerin yolda bildirilmektedir. ketine Romanyaya verilmiş o - lan garanti ile Rumen ordusu - nun tensiki gibi sebebler göste- rilmektedir. Fakat eğer haber doğru ve Romanyaya gelmekte olan Alman askeri kıt'aları e - hemmiyetli miktarlarda iseler o zaman gösterilen sebebler bi - rer bahaneden başka bir şey o- hakiki maksad ne olabilir? Ve bu münhasıran Romanyayı iş- gale matuf bir hareket olabilir mi? Yoksa bu hareketin altın- da daha uzak hedefli başka mak- sadlar var mıdır? Alman himaye siyasetini kabul ettikten sonra Almanyanın mah- za Romanyayı işgal maksadile büyük askeri göstermesi için Romanyada fev- kıtaatı yollandığı YAZAN —— Emekli general H. Emir Erkilet «Bon Posta, nin asker! muharriri A, Imanyadan Romanyaya gitmek üzere bazı aske- oldukları Büu yeni Alman askeri hare - amazlar. Bu halde bu yeni hareketten Romanya Alman rejimini ve harekâta lüzum (Devamı 3 üncü sayfada) 4A Japon Hariciye Nazırının beyanatı Nazır “ Üçüzlü pakt Japonyanın Avrupa harbine girmesi de- mek değildir ,, diyor Tekyo 7 (A.A.) — Yapılan bir valiler toplantısında Japonya hari- ciye rezim Matsuoka üçüzlü paktın aktedilmesinin Japonyanın Avru - pa harbine girmesi demek olmadı- ğını beyan etmiştir. Matsuoka sözlerine şu suretle de- vam etmiştir: — Amerika;-İngiltere-ve Avustralya arasında aktedilen tedafüi anlaş - manın Âmerika ile Kanada arasında aktedilen anlaşmanın benzeri ol - ması muhtemeldir. Hali hazırda cereyan eden cihan ihtilâli Japonya ile Sovyetlerin U; Romanyaya Alman kıtaatı gelmedi Bükreşte neşredilen resmi tebliğ, gelecek olan Alman askerleri- nin Romen ordusunu tanzime memur olduğunu söylüyor Bükreş, 8 (A.A.) — Rador a- jansı bildiüriyor: Yabancı matbuatın yaydığı asıl- sız şayialar hakkında şu cihet tasrih edilmektedir ki, Rumen ordusu fil- hakika, pek tabii olarak, Mihver or- dularını hakikt bir açık arkadaşlık iş birliğini arzu etmektedir. Bu he- defe varmak için, bilhassa Alman- yanın en iyi vâdleri mevcuddur. Tekmil techizatın tekâmül ettirilme- sine devam olunması pek tabiidir. Bu işin başarılmasında ise Rumen ordusu Alman endüstrisinin — fült yardımnıdan istifade edecektir. Bu mesele etrafında herhangi bir diğer şayia asılsızdır. Royter ajansına göre Londra, 8 (A.A.) — Royter bil- diriyor: Dün akşamki Londra gazeteleri, «petrol kuyularını sabotaja — karşı himaye için bir fırka kadar Alman askerinin Romanyaya gelmiş oldu- gu» hakkında, Amerikan membala- rından verilen sansasyonel haberleri büyük manşetler altında neşretmiş- lerdir. Ancak dün akşam üzeri Bükreşk ten gelen bir Royter telgrafı, hiçbir Alman 'kıt'ıasının henüz Romanya a- C) is-bulündüğ kat bu Alman kıt'alarının pek ya- kında gelmelerine intizar edildiğini, aksi halde bunların petrol kuyula- rını muhafazaya değil, fakat yeni- den tanzim edilecek olan Rumen ordusunun talim ve terbiyesine me- zakşarkta kavga etm değildir. , Japonya Change-Kai-Chek'e yar- dım eden her devlete muannidane karşı koymıya mecburdur, Japonya iki büyük mesele kar - şısında bulunmaktadır: | — Çok olan nüfusunu beslemelidir. 2 — İngiltere ve Amerikanınkin- den çok aşağıda olan servet sevi - yesini nasıl yükseltmelidir? Amerikanın hattı hareketi hak - kında da Matsuoka demiştir ki: (Devamı 3 üncü sayfada) nasıl Gürib bir (100 lira) Hikâyesi kiqa'“mw ' ; l&d"'v,u dda oturan İhsan adında Bdmat akşam, İstiklâl cadde - tasa A genç ve güzel bir ..“Jğu f:;d“f etmiştir. Bir müd - %ngk'd“l—u takib eden İhsan bir ü bi*likm Yanına sokularak ken 4 * da; te gezmelerini teklif et- çha yüz Tira verirsen senin- dlnı.. Bİezenmıı demiştir. d*llıılu arzusunu kabul eden Vem © kendisine istediği yüz aç l'dı:e beraberce gezmeğe hhi:“n'u'e“ bu dostluk esna- Yanında yürümekte o- n birdenbire kalaba - ortadan kaybolmuş- A ÇTi SFEL gFÇ i'ğ —- ,k"şınındı neye uğ - Yen İhsan, zabıtaya tihi h lirasını aldığını id - B kadının Vasiliki adın- 450 lise mezaunu genç mühendis olmak istiyor Müsabaka imtihanlarına Ankara lisesini birincilikle bitiren Ömer İnönü de iştirak etti İmtihandan bir intıba (Sağ Yüksek Mühendis mektebine bu| dünkü müsabaka imtihanlarına işti- sene almacak talebelerin müsabaka imtihi na dün başlanmıştır. İm- &450 kadar olgunluk imti- muvaffakiyetle — vermiş lise nu göğgiştir: Milli Şef îımet « sene Haziran devre -| dan 120 genç leyli meccani olarak köşede Ömer İnönü) rak etmiştir. Müsabaka imtihanlarına bugün de devam olunacak ve kazananların seçilmesine yarından itibaren baş - lın,ncakltır. İcest İ İanl iyi mur olduğ bildirmiştir, Bükreşte resmen tasrih edildiğine göre, Romanyaya talim kıt'aları gönderilmesi, Viyana sulh anlaşma- sı esnasında Almanya tarafından Romanyaya verilen garantinin nor- mal bir neticesidir. Öğrenildiğine göre, mühim bir Alman askeri rüc- lünün son zamanlarda Bükreşe yaptığı bir ziyaret neticesinde, Ru- men başkumandanlığı, Rumen or- dusunun Alman idaresi altında ye- niden tanzim olunmasını kabul et- miştir. Bu sabahki İngiliz gazeteleri, ay- ni zamanda, Rumen propaganda nezaretinin tebliğini de neşretmek- tedir. Berlin dün gece 4 saat 45 dakika bo_r%ndı Alman hava nezareti binası bombalandı Londra, 8 (A.A,) — Berlinde neşredilen bir tebliğe göre dün gece giliz tayyareleri Berlin üzerine dört saat 45 dakika süren bit akın yapmışlardır. A ieted Press re, İngiliz tayyareleri Berline birçok yüksek infilâklı ve yangın bombala- rı atmışlardır. Birçok binalar hasa- Ta uğramıştır. Alman hava nezareti binası üzerine de bombalar isabet etmiştir. Ayni ajansa göre, Berlinde iki büyük yangın müşahede edilmiştir. Berlinden kalın siyah duman sütun- ları çıkmakta idi. Alman tebliğine öre, birçok evler harab olmuştur. lü ve yaralıların sayısı pek çoktur. ı Leka Almanya, Libyaya henüz asker göndermedi Londra, 8 (A.A.) — Royter a- jansının Berneden aldığı haberlere göre, henüz Alman asker ve harb malzemesi Libyaya varamamıştır. Ancak, bazı Alman sübayları ile 8- İşTağbtle Hü Üniversitenin neşrettiği anlaşılmaz bir kilab etmiş değildir; özümün önünde bir kitab var. Bu kitabı bana genç bir dok- tor verdi. Genç doktor, bu kitabi ra- hat rahat okuyabilmekten ümidini kesmiş olduğu içindir ki onu bir kere de benim görmemi istemiştir. Kitab, «İstanbul Türk Üniversitesi Yayım - ları» ndandır. Sayısı 120 dir. Üstün- de Tıb Fakültesinin damgası da var. Kitabın ismi «İnsan Akciğer Vere- mine Giriş» tir. Müellifi profesör Dr. Behwartz'dır. Türkçeye çevireni de gene profesör Dr. M. Brel'dir. Eser, kâğıdın kıt ve pahalı, bütçemizin de ağır yükler altında bulunduğu devir- de en pahalı parlak kâğıd üzerine ba- sılmıştır. Eserin ilmi kıymeti hakkın- da söyliyebilecek mevkide değilim. Fakat, söyliyebilirim ki bu esere isti- naden, «türkçe veremine» aid bir te- ori tesis etmek kabildir, Meselâ, eserin â: sayfasından bir cümle alıyorum: «Ancak evvelâ «muvaffakiyet» Vil. lemin'in çıkardığı ve umumi kanaate mugayir olan neticelerin başta gelen en meşhur araştırıcılar — tarafından maruz kal d ibaret kaldı., Bu cümleyi anlamak ve ondan bir mâna çıkarabilmek için dil bahsinde hususi bir meleke sahibi olmak ve hiç olmazsa Avrupa dillerinden birini, bünye bakımından çok iyi tanımak Fakat bu eser bizzat türkçenin ağır bir verem devresi içinde bulunduğunu gösteren bir radyoğrafi vesikası kadar mühimdir YAZAN: MUHİTTİN BİRGEN lâzımdır. O zaman hayalen almanca. Eser Türkiyede verem bilgisine hizmet çünkü anlıyacak, hattâ okumıya tahammül edecek insan bulunacağını zannetmem bunu okuyup sını gözönüne getirmeğe çalışarak cümleyi şu şekle koyabilirsiniz: «Ancak, bidayette bütün «muvaf. fakiyet», Villemin'in, umumi kanâat. lere mugayir olarak çıkardığı netice. lerin en ileri gelen meşhur müdekkik. ler tarafından şiddetle hücuma uğra« masından ibaret kaldı.» İşte size ikinci bir cümle: «Wirehow batınının araştırıcıları akciğer veremi hakkındaki öğretim. lerini akciğer veremi «tohumununs cistidadının» veraset tarafından tâ- yin edilerek rüşeym dahilinde mev. cud olduğu suretindeki an'anevi ka- naate istinad ettirmişlerdir.» (S 11) Birinci cümlenin bünyesi bozuktur; bu ikinci cümlenin de kelimeleri; Es. kiden batın ve nesil kelimeleri ayni mânada kullanılırdı. Fakat, pek çok zamandanberi batın kelimesi orta - dan kalkmış, yerine nesil getirilmiş « tir. Nesil kelimesini bırakıp tekrar batın kelimesine gitmek bir irtica « dır. Fakat, bu bir şey değil, Bu cüm. lenin mânasını anlaşılmaz yapan ke. lime «öğretim, dir. Almanca hakkın. da ilmi bir bilgisi bulunmıyan hiğ kimse burada müellifin ne demek iİS. tediğini-anlıyamaz. Sebebini - izah. $ deyim: Almancada bir «Lehre» kelis mesi vardır ki «öğrenmek ve «öğret. mek» e dair olan bütün mefhumlarım cezri ile alâkadardır. Almanlar bu ke- limeyi bazan teori mukabili olarak d& kullanırlar. Mütercim sirf almanca. (Devamı 2 nci sayfada) İktısad Vekili yaptığı tetkik seyahatinin intıibalarını anlattı Bir müddettenberi Anadolunun muhtelif mıntakalarında bir tetkik seyahati yapmakta olan İktısad Ve- kili Hüsnü Çakır, dün, 14 de Ega, vapurile şehrimize gelmiş ve rıhtım- da vali ve belediye reisi Lütfi Kır - dar, vilâyet, parti ve belediye er - kânı ve Vekâletler ileri gelenleri ta- rafından karşılanım'ştır. Vekil bir müddet vapurda ;ali ile görüştük- ten sonra Sümerbankın İstanbul şu- besin : gitmiştir. İktisad Vekili bu - rada bir müddet meşgul olmuş, bu sırada kendilerini ziyaret eden bir 0-|muharıirimizi kabul ederek şu be - yanatta bulunmuştur: «— Seyahat ettiğim mıntakalar- da Vekâleti alâkadar eden işlerle meşgul olduğum gibi; halkla, ma - halli teşekküllerle ve hükümet adam larile mahalli işler hakkın?- konuş- mak, fırsatını butaum. — Bu suretle Turhaldaki antimuvan madenlerile şeker fabrikasından başlıyarak Mur- gul bakır — işletmesini, — Artvindeki Kuvarshanı bakır izabehanesini gez- dim. Hemen her tarafta vatandaşla- Hüsnü Çakır, gayri müsaid şartlara rağmen istihsal hacminin kömürde, şekerde, bakır- da olduğu gibi diğer bazı şubelerde de arttığını memnuniyetle kavydediyor Hüsnü Çakır nin faaliyetinden edindiğim intıba da iyidir. Bilhassa bugünün şartla - tında bu nevi faaliyetler rı daha çok çalışmak lüzumunu his- setmiş ve o yola koyulmuş buldum. Yakın zamanlara kadar eksiklik, sıkıntı uyandırmıyan seyler müteza- yid bir şiddetle kendisini hissettiren ihtiyaçlar haline gelmiş ve halk da bunları tatbik için gayretini arttır - mıştır. Bu medeni ve içtimai seviye yükselişinin sarih ve memnuniyeti $Stuko tipinde bombıtğım;n tayya- mucib bir ifadesidir. hbussai —Müksü : d0mx aS0 6 z ummsae ae Ö gayri d tesirler yapan bir ta- kım âmillerin mevcud olmasına rağ- men istihsalin hacmi, evsafı düşme- miş, bilâkis kömürde, şekerde ve bakırda olduğu gibi diğer bazı şu - belerde de artmıştır. Fabrikalarımızın ecnebi memle- ketlerden getirtmek ihtiyacında ol - dukları parçalardan bir kısmının a- telyelerimizin —velev pahalıya mılo_lıı yıPabüdiklerini memnu ZM üzerine © d. Y * ei zaaga F Tn —— nn ae