9 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Sait Molla den Sadareti Istiyor M ütareke günlerinde Sait Mol lanın ikbal yıldızı, günden güne parladıkça. parlıyordu. İşte İngiliz muhipleri cemiyetini de aç mış ve Hürriyet ve İtilâf Fırkası- na karşı âdeta meydan okurca bir vaziyet almıştı. Bu cemiyetin faa- liyeti, Mollanın siyasi mümessil- likteki itibarının artmasında bü- yük bir âmil olmuştu. Şimdi siyasi mümessil Rayandan bile has bir adamı olmuştu. mümessillikten muhipleri cemiyeti yüz liralık bir mıştı. İlerde bu tahsisâtın bir mis- M daha artacağı vadini de almıştı, Siyasi İngiliz için ayda beş tahsisat ta kopar- İşi işti. Para var, nüfuz ve kuvvet var, Yerinde bir türlü duramıyor, çatacak yer arıyordu. Ve daha doğ fusu kudurmuş gibi salacak, dali- yacak bir bacak arıyordu. Hürri- yet ve İtilâfın mühim âzası şöyle bir tarafta dursun, Damat Feride bile kafa tutuyordu. Sık sık huzu- zwma, kabul edildiği, Wahdet tin bile Siyaset dersi veriyordu. Cüret ve cesareti o derecelere varmıştı ki bir gün Vahdettine şu teklifte bulunmuştu: — Saltanat ve Hanedanın, mil- let ve memleketin halâs ve selâme tini ancak İngiliz himayesinde gö- rüyorum, Beni sadaret makamiha getirirseniz bu himayeyi temin €- derim, Anadolüdaki milli hareket leri tamamiyle tenkil edetim. Bu- nu size taahhüt ediyorümi.,, M olla'nın - taşkınlıkları artık çekilemiyecek ve Hürriyet ve İtilâfı düşündürecek dereceyi bulmuştu. Mollanın İngilizler nez dindeki mevki ve nüfuzu gözleri- ne batıyordu. Fırkaya, şahıslarına karşı takındığı vazyeti tehlikeli bulmıya başlamışlardı. Fırkada- ki bir kısım adamlar, Molla tehli- kesini Kuvayı Milliye tehlikesin- den daha korkunç buluyorlardı. İçlerinden türeyen ve gittikçe bü yüyen bu belânın biran evvel yok edilmesine çare arıyor lardı, Bu maksatla Şehzadebaşın- da Bozdoğan kemeri civarındaki miralay Sadığın evinde yalnız bu meseleyi müzakere etmek için bir toplantı yapmışlardı. Bu toplantıda Mehmet Ali, Ho- ca Vasfi, Hoca Zeynelâbidin. Ki- raz Hamdi Paşa, Emin Paşa, Kürt Mustafa Paşa, Adil, Süleyman Şe- fik Paşa, muharrir Ali Kemal, Av Tanos Zade Sami, polis müdürü Tahsin, Küçük Zeynelâbidin gibi fırkanın başlıca erkân bulunmuş- lardı, H* bulunanların çoğu, Mol lanın gittikçe parlıyan ik- bal ve istikbal yıldızının karartıl- masını istiyorlardı. Uzun müzake- relerden, hararetli münakaşalar- dan sonra şu kararlara varıldı. Mol | la, neye mal olursa olsun İngiliz- lerden uzaklaştırılacaktı. Bu mak- satla muhtelif cephelerden taarru- za geçilecekti. Hoca Sabri ile Mi- ralay Sadık Vahdettin nezdinde, Hoca Zeynelâbidin ile Süleyman Şefik Paşa Damat Ferit nezdinde kati teşebbüslerde bulunmıya me- mur edildiler, Muharrir Ali Ke- mal ile Mehmet Alide icabında tek başlarına, icabında beraberce Yazan: M. SIFIR Vahdettin- İngiliz mehafilinde, Molla aley- hinde bir cereyan uyandırmıya ça lışacaklardı. Diğerleri de ayrı ay- rı çülişarak muhtelif İngiliz ma- kamlarında bu cereyanı şiddetle İhayet sosisler için 15 gür Yeni Belediye Zabıtası Talimatnamesi Şehir meclisi dün öğleden sonra İ toplandı. Bazı mazbataları tilâkadar İ bulundukları encümenlere etti. Bebek - İstinye yolunun göniş- letilmesi için hazıtlanan projehin E- mirgâna sit kismanin doğiştirilmesi- kabul olündü Bundan sonra yeni belediyerza- bitaşı Talimatnamesinin imüzakeresi- ne geçildi ve bu talimatnamenin ku rü ve tuzlama konservecilerie Dak kallara ait fasılları münakaşa eölldi Azsdan bir kısmı sucuklar ciğer karıştırılmasina, diğer bir kısmı da »a müddetlerine itiraz etti. Ni suçuklar dayan: için 3 ay, pastırma için 9 ay ve ka- vurmala bir sene dayanma müd deti kabul edildi. Yalnız perakendeci n maddeleri dükkânlarında bir hafta- dan fazla bulunduramiyacakları hak | kındaki kayıt, tatbik kabiliyetinden mahrum olması, kontrole mfsait ol | yıp, bilâkis dükkândan dükkâna şırma suretile sujistimale yol aça- körükliyeceklerdi. Bu toplantıdan çıkan Kürt Mus- tafa Paşa, doğruca İngiliz muhip- leri cemiyetinde soluğu aldı. Mol- layı buldu. Aleyhinde yapılan mü zakereyi, verilen kararları, yapı- lacuk teşebbüsleri birer birer an- | lattı Molla ile aralarında verilen karar üzerine Kürt Mustafa O he- men oracıkta Vahdettine bir ariza yazdı. Bu menfi cereyanlardan, ka rarlardan bahsetti. Molla aleyhine yapılacak teşebbüslerin İngilizler tarafından ayıplanscağından iyi kabul göremiyeceğinden ve hattâ bazı zererlar o uyandıracağından korkinakta olduğunu anlattı, bu gibi hareketlerin önüne geçmek lüzumunu İleri sürdü. Kürt Mus. tafanın bu gammazlığından di- &erlerinin hic haberi olmadı. ehzadebuşı toplantısından iki gece sonra Miralay Sadikla Hoca Sabri saraya gittiler. Asıl maksat bir münasebetini bularak Molla meselesini açmaktır. Vah- dettin hasta idi. Bendelerini he- rem dâiresinde kabul etti. Neşe siz ve pek“ düşünceli di. - Bu hı karşısında ikisi de Molladan bah- #ötmeyi mevsimsiz büldular. Vah- dettin bu ziyaretin sebeplerini bi- Tiyordu. Kürt Mustafa Paşanın ver- diği arizadan Hürriyet ve İhtilâfta- ki yeni cöreyanları öğrenmişti. Fa- kat bilgiç görünmedi. Güya keha- net gösterir gibi, rical arasında birlik ve ittifakın lüzum ve fayda larından, ayrılık ve ikiliğin tehli- kelerinden ve hele ecnebiler ara- sında yapacağı menfi tesirlerden uzun uzadıya bahsetti Herkesin böyle buhranlı günlerde kardeş gibi geçinmelerini istedi. Miralay Sadık ile Hoca Sabrinin bu sözler karşısında dilleri tutulur gibi ol- — mk ağızlarını açmadan ayrl- mi Yanlış İlâç Yüzünden Ölmüş Unkapanında oturan Ahmet ismin de bir genç bir doktordan ilâç almış, alâcı kullandıktan sonra da ölmüş - tür. Belediye doktoru ölümü şüpheli bulduğu için, vaziyeti müddetumumi liğe bildirmiştir. Müddeiumumilik ce sedi morga kaldırtmıştır. Asılsız bir haber Bazı gazetelerde “çirkin hildise ve serlevhi çirkin tecavüz hâdisesi,, al tında çıkan bir zabıta haberinin tama mile asılsız olduğu emniyet müdür - lüğünden bildirilmektedir. #* Fatihte Çinilihamam odalarında oturan sobacı Niyazi, adamakıllı sar- hoş olduktan sonra, odalarda rezalet İçıkarmıya başlamış ve oda sakinle- rini rahatsız etmiştir. Bunu gören ar- kadaşlarından Şükrü, sarhoşu odası» na götürmek İstemiş, fakat Niyazi bı çağını çekerek Şükrünün 801 elini kes miş, Şükrü de can acısiyle Niyazinin içtimaa ni ğaza ve binaların önlerine bırakılm si veya sı yasak edilmiştir. Tünasip” Bir yerde MüHuraYa dine İDENİZ İMüfit Necdet, İliği üzerinde teftişler yaparak dönüş! bavale || pe | Et Fiyatı 5 Küruş i Daha İnecek Belediyenii kurduğu şirket evvelki gün 6, dün sekiz vagon hayvan getirtmiştir. Bugün de on vagon gelecektir. Bu teşek- kül her gün muhtelif yerlerden mütemadiyen kasaplık hayvan tetkik ve tespit edecektir. Alâ- kadarlar gelecek hafta konula. İ cak azami fiyatın etlerin bugün- kül fiyatlarından beşer kuruş kadar daha aşağıya satılabilece- gini tahmin etmektedirler. Maamafih belediye eti en geç bir ay sonra otuz kurusa İndir. mek kararındadır. Ayni zâaman- da bol.et bulunmasını temin e- | decek tedbirler de alınmakta- dır. Şimdiye kadar diri hayvanın kilosu toptan 30 kuruşa satık makta idi. Belediye, eeleplerle rekabet etmek ve ayni zamanda cağı için kabul edilmedi. Pastırma ve sucuklara kurşun mü hür vurulup yurulamıyacağı keyfiye ti de uzun münakaşalara yol açtı. Bakkal dükkânlarınım bshemehal r binalarda ve her tara be pılmış yerlerde kurulabile- ceği hakkındaki kayda âzadan Ham- | di Rasim şiddetle itiraz etti Bu mad de kabul edildiği takdirde Istanbul da bakkal dükkânlarının kapanmıya mahküm kalacağını, esnafın ını, halkın sıkıntı çökece-| söyledi. Neticede bu madde red ldi. Salı günü toplanılmak üzere et verildi | X El arabalarının dükkân, ma- zararâ kak kenarlarında tutulma» Bu arabalar iş olmadığı zaman s0- | cektir: om — Z ve e LİMA AN: İ Boğaziçi Yaz Safaları Şirketi Hayriye önümüzdeki mev| sim için'yaptığı Hazırlıkları bitirmek üzeredir. Cumaftesi günleri tertip o- lunan gezinti pöstaları yan ile de bir anlaşma ya anlaşmaya göre vapurda gidip gelme ile bersber Tokatlıyanda dört kaplık yemek de dahil oldüğu halde 150 ku- ruş alınacaktır. İzmir İle Pire arasinda kurulan i deniz hattının İstanbul - Pire - İzmir ve İskenderiye hattı haline ko- nulması için bazı etütler yapıldığı ha | ber verilmektedir. İstanbul ve İzmirden Pire ve İsken- deriyeye gidecekler bu hatta çalışan Rumen vapurlarından istifade etmek mikdara baliğ bulunmaktadır. Ankarada bulunan deniz ticaret müdürü Müfit Necdetin, oradan Mer sine gideceği haber . verilmektedir. - müdürlüğüne, kasaplara'da kâr bırakmak üze- re, bugünden İtiharen 24 kuruş beş paradan satış yapmaya ka- rar vermiştir. İstiyen peraken- deci kasaplardan mezbaha ida- resine müracaat ederek ayakta | kilosu 24 kuruş beş paradan et alabileceklerdir. Bu karar dün kasaplara bildirilmiştir. Fakat toptancılar, yine kasaplara kâr | kalmıyacak vaziyet ihdasına de- | vam ederlerse, belediye, toptan | | er da narh koyacaktır. İGÜMRÜKLERDE: Gümrüklerde Yeni Teckilât İstanbul Gümrük Başmüdürlüğü rinei şube müdürli muavinlerinden Rüştü ne, Başmüdür Erkuş, ikinci gü müdürü Neşet Yücelir tayin olun muşlardır. Bunlardan başka Edirne Gümrük Müdürü Zekeriya Posta Gümrüğü Galata müdürü Cevat ithalât güm dür munvirliğine, Sirkeci müdürü Salih Galata yolcu gümrük rü Mehmet Süer de gümrük satış mü İdürlüğüne-tayin olunmuşlardır. #* Gümrük ko: yoncuları 26 mart | ta Eminönü Halkevinde senelik kon- grelerini yapacaklardır, Müseçcel ©- larak çalışan 160 komisyoncudan baş ka gayrimüsmecel 300 komisyoncu İnn vağiyeti köngrede mevzubahs e- İdilecektir. te ve bunların yekünu mühim bir| lı müesseseler servislerinin İ mesi işine devâm olunmaktadır. Şimdi de levazım ve fen servisleri- Mersinde Jiman reis-| te İzmire uğrıyacaktır. * Denizbank İstanbul şubesine bağ nin birle irilimesi için hazirlıklara başlanmıştır. Yakında bu servisler| de'tek bir Servis haline könulmüş 6- lacaktır. etirtecektir. Bir hafta sonra İl || bu | teşkilâtında bazı tadilât yapılmıştır. Başmüdürlük isleri, ikinci şube | müdürlüğü emrinde toplarimış ve bi- şube müdürlüğüne de posta gümrü- | İ Bugöne Pittard, dün Üniversitede #- Adliye Vekili Adliyecilerle Görüştü Adliye Vekili Şükrü (o Saracoğlu dün öğleden sonra Istünbul Adliyesi ne gelmiş, Istaibulİhakirilerile bir müddet görüşmüştür. İ Şükrü Saracoğlu dün bir muharri- İrimize muhtelif adliye işleri hakkin- da şu beyanatta bulunmuştur: Meşhut #uçlar kanunu şümu lünü genişletiyorüz. Bunun-için ha“ İlla, kayun projesi Meclise sev- | kedilmişti: r. Bu şümul, bü İğir cezaları da içine alma tilen icra mütehassısı İzmir ve civarında tetkikler yaptı Şimdi Istanbulda tetkikat yaptyot” Esasen esele hakkında profesörlerden İbankalardan, ticaret odalarından, bü- | yük müoşseselerden, bu “işle meşgul İhakimlerden evvelce mütalea airmış- tık. Mütekassısın raporunu aldıktan | Sonra, bu mütalealaria yanyara ko- yarak niemleketin ihtiyacına uygun İbir hale geleceğimizi ümit ediyoruz. Noter kanupunun Adliye Encüme ninde tetkiki © bitmiştir, denilebilir. Pek yakında Meçlis umumt hey: den geçeceğini zannediyorum. Avu- katlık kanunu Adliye Encümerinde üç gün evvel tetkik edilmiye beşlan mıştır. Tetkikatın biran evvel bitiri lerek, Meclisin bu içtima devresinde kanun şeklinde çıkacağını ümit erli- yorum. Esasen, bu kanunun muhte- İ yası hakkında geniş mütalea almış | tık, Dünyanın büyük kısmında ağli teb ligat postalarla yapılıyor. Bu husus- ta hazırlanan kanun lâyihası ile ni- zamname projesi Nafıa ve Adliye V- eğletleri mümessillerinden mürekkep komisyonda tetkikten geçiriliyor. syon tetkikatını bitirince, lâyt- ha Meclise sevkedilecektir. Bu hiz- roeti üzerine almak suretile işleri ar tacak olan posta idaresi, tercihan mii beşirlerden istifade göteditir. edge ÜN İVERSİTEDE: İlk İnsanın Kullandığı Taş Aletler Maruf antropoloji âlimi Profesör İkinci kobferansını vermiştir. Profesörün konferansı dün de alâ ka ile takip edilmiştir. Dünkü konferansta Profesör Pit- tard ni dört kısma taksim ettikten sonra insanın üçüncü zaman da zuhur ettiğini fakat asıl beşer rü yetinin dördüncü zamanda olduğunu söylemiş ve (Şelcen) devrinde insan ların taştan baltalâr yaptıklarını ve bu baltaların hâlen Asya, Afrika ve İ Avrüpadâ yapılan hafriyatta elde e İ muştur — Acaba her üç kıtada tesadüf o- lunan bu sletler her tarafta ayni 2- manda mı icat edildi, yoksa bir mın takuda yapılip öbür kıtalara mı ya- yıldı? Buna verilecek cevabın, medeni- yetin menşei bakımından büyük e- hemmiyeti haiz olduğunu beyan eden profesör bu suals gelecek konferans ia cevap vereeğini söylemiştir. Üçüncü konferans pazartesi günü sant 18 de ayni yerde verilecektir. başından yaralamıştır. ADLİYE VEKİLİ ADLİYECİLER ARASINDA : dildiğini ifade ederek şu: suali sor-| Ankaradan ; dlefon ve Telgrafla gi Millet Meclisinf Kabul Edilen” Yeni Kanunlar? 8 (A.A) — Büyük MĞ.,, ün Fikret Sılayın mülki lığında toplanarak askeri ve katit kahununun 26 ve 43 üncü, desinin tefsiri hakkındaki mg. ile Türkiye « Letonya ticaret m2. ş lensmesinin tasdikine ait kanu “e. hasını müzakere ve kabul etmi İtalyadan ithal edilecek bazi ya ve yine Türkiye - İtalya anlaşmasına mütcallik “olarak vekilleri heyetince alınan ka: Türkiye - Japonya ticaret anlaş nın tasdikine nit kanun Liyihalaf ordu subayları heyetinin terfi ait kanımun “B., fıkrasına ek birinci müzakere! asınını yapmıştır. Bu sonuncu kanun Jâyibası 18 vip edilmekte olan hükümlere 12162 sayılı kanımun üçüncü m nin “B., fıkrası aşağıdaki gibi tirilmiştir; “B,, fıktasr Her birer sene tahsil kıdemi verilir. BU ikinci zümreye seçilenler kıla ve stajın (Yi tutulurlar. Bunlardan #Z tele) iki sere daha ıda zammı W “Bu zammın bir senesile - bir rütbesinde dahi « terfi derecesin& rin bu ksdemleri yeni ve eski rüt birer sene olarak yürütülür. Ru İki senelik kıdemi siteklardad İecek tezi lakiyetle yazan ve eri üst ta leri tara tasdik olumarıla talimatı sarti Uygun olarak bir sene daha kıdem ilir. Üçüncü zümreye “küs dımci vözifelere seçilmiş olan! den beşka kıdem zammı verilmediği | bunlar “kurmay stajına ds t4b1 tuf far, Bu ta tevellât edecek v netayicinden his) olacak geçmiş 28 ait kasıp tashihinden ötürü hiçbir İ muhassasat verilmez. Tekaüde Sevkedilecek : 42 av m tez, ETKEN NDT Emniyet işleri umum müdür yeni teşkilât kanununa göre, m yen yaş haddini doldurmuş olan #& murlarını 13 temmuz 1938 de üde sevkedecektir. Bunlara aif kaüt muamelelerinin (o yapıl başlanmıştır. Tekaüde sevkolunacakları bil yorum: 1304 doğumlu polis mermurlf bu derecedeki diğer memurlar, doğumlu komiserlerle bu det muadil memurlar, 1299 doğumlu fettişlerle bu dereceye Eval murlar, 1206 doğumlu ikinci sunif lis ve emniyet müfettişlerile İi memurlar, 1294 doğumlu ii İnif polis ve emniyet müfettişlefi | muadili memurler ve epi İmiye şube direktörleri ve birinöi | nıf emniyet direktörleri fevkind8 niyet direktörleri ve muadili i törlerle başmüfettişler. Bunlardan sicili, iktidarı ve si ki bilgisi ve sıhhi vaziyeti it daha bir müddet çalışmalarında”! da umulanların hizmet mü “el nin uzatılması için, emniyet İş mumi müdürlüğü Vekiller Hey den karar alacaktır. Vilâyetler vi bilerin adlarını 18 nisana kadaff niyet umum müdürlüğüne bil 9 Nisan 1938 CUMARTESİ 4 üncü ay Gün: 30 Arabi: 1357 Sefer: 8 İ Güreş: 880 — Oğle vd İkindi: 1545 — Alessm: '* İİ Yatsı 3 2016 İmsük: YURTTA HAVA vazi Yurdun Trakya bölgesinde have Yutlu diğer bölgelerde kapa , riis, rüzgârlar Trakya, Kocaeli, “Ö) radenizin garp tr i yerlerde cenubi İstikametten geti te esmiştir. Adliye Vekili dün adliyeye gelerek bir müddet meşgul olmuş, hâkimlerle görüşmüştür. Bu resim, Vekili Adliyeciler arasında gösteriyor. Dürğ istanbulda hava açık giti gir # kalmıştır. Saat M te bi 761 netre idi. Hararet en çok İ vz 8 santizret olarak kavdedilmisti”