25 Eylül 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TAN GÖ İSTANBUL, Ankara Caddesi 108 TAN, ISTANBUL 24310, 24318, 24319 ALTINCI YIL — No. 2794 5S KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ ihtikâra Karşı Zecri Tedbir Alınıyor Milli Korunma Kanununun Bazı Maddeleri de İhtiyaca Ve Zamanın Hususiyetlerine Göre Tâdil Veya Tefsir Edilecetir Ankara, 24 (TAN Muhabirin- den) — Ticaret Vekâleti iaşe ve fiyat mürakabe teşekküllerinin müştereken çalışmaları hakkında alâkadarlara bir tarim gönd miştir. Bundan maksat ihtikârin önünü en cezri tedbirlerle ulmak müsbet ve faydalı neticeler temin etmektir. Tamimde e le şöyle denilm “Ankara, İsta ki fiyat mürakabe büroları büra- larda teşkil edilmiş bulun, 3€ w a) : İ iaşe müdür zamanda fiyat şefliğini de ya; da iaşe müdür müuavinlerinden biri İstanbul fiyat mürukabe iş- : eri şefliğini yapacak, diğeri de Ticaret Vekâleti iaşe müsteşarı iaşe işlerini tödrir edecektir. Şefik Soyer “. İzmirde halen mevcut olan fi- —— — yat mürakabe bürosu şefi doğru- & dan doğruya İzmir iaşe müdürlü Kış Harbine ğünün emrinde fiyat mürakabe Girerken.. tedvir edecek ve burada- nhası - Almanyanın ba kış yeni siyasi ta- EN 7 arrurlara başliyacağ: söyleniyor ai) Bu taarruzun mahiyeti ne olabi il a Avrupada artık kazanılacak devlet kalmamıştır. Avrupa haricindeki ave i devletler üzerinde müessir olmayı | 5 arimakta da Almanyanın faydası yoktur. Ol isa Almanyu, Sovyet : Rusyadaki muvaffakıye:lerine da- ; Tiflis e Gitti Katkasyanın Müdafaası İçin! Hazırlıklar M. Zekeriya SERTEL Şirin mukadderatı, Al man - Sovyet harbinin ne- icesine bağlı bulunduğu için, Alman ordularının Mareşal Bu - dienny ordularına Karşı kazan - dıkları zsfer büyük alâka uyan dirdı z Bu Alman Zafer! şark cephe - #indeki harp üzerinde kat'i ne - ticeyi temin edecek derecede mü- &ssir olacak mıdır? Bunun,ceva - bihı askeri mütehassıslara bıra - kalım. Yalnız son gelen haberle - Te göre merkezde Mareşal "1 Şenko ordusu taarruz kabi Wavell Daha Evvel İG. Ancinleck, İle İGürüştüveLondrada! Temaslarda Bulundu! Nevyork, 24 (A.A) — United .| Press Ajansının Londradan öğ - ATLANTİK Mukavelesi! Sovyetler! Tarafından da Kabul Edildi “Müttetikler Arası | Konferansı,, Dün Londrada Toplandı ! povyetlerin Londra Büyük Elçisi Maisky Londra, 24 (A-A.) — Müttefik ter arssı konferansın; açan Eden demiştir ki: Geçen 12 hazltanda son tonlan z esnasında, tarafımızdan ak- tediler korferansın neticesi ol Yak mesai çerçevemizin bir kıs İmunı teşkil edebilecek olan yeni (bir iş birliği safhası açabileceği - mizi ümit ettiğimi ve bu sayede zaferin istihsal edileceğini ve 2 feri müteakip sulha varılacığım söylemiştim. Müttefiklerin > messillert bu yolda ihzari mal yette bir faaliyet gösterildi müşahede edeceklerdir. , Sonuncu” kanferansımızdan bi- râz sonra, Hitler mutat tabiyesi- ni tatbik ederek haber vermeden Sovyetler Birliğine taarruz et - mislir 3 8: 7) AmerikaTicaret * İDüşman kuvvetlerinin bakiyesi hi muhafazada devam etmekte - dir. Leningratta harp on gün ev- velki şiddetin betmi 1 manlar Leningr uzanan bütün cephe boyun rendiğine göre Hindistandaki İn - giliz kuvvetleri başkumandanı ge meral Waveli, Tiflise lat iştir. Söylendiğine göre, eli, Kafkasya mıntakabinin mü » Gemilerini Silâhlandıracak dafaasını bazırlıyacaktır. United Press Ajansının ettiğine göre, İran demiryı harbi için siperler kazmak ve mevzilerini tahkim etmekle meş guldürler, Bir İtalyan gazetesinin verdiği malümata göre, cenup cephesin - ima İ ehemmiyeti olan Sovyet petrol deki büyük zaferden sonra Alman > N ra Alman kuyuların: müdafaa etmek için #rkânıharbiyesinin hedefi Lenin-| belki de bir İngiliz heyeti seferi- Brat - Moskova - Rostof hattına) Uç; 4 Romyaya gölde © Varmak ve sonra bütün kış bu Ya lima ” batta tutunarak siyasi taarruzla- z ta başlamaktır. Wavell evvelâ Londraya yimiş Fihakika Alman orduları Ros-| tofa vardıktan ve Harkofu aldık-| tan sonra cenupta bütün Ukray-İ: Londra, 24 (A.A) — Zannedild'ği- hayı ellerine göçirmiş olacaklar -İne göre Hint orduları başkumandanı . Ukrayna madenleri, sanayii | General Waveli Londraya gelmiç ve ve hububatı ile Sovyet Rusyanın | Loparatorluk erkin » #n zengin sahalarından biri ol -) * w* R duğu için, bu ınuvaffakıyet bir! laraftan Moskovayı bu zengin kaynaklardan mahrüm ederek uğ tadığı zayiatı telâfide müşkülâta #biye heyeti i- tur, ındraya hava yolu İle gel- miş ve Hindistana , vazifesi bağına | dönmüştür. (Sonu; Sa: & Sü: 2) e anlar bu zengin kaynakla, İstifade için burada man ordularının Rastof - Harkof battından daha ileri giderek Kaf- kasa kadar dayanmalarına lüzum Yöktur, Hattâ belkide tamamen rip edilmiş olarek işgal de) bekleri bu geniş sahada menzil şkilâtnda müşkülüta taklardır. Bahusus Kırımı alma dıkça ve Karadenize hâkim olm dıkça daha ziyade ilerlemeleri; d8 tehlike bile mevcuttür. Bu itibarla İtalyan gazetesinin Neşriyatı az çok makul görün - mektedir Yalnız İtalyan gazetesinin ha- IT verdiği siyasi taarruzun ma- hiyeti ne olabilir? Avrupada ar - bik kazanılacak devlet kalmamış- lir. Avrupa haricindeki devlet - er üzerinde müessir olmayı 4 -İ tagilterenin yeni Orta (Sonu; Sn; 7; Sik 6 kN umumi Sark başkumandanı Sir Klod Auchinleck âh Bitaraflık o Kanununu | Feshetmek İçin de Tetkikler Yapılıyor Vaşington, 24 (A.A.) — Roose- veli beyanata bulunarak demiş - tir ki “Birleşik Amerika gemilerini silâhlandırmak; veya ( bitaraflık İ kanununu kaldırmak yahiit da bu kanunu değiştirmek suretiyle bir İkarar almasını periâmentodan is- tiyeceğim. Evet, mezkür kamu büsbütün kaldırmaktansa tedrici olarsk değiştirmesini istiyece - (Sonu; Saz 2; Sü: 1) karargühte rg Iran körfezinde bulunan Ardian adası ile bu adadaki petrol tasfiy ehanesi son İran harekâtı esnasında Kief İmha Muharebesi Sona Erivor —— Kronştat'daRus Gemilerine Hücum Edildi şi Alman İleri Kollarının Harkof Önlerine Geldiği. . Söyleniyor Berlin, 24 (A.A) — Alman u- mumi karargâhının * tebliğinde dün Kiefin şarkında başka Sov- yet cüzütamlarının da imha edil- miş olduğu kaydedilmektedir. iki cep içinde mahsur kalmış olup bunların da bir kaç gün içinde tamamiyle imha edilmesi beklen mektedir. Tayyarelerden alman fotojğraf- lardan düşman safları arasında kargasılık çıktığı anlaşılmakta - dır, (Sonu; Sa: 2; Bü: 5) e e Clodius'un Ankaradaki Temasları Almanya, Yalnız İktisadi Mahiyette Olduğunu: Bildiriyor —— !Berlin, Türkiyeden Malzeme Ve Asker Geçirmek İstemedi Berlin, 24 (A.A.) — Yarı resmi bir kaynaktan bildiriliyor: “Alman salâhiyetli mahfillerin- de şu noktaya bir kere daha İşa- ret lüzumu hissedilmektedir ki, Clodius, Türkiye ile munhasıran iktisadi müzakerelerde bulunma memur edilmiştir. Binaena- eyh kendisine güya siyasi bir vazife tevdi edilmiş bulunduğu- na dair musirrane dolaşan şay alar tamâmen esassızdır. Türk arazisinden Alman askeri mal. remesinin geçirilmesi müsaadesiri al- edilmiştir. Bu resimde ASKERİ Kief'in Almanlar Tarafından Carninnu-a verebileceğiniz en kıyrer!i hedive YALNIZ ocuk Ansiklopedisi Olabilir. Çünkü bütün bediyeler unutulabilir. Pak; SAM ANSİKLOPEDİSİ Çocuğun bütün hayatım dn İzini bırakır. FİYATI (8 LIRAPIR. tarafından işgal eiğirei Cephelerde Şiddetli Bir Harp Oluvo: İngilizler tasfiyehaneleri görüyoruz, VAZİYET / Işgalinden Sonra. çiçe tiratında Mareşal Budienni Orduları Cenupta Büyük | Bir Darbe Yemişlerdir, Fakat Almanlar Don İlerlemeden Önce Kırım Meselesini Halletmeğe Mecburdurlar Nehrine Kadar Kiefin Almanlar tarafından işga- lndenberi şark cephesindeki harp hakkında mütalâa yürütebilmek. için vaziyetin syâmlanmasmı - beklemiye ihtiyaç vardı. Çünkü #i tarafın res- mi tebliğleri birbirini tutmuyor, bu tebiliğlerden hakikati anlamak n- kün oknuyordu,. Kie'de hakikaten dört Sovyet ordusu muhasara eğilmi: miydi? Alman ordular o Poltya'ya kadar ilerlemişler miydi? Kıremın Sovyet toprakları le irtibat kesilmiş miydi? Bugün artık bu swallerin sevapla- rm vörebilecek vaziyelteyiz Evvelâ şurüsıni teslim etmek lâzım, dır ki, Mareşal Budiern! orduları nupta büyük bir darbe yemişlerdir. Sovyet - Alman harbi başladığından- beri bü zafer Almanların en büyük aferi olarak kaydedilmek Yârımdır. Almanlarm bu zaferini Mareşal Bo- dienni'nin taktik hatasma etfedenler vardır, Bunlara göre, Sovyet Mareşati Almanlar 30 Bin Zaoviat Verdi Lozovski, Cenupta Rus Ordularının İhatası Hâberini Tekzip Eti Möskova, 24 (A.A) — Sovyet istihbarat bürosu, aşağıdaki gö * İce yarısı tebliğini neşretmiştir; 23 eylül gecesi kıtaatımız, bütün cephe boyunca düşmana karşi harbetmişlerdir. 21 eylülde düş « manın 53 tayyaresi tahrip eğil « miştir. Bunların 28 i hava muh: rebelerinde 25 i de tayyare mey- danlarında tahribedilmiştir. 18 tayyare kaybettik. Almanların zayiatı Londra, 24 (A.A) — Moskova radyosu, Almanların Kief trafin- da 30 bin ve Oesel adası muha « rebelerinde de 14 bin kişi kaybet- tiklerini bildirmektedir. daha ziyade Kiçfin müdafaasna €- hemmiyet veriniş, kuvvetlerinin mü- him kasmını bu noktaya biriktirmiş, Dinyoper boyunca uzsnan mü: hattını zayıf birekmışter, Yine bu mü tebussnlarm fikrine göre, Alman Sovyetlerin Cenup Cephesi Kumandanı Mareşal Budienay İrek çekilmek liz gelirken, bu şeh- İngiliz tayyoreleri faaliyette Londra, 24 (A.A.) — Hava ne- zaretinin tebliği: İngiliz tayyarelerinin Sovyet mak maksadiyle Almaryanm Türkiye- Gen bir İstekte bulunduğu hakkında ya” pılan imalar dahi Berlinde bilhassa teksip edilmektedir, Bunlar havayı if- sat etmek için uçurulmuş balonlardır, Türkiye ile Bulgaristan arasında ol- dukça siki bi lik ihdası. için muhasım tarafın vaktiyle yaptığı gey- retler de ba cümledendi, Alman hariciye nezaretinin Ekr'ne göre, bu manevrslar, Türkiyeyi her ne asretle olursa olgun harbe sürükle- wekten İbaret olan eski gayelerini ta- hakkuk ettirmek için, İngilizlerin her vasıtaya baş vararak yaptıkları ma“ tet oyunun çerçevesine dahildir, duları Cemikov ve Kermençug'da Dinyeper hattını yarıp arkaya geçer geçmez, Sovyetler Kiefi tahliye edo- tin müdafassında israr etmiş ve bu- Rusyadaki faaliyetine ait ük has (Sonu; Sat 3; Bü: 5) Bulgar Dahiliye Nazınna Göre : Seferberlik İlân Edilmemiş Ancak İhtiyat Efrat Üç Hafta İçin Talime o Çağırılmış Sofya, 24 (AA) — Dahiliye) Nazırı Gabroski ecnebi gazeteci lere beyanatta bulunarak son gün lerde Bulgaristana inen paraşüt cülerin Sovyetler Birliğinden gel diklerini teyit etmiştir. "Tülek, bomba, rövelver, telsiz âlelleri gi bi üstlerinde zuhur eden malze - me Sovyet fabrikalarmın marka» larını taşımakta idi, Nazır Gabroski, bundan sonra memleketin dahili vaziyetini ec nebi propagandasının iddialarma rağmen memnuniyete şayan oldu unu söylemiştir. Memlekette fi idare ve umumi seferberlik ilân edildiğine dair verilen haber ler uydurmadır. Hükümet ecne- bi unsurların faaliyeti netice - #inde vukua gelen sabotaj hare- ketlerine mâni olmak için bazı (Sonu; Saz 5 807) HARP SONU FİLMLERİ Yazan: REFİK HALİD ihema mevsimi başladı; Şehir Tiyatrosu da açılıyor. Fakat. perde ile sahnede seyredeceğimiz hangi dram, ne derece acıklı, korkunç, müthiş dahi olsa, bugünkü dünya faciasının mil- yarda birini, bir “atom,, unu teşkil edebilir? Ilk cihan harbinden ham alınarak yazılmış bir senarlo -velev ki, toplar gürlesi tanklar yuyarlansın, binalar yıkılsın ve siperler çöksün - şimdi harp hakkında kâfi bir fikir verebilir mi? Gerek Dorothy Lamou- rün rol aldığı Okyanus adalarındaki kasırga tahribatı gerek Alic& Fuy'ın Şikago yangını ve Jancite Macdonalt'ın San Fraosisko zel- zelesi, hattâ “Yeşil Cennet,, teki vahğiler hücumu ve “Tacir Hor: daki timsahlar istilâsı, hergi biri şark cephesinin yalnız bir t kilometresinde kopan tayfun, yangın, yersarsıntısı, istilâ ve kat- liâmdan daha mahuftur? Avrupada bu kış maruz kalınacak açlı- ğm, hastalığın eski Çin kıtlıklariyle taunlarmdan daha fazla tele- fata sebep olmasından korkulmüyor mu? Iki senedenberi deniz, hava ve kara bombardımanlariyle kaç Şikago yandı, kaç Si Fransisko göçtü, kaç mamure harabeye döndü, ve kaç cennet c€- henheme benzedi? Bana öyle geliyor ki, Amerika sinemacılık tekniği, eskisi gibi havuzda fırtma, kutuda zelzele, masâ üzerinde muharebe oyun- larını büyültüp habbeyi kubbe yapmakla bundan sonra bizi <ola; cacık heyecana getiremez. Gözler - hamdolsun, bizimkiler değil - korkuneun daha heybetli ve haşmetlisine, hudutsuz ve ölçüsüzü- ne, kıyamet gününe alıştı, Onun içindir ki, film sanayii yeni bir merhale aşmak, evvelce müthiş sandıklarımızı reel müthişe yak- laştırmak mecburiyetindedir. Bir şehrin yanışı,-bir kasabanın yi kılışı, bir adanın çöküşü, beş bin kişinin göçüşü nedir ki? Yarin- k: filmler, koca bir ülkenin haritaj âlemden silinişini tas tamamı” ra, en acıklı ve ince tafsilâtiyle perdeye sığdıramazlarsa tüyleri- mizi azlık olsun örpettmiye muvaffak olamıyacaklsrdir. Demokratlara yardım meselesini taahhüt edemem amma, Amerikanın, harp sonu, sinemacılığında bu harikayı başarıp bü- tün kudretiyle -kendini. göstereceğine .emniyetim berkemaldir! ks kk ağ pi lay Tü o 2 Gale ye By rk a e Dai nin ö
