30 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

— mo. TAN Dün Mecliste Geçen Müzakereler Kamutay, Milli Ziraat Sörüşülürken Birçok Münakaşalar Oldu çe #ebeplerini sordu: ö. t mi çok kuvvetli, yok. e İmha edemiyoruz?,, bu Vekilimiz B. Muhlis Erkmen Salma ya etraflı cevap verdi. Hamdi Bende, bi mücadele memurunun de âletlerini 18 gün bahçesinde lg ÜR, 18 gül sonra bir amele alar aldırdığını söyledi, esra Gevher, Ahmet İhsan Tokgöze den e VEFĞİ. Mücacele işinin herşey. a, a bir devlet meselesi olduğu. evle Sühiplerinin mücadelelerini İni çe KÂfİ saymaması lâzım geldi- Mag e: pat Mürlt söz aldı: A, bey bir saul sormuştum, de, ki My işiyle uğraşıyorum. Ve. ki; eyi tAtinin etmedi. Dün demiştim Day mütehassısları ve tercü. bu ge 1 İÇİN geçen seneki 340 bin lira Vek? 379 bin liraya çıkarılıyor... » Kim #ualime dün “bunlar 21- leri falan, âmme,işte bunların muavin ki başka da vardır.,, dediler. Halbu. bir fasılda tedris heyeti ma- Vekiy 9iva gösterilmiştir. » Yine kürsüye geldi, Mücadele yenen sözlere cevap verdi ve «1 Söyledi; hayvanl eketimizde hertürlü muzır mücadelede muvaffak ol yakımuzı bu yüksek kürsüden söyl. dayak olduğumuz Kanaatin- uy Üç dört sene evvel tarla fare mücadel , müşte. e açmış ve muvaffak tek teşkilâtımızn yapabildiği 4. Bizim İmezin Eeçebilecek hastalıkları ön Boktalayıy sai ve tahsisatımızı bu Taft teksif ediyoruz. Biz ker ta Şaş MİYoruz. talıği yal Sükrundır ki, halk hem has yet ihbar ve hem de vesayamıza ri. ir, adi Yalman, memurlar üzerinde #üjg « Bir memurun ihmal ve tekâ- teşmil. Bunu diğer memurlara kek, İoğru değildir. Netice itibariy. di mailerim memnuniyetten ibaret w "Böyle ıslahat olmaz, üne Ziya Gevher Btili, dün air, olan tiftik cemiyetini ele « Şunları söyledi: turp Diyorlar ki, müraksbe ediyo - i Tİ mürakabe bu ise etme teki tavsiye edeceğim. Ben bu öld, Bittim, gördüm, Alâkadar kadarda bir bina yapılmış. Bir IM çok mesaisi vardır. E - K 4, Yapmış. Birçok iyi tiftik cinsle iş Pimaş, Arkadaşımm bu messi - age söylüyorum. Teknik ba- muvaffak olmaması, lâzımge ia eknniyenlere malik bulunmadığı vaya Vekâleti bunu kontrol diyorsa bakmız manzara İmdi iyorum ki, Jâakal 500 Bava kalma bir tezgâh. Bir takım Fag, sele kadınlar. Taşlarm üze- Üye eri ve ayaklarile tarıyor, © dip), ** büküyorlar. Kontrol ede - bunu görmesi lâzrmdr. ayal Türkiyesinde böyle islâhat miş İnce de bu tiftik cemiyeti - Le olduğunu, bu sene de tah- İçip erİlmesini, çünkü vekilin ıslâh pİz vermiş olduğunu ve kendisi- vayy Prtmma ri iğ laç Sira, 882 inci fasia, yani Ankara ML yı Yon yı; Zirsat enstitüsünün 1,5 mil - da, Aralık bahsisatma gelince yeni- Maş münakaşalar başladı. sa Bi fasıl hakkında evvelce bazı sardatmistim... | Şiddetli Meler Dİ daşikilât ve tahkikat | » Fakat; elimizdeki vesaite Bütçesi Ziraat Vekili; “— Ecnebi mütehassıslar kısmm- da yalnız hocalar, terelimanlar da « hildir. Tedris heyeti şimdi okunan maaş kısmma dahildir, 27 profesör vardır, Bu tahsisat, bunlara mutat - ları mucibince vereceğimiz para mu- kabilidir.,, Mazhar Müfit: “— Yani 397 bin lira 21 ecnebi mü tehassısın maaşidır. Ayda 30 bin li- radır.,, < Zirant Vekili: “— 27 mütehassns,., Mazhar Müfit: “ — Çok fazla...., Emin Sazak ta şunları söyledi: “ — Bu enstitülere dünyan en bil yük Alimleri geldi. Maaş itibarile de Türkiyede emsali olmıyan Başvekili- mizin maaşınm iki mislini alıyorlar. Eser diye bize bir yol gösterdiklerini görmüyorum. Her gelen mütehassıs “memlekette tuttuğunuz yol kötü- dür, şu yola gidin,, diye bir fikir ve- rir.,, dedi. Sonra kendi bahçesindeki bir has- talık için vekâlete yaptığı müracaat - lara ve bir mütehassıs gönderilmesi hususundaki ricalarma cevap alama- dığını, nihayet kendi işini kendisi gör düğünü söyledi. “— Benim işittiğime göre bunlarm en yükseği, dedi, “memleketinizde ka rasapanla ziraat en iyi usuldür. Bu| toprağa göre tuttuğunuz yol en. iyi - dir.., diye rapor vermiş, Bu bapta kendilerinden çok rica ederim. Say Vekil fazla ecnebiperestlik yapmasm. Kendi vatandaşlarımız arasında haya tmı feda etmiye &âmade gençlerimiz vardır... Hatip: “.— Faydasız yere, deği, bunlara kıymet verip durmıyalım. Tohum ba- kımma 400 lira, hayvan bakımma 5 yüz lira, bilmem neye, şu kadar bin lira... Bunlara eskiden tahammül e. derdik. Mekkeden gelen bir hırsız de. liye hacılar, (ellerini kavuşturarak) şöyle durdurdu. Şirdi'de yine el pen- çe durmıyalım.,, Üniversite - Enstitü Mazhar Müfit, yine profesörlerin maegi ve ziraat enstitüsünün Masraf. larma karşılık olarak gösterilen para- İyı mevzuubahis etti ve ezcümüe gun: ları söyledi: “ — Arkadaşlar, Istanbulda bir &. niversite vardır, Burada tarih, hukuk, coğrafya fakülteleri var. alin 1, 900,000 lirayı geçmez. İ Halbaki ziraat enstitüsü, vekâletin 6 milyonluk tahsisatınm 4 te birine ya- km bir miktarı, 1,5 milyon lira ai - yor. Müemseseyi tenkit etmiyorum. Bize lâzımdır. Fakat yese var: Bir tarafta 1,900,000 lira blitün üniversiteye, beri tarafta 1 mil yon beş yiz bin lira yalnız bir ensti. tlye... Bu, çoktur.,, Bundan sonra da 20 - 21 muallime verilen 380 bin liranm büyük bir pa- ra olduğunu tekrarladı. Fakat arada mukavele olduğu için bunlara itiraz etmiyeceğini, ancak, bu ecnebi pro- fesörlerin de mukavelenin şertlarma bilhassa lisan mite ie amele ri lâzım geldiğini söy! a erin zatinde faydalı bir müessese olduğunu, fakat bu fay- dayı en az 10 sene sonra hissedebile- ceğimizi söyliyen Ziya Gevher Etili: “.- Ben, dedi, bir gin vekillik ma- sasın üzerine dizmiş olduğu buğ - day, arpa ve mümasili hububat mü- munelerini gördüğüm zaman içimden öyle bir kuvvetli okşama hissettim ki, o hissi hâlâ muhafaza ediyorum. Şu memlekette öyle"bir buğday ve arpa tanesi göremimiştim. Mazhar Müfi- din temas ettiği nokta da budur. Ye- ni az bir masrafla yapılamaz mıydı? Bir çamaşırcıdan bahsettiler. Doğru- B. Barç Türker dur. 300 liralık birinden bahsettim. Sualim güme gitti. Evet, vardır. Fakat bu çok adam yetişiyor, denildi. Halbuki Zira- st vekâleti ve enstitüsü, zirai sahada adam yetiştirir. Öbürünü Sunayi mek tebine devretsinler, bu sebepten na - hak yere hücuma maruz kalmasın, On dan sonra türkçe meselesinde tama- | men haksızdırlar. Bu, bizi isyan et- tirir. Bunu doğru bulmuyorum. Her halde fazla asabileştikleri için böyle söylediler, Türkçe, bizim en kudsi ©- mellerimizden biridir.,, Vekilin izahatından sonra Mazbar Müfit Kansu ve Ziya Gevher Etili ye- niden mütalealarını söylediler, Baş- kan, fasılları reye koydu ve Zirant Vekâleti bütçesi kabul olundu. ————— — w Ps Suriye Başvekili (Başı 1 incide) “— Bu müzakerelerin bir an evvel ve her iki tarafı tatmin edecek şekil. de bitmesi tabil idi. Bu neticeden,do- layı fevkalâde neşeliyim. Dönlişte, #i- zinle daha bol görüşmek imkânmı bu. lacağıma şüphe etmiyorum. Hariciye Vekilimizin Şark pekt İçin İrana giderken Suriyeye de uğri- yacağı haberi hakkmdaki suale de kid Cemil Mürdüm şu cevabı vermiş” “ — Suriye, Türkiye Hariciye Veki. li Tevfik Rüştü Arası kendi toprakla. Tmda görmekle en büytik sevinci dü- yacaktır. Suriyeliler, Türkiye Hariel ye Vekilini kabil olduğu kadar büyük bir samimiyetle karşılıyacaklardır. Suriye hükümeti bu ziyareti büyük bir memnuniyetle karşılıyacaktır.,, Kral Carol İyileşti Bükreş, 29 (A.A.) — Valide krali- ço Marie, kansızlıktan ve sol baca -| ğında hafif bir flebitten mustarip 0-| larak yatmaktadır. Kral Carol, nekahat'deyrine gir - miştir. Doktorlar, kendisine tebdilhr- va ötmeyi tavsiye etmektedirler. Kral Mühim Mili Müdafaa Vekâleti biltçesinin müilzakeresine başlanırken kürsüye ge len Milli Müdafaa Vekili Kâzm Öz. alp alkışlarla karşılanan şu beyanat. ta bulundu: Saym arkadaşlar, bütün milletlerin ordularını kuvvetlendirmek için ha. raretle çalıştıkları günlerde bulunu- yoruz. Bu gidişe göre cihanda büyük karışıklıkların zuhur oetmiyeceğini kimse tahmin edemez. VE bunun ne. kadar yukın veya uzak olduğu da tah min olunamaz. İşte öyle buhranlı bir zamanda hazırlıksız bulunacak olan milletlerin vay haline, Memnuniyetle söyliyebilirim ki, biz bu husustu basi. retle davranmış ve bağkalarma ( ta.i kaddüm etmiş bulunuyoruz. (Bravo sesleri alkışlar). Büyük Şefimiz Atatürk mil. letlerin bugünkü silahlanma yo. kına gireceklerini daha evvelden sezerek, ordumuzun kuvvetlen. dirilmesi işleriyle, bildiğiniz gi. bi, bizzat meşgul olmuşlardır. (Bravo sesleri, alkışlar). İşte onun bu yüksek görüşü sayesindedir ki, bugün hiç en- dişemiz olmadığı halde cihan hâ, diselerinin inkişafını sükünetle takip etmekteyiz. (Alkışlar) bir taraftan da hazırlıklarımıza de. vam ediyoruz. Ordu teşkilâtımız genişliyor Arkadaşlar, 936 — 37 normal büt. İ çeleri sirszında 3,5 milyon lirr kadar bir fark vardır. 985 — 36 keneleri büt çeleri arasıtıda dü altı milyon lira ka- dar bir fark vardı. Bu çoğalma, ordu. | rir. Bunu açıkça söyliyebiliriz. Bilhas. | sa maaş fasıllarindaki ehemmiyetli fark, Anlsaraya nakledilmiş olan Har biye Okulunun son senelerinden ne- şet eden genç subaylarımızm mikdar Jarmın, geçen senelere nisbutle fazla olmasından ileri gelmektedir. Normal bütçelerden başka olarak hükümetin teklifi ile ve yüksek meclisin kabul bu yurmuş olduğu fevkalâde tahsisat ka. nunlariyle ordumuza en son sistem ve ihtiyaca kifayet edecek kadar esli. hâ ve malzeme temin olunmuştur. (Bravo sesleri, alkışlar). Bu meyanda harp sanayii tesi. satımız da tamamlanmış, top, tü- fek, harut, cephane, tayyare vesa, İreyi memleketimizde imal etmek İmkânları elde edilmitşir, (Bravo sesleri şiddetli alkışlar). Arkadaşlar, ordumuzun manevi kıy met ve kabiliyeti hakkında söz söyle. meyi zait görüyorum. —ilminiz ses. leri— onun nasıl yetişmekte olduğu hepimizin malümunuzdur. Esasen mil letimizin askerliğe olan yüksek kabi- liyeti ve muhabbeti de ordumuzun Üe. tünlüğünü temin etmektedir. (Bravo sesleri sürekli alkışlar.) Türk milleti ordusunu her şeyden çok sever. Ona parasını, malını, canı. yı feda etmekten hiçbir zaman çekin. memiştir. (Alkışlar), İşte böyle şerait ve fedakürlelarla yetişmiş olan Cümhuriyet ordusunun milletimizin bütün haklarını ve yük - sek menfaatlerini heran ve her suret. le lâyıkiyle koruyacağına emin olabi.. lirsiniz. (Alkışlar) bunu iftiharla söy. ler, bütçenin kabulünü rica ederim. (Şiddetli alkışlar). General Sevüktekin diyor ki: Bu beyanattan sonra General Se - vüktekin, söz aldı, ordumuzun terak- ki ve inkişaf hamlelerine işaret ede- rek dedi ki: “ Ordudaki güçlüklerin ezici ve yıpratıcı ve tehlikeli cihetlerini de, her millet kendi tarihindeki menaki - bi gözönüne koyarak, yenmiye kaj - kar ve böyle fedakârlık, kahramanlık gösterenlere maddi mükâfatlar ve - rir. Türk milleti böyle menfaat mu- Nutku Türkkuşu bunun içinde. Geçen sen& .Cümhuriyet Bayramında yüreğimiz oyniyarak (takdirle (seyrettiğimiz Türkkuşundan ve dün de büyükleri- mizin takdirine mazhar olan ve ordu da subaylarla beraber çalışmış olan bir Türk kızmdan bu kürsüden huzu ru alinizde takdirle bahsetmeme mü- saade buyurunuz. (Sürekli alkışlar) Hava ve denizaltı subaylarımız Orduya gelince, ordunun bu iki ha slâttan başka, maddi surette, haya « dan topu İle tüfeği ile, bombasiyle, İtelsizi ile, fotoğraf makinesi ile ifayı vazife etmiye mecbur olan Türk su- baylarının maâaşlarma, uçuş zammı olarak, oyrıca otuz lira ilâve edilir. Denizin dibinde birçok tehlikelere maruz olan tahtelbahir subaylarına da kanun mucibince meslek parasi olarak yirmi lira ve dalma Ücreti ola rak ta dört lira verilir. bu arzettiğim hususa binsen bu subaylarımıza hiç olmazsa nısıf miktarında zam yapıl- masını rica ediyorum. General Sevliktekin, bundan sonra ordunun hayvan ihtiyacı meselesine temas etti, ordunun menfaati nokta- sından bunun halledilmesi lüzumuna işaret etti, Daha sonra kürsüye gelen diğer hatipler, müdafaa kuvvetlerimize kar şı olan yilksek inan ve sevgiyi ifade ettiler ve bazı temennilerde bulundu- Jar, General Közim Özalp tekrar rsüde Bunun üzerine MüW Müdafaa Vek! li tekrar kürsüye gelerek şu beya - İmüz teşkilâtının büyüdüğünü göste.|natta bulundu: “.— Evvelâ General Kâzim Sevük - tekin tarafından (leri sürülen müta- lealara cevap vereyim. Bunlardan bi- ri hava ve tahtelbahir vazifelerinde bulunan subaylara kanunen veril - mekte olan otuz lira Ücretin artırıl - ması hakkındadır. Bu, kanuni bir meseledir. Bu 6sas kabul olunürken 30 Yira kâfi görülmüştü. Halen de bunu almaktadırlar. Uçan her tayya- re zabiti hizmette dahil olsa sene de otuz sent uçmak şartileher 3Y bu ücreti alır, Uçmıyan tabif almaz. Bu 30 lira ücretin artırılması hakkım- da arkadaşımızm gösterdiği arr üze. rinde bir tetkikat yapmadık. Tetkik edeyim. Malâmu âtiniz orduda bir ye- re yapılan ufak bir zam ona merbut ve alâkadar bir çok vaziyetlere tesir | yapabilir, Binaenaleyh bunun böyle münferit bir muamele şeklinde kalıp kalmıyacağını tetkik edeyim. Tetki - kat neticesinde Meclisi âliye bir tek- Hf yapmak İcap ederse, evvelâ hükü- mete arzederiz. Hükümet muvafık gör düğü takdirde Meclisi âliye de bu tek- Hifi arzederiz. Şimdiye kadar bu hu- susta bir tetkik yapılmadığı için müs bet mütalea dermeyan edemiyeceğim. Diğer meseleye gelince, gerilerde bulunan zabitanm binek hayvanları, iaşesi hakkmda vekâletçe tetkikat ya pılmaktadır. Bu zati binek hayvan - larının iaşesi geklini ve miri binek | hayvanların vaziyetlerini bu sene İ yeniden gözden geçirdik. Bir teklif hazırlamaktayız. Hazırladıktan sonra tabif Meclisi âlive gelecektir. Burada görüşülecektir. Kendilerinin sualleri- ne vereceğim cevaplar bunlardır.,, Harp malüllerinin terfihi Harp melüllerinin biraz daha ter- fih edilmesi için bir kanun hazırlana- rak encümenlere sevkedilmiştir. Ya- kmda umumi heyete arzolunur, Bina- enâleyh bu arzuları da bu suretle bu- sule gelecek demektir. Türker arkadaşımızm hükümetin mali kudreti müsait oldukça donan- mamizın da kara ve hava teşekkül leri gibi, kuvvetlendirilmesi hususun. daki arzularma tamamile biz de işti rak ediyoruz. Tabii mali kudret ve is titaatımız derecesinde donanmamızı İkabilinde olmıyarak ve tarihin ken- bugünden itibaren Sinaia'da otura - caktır. dine verdiği birçok gurur ve iftiharla jda takviye edeceğiz, onu diğerlerin- İher müşkül işe koşar. Ve nitekim işte jden geri bırakmak hiçbir zaman ha- n Müdafaa ve Ziraat Bütcelerini Nüzakere ve Kabul Etti Kâzım Özalpın B. Emin Sazak tırımızdan geçmemiştir. Halen sip&. riş etmiş bulunduğsmuz harp gemi lerinin yarısının memleketimizde de yapılması mukavele (iktizasmdandır ve zannediyorum ki, bu aym sonunda İstanbulda bu imalita başlanacaktır. (Alkışlar, bravo sesleri). İstitaatımız daha müsait oldukça tabii bunu daha fazla yapmak deha büyük mikyasta, daha kuvvetli, kud- retli harp gemileri inşa etmek te & melimizdir. Öyle kanaatim var ki, bü emelimize az zamanda vâstl olacağız. (Alkışlar). Hayvan mübayaaları Emin Sağak arkâdaşımız dışardan hayvan mübayaasından artık vazge çilmesini arzu ettiler. Hepimizin arzü ve temennimiz budur, Yalnız hayvan değil, her şeyimizi memleketten &)« mak ve her şeyi memlekette yapmak, hazırlamak bizim en esaslı ve cn © hemmiyetli prensip ve hedefimidir.. Ordunun bütün ihtiyaçlarını dahilde tedarik etmek zaten memleketin mile dafaası noktasından lüzumlu ve € « hemmiyetli bir keyfiyettir. Ordunun ihtiyac olan hayvanı memleket da - hilinden almak çok iyi bir şeydir. An cak bugün memlekette yetişen hay vanlar ordu ihtiyaçiarma vefa ede « cek kuvvette değildir. Bunu ke şum hayvanları için söylüyorum. Bit» tabi mekkâri ve binek hayvanları memleketten alınmaktadır. Mint Müdafaa Bakanımızın bu iza» hatından sonra vekâlet kara, hava, deniz bütçelerile harita genel direk, törlüğü, imalâtı harbiye bütçeleri tas vip edildi. Varidat bütçesi ve müvazenel umüs miye kanunun heyeti umumiyesi Te ye konarak 328 peyle mevcudun itti. fakiyle kabul olundu. AMERİKA, ALACAKLARINI HESAP EDİYOR Vaşington, 29 (A.A.) — Hariciye gelecek olan borçlar için ali memleketlere yaprIncak müra arlamıştır. Finlandiya hariç üzere, borçlu devletlerin bu def borçlarımı vermiyecekleri zannett yor. wi EMA in ii di