1 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

F Perşembe İstanbul, “Ankara b 1 TELGRAF: TAN, İSTANBUL TELEFON : 24310,24318. 24219 UBAT Ş 1940 EŞİNCİ YIL — No. 1616 5 KURUŞ Saracoğlu - Köseivanof — Bugün Görüşecekler GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ “Eğer Bir Taarruza Uğramazsak ve Bizi Taahhütlerimizi Ifaya Mecbur Edici Bir Hüâdise Çıkmazsa, Sulh Yolunda Nihayete Kadar Yürümek AÂzmindeyiz,, Balkanlar Harpten Nasıl Kurtulabilirler? Yazan: M.Zekeriya SERTEL Bu harbin şimdiden bize öğrettiği bir hakikat var: Küçük milletle- re artık hayat hakkı kalmamıştır. Bu harp dünya üzerinde hegemon- ya kurmak harbidir. Ya tek bir dev- let, ve yahut paylaşmakta anlaşabi- lirlerse iki devlet yeryüzüne hâkim Olacaktır. Küçük ve bitaraf memle- ketler gerek harp müddetince, gerek harpten sonra ya bu tek devletin, ve- öY Ap Huydeml'arjıa biziminı het dna Vaziyeti daha iyi görebilmek için Sahneye daha yakından bakalım: Harp içinde ve harp müddetince bitaraf kalmıya çalışan devletlerin fkıbetini görüyoruz. Bunlar ergeç komşusu büyük devletin istilâsına maruzdurlar. Çünkü harp müddetin- ce muharip büyük devletler, muzaf- fer olmak için, küçük milletlerin hak ve hürriyetlerini inkâr etmekten çe- kinmiyorlar. İşte Çekoslovakya, işte Polonya, işte Finlanda. Yarın şimal memleketleri ile Ho- landa ve Belçikanın, öbür gün Bal- kanların hali ne olacak bilemezsiniz Kimse kimsenin istiklâlıni garanti et- miyor. İngiliz Bahriye Nazırı Chur- ehill bile birkaç gün evvel ırat ettiği bir nutukta bitaraf küçük devletleri tehdit etmekten geri kalmadı: — Vaziyetinizi tayın ediniz, dedi, ya onlardansınız, ya bizden. Bu tehdidin manası sarihtir, Va- Ziyetlerini tasrihe lüzum görmiyerek bitaraf kalabileceklerini #ldia eden devletler ya öbür tırailln ya beri ftaraftan buna mecbur efilecek, bel- ki de istiklâllerini kaybetmek tehli- kesine maruz kalacaklardır, Yı harpten sonra küçük devletler yaşıyabilecekler mi? Totaliter devletlerin harp gayesi, bir dünya hegemonyası kurmak, hu- dutları kaldırmak. küçük — milletleri büyük devletlerin vasal birer nizmet- çisi olarak kullanmaktır. Almanya galip gelirse, küçük devletlerin âkı- beti Almanyaya tâbi birer köle ol- Maktır, (Sonu Sa: 8 Sü: V n Saracoğlu dün sabah Haydarpaşa İslasyonundan çıkarkeri Uç Gün De Balkan Konseyinin Bu Defaki Toplantısı vam Edecek Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu, Balkan Antantı Dai- mi Konseyinin Belgrattaki iç- timaına iştirak etmek üzere dün akşam saat 22 de Semplon eks- presi ile şehrimizden hareket etmiştir. Hariciye Vekilimiz istasvonda Va li ve Belediye Reisi Dr: Lütfi Kırdar. Parti İstanbul Vilâyet İdare Heyeti Reisi Fikret Sılay, Yugoslav, Yunar ve Rumen konsolosları ile kalabalık bir ha!k kütlesi tarafından tezahürat. la uğurlanmıştır. Matbuat Heyeti de Belgrada Gitti Şükrü Saracoğlu, konsey İçtima. larında bulunduktan sonra şehrimi. ze dönecektir. Bu içtimalar üç gün devam edecektir. Hariciye Vekilimiz, bugün Sofya. dan geçecek ve bu esnada Bulgaris. tan Başvekili ve Hariciye Nuzırı Ek. selâns Köseivanofla da görüsecek. tir. Bu mülâkata siyasi mahafilde büyük bir ehemmiyet verilmektedir o Şükrü Saracoğlu, dün sabah An. karadan şehrimize gelmiş ve istas. vonda Vali, Parti idare heveti reisi mebuslar, Yugoslav konso'osı ve em. (Sonu Sa 6 Sü 41 Gizli Hiçbir Taahhüdümüz YOKTUR Harleciye Vekili Saracoğlu dün Parkotelde bir muharririmizi kabu! #derek şu beyanatta bulunmuştur: “Balkan antantının mütad yıllık içtimaı , için — Belgrada gidiyorum Dost ve .4üttefik memleketlerin Ha- riciye Nazırlarile konuşmak ve men sup olduğumuz hükümet ve ınilleti alâkadar eden meseleler üstünde h- kir ve mütalea teati etmek dalımı hayırlı neticeler vermiştir. Sulh za- manında olduğu kadar civardi har- bin veya harp tehlikesinin dolustığ: günlerde de ölçüsüz feydalar temir ettiği anlaşılan Balkanlılar tesanü- dünün bu içtimadan biraz daha kuv- vet alarak çıkacağına inanıyorum. “Biliyorsunuz ki, memleketi. miz mevcut muharebeler kar- Göre Alın Türk Matbuatının En Dikkate Değer Siması Kimdir ? Amerikan filmlerindeki ha. vali maceraları . mübalâğasız . gölgede bırakan hakiki müca. deleler neticesinde muvaffak o- lan bu şahsiyetin bir romana benziyen tam yarım asırlık ha. yatı nasıl başlamış, nasıl de- vam etmiş ve nasıl bitmistir? Bu suallerin cevaplarını ya- kında neşre başlıyacağımız ye. ni tefrikamızda bularaksınız Yarın vereceğimiz tafsilâtı oku. vunuz. Yol Vergisi, Kazanca acak ve İ5 Liraya Çıkabilecek _Ankara, 31 (TAN Muhabiri bildiriyor) — Nafia Vekâleti, memleketimizin yol davasını halledecek olan yeni bir kanun lâyihası hazırlamış ve Büyük Millet Meclisine takdim olun- mak üzere Başvekâlete sevket- Miştir. , Yol parasmı 15 liraya kadar çıka. ve,bu vergiyi çalısan kadınlara Çalışan Ve Kazanan Kadınlar da Yol Vergisine Tâbi Tutulacaklar tahakkuk ettirilecek bir şose ve köp- Tüler programına istinat etmektedir Program, — memleketin iktısadi idari ve askeri ihtiyaçları göz önün- de bulundurulmak suretiyle vücude getirilmiştir. On sene içinde mükem. mel bir surette yapılacak olan bu vollar, memleketin birinci derecede shemmiyeti haiz olan yollarıdır. E. tütler, yurdumuzda bu çeşit yollarır on beş bin kilometre luğund. ş d bitaraf değil, sadece harp haricid'r. Gene biliyorsu. nuz ki, bitaraf olmak veya harp harici bulunmak müte- vekkilâne akıbet beklemek de. mek değildir. Bitaraf olmak ve. ya harp harici kalmak demek herhang' bir harp alevinin sa. çağı sarmaması için icap eden bütün tedbirleri almak demek. tir ve sulh, ancak bu tedbirler- le kurtulur. “Bizim politikamız gavet a. cık ve vaziht'r. Gizli hiçbir te- ahhüdümüz yoktur ve olamaz da, Mevcut teahhütlerimiz memleketimizin hudutları ka. lar kati, vazih ve sarihtir. E. *er bir taarruza maruz kalmaz. “ak ve bizi teahhütler'mizi ifa. N rSaracoğlu Dedi ki: AŞKIN TEMIZI Yazan : AKA GÜNDÜZ Satış yeri: Fiyatı TAN - İstanbul : 100 Kr. —ai 1 DENİZALTI BATIRIDDI Chamberlain Nutkunda Askeri İIstihsalâtına Dair GenişIzahat Verdi Top ve Mühimmat İ Londra, 31 (Hususi) — Mistı bir Alman tahtelbahirini imha e Bitaraf devletlerin vaziyeti Mister Chamberlain, daha sonra gayri muharıp vazıyette olanlardan bahsetmiş ve demiştir ki: “Gayri muhariplerden biri de biz- den yana biır tehlike hissetmiyur. Çünkü biz yalnız kendimiz icin harp etmiyoruz. İstilaya uğramaktan kor- kan ve Çeklerle Polonyanın vaziye- tine düşmekten endişe eden bütün milletler için harp ediyoruz. Bitaral kalan devletlere “harbe girin.. yahut “girmeyın,, demek bize düşmez. Ni- tekim bız bitaraflara ait bir tek ge- miyi batırmadık ve bıtaraf tebaasın- dan bir kimsenin canını yakmadık. Fakat ortada bir düşman var ki. br- tarafları mütemadiyen tehdit ediyor. Biz ise, harp yüzünden bitarafların uğradıkları zararları dahi düsünerek rahatsız oluyoruz. Meselâ bitaraflar, bizim bütün gayretimizi askeri isle. <- 4 —a ladlant * »atna FATaTA uğramışlardır. Bu böyle olmakla be- raber sebebi biz değiliz... Askeri istihsalâtın vaziyeti Mister Chamberlaın. daha sonra, Ingilterenin bugün 1 125 000 lik mü- sellâh bir ordusu bulunduğunu ve bu kuvvetin gittikçe büyüdüğünü söylemiş ve donanmanın ilk müda- faa hattı sayıldığını, bu müdafaa hat- tının İngiliz ticaret gemilerinin gitti- ği her yere şamil olduğunu söyledik- ten sonra İngiliz askeri istihsalâtının son derece artmış olduğunu izah et- miştir. Bu malümata görea. tayyare İstih- salâtı için yedi misli amele çalışmek tadır. Personel tamdır ve yapılan makineler mükemmeldir. Kanadada 80 tayyare karargâhı açılmıştır. ve 40 bin işçi calısmaktadır. ya mecbur edici bir hâdise te- kevvün etmezse, istiyerek tut. tuğumuz sulh volunda nihavete kadar yürümek — kararındayız. Taarruza maruz kalmamak ve taah- hütlerimizi ifaya mecbur edici bir hâdisenin tekevvününe mâni olmak için uyanık durmıya ve icap eder sur çalışıyoruz.” olduğunu göstermiştir. Bugüne ka- siyas! faaliyet ve hareketlerde ku] V Orduya elbise yetiştiren fabrikala- rın sayısı 9 dan ibaretken 1000 e var- mıştır ve haftalık istihsal eskiden bir senede yapılan istihsale muadil va- ziyeti bulmuştur. Top ve mühimmat istihsali iki mis 'ine çıkarılmıstır. Mermi istihsali or mislidir. İngi'terenin harp çıktı çı. (Sann Ce Kü 8 malâtı İki Misline, Mermi İmalâtı da 10 Misline Çıkarılmıştır er Chamberlain, bugün söyle- diği bir nutukla askeri vaziyeti tavzih ve hulâsa etmiştir. Mis- ter Chamberlain, evvelâ İngiliz hava ve deniz kuvvetlerinin dün ttiklerini, bir kafileye hücum etmek isteyen bu tahtelbahirin feci âkıbete uğradığını anlatmış, daha sonra şu sözleri söylemiştir: “Alman tahtelbahirini batırdıktan sonra Almanların yap- madığı bir şeyi yaptık. Yâni bütün mürettebatını kurtardık.,, / Chamberlain ! Dün Gece Ortaköyde 25 Odalı Bir Köşk Tamamen Yandı Dün gece Ortaköyde Munllim Naci caddesinde ihracat tacirlerin. den Emin Vafin'n 25 odalı köş- künden yangın çıkmıştır. Yangın dört saat sürmüş. etrafa sirayet etmemesi İçin itfalye bü. yük gayretler sarfetm'ş ve deniz- den alınan su ile buna muvalffak olunmuştur. Yangına ait tafsilât 4 üncü saya famızdadır. eçtiklenrvi M teğmsil eden bu lâyiha, 10 yılda v (Sonu Sa: 6, Süz &) Fin Kıtalarının Şimalde Mukabil Bir Taarruza e Bildî riliyor Ladoga cephesinde Fin hava dâfi topları (Yazısı üçüncü sayfamızdadır)