2 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

m—— 2-9-088 TAN Gündelik gazete | Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde, fikirde, herşeyde temiz, dürüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmaya çalışmaktır. Günün meseleleri İnsanca harp ispanyada kanlı snıf kavgası Av. Fopanın büyük burjuva devlet adam- | | “ Hakikat > arslarları ve Ogüst mabedi larını insafa getirdi, Vatandaşların hiribirini boğması onların yumuşak Ylreklerini eritti. Bu kanlı manzara onlarm merhametlerine dokundu. Aman, dediler harp olur ama, bu derece insafstzen katliğm yaprlır m? Şunun, önüne geçelim. Derhal Avrupa diplematları faali- Yete geçtiler. İki tarafa da, yani hem İspanya hiikümet kuvvetlerine, hem âsi kumandanlarına harpte biraz da- İn İnsanca hareket etmelerini tavsi- yeye karar verdiler. Gürel sma, bu yumuşak yürekli İmsanlıkları bu derece kuvvetli, Iyi kağhli diplomatlar Habeş harbi olur. kem neredeydiler? Neye « vakit si- Miheri bir millete karşı zehirli gezle büleem etmenin insanlıkla barışamı - yarağını anlatmaya teşebbis etme - Aler? ... Zehirfi gazle harp lapasyollara insanca — harhefmeği tnvsiye eden Avrupa devletleri dün - Yanım şimdiye kadar. mislini görme. diği harp silâhları hazırlıyorlar. Zehirti gazler, saatte 350 kilomet- Te giden bomba tayyareleri, bir şehri hir anda tahrip edecek müthiş bom- halar, hastalık ve mikrop vayam gaz. ler hap, İnsanea harp istiyen makina medeniyetinin bulduğu harp silâhin - dir. ' Bütün dümya miinevverleri, yeni bir harbin garp medeniyetini silip #üpüreceğini, imsanlığı birkaç (asr Keriye atacağını söylemekte mütte- fiktirler, Rütün medeni dünya inmafar, - km Kai Me vekt g GMMŞAAİ ken, akıl ver meğe ve insaf tavsiye etmeğe kalk- Dıs insana biraz gülünç görünüyor. ... Ankara ve İstanbul Zaferimizi temsil eden heykel ve #bideleri ecnebiler yaptılar. İstiklâl harbinin filmini senebiler tevirdiler, Türkiye inkılâbınm ideolojisini an- İstan en iyi kitabı bir Musevi vatan. daşımız yazdı, Buzlün bu sayfada oküduğunuz An- kara ve İstanbul hakkındaki yazıyı İn bir Ros muhazriri yazmıştır. Şim- “iye kadar Ankara ile İstanbul ara. #mdaki saddiyeti bu kadar kuvvetle belirten bir Türk muharririnin yam. #mı okudunuz mu? Birim ediplerimiz e Parisi, Ber - İvi ve Viyanayı yarıyorlar. Sasıla - *ak şeydir ama, ne yapalım ki he bir hakikattir. Yakılan kitaplar İnsanlar bütüm devirlerde büylik karşı müsamahası ve in. *afsım olmuşlar, dehalarm İnsaniyete hediye ettikleri büyük abideleri yık. Mağa çalışmışlardır. Fakat fikir, nekadar ezilirse esil- *İn, nekadar tazyik görürse görsün, Mutlaka galebe çalmış ve ayak isti. de kalmıştır. Bir Amerikalı kadm muharrir ta Ski Yunanistandan buğüne kadar ların yaktıkları, yasak ettikleri, ımı günah saydıkları kitapla. İm bir Histesini yapmış Fikre kar. N Yapılan manasız ve neticesiz zl Mü anlamak için — bu kitabı okumak #trektir, Faki Yunanistanda Homer'in İlya- ve Odyse'sini yasak etmişler. Dantenin devirleri aşan “İlâhi Ko "si asırlaren menedilmiş. Bitim büyük filozof ve âlimlerin rleri zaman zaman ya yakılmış, Ya yanak edilmiş « İnsanlar biiylik güneşlere faham - »demiyorlar, Büyük hakikatler kamastırıyor, O vakit gözleri. Nİ bu güneşe alıştıraönklarına, güne- Soya patmağa çalışmayı tercih edi - Tarihte fikir kavgası, hep bu ka ta aydınlığın earpısmasıdır. İ yata sarılıyorlar, TAN izim yaram Oradamısınız diye baktım da! harabeleri birer çizgi, birer teferruat gibi yeni şehrin yüzünü daha bariz gösteriyor ,, | | | nkaraya yaklaşıyor - A duk. Çorak boz ha- İmızlı toprak lokometifin te jkerlekleri altına seriliyor. Deve postu renginde dağlar isteksiz açılarak demiryolu- na yer veriyorlar. Ayna gibi temiz ve berrak he | veda kursun! yeğilimtrak bu» İ tit, girmente fabrikasınm tos ve du- İmanı yükseliyor. Nihayet ince yol - larla çizilmiş tepede Gazi Çifviği parkiyle Nümune Ziraat ve-Köy çift- İğ ey tiye rasrmın önümde rie'at ot. zmn > ..r medi , * O min için munlasam gıralan- miş yeşil akasyaların karşı #mda gayri ihtiyari hürmet düy- maktasınız. Çimento fabrikasının üstündeki duman bulutu sizi müte- assis ediyor. Yavaş yavaş servile. rin mezarlık yeşilliği, Üskilir kah. ristanımın mersinleri ve Boğasicinin mermer yalıları hafizanızian silin. miye başlıyor. Istanbul” u Ankaradan aY'“an an- cak on beş saatlik yoldur. Fakat ne kadar bilyük değişiklik! Nerede göz yaşları döktüren muhteşem selen. lıklar, asrınm binleree defa bahse- dilmiş İstanbul (o köpekleri, dönen devrişleri ile paşaların o gözdelerini İlğfal eden parisk ataşe militerinin hikâyelerini saklıyan “tarihin kıy | metli mermerile sevimli mezarlığı? F akat bir yoleu ancak Anka- ranim merhametsiz günesi- inin altımda bir iki ay geğiriizten ve İ köyu toz bulutları kaldıran rüzgâr! yedikten sonra çiftliğin genç koru- larla Kara ve Marmara denizi deni- len iki havuzun, kıymetini takdir © debilecektir. Hakiki Kara ve Mar-| İmara denizinden milyonizrea defa küçük olup Ankaranm yeğâne parkı olan Gazi ciftlik parkında harita- nın büyütülmüş krokisi gibi yerleş- miş duruyor, i Hâşmetli ve güzeldir Ankaranm manzarası. Genç Akasyaların kök- leri fakir, susuz. Anşdolu toprağına nüfuz ederek bütün metavetile ha- Baharın ilk cige- ği Akasyanm ağır pembe küpeleri Istanbulun bütüm servi ile defne a- SJİSTANBUL EE i Rus muharriri 1. | NİKULİ'nin Rus | ça eserinden ter - i İ cüme, edilmistir. | “> vanpsilik, bahçivsnerrli Sitapelik ve ziraat makinelerinin ta yiratha- mewni görmektedir. Bunlar; halkm istirahat ve gezinti mahalli olan ge- nel parkın yakınmdadır. Bir reybi ve sark romanları oku: yucumu benim bu öğretici baslangi- cımı belki de tenkit ederek, Halici- oğlumun firuzi suları kesen kayık- ları, Eyübün kar gibi keysz güver- cinleri le Asyanm tatlı suları, mü- epsinler ve yaşmaklardan — parlıyan baygın gözler bahsini beklemekte» dir. Bunlar esasen 17, bazı seyler de 9 — 10 yil evvel eski Türkiyeden is- ye verirkon şark o amatörlerinin nazar. Marin okgamakta o idi. İşte Ankara. nım veni merkezine (yaklaşıyoruz. Ayna berraklığile patlavan havada Stersoskop vuzuhile radyo İstasyo- unun direkleri o görünüyor, Jatan- bul'da m eler. * Ankarada radyo istasyonunun * direkleri. İşi» birinci #ıddiyet, eski İstanbul'a © birinci tihfaf ve yalnız Istanbul'a değil, Ro- | Okuyucu mekt ma ve Timurlenk askerleririn dağm tepesinde yaptıkları hisar, kulelere, surlara ve bütün oski Ankaraya karşı bir istihfaf, ukara, veni. Türkiyenin tarihi demektir. Ru sehrin Bitit, Yunan ve Roma devirlerine sit kadim mazisi bu şehre sit ve bizi en az. ilgiliyen bir mevzudur, Hitit aslanları, Oğüst mabedi harabeleri, eski Türk şehrinin taşrelı meydanlı- Zındaki Ogüstün sütunu, bunlar hepsi birer tipik bir çizgi, bir tefer- rüat gibi yeni şehrin yüzünü deha bariz bir şekilde gösterm; <' idir. Seyyahlar âdetleri olduğu ( veçhile otomatik bir şekilde "Türkiyede rs. Mim çekmek üzere tesbit edilmiş seyleri, yani harabe ile mezarlıkları ve minareleri cekerler. Fakat resim çekerken © minarenin © arkasından asri bir apartmanın £ besinci katın hizasında “Bertilr mektebi” nin lâv. hasşnı, Hitit aslanım mermer kafa- smda molesikletçinin o kaskın gö rürler, Motosiklet aslanın gövdesi- M Yyazlanmış, sahibi de Romalıların ördükleri duvamn dibinde otura- A rak Halk Fırkası'nın “Uluğ zaze- tesini okumaktadır. nkaradan, derken, bü böl Erin bir taşra idare merkesi ve velinin ikametgâhı bulunduğu ol- dukça yakın maziden bahsetmiyo- ruz. Vilâyetin eski binesi, Rut vilâ- yet binalarına benzer ve sa iki eski ile yeni Ankaranın arasmdaki teza- dm. barizliğini göstermek istermiş gibidir. ürk cümhuriyetinin merke zi olan yeni Ankara, eskisi- nİ hemen hemen hafızamızda silmiş gibi oldu. Birim O nasarim''da, genç cümburiyetin merkeri o manleketin ortasında, savaşlar, mahrimiyet ye tabiatle mücadele suretile tecrübe görmüş ulusun arasında olması ta- bildir. R Müstakil cümhuriyetin © merkezi günün birinde çağrılmıvan misafir gibi ecnebi kruvazörlerinin demir a- tabileceği | boğazlardan. Sevr paktı mucibince İstanbula pek yaklaşmış hudutlardan ve Istanbul'un o eski neslinin fazla düşkün ecnebi ve koz- mopolit siyasi tesirinden uzak bu- hanmalıdır. upları Kibrit kutularına bandrol konulmalı Çarşıkapıda tramvay caddesinde 44 numaralı dükkânda Salâkaddin Altmkanat diyor “— Çarşikapıda yeni bir dükkün açtım. Burada tütün, sigara, <ibrir. İ gazete 78 saire satıyorum. Son gün- işde kibritler nöksan çıkmaya baş- tadı, Bu yüzden müşterilerimize kar şı hem fens bir zan altımda kalıyor. hem de İtham ediliyoruz. Bunun ö- nüne geçilmelidir.” Okuyucumuzun şikâyeti yerinde » dir. Hakikaten noksan kibrit kutu » İlarının piyasada görülüşü hepimizi | sinirlendirmektedir. Bu gihi uygun- I suzlukları ortadan kaldırmak için, $ en pratik care, kibrit kutularına bir iliği tarifinde sönlü tf -| kâğıt sarmak, yahut açıla ilcek ta- silât vermemin sebebi, Türk! raflarına bandrol, tırma, bahçivanlarmın aâzimkâr O çalısma! Sr al le Ankaranın iklim ve toprağına | galip gelmelerine hayran olmam-| dandır. Çiftçi burada siraatgiliğin | en mükemmel usulleri nümune hay. h ğaçlarmdan “fazla Anadolu halkının gözünü sevindirmektedir. Masrafa dayanamıyorum Samsunda Suluhanda misafir Ta- lât Aenn yazıyor: “— Eski Samsun evtam midürü. İm. Memuriyetim 928 de lüğvedil - idi. O zaman almadığım cevami istih- dam kararını istemek için Samsuna geldim. Adliye encümeni baskanir - Iğına müracaat ettim. o Pakat henüz imetice slamadım, Masrafa dayana - mıyorum. İşsizim.” Cevazı istihdam kararı istediğini- #e bakılırsa, işiniz bir parça daha sürebilir, Resmi formalitenin ikmali için bekliyeceğiniz günler, sizin de menfaatiniz icabıdır, Kaldı ki siz, 928 de alacağımız bir kararı bugüne kadar aramamış bulunuyorsunuz. Bağların korunmadığınd şikâyet ediliyor Adanadan $, T, imzasile yazılı - yor “— Bağlardaki bekçi teşkilâtı nok sandır. Bilhassa, bekçilik edenler, vazifelerinin adamları değildir. Bağ- İerirkia. geçiniyorum. Korucuların hiç değilse sağa solu bir parça farla dik. kat etmelerini istiyorum.” Variyeti bir defa da mahallin ida- re Âmirlerine anlatmanız ve hattâ i- cap ederse, bir istida ile müraenati - İlan adam ne yapacak? İde onun için bunu ortadan yok et - ŞUNUN Bizim plânımız çalınırsa Gazetelerde okudum. Sof yanın plânı çalınmış: Sofvanm plânmı ça- Sofya gibi bir şehir mi insa edecek? Hayır, maksat muziplik. Belki bu önemli hırsız, bir tek adama Sofyanm plâ - nmın yaptırılmasına & sinirlenmiştir meği düşünmüştür, İstanbul belediyesine halissne tav- siye ederim. İstanbulun imar plânı gifte kilit altında ayrı bir kasada saklasm.Eh, ne olur ne olmaz, açık gözler çoktur, belki çalmak ist Sonra yeni baştan plânsiz kalırız. O zaman ; halimiz nice olur? Bebek Negüs! Bebek sergisinde re; racsat edilmiş, ve zaval rada da ikinciliği kazanmıs. Hadi Uluslar Kurumunda kaybet- mişti, Fakat burada meden İkinci oldu? Amma diyeceksiniz ki hakiki Negüs bebek ,oyuncak olup köşede kaldıktan sonra bebek sergisinde İ- kinciliğe de düşmüş çok mu? Habeş faciası filmi Negüs, milletlerin kendi hakkm » da vereceği hllkmü beklediğini söv- lemişti. Negüsün İnce zekâsr millet- lerin Habeşistan hakkında verdik » leri hükmü anlamamazlıktan gelme- sine müsaitti, Sonra Habegistana döneceğini bil. İ dirdi. Şimdi de öğreniyoruz ki bir propaganda filmi yapacakmıs, İş İ demek artık senaryoya dözüldü, Ha- İ beş faciası filme almiyor, Bu filmin kahramânları arasında Milletler O: mivetini de görmek mümkün olabilir mi dersiniz? Tayfun ve insan Korenin cenubunda bir tayfun olmuş. 1350 kisi ölmüş, Habeş har hinde de aşağı yukarı resmi Italyan istatistiklerine nazaran 1350 İtalyan ölmüştü. Demek âlatı semaviye ile | âfatr insaniye arasında bir fark kal- madı. Hattâ İsilanveğ: herbindev olduğu Bibi ifisanlâr tabiâtin belâlarin bile i geçtiler. Tuabiata karşı bu tefavvuk doğrusu insanlarm nekadar ilerle » diklerini gösterir?, Dünkü kaza Bir çocuk tramvay altında ezildi Dün Maçkada bir tramvay, kilelik bir kız çocuğunu çiğnemiştir. Hâ- dise söyle olmuştu 137 numaralı vatman Nurinin ida- reşindeki Maçka » Beyazıt | birinci mevki tramvay arabası, Nişantaşı kız ortamektebinin önünde, soldan geçen bir otomobilin arkasından bir denbire çıkan Gönül adında 3 - 4 yaş larında bir çocuğa çarpmış, teker - lekler arasında kalan 1, barsak İlarındarı ve vücudünün muhtelif yerle rinden ağır surette yaratanmıstır. Ço cuk, Nişantaşı Amerikan hastanesi- ne kaldırılmıştır. Hayati ümütsizdir. Vatman Nüri yakalanmıştır. Şehir plânları | Belediye, yapı ve yollar kanunu / mucibince her şehir belediyesinin 9 - ranm İktisadi ve içtimai Vaziyetine göre şehrin müstakbel bir plânı bs zırlatması ve bundan sonraki imar şeklini tesbit etmesi lâzımdır. Ekseri belediyeler kanunun vazettiği bu esa sa uyarak müstakbel imar pl nı hazırlatmıslar ve Dahilive Vekâ letine göndermişlerdir. Yalnız barı niz daha muvafiktır. Her halde be- | şehirler henüz | hazırlıklarını ikmal #mız koruyacak tedbirler alınacak «etmemişlerdir. Bunlar da ikmal edi- tar. İlinece bütün Türkiye şehirlerinin i- : İmar ve genişleme hareketinin müs - Bir okuyucuya cevap | takbel şekli malüm olacak ve bun Tıp Fakültesinden. N. Güvenç'e:. | dan sonra plânlı bir şekilde ilerlene - “Gazetemizde çıkmış olan tefrika- | cektir. lar henüz kitap haline getirilmemiş | smmm tir. Kitap halinde neşredilinee ga- zetemizde ayrıca ilân edilecektir, Bir okuyucunun temennisi Istanbul postahanesinde giden da- | Mesut imzasile: “— Geçenlerde gripin almak için bir eczahaneye girdim. Nöbetim var dı. Ayakta duracak halde değildim, İlâci aldım. Bir Nra verdim. Kasiyer kadın liranın üzerini veriyordu. Ee. zahane sahibi işe müdahale etti, E. İlimden ilaç paketini aldı. Para boza- İmayız diyerek lirayı geri verdi. Şu | vaziyete ne dersiniz?” Cidden acınacak bir hal.. Bir has- iresi şehir ciheti memhüru Hasan | ta eczahikneden İlâç isler ve buna mu | kabil verilen para bozulurken, yapı» lan bu muamele, yalnız sizin değil, herkesin, hepimizin içini sızletır, Fa | kat bir hâdise karşısında herkes av- ni hissi duymaz ki... Size bu uygun- suz muameleyi yapan ti artık uğramamanız doğru rethaneye olur.”