26 Kasım 1943 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

26 İkinciteşrin 5 Lr İY e SON POSTA BİR PİYES SELDEN I Nasıl Sahneye Konulur Pp K B ni Yazan: İ. Galip ARCAN *İ| sonrasının |(Znver Bey, malüm ve meşhur manzarası olan ( Ekzamili ) Bs Sa Coşi ihraç hareketini i yapmıştı Piyes çıkarmak» bir terimi- ar. Bu; bir piyes Ze dizi ak, bal m huzurunda temsile elverişli bir hale SE için lâzumgelen hazırlıklarda bulunmak demektir. minin ki bir temsil gecesi rahat ve inşa #htlâlinin yakı ei ilmi ke sir e a ari a eğici nl Ke ei 2 koltuğuna kurulup bir piyes te- ine dair, Gn * — lg iyim mi yer Lay a ann egr ml binici ve rsi tiyekde e ö See a vid ei ” sönreyizml, iu genç, İoıdu anı ee resmi bir ie — a bu sanatin sırları det, daha çeşitli ıztıraplara mahküm | dükçe, kabina sığamıyor. Bunda a 4 el lar anlamaz, lenler stem ri gemi mz olduğu anlaşılıyor. haksız değil,.. Tabiidir ki biz de onunİne Mahmut — Paşaya sü dme ir yelesi Fakat, 1938 denberi, meri bislerile mütehassisiz. Düşmanı, toprak) ettiler. Her har'iretinde son pe rim. Dim det e — di harb sebeplerinin yanı seri sal ez ları çektiğim içini, iz > ataş edeceğiz. İşte, tam buna iz Tek ordu kumardanlarına Şu pes, io here ye m devletin dünyanmi müstakbel manzara-| bir siradsi aramızda bir szlit sip .İbirer temirname er. seen ip yaya “m mesi $ına ait plânı mevcut. Bir toraftan da| Diye gizlice haberler gön. du. (Hükümet, milf emellere Bi gün bir parça hayat e b bir ii : : ED toplanıyor, harb sonrası| Enver Mi ve e Be 8 that: | çekilde sulh teşebbünle lk leleri etrafında hararetli Jar ut Şevket de, sahneye, ışığa çıkıncaya kadar t- 2. Galip Arcan bir pıyesMm nasi sanneye İğ kii anıatırren heyo, ME m e a yemin baar ileri ig ki Ye yatroyu terkip öden her unsurdan herİanlayıp canlandırabilecek olan artistle- zevk ve ölçü ile idare edilmesine Gik-İşar, dikkatimizi celbetmekiedir: Ylarb lar, ele bröğni pür el Ktp NR . li alarak vücuda ge-İri seçmektir. O, bunu yaparken hatır, kat edilir» ki şridike Mühim gözbürlek yi t0 bra MY; eökn NK, ALA ir. Eser, olgun, canlı bir halde halka| gönül ve kaprisle değil ancak senet-en Mizansen san'alı al Pe indlr, Mari ol ürk sinek e in de tün asker erkân e a kârlar -başta reji- dişestle b: t şefi son| Bu esciii sahneye konması İğ a ben İN Şonları, beyi meyen Adeta doğum acıları, yarat- | derece zeki, Mk MV e e e e > ir e gün m e Sar Sl yağ rene reiki ma ik çekerler, itidal sahibi ve sabırlı olmalıdır. (Mizansen bir memleketin umumi zevk pey deni kalmış devletlerin hudud- lili n din Yİ : paz AN” İsanın bu emirnamesi, en açık bir ei Onca şu noktayı belirteyim ki halkın | Mağrur değil, a ak. iâübal de-İve seviyesinin si) yen büy 2 GİRME a e hava yi ape ? ya |katt, Ancak şu var ki, o günlerde ot- (ki, üç saat içinde kâh gülerek, kâh ağ-İğii fakat mütevazi ve samimi, rejisör ve ve aktör Gemler ne'kadar doğ- rss ei ln beslenmesi, | birsizli unun hayat eseri göstermen, hertür. layarak, , parlanma kinder. E.A EMMEK, 18 imkân harleinde idi , rig ham madde ve Hihalht, ihracat mesele- e m mü) rilen kalarak, fakat herhalde bedii bir zevk Ele — tan arteri Getüinde bem ei eda del ferdin ve cemiyetin İyon öneki ölileniden e eğe nda |madiyen yağmurlar yağmıştı ve Ça- z hükümeti eri Ve yaa Şİ alel m eler emeği değil, h içinde seyrettiği bir piyes orta bir he- sevgi üyandırabilecek | hayatında da rün vu e İ sağla We ie üye. ei e çime di Kan selale niş “Gti iza) ş. |, Şüphesiz bunlar, bir dünya haxbinlal, | aaldzaşak Edimeyi istirdagalmıft Bu vaziyette orduyu harekete çarhından geçer. Fakat bu bizde. mahdır. yat asly yöre dedi mu» | Pitiminde ilk plânda halledilmesi gere- Pa geçirmek mümkün değildi. Düşman si- ka memleketlerde bir eser öyle bir, iki| Fejisör sanatinin eri, göreneğe, çü par vermek istediği e ymm büyük çapta meselelerdir. Ancak), çeçtzi halde daha hale ileri doğru perleri üzerine olan kıt'alar âyda sahneye konamaz. Öyle eserlerneğe fazla bağlı rotin'den ka-İmak istediği ruhu en sahih | Parb son. 2 ig e endişe VÖ-İYi ğun atamadık. ân umumiye manevra icrasına imkân göremiyecek, m ki “meselâ büyük klâsikler-İçan, ibda kudretine ve yeni bir surette Made ve temsil) inizi ren yalnız, elyasi ve - Iktisadi hödlseler, İkarşımnda, pek mahcup bir sil oldüşmanın kahir piyade ve mitralyöz n Gstünde uzun uzadıya ek içi er ie A Bİ kaldık. Bize cevap veriniz. lal Ateşleri altında eriyip gidecekti, barak etütleri ve montaj hazırlıkları daha yeniye doğru yürütebilee duamik pa (mizansen) da madeleri, iaşant malzemeleri doldü-) gara ne kadar devam edicek? Şimdi, Mahmut Şevket Paşa ile Ah- için b Ne Banat- | Bugünkü eni eri; eğip. yolan. At alani Br seval me ei A a bie açi erlüridecd e. ili man çal idir kârlar Bahis sevimli bir otorite tesisİyür elinde birer yardımcı unsurdur. Att gelince her şey halloup.| #yuk Ahmet Paşa, oldukça sinirli |hetçiları, - bin müşkülât #le- düşmana Ben, iş olan herkes bilir ki, | edebilmelidir. Fakat bu otorite bir kış-İ yatta aktör bile, Canlı bir elemen ola- bie m bir zat fikrinden vazgeçire- il sanat perileri e Ja ye değil, bir sanat hâkimiyeti rak Yalnız unutmayalım ki bütün ti.) Şüpbesiz hayır. yerink: Taşeli yl olaya isk: ver en zeyil w e ha-İolmahdır. Bir sanat yuvasına yaraşan! yatro san'atım ipek ve ima sa-) Harb sonrası dünyasının irili ufaklı mik bir lisan ile Enver Beye cevap ikimiyet dı dee aktör. pelerini, gine ir &; Si “ri adl bile- Ki) e hik içinde sözü dinlenen bir aEsbeğiye, erene a ye mm ve tedhirler alanlar bir noktayı unut O. Oğlum, Enver Beyi. Siz bir menşur'arkasından aksettirir. Ora-İbir babaya karşı lenen sıcak ĞUY-İç, ruhunun in iyen taşkınlık! io. muş gözliküyorlar, 20 da el saha- yiyet Ol, Br Bey, e rar ve m ede an Si da seşler musikileşir, vücutlar heykel-!gulardan aye rını, içinden nasıl doğarsa izhar ve va ir Harb sonrası, iktisadi buh- dar hürmetini kazanmışsınız. Ben sizin). AML yl düğüm leşir, sözler ve sükütlar şiir olur. Bundan dört sene evvel menileketi-| de etti. Devirler ve devrimler birbirini |yanlarn yanı sıra ir ahlâk buhranı yerinizde olsam, siyasi ve hattâ askeri) cam etmek mümkün değildir. Şu İm halde wi tiyatro eserinin sahneye konu mizi ziyarete yazı eş aktör çe takip ettikçe hayat ve medeniyetle be.| yaratacaktır. Bunu bütün dehçetile bi- — ln bir köşeye çeki-| e, aşmanı reiki erin. Yurken lim a &ör 7. Copeau rejisörden bahsederken raber sonradan çıkan eser, sahne, de-jrinel dünya harbinin sonunda görmüş Ji e erbabına burakar |” landı. Ve bunun için de Ei terkibi güzellik nizamı Ki r hu-İgöyle der: (Tiyatro san'alının esrarın |kçor, apk, kostüm. maske, yemi. ve , bulunuyoruz. İçtimai sahada katı ted me ar e le müdahale etmek | ora N in a deb e im bi DE) side ibirler alınmazsa, esasen Ancak, mer via çıkarırken iki nevi pri emre. ve önemli rölünü takdir edemez. Eseri dımcı olarak işe katıld. Fakat övle sağlamı olmayan ablfk cephesinde illn- lr lr fedakâr 2i dağ Biri: Ruhi, diğeri: m;ddi m me e a adam le katldı İki bugünün ti m bh el bir gedik açılacaktır. başına . Sakın bana yk 2w pilna yalprağı BTM bi eti dahs Uk okuyuşla| © (Devamı 7 an (enem 2 met nyfada) İyinin Sie "elamdan fazl sevdiğim san mürettep kolordu, bir bakımı kata ışmada ahenkli bir imtizaç v nüs olmahdır ki ort; kı e YAKA geek Mi bur oluyorum Daha doğrusu sizin, de.| ekânıharb elsi bulunduğu (10 uncu Huri kolordu rköy #bda' mahsulü olsün, Fakat madde da- ima ruhun hizmetkârı olm ie .. it Paşa 5 : mek istiyor rında karaya çıkarak Ye yer Şislrdin > emi vekile MEM miş olan düşman ordusunun gerisi Bir eserin sahneye konulması işinin Bey, Abuk — Almak Papanın icap ettirdiği bütün san'at çalışmaların- ertan Rİ gere ği Çaya, bu prn m ğin a e gibi yerinden fırladı. Abuk Ahmet kal. değil ii > ya mukabeleye hazırlandı. Fakat |gi, Enver ER bu fikirden vazgeçir- vardir. 0, br eserin Okuyucularıma cevaplarım (si'mmse enunca ora van Bİ in dt Paran mak sının geçtiği devri, mevzun erkânıharb binbaşılarından Mab-| edi, uslarının ilojisini tetkik ve tah- Sl mut da Li; Beticenin hoşa MW) eder, Ve “ piyesi temsil edecel Ankara A. A,ya: bir alacağın, anladı. eme > eder. İ sahnı e Aileniz arasında sizin ve bilhassa o-) un. M netice: Onun bütün bul yer Beyin koluna girncek, Abuk Her ib her perdenin dekor ve ei kesin olarak bu plânda'nun saydığı'yaşı ki iacaktır. İlimle abi vererek dönmesi ola-İmet Paşanın odasından çıkardı. elbise maketlerini al. Veya hazır- | tesbit eder. Hazırlar. Şimdi artık mü- Bunlardan biri, gitsin, onunla açık ola-|bilir. Bu olmadığı takdirde, kanuni yol-| odasına götürerek zuhur struesi muh. N lar. Lüzumlu siparişleri verir. Rejisör leme ie bulunan action Mmec-İrak konuşsun, bu konuşmada sizin ba-| dan hareket edip, ayrılmak vardır. / |temel olan bir hâdisenin önünü aldı. masası başında pi; hayat verecek ye meclis, perde perde, cünile, cümle, |ma anlattığınız tarzda 1939 yılından bu| (İstitrad olarak şu ciheti de olan bu muhtelif unsurların üslüp, ren- a elsi tanzim ve idare işi bas-lana kadar olan biteni bir kere tekrar-| -K. Çağlayana; hez Xd, Abul gi, biçimi hususunda dimaği bir faa-İjar. Aktörlerin vaziyetleri, aralarındaki 'lasın, ve haksız olduğu noktaları birer| Çare dedikilerinizden birinciye baş er Beyin lerini çektikle- iyet içinde çaüşırken bir taraftan da e ni eni dekora olan İbirer gözünün önüne koysun. Ve neti-| vurmayın, ikinciyi aklınıza bile getir bei dair bir takım rivayetler vardır. “ rol dağıtımi yapar. O, yanında çalişan İmi aksesilar. du-İ|ce olarak hareket battının bir erkeğeİmekle hata ediyorsunuz. Ep doğrusunu | Halbuki, muhalifler tarafından kasten kadin, erkek bütün sanatkârların omi- la veya kızlı söy- İyi racak tarzda olduğunu söyledik |niye düşünmediniz. çıkarılmış olan bu şaylalar, kfmilen zaç, karakter ve kabiliyetlerine datr Kayali ad tadlar AM RAE şey “plân|ten sonra,, Onun ceyabını alsın; O nel Memlekette mahkeme vardır. Kanun) yalandır.1 tam ve bitaraf bir fikre sahip olmahdir. |mucibince ve bike başlanır. Her here- geek vardır. müracaat o edersi- Onun gözönünde tutacağı ketin tabit “hakiki görünmesine, aziyette olduğuna göre müdafaa İniz. Mahkeme kararile sizin bu işinizİ (ız Bu zat, erkânıharbiye livahığın- Piyesteki şahıslarin karakterlerini asıl-| grupların güz! za vel imi GE in yiyeceği en şey olamaz. Fakatİde halledilir. dan tekaüt edilmiştir. Ve naklettiğimiz larına en yakın ve en güzel bir tarzda figüranların hareket ve yasavıslarının nihayet belki bir diyeceği vardır. Din- TEYZE Şale dn bize aynen not etirmisti, tebessüm belirdi. Parlak tüylü GERİ mek tslihsiziiğinde bulunanlar — acaba in onu burada buldum, Yabancı ol- : suda yıkanıyorlardı. Arada bir ne söyliyeceklerdi?. Gugumu anlayınca besimle konuşmağa 'oli suya dalınca yalnız suyun üstünde 5 2 Btrafna koray or. Bigi başladı. O da bir ise iin zen kuyruğu görünüyordu. Çocuklar, 'zel manzara bir gün bir harabe e hazin atıyordu. hayvanların. etrafında dönerierken an- gelecek a hatırasında silinmez bir! cıklı bir hikâye Hizm yedi Kızdı diyemem! klından zoru neler, sıralara oturmuş onlar, seyredi. (iz bıraksın istiyordu. İetmek elden gelmediği için insan daha'olan bir insanın karşısında imiş gibi yorlardı. Bu sakin güzellik ruhuna da biraz fazla üzülüyor. Ben de çok mütessir ir Şurada burada yorgun yüzü bir ka. sükün vermişti, Saatine baklı, © Daba'cidum. iş dının bir sıraya oturup kitap okuduğu Vakit vardı. Nefis ve ılik bir Pazar gür) — Ne istediğini bilen Çalışkan işçilerin parasiz kaldıklarını. sini şişirmekten, başka me işe yaramış. | görülüyordu. müydü!.. Uzaktan City'nin uğultusu du- |kadına benziyor... Meri Söcukları açlıktan ölürken çaresizlik i-)tı2. Lokantalarda, gece klüplerinde...| sonbahar yaklaştığı halde ağaçlar |YUluYOTdU ve bu İnsanın Uslade çok |Kendisni kurtaracağına emin çinde el kavuşturmaktan başka bir şey Otomobil fabrikalarında.. para (seller), |, yapraklarını Gökmemişler. garip bir tesir bırakıyordu. Sanki bi | — Bana bir sigara verir man omuzlarını kaldırdı. yapamadıklarını görmüştü. gibi akarken... am e sürü dde in-İ yeni bezenmiş tarbiat insa -| KAPIN m ae me m Mer — Anneniz benim hakkında Rogere Aç, maka insanların yeşili, korkunçlsan açlıktan ve sefal Siüyordu. “| e neye veriyordu. gehrin ortasındaki (207! bekliyormuş gibi aluyordünüz. — Hiçbir şeyi... gey söylemedi mi?,., yüzlerini görmüştür. Yarın da bugünkü| Ciddiyet ayıp!.. Yüze gülünç ol- Birden KN Dora ağ vi siraya | Halindeki perisi genç kızın göz) — Evet, o da isminizi not ett, Endi- kadar ümitsiz olacaklarını bilen fnsan-/ym rmuş, yanındaki e kaçmamıştı. ge edilecek bir şey olmadığın, söyledi. ların ruhunu kaplayan elem ve iztirabı! Gevezelik zekâ... Arsızlık espri yeri-|” yordu. kul haa ein bir ir gey mi olâu?. Glye sordu. Yor-| Misi bir tecrit kampına göndermek bir 'esurların .pısnıklaştığını, İne Bezmi. 3 beyi İla vr. a EÖ- seyler anlatıyordu. Dora da anladığını gn 5 gürmyarn vus- Damuslularin alçak .. doğrularin ri-| İşte. in İngiltereye verdiği he-|2üpde 18 ırıyordu. göste a Jstiyo, Mi gibi orasıra ba- , çok yakâr olduklarını görmüştü,.. diyeler ei; om Yü one SA öy Beha bUTA- İn, eğiyordu. Jim onlara yaşça Ses e yayı Ae sefil kanların, karınları tok) Mes'uliyetleri üzerinden atan bir ki- da dolaşmışlar. Lady Teazlo, Joseph ni şi ğe hüzünle gördü. İmiyeceğimi demek ietiyorum.. Hepel 0- olanlara duydukları ki ve mef-|bar sıtifi, şimdiye kadar inanğığı ve | Surfoce'un iltifatlı sözlerini burada ÖİN-İyyora 6 kadar dalmıştı ki Siri ömer İrade idi. “e acıklı bir sanne İdi. Bir reti görmüştü. taptığı şeyleri inkâr eden bir orta şı |JeMisti. daki kadın“ genç adamım mi bilseniz! Fazlletin can , mıf, aç, sefil ve kalbi kinle dolu bir) Cedleri olan Hendersonlar, mevsim İ-|tığını m birden sustu, Dora Genç kız bee bir tavırla: #eref veren şeylerin, namus, şeref, sa-İamele sinıfi!,. in Londraya geldikleri zaman Pero-İyinden . Yüzü Japkumızl ei — Neden?... duğunu biliyorsunuz! t, doğruluk gibi en yüksek Galipler de e Meli kadar li başları, üzerleri işlenmiş. ceketle- | gildi. — Düşüncelerimi anlıyamıyor o Be-|: Bu sözleri maksadını anlatucak ka- letlerin alçak bir zümrenin oayakları/zerarlı çıkmışlardı. ad ne |rile, saçları pudralı, şık elbiseli eşlerini| . Goo! Jim!,.. Sizi deha beklemi-İnim bu hareketimi âdi buluyor ve ben-İdar açıktı. Dora elile müphem » ie altında çiğnendiğini görmüştü. düşünürlerse erek diş şılaşaca- | Kollarına takarak kibar âlemile burada | yordum. Böyle e karşımda İden utanıyor. ret yaptı. Bu işaretin manasını Baçma?.. Mantıksız bir dövüştü but.İğı şeyler, e ıztırap, a hi ye zarafet yarışına çıkarlardı, Bu sakin| görünce gayri ihtiyari sıçradım. Dora bir şey söylemedi. Yüzünde hu- pia iin uzattı. Mi nir vam 5 Haris, aç lansız kimselerin İse olsun Jim inan: a sadık kalaca-|ve güzel yeri, baların yakıp yıka-| Yabancı kadın genç adama soğuk İşunet vardı. O ses i Gkardığı bir harbdi. Bina yele şi ” İcağını düşünmek Jimin kalbini welat: İyir nazar fırlattı, Sonra Doraya başile); Jim devam etti: mi Eğ Mağtöbiyetin eczası, mitvonlarca in-| Farkın: havuzun — yanına |yordu. bir Selâm vererek oradan uzaklaştı. — Sakın onun hakkında yanlış bir) Yanlarından geçen bir adam onlara #anın sefalete düşmesile #denivordu. o (kadar Mi rl bee PE Çimen Be neşim Londranın cazibesin! oanla-| Jim genç kızın yanma emiş İhilktim vermeyiniz!,.. Yaşlı bir adam-İmüsamahakâr bir nazar fırlatarnir du Zafer insanlara ne kazandırıyordu?. |lerin “üstünde iki rak yü. mak için onu harbden evvei görmek m m bu kadın?... diye ör... Kendine mahsus görüşleri var ..İdaklarında bir tebessümle uzak Yalnız birkaç fırsat düşkününün kese-İrüiyem pelikamtarı in Mar bir )lâzımdı, derlerdi. Bir ikinci harbi gör- de bilmiyorum... 'Arkası var)