9 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

gGüiwersrep PEAK Akdenizde Yazan: O. Rıza DOĞRUL kdenizde sahili olan bütün milletler mühim bir inti- Mr devresi geçiriyor, fakat bu, ir boş intizar değil, bin bir çe. Mt hazırlık içinde geçen ve harp “e bitmesi muhtemel olan bir Mizardır. İngiltere, Fransa, İ. “ilya, İspanya, Mısır, Tunus, Ce- , Fas, Yunanistan, Yugos. Vya, elhasıl Akdenizle uzaktan Hikından alâkadar her millet, bu Mlzarın © neticesini | bekliyor. Hinkü bu intizar devresinin hi. Aminda anlaşılacak ve tavazzuh fiecek bir vaziyet var. Ve bu Özden Akdeniz, ya büyük bir bin sahnesi olacak, yahut bu- Çinkü sükünet devam edip ktir. Bütün bu intizara sebebiyet İten devlet, İtalyadır. Ve İtal #ya bu vaziyeti veren âmil de, İlmanyanın müttefiki olmasıdır. “Almanya Polonya ile harbe Yiştiği zaman, Her Hitler, * Mussoliniye gönderdiği bir İkrafta, giriştiği harbi tek ba. lan yardım istemedi. i bildirmişti. Almanya, bugün İtalyadan yardım istediğini iş bulunuyor. Acaba y istemediğini k gibi, günün bi. die yardım istediğini de res. Men bildirecek mi? Fakat yardım istemek Alman- izzeti nefis meselesi. * Ve bunun mânası, Almanya. İn tek başına giriştiği bir işi, başına başaramıyacak halde uğunu itiraf etmesidi Gerçi vaziyet bir hayli değiş. ? bulunuyor ve Almanya yal. İX Polonya ile değil İngiltere Fransa ile karşı karşıyadır. “kat Polonya harhinin başladığı İinlerde İhgiltere ile Fransanın nyaya harp ilân edecekleri belli idi. O halde Almanya, İöiltere ve Fransa ile tek başi İ meşgul olacağını ve tek başı. bu işin hakkından geleceğini Kul etmiş bulunuyor ve bu yüz 'n «un İtalyayı yardıma da. eimesi beklenmemek lâzım iz o wlde İtalya harbe girer se Almanyaya yardım İ- #irmiyecektir. Çünkü Alman. bu yardımdan müstağni oldu. Wi göstermiştir ve göstermek. r h li | Almanyanın müstağni olduğu tilimı İtalya acaba neden göğ- mek istiyor h İmanyanın kazanacağı şan #erefi paylaşmak için mi? akat Almanya bunu isteme. her tavrile anlatiyor. İysiltere ve Fransa ile görüle. İX bir hesabı olduğu için mi? Tikat bu hesabı Almanya gör Yor ve İtalya harbe girmekle *k Almanyanın gölgesine si- Miş olur. nu ise genç faşist İtalyanın her 6 izzeti nefsine reva görme. İ icap eden bir tufeylilik teş- Müyük bir inisyetive, büylük #skeri kudrete, yeni bir tari- «vir yaratmak İstidadına ma- “lduğunu iddia eden bir dev. İse bu rolü almağa tenezzül Mülâhazalardan mülhem olu. ar, Halyanın harbe © karışacağını hakkak sayanlar, onun Alman rafından hazırlanan fursatı mak istemediğini ileri sürü. lar, takdirde ita . Alman kdeniz büyük piaeaktır. »kat İtalya bu harekete gi. le kendi hesabına bir İş iş sayılmıyacak ve bu yüz İmenyanın tevabli arasında İK alacaktır, *iyanın hu harbe karışmak (Sünda çok uzun düşünmesi. 1 sebebe hamletmek, bir yan AN teskil etmez, sanırız bu fırsatçu. rçlu kalacak, r harbe sah. Norveçte Harp Devam Ediyor b “kholm, 8 A.A.) — Aftonb. i, Sözetesine Laponya hudu- V*N gelen bir telgraf, Nar- 6 kilometre mesafede Sild. İç Uneli ile istasyonunun şid. vir bombardımandan sonra hı Sikler eline geçmiş oludu- dirmektedir. Bütün Amerikan Fabrikaları 24 !Saat Çalışacak Nevyork, 8 (A.A.)— A- miral Lebreton bir transat- lantik tayyaresi ile Lizbon'a gelmiştir. Mumaileyh şimdi Lizbon limanında bulunan iki torpito ve dört muhribe yeni harp gemilerinin iltihak edeceği- ni beyan etmiştir. Amiral Ame. rika donanmasının hazır olduğu. nu söylemiştir. Müttefiklere Yeni Tayyareler Gönderiliyor Müttefikler Ameri devletlerine sekiz bin marlamışlardır. Bunlardan bini teslim olunmuştur. Tank imalâtı hakkında tahki. katta bulunmak üzere Kanadalı mühendisler, pek yakında, İngil tereye geleceklerdir. Nevyork Times gazetesinin Va şingtor muhabiri, birF'ransız tay yare gemisfhin bir Kanada lima- nina gelerek 50 adet Curtis. vright bombardıman tayyaresi yükliyeceğini bildirmektedir Birleşik Amerikadaki mütte- fiklerin mübayaa komisyonu, ev. velee meselâ İsveç gibi bitaraf- larca sipariş edilmiş olup yeni inşa edilmiş bulunan tayyareleri almak niyetinde bulunduğunu bildirmiştir. İsveç devletine ait 200 adet rnuharebe tayyaresinin şaatı ikmal edilmek üzeredir. Fakat bu tayyarelerin müttefik. lere verilmesine İsveçin rıza gös- tereceği şüpheli görünmektedir. Fabrikalar 24 Saat Çalişacak Amerikan ordusu emrindeki İ fabrikalarda cephane imalâtıni İ arttırmak üzere günde mümkün- se 24 saat çalışmaları için resmen emir verilmiştir. Bütün matbuat, muhalif mat- buat ta dahil olmak üzere Roose- velt'in müttefiklere mümkün 0. lan bütün malzemenin verilme. sine dair olan kararını hararetle karşılamıştır. Roosevelt'in kararı hususi ve umumi bütün meğtep ve üniversitelilerin tezahüratile takviye edilmiştir. Günde Bin Tayyare Harbiye Müsteşar Muavini Lo- uis Yohnen'nin bildirdiğine göre, Ford en seri aver tayyarelerin. den birisini muayene etmek ar. zasunu izhar ettiği cihetle ordu dairesi pazartesi günü bunlardan birisini Ford fabrikasma gönde. recektir. Ordu dairesi. Fordun evvelce iade etmiş olduğu gibi günde bin tayyare verip veremiyeceğini anlamak istemektedir. Bütün Fabrikalar Silâh Yapacak Chrysler fabrikasınm bir mü- hendisi, yakında, otomobillerin inşa edildiği süratle, hafif şarla- rin imalinin de mümkün olacs. ğını söylemiştir. Diğer taraft General Motors şirketinin reisi Vilsan, fabrikalarının kendilerine milli müdafaa için verilecek ber türlü vazifeyi deruhte etmiye â- made bulunduklarını bildirmiş- tir. Novyork Times gazetesinin bil. | dirdiğine göre, diğer bütün oto.) mobil fabrikaları da silâh imel/ etmiye âmade bulunmaktadır. Bir Alman . Amerikan Grupu Alman eslnden o Amerikel; konferanseı ve muharrir Bohn esaslı hedefi odemokrasiler İcin mücadele olmak üzere bir Al. man - Amerikan grupu tşkil e dilmiş olduğunu © bildirmiştir Bohn, birçok Alman aslından Amerikahıyı, hükümetin Hitler aleyhine bugünkü ve yarınki gayretlerine müzahir milli bir program etrafında toplıyacağı ü- midini izhar eylemiştir. Bohn, ayrıca demiştir ki: “Hitler ve Hitlerizmin, orta çağdanberi, Garp medeniyeti i- cin en büyük tehlike teşkil et. mekte olduğu fikrindeyiz. Zafer için müttefiklere bütün yardımı. mızı vermek Jativoruz. Z Amerikanın Harp Filosu Harekete Hazır Vaziyette © DAMERİKALILARA GÖRE Italya, Harbe Ayın 20 sinde (Başı 1 inelde) DENİZ SEFERLERİ Si nelsco, 8 (A.A.) talyan vapur kumpanyalarının memurları dün “Trieste'ye hare- ket etmesi lâzım gelen Lememe ismindeki İtalyan yük vapuru. nun Oregon devletinde kâin As. toria'da kalacağını beyan etmiş. lerdir. Cenubi Amerika sularında bu- lunan Fell isminde diğer bir va. pur da Cenubi Amerika sahilleri. nin bir limanında kalacaktır. YATIKANDA TEDBİRLER Vatikan, 8 (A.A.) — Papa On İkinci Pie, harp halinde tatbik e. dilmek üzere ihtiyat tedbirleri a- Immağa devam edildiğini bildir. miştir. İtalya ile harp hı bilecek memleketlerin diploma. tik mümessillerini iskân için Sainte - Marthe sarayında daire. ler hazırlanmıştır. Hava akınları. na karşı sığınak vazifesi görmek üzere bazı mağazalar boşaltılmış. tır. Bu mağazalar merdivenler, ve dehlizlerle papalık sarayları. nin merkezine bağlanmıştır. Kü- tüphane ve arşivler mutat za. mandan daha evvel kapanmış- tir. Roma, 8 (A. A.) — Bütün meş. hur abidelerin hava hücumlarına karşı muhafazası tiyat tedbirleri alınması kararlaş tırılmıştır. Tabloların kaldırılm inde buluna. m Birçok İngiliz Vel Fransızlarai i Uçakları Hazırlanan Amerikan Girecek Ayni tedbirler o Vatikanda da İ alınmıştır. Vatikan kütüphane: müzesi ve Arşiv dairesi kapatıl. mıştır. Papa İçin hususi bir sığ İnak yapılması düşünülmüş ise de papa, buna müsaadesini verme. miştir. Papa, Aleksandırın Vati. kanın hududunu göstermek üze. re duvarları altı metre kalmlı. ğında yaptırttığı müstahkem ku. Şağın kalesini kâfi bir sığnak te. lâkki eylemektedir. Japonya - İtalya Tekio, (AA) — D.N.B bildiriyor: İtalyan o maslahafgüzer: dün Japonya Hariciye Nazırı muavi. nini et ederek, Avrupadaki vaziyet hakkında müzakerelerde bulunmuştur. Domei ajansmın bildirdiğine göre, maslahatgüzar Fransızların Changhal'deki imtiyaz mıntakası hakkmda Japonyanım noktaj pa- zarından haberdar edilmiş ve maslahatgüzar da, İtalyanın Çin. deki menafii hakkındaki noktai nazarını bildirmiştir. Litvanya Başvekili Moskovada Moskova, 8 (A. A.) — Tasa. Jansı bildiriyor Molotov dün Lituabya heyeti vekile reisi Merkis'i kabul etmi: tir. “ Bu mülâkatta Lituanyanin Moskopa elçi Matkevicin ile Lituanyanın Sovyet elçisi hazır bulunmuşlardır. | dilmiyeceğine İngilterede oldu. Yugoslavya İle Sovyet Münasebetleri | P Romanya Kralının Yıldönümü İngiliz Matbuatı Kralı Methediyor Londra, 8 (A, A) — Kral Ka. rol'un Romanya tahtına çikişi. n onuncu yıl dönümü münase, betiyle Times şöyle yazmaktadır: 'Bu on yıl İçinde hükümdarın vücude getirdiği eser dikkate şa. yandır.,, Times, Romanyanın vaziyeti ile kralın memlekete av. detinden evvelki vaziyeti arasın. da bir mukayese yapmakta ve hükümdarm yaptığı başlıca ink. lâpları zikretmektedir. Times şunları ilâve etmekte. dir: “Kralın eseri sayesinde Roman ya yakın tarihinin herhangi zamanından daha müttehittir, Harbin bideyetinden beri Roman ya nazik bir vaziyette bulunmak ta idi. Bu memleketin ihtiyatlı diplomasisi ve bitaraflık siyase.| tine sıkı bağlılığı, müşkilât için. | de bulunduğu İngilterede iyice| anlaşılan krala iki muharip taraf ârasında müsavi mesafede yol takip etmesi imkânını miştir. şimdiki İ — üttefikler tarafından İyir adde. Bu gibi Romanyadada herkes kanidir.,, arp cephesinde, — netice üzerinde mües. görülemiyecek daha doğrusu, küçük Alman ilerlemeleri, muntazam ve hesaplı Frans ri müslesna — kayda değer bir tebeddül yoktur: Almanya, ikçe artan dırmakta, ve Fransa, eksi) le mukavemet etmektedir. Bu cephede nazarı dikkati im nokta, mütearriz Alman kuvvetle. , tayyare ve tank yardı si ka B harplerde, çok fazla tayyare betmişlerdir. 2 — Bugüne kadar, yapılmış olan harple- rin tecrübelerinden istifade # müstefit olamamasıdır. * u mahrumiyetin iki sebebi olabilir: 1 — Almanlar, bugüne kadar Bizce, dur. tank ve tay gile Kesme 41 aldıkları u da, geçen nıldığından çok fazla bu mülâhazaların Ve Almanlaı Fransızların tanklara ve tayyarelere kar. |! Rusya Bir Siyasi AnlaşmaZemini Hazırlanıyor Bükre, 8 (A. A.) — Rus- ugoslav ticaret muahedesi iş iş Yı müzakeratına iştirak eti olan Sofya Sovyet elçisi Lav rentiev, Moskovaya gitmek üzere dün Bükreşten geçmiştir Bükreş Sovyet liği ile ra- bıtası olan mahafilde söylenil ğine göre, Lavrentiev. Mosko. vada Rus - Yugoslav politik âfı hakkında görüşmeler yap: caktır Belgrattaki eski Rus Sefareti. nin üzerinden İpmaratorluk ar maları kaldırılmıştır. Yugoslav. ya polltik mahafilinde bu bina- yakında Belgrada gelecek o. lan Sovyet ekonomik daimi m ğına tahsis edileceği zan. Yugoslavyada Nazi Faaliyeti | (Dikkat ediniz) başlığı alt Yuzosluvyadaki nazi organı Deutsches Volksbladatt) g si, vatandaşlarını teyakkuza da- ederek, devlet zleyhinde bu. İundukları için son zamanlarda Alman ekalliyetine mensup bir çok kimselerin tevkif edildiğini bildirmektedir. Bu gazetenin okuyucularını süküta değil sadece ihtiyata da. vet etmesi dikkate şayandır. Çün kü Yugoslavyadaki Alman etnik grupu direktörlüğünün vazifesi hükümetle ihtilâf halinde bulu. | nan Almanlar lehinde müdahâ. leden ibarettir Cripps Sofyada Sofya İngiliz el Moskovaya sefir olarak tayin edilen Stafford. Cripps, dan hareket ederek Moskovaya gitmek üzere 6 haziranda Sofya. ya gelmiştir. Safford Cripps'in Sofyada h yokur. Maamaf bir vazifesi Bulgar merkez hükümetinde bü. | lunduğundan bilistifade, heyeti vekile reisi profesör Filov'u ve Hariciye Vekili İvan Popov'u zi- yaret etmiştir. Cripps, Hafta s0. İtirmiye çal nu tatilini Bükreş İngiliz El nezdinde geçirmek üzere bugün | mezkür şehre müteveccihen bâ. reket etmiştir. Romanyada bir ihraç yasağı Londranın bildirdiğine göre Bükreşten alınan bir telgrafa nazaran Romanyadaki mahsul| tahminleri meşkük görülmekte. dir. Rumen hükümeti dört hafta müddetle misir ihracatını menet miştir. Vaziyet düzeldiği takd de bu memnuiyet kaldırılacak. tır, | Papanın Sulk İçin Teşebbüsleri Vatikan, 8 (A.A) — Vatikan, Papalık makamının sulh Jehin. de teşebbüste bulunduğuna dair ecnebi memleketlerde ve bilhas.. sa Amerikada dolaşan sansasyo- nel mahiyetteki haberlere karşı ikisi de doğru. hem büyük miktarda yare kaybetmişlerdir, hem de, | tedbirler şiddetlenmiştir. k* | muharebelerin, Almanlara sa. || zarar verdiğini (| göstermektedir. Fransız tinde, kadar, celbeden en Fra ımından eski. yaptıkları fa yavaş ya ve tank kay. di eni tebellör 28 eden Fransız. tesirsiz uzarsa, cephesi siz ordusunun Alman ordusu, in devamlı mukaveme. nsız ordusunun kahramanlığı Alman ordusunun gittikçe artan zaafı ve yorgunluğu da rol oynamaktadır. Ve bu da, Alman ordusunun, kendi hezi- metini hazırlıyacak olan en tehlikeli zaa. vaş yaklaştığını göstermekte. eden bu şartlar içinde, Fran. mukavemeti biraz daha kendi zaaflarına mağlüp olabilir. İsalt fırsatı kaçırmamaktadır. efkârı umumiyenin dikkatini cel. tmektedir. e Papalık makamı sulhün teessüsü lehinde teşeb. büste bulunmak için hiçbir mü- « lerde de bu suretle hareket et. meğe devam edecektir. Fakat bü gibi teşebbüslerin müessir ola- bilmesi için münasip bir zaman. da ve asgari bir muveffakıyet ümidi ile yapılması lâzımdır. Ha. lihazırdaki vaziyet böyle bir te- şebbüse müsait değildir. Amerika İtalyadan Bakır İthalini Durdurdu Nevyork, 8 (A. A.) — Ameri- kada bakir mübsyaasına memur| olan İtalyan ajanı, kendisine bü madeni satan şirketlere, işart a. hire değin mal yüklememeleri i. | cin emir vermiştir. ikkat ediyor musunuz haf tuhaf tâbirler gö oldu. Almanlar Holandayı İğ başladıkları sırada bu tâbi den bir'ni daha öğrendik, Bi ci kol. Yani kaleyi içerideniğ ta çalışacak hainler, Bizim bildiğimiz vaktile riyelere (kol) tâbir ederlerdi tâ geceleri hava soğuk oldu man — Ayaspaşa kola grkemi memiz de bundan kinaye Çocuktum, hatırla Vektile şehirde bir polis tinde askerlerden mürekkep lar gezerdi. Bildiğimiz kollar arasını meşhuru ruhuri koludur, Bir kol çengi sözündeki kö neşeli kollardan biri olarak nişanımızdır, Briç denilen ve aile arasiğij eş desi arasında maalesef BİNEN rini rencide etmekten başkisiiiliiii seye yaramıyan oyun salan muza girmedn evvel de, dörüüğüüü altı kol iskambil oyunları viii Hele altı kol iskambilde iü zu koltuk altına almak. öyle yifti olurdu ki sormayın! Gİğİ Doğrusunu İsterseniz Li kambili denilen o oyunlari günkü oyunlardan çok dahâ'ğ ve şüphesiz daha az kavgalı gili du. Üçer üçer ayrılmak supgji altı kişi iki kısma ayrılır, nin de birer kumandanı olgği Kumandan, bir nevi telsizle GİĞEİMİ dının elinde bulunan kâğü anladıktan sonra oyunu id der ve kendi tarafını galip dı, r Her kâğıdın, her kozun ne göre bir işareti olduğu herkes bir taraftan kendi e ki kâğıdı kumandana haberi miye, diğer taraftan da has verdiği işaretleri yaknlamıya ii rasır, böylece âdeta musa bağli bir nevi muhazbe oyunu cereğiiğ ederdi, Meselâ bir göz kırpmioi bey koz, ikisini kırpmak ikili çenesini oynatmak dağlı, papas, dilini çıkarmak kız, oği kaldırmak bacak, yani vale, ğü parmağını göstermek onlu ği işareti idi. Yavaş yı ia) geçen bu dört kol ve altı köü arasında şimdi bir beşinçi 1 mu? j Varsa derhal koltuk altıngi ır, kaput ederiz vallahi! ÖĞ il Hi i il K ; ti ii Madrit, 8 (A.A) — İngilteşiiii pin yeni Madrit Büyük EİGEE Samuel Hoare, büyün (Gensiiiiieii Frankoya itimatnamesini dim etmiştir. Sir Samuel, söylediği nü ngiltereyi İspanyada temsil mekten e derece büyük duymakta olduğunu bildirmiş! ananeye hürmet ve medemigiiii muhabbet gibi, birçok şeyl iki millette de ayni bulundu, tebarüz ettirmiştir. i Hoare, iki memleket arasınd | ki menfaat birliğinin, İspasığiğiiğii ile İngiltere arasında $yi mü sebetlerin gün geçtikçe daha dani) tane olacağı hakkında ken dişiğiiieiii timatlı ümitler vermekte oldiieiiii ğunu ilâve elmiş ve kuvvetli İspanyanın Avrupada, tarihi 5 ziyetinin kendisine verdiği gi fuzu icra edeceğini görmekeiiieiiii ini izhar ile sözlerini bii ir, Cenubi Amerikadeti Yeni Tedbirler Bucanos Aires, 8 (A. A) Beşinci kola todbirler'alıği ması hakkında, mebusan megij sinin yalnız sekiz muhalif reği karşı hemen hemen ittifakla tağil vib ettiği kanun projesi, bilhal Hitlerci ve Faşist unsurlaği Fransız topraklarının istilâsındli beri gittikçe daha ziyade faziali şan faaliyetini istihdaf etmek iii urlara karşı bu bigi) de, muazzam bür tezi edilmiş ve ında polis kuv ların oturduğu ik müdah riyetinde için ene mak mes