3 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

.TAN EVİ İSTANBUL! Ankara caddesi No, 102 TE AF: TAN, İSTANBUL TE TON: 24310, 24318, 24319 SEKİZİNCİ YIL, — No, 2530 MISIR CEPHESİNDE GÜNLÜK Balkanlarda Harekete Mısır cephesinde bir İngiliz müdafaa mevzii SOVYENTEBLİĞİ | Müttefiklerin X İrak veİrandaki Hazırlıkları verdiği rahime #arka bir çok Ame skeri HerTarafta Püskürtüldü Dün Bir İtalyan Piyade Tümeni İmha Edildi kuvvetlendiren açılması, kumandada ya. pılan değişiklikler, müttefik kuv vetlerin orta şark, İzak ve İranda tecemmdü, önümüzdeki günlerde bu cephede büyük faaliyetler gösterk| ieceğine bir işarettir. Remmelin Afrika cephesinde hârekete geçme si de bununla alâkalı olabilir. Hiç şüphe yok ki Mihver ve Japonya bu hazırlıklârın semere, vermesine mani olmıya ve Basrada Japonlarla birleşmeye ehemmiyet vermektedir. İçin Muhtelif Ye Yerlerde Hazırlık Yapıyorlarmış Bu Harekâtın Bütün Afrikayı Ateşe Verebileceği Söyleniyor | Almanların Hücumları Önlerinde Rommel Kuvvetleri İhtiyatla ilerliyor Almanlar Rommel'in Hareketlerine Bağlı Olarak Geçmek Londra, 2 (A.A) — Römmel ih tiyatla ilerlemektedir. 12 Kilomet re kadar yol slmıştır. Ve 30 kilo) metre kadar derinliği olan İngil| lizlerin mayn tarlasını geçmek | ister gibi gör ir. Rom - mel kollarından biri Elâlemeyn'in 40 kilometre cenubunda bulu - nan El emtina'ın şimaline doğru diğer bir kol doğu şimale doğru, üçüncü bir kol da Ruvoysat tepe- sine yani şimale doğru ilerlemek tedir, Rommel İngiliz zırhlı kuv. vetlerinin külli kısmını arar gibi şimdiye kadar Amare keri muharrirlerin mütalea. eral Mongomeri'nin tank olarak elde Ba ıncıya kadar bunları muha. azaya devam e yolundadır. Müttefiklerin 6 librelik toplara 130 luk ve ila baska toplara bol bol | sahip bulundukları! 457” Devamı Sa, 2, Sü, 5 İİ ALMAN TEBLİĞİ İl 50 Tabya i İşgal Edildi Sovyetlerin Mukabil , Taarruzları Tamamen | Püskürtüldü İ rasındali yeli bulunmuş olmasına talingra timi nn TAN SİYASİ HALK GAZETESİ ) Havalarda Muharebe İngilizler, Sarbruken ehrine Çok Şiddetli Bir Hücumda Bulundu Almanlar da İngiliz Şehirlerini Bombaladı | Londra, 2(A A) — Haber ve. rildiğine göre, salı . çarşamba ge cesi İngiliz hava ordusuna men» sup bomba uçaklarından mürek- kep bir teşkil Sarbruken üzerine kuvvetli bir hücum yaymıştır. İngiltere üzerinde Londra, 2 (A.A) — Haber ve. rildiğine göre, iki Vukkefulw 109 uçağı bu sabah saat 10 dan biraz evvel Sussek kontluğu sahiline yaklaşmışlardır. Uçakların ber ikisi de İngiliz avcıları tarafından denize düşürülmüştür. sa N Londra, 2 (A.A.) — Akşam geç vakit alınan bir habere göre, düş man tayyareleri İngilterenin şi . mali şarki bölgelerinde iki şehir üzerine yangın ve infilâk bomba | — arı almışlardır. Şarki İngiltere. de iki kasabaya ve orta Ingiltere. nin şimal bölgelerine de yangın bombaları atılmıştır. ” 457 Devamı Sa. 2, Sü.7 Bir Çin Siyaset Adamı Diyor ki 'Doğan Japon Güneşi Artık Batmıya Başladı, Çungking, 2 (A Siyasi BinginTsi Kabinenin Tek mağa başladığını ve şirhdi öğle - den sonra saat | e ve 2 ye yaklaş söylemiştir. Bu zata göre ik milletlerin simdi Japon larını tahminle uğraş - Kahve Dar ğı maktansa meydana çıkan yeni bir Kalkıyor meseleye dikkatlerini toplama - leri lâzimgeldiğini / belirtmiştir —— Filhakika Japonların daha ne ka dar zaman mukavemet edebilecek leri ve harp küvvetlerinin neden ibaret bulunduğu sorulmağa de.| ğer bir keyfiyettir. Tingfn - Tslang sözlerine şöyle de- İnhisarlar İdaresi Piyasaya Kahve ' Vermiye Başladı Şehrimizdeki kuru kahveciler de dört beş gündenberi kahve bu lunmamaktadır. Halkın müracaat ları karşısında bayiler inhisarlar şimdi saat iile 2x henüz çok vakit ler, Gö: günlerde Irak ve İranda yapılan hazırlıklar dikka, İ ti çekecek mahiyettedir. Mütte İ fiklerin gerek Almanların Kaf | kaslardan k inmeleri ihtimaline bu cepheleri tahkim etmek iyacı, gerekse Sovyet Rusya. ya bu cepheden yardımı çoğalt | #iak emeli, bu memleketlerde da, İ ha süratli ve kuvvetli bir hazır. lığa sebep olmuştur. Bu itibarla Irak ve İran her zamandan fazla enemmiyet kazanmıştır. Rusyanın iki büyük nehri olan Volga ile Don arasında bir cep. benin teessüs etmesi, Kafkasların | olduğu haber veriliyor. Ruslar ye me gelmesi karşı.| ni müdafaa mevzilerini sağlam. harp sahası hü sinda İran, Kafkas cephesini tut mak esas bir mesnet Hattâ Eden son nutuklarından birinde İranın ehemmiyetini şu cümlelerle izah etmişti: “Müue. “dık devletlerle Sovyet rasında diğer bir rabıta tesis et, mek için büyük gayretler sarle.| dildi.,, Eden bu cümlelerle İran.) dan Sovyetler Birliğine açılan yol lu işaret etmişti. Bu yoldan Sov. yetler Birliğine sevkedilen harp İevazımı her gün nisbetini arttır. mıştır. Müttefikler bu yollardan isti fsde etmek için aylardanbesi bu. rada tamirat yaptıkları gibi Bağ dattan Tahrana işliyen yollarını hazırlamıştı merah'lan, Acem körfezinden, Hindistanın en yakın 'Umanı olan | Busbir'e, Herâttan Efgan hudu . duna, Meşhöttei a) Sovyet demiryol metre mı ları biril yük gey bu yofların, şı duğu söylenmi! rd Kür a Orta Srte” ve İane vaya Bad Sü. 6 olmuştur. | güzkürtmektedirler. Rusya 1 Bir Çok Meskün Yerler | İ Cephede Yeni Terakkiler Geri Alındı | Kaydedildi Mosku Z(A.A) ovyet öğ Berlin, 2 (A.A) — le tebliği ekinde des r ki; Oo Jduları başkumandanlığ Stalingradın batı şimalirde Rus | Hi: Anaparn doğu cenubunda Al Jar mihver bücumlarını püskürt. | Man ve Rumen kıtaların ileri müşlerdir. Bir kesimde Almanlar | hâreketi tahkim edilmiş dağ mev Rus müdafaa hatlarına derinliği | Zilerinde kendini şiddetle müda ne girmişler fakat ilk mevzileri. eden düşmana karşı devam et ne çekilmek mecburiyetinde kal, | Wektedir. mışlardır. Kletskaya bölgesinde) , Stalingrat önünde taarruz şid. Rus devriyeleri bir İtalyan pi -|detli savaşlardan sonra daha baş yade bölüğünü yok etmişlerdir. |Ka toprak kazançlar: temin et . Stalingradın doğu cenubunda bir | miştir. Şehrin şimalinde Volga - gedik açmış olan Alman tankları | Ya Kadar ileriiyen hızlı teşkiller le şiddetli bi ılmak'ta | düşmanın çok büyük kuvvetlerle be a ee yağan ea teşehbüs ettiği müteaddit karsı arıuzları püskürtmüştür, Vol » gı nde uçaksavar bataryası k bir motörlü gemiyi İamakta ve mihver bücumlarını adaları muhrebesi Gin için olduğu kadar Rumlar icin de ikinci bir cephe teşkil etmektedir. Ja. ponlar şimdi taarruzdan müdafaaya » gecmiş oldukları için ba ikinci cephe şirmdi Siberyaya ve Hindistana karşı ir taarruza man! olabilir, ale cevap veren Tingfa, şan. söylemiştir; BAŞVEKİLİN Karsa Batı Kafkas” ça Krasnodarın batırmıştır. Astragan'in cenubun tenubundi uslar inat bir mu. 47” Devamı Sa, 2, Sü, 7 da Volga halicinde bir keşif uça.| Başvekil Samimi -Tezahüratla: Karşılandı 437” Devamı Sa, 2, Sü, 4 cephesinde birlikler bir nehri geçiyorlar Ş. Saraçoğlu Dün *İlar,, diye mukabelede bulunmuş. 'daresinin Kahve vermediğini. ve bu yüzden kendilerinin de boş o. turmakta olduklarım bildirme! tedirler. İnhisarlar idaresi dün toplancılara bir aylık kahve tev. ziine başlamıştır. Bu sebeple kah ve darlığı ortadan kalkacaktır. A5” Devamı Sa. 2, Sü 4 TETKİKLERİ Vardı Kars, 2 (A-A.) —31 ağustosta Sarıkamıştan halkın tezahürleri #rasinda ayrılan Barvekilimiz vi. iyet hududunda kendilerini kar j#layan valimiz ve refakatindek! zevatla birlikte geçtikleri yol ü. zerinde köylerde kendilerini bek liyen köylülerimizle konuşarak ihtiyaçlarımı dinlemiş ve kendi. lerinden izahat alarak: dün saat 18 de şehrimize gelmişlerdir. Sayın misafirlerimiz. şehir dı. | mevki komutanı mülki. ve askeri erkân, bir kıta asker lara. | ndan selâmlanmışlardır. Vaktin MİŞ olmâsına râğmen “yolun İki tarafında biriken balk tarafın dan heyernla alkışlanmışlardır. Sayın Başvekilimiz bir müddet yaya yürüyerek halkın heyecanlı tezahürlerine “nasılsınız arkadaş lar.ve otomobille ikametletine tahsis edilen vali'konağına' gel . mişlerdir. 457; Devamı Sa 2, Sü. 2 AMAN TABİ SODA, Mİ ÇAZİE KEVYETLADİRİMİŞTİ! PİYASAYA ÇIKARILMIŞTIR. Umum Satış Mahalli: KIZILAY. Satış Deposu Telefon: 20062 Hava harekâfı na geniş mikyasta istirak eden A merikan tayyareleri Japonyadaki Buhran Yeni Hariciye Nazırı "Büyük Asya,, Nazırlığını da Üzerine Alacakmış! Sivil Nazırı Togo'nun İstifasi Mânalı Görülmekte ve Japonyanın Rusyaya | Harp İlân Edebileceği İleri Sü; rülmektedi! Tokyo, 2(A.A.) — Hariciye ne|nazırlığının kurulması ile ne de zaretinin erki Asya servisleri di| Japonyanın dış siyaseti ile alâka rektörü Yamanoto istifa eden Ha |dardır, Başvekilin hariciye işle rTuşiko Nişi'nin yerine hariciyeİrini ne zamana kadar uhdesinde mazırlığı muavinliğine vekâleten | bulunduracağımı bilmiyorum. Fa. tayin edilmiştir. kat bunun muvakkat olduğunu Japonyanın'eski Çin sefirle. | söyliyebilirim. rinden Higeru Kawağo, hariciye| İmparatorun Togo'yu âyan â. nezarelindeki vazifesinden dün) zalığına tayin ettiği dün akşam skşam istifa etmiştir. enilmi; Mütalâasını söyliyen istihbarat "eni iciye nazlı bürosunun sözcüsü - Hari * bil el e ik ajin olunaca, hassa demiştir ki: 'Togo'nun sirf şahsi sebeplerle| . Tokyo, 2 (A.A) — Domel ağanın nra bildirdiğine göre, başvekil Toje istifa ettiğini size temin ederim Bu istifa ne yeni büyük Asya Aİ Devamı Sa. 2, Si. 3 Günler Geçerken Dil Bayramına Hazırlanırken k Dil Ku mu tarafından hazırlanmakta olan — Lügat kitebi) mın A, B ve € harflerini bir vesile ile gözden geçirdim. Bu. günün canlı konuşma ve yazı dilinde yaşiyan sözlerle dile yeniden girmiş veya girmekte bulu. nan kelimeleri ve terimleri toplayıp sıralamakta olan (yeni sözlük) ün, basılıp meydana çıkinca, ihtisas ve mes. lek sahipleri dışındakileri artık lüzumsuz aramalardan, tarama, lardan kurtaracağına, eski lügatlerin papucunu dama atacağına , hiç şüphe yoktur. Sözlüğün asıl kıymeti Osmanlıca kelimeleri ve içine akiktan başka bunları ve türkçeleri çok açık. duru, can. , kola at bilgisiyle ilim ve fen icaplarına yakışır tarzda alem adır. e Türkün eline, (İk defa, olgun, dolgun, âiri ve dili diline uygun bir lügat kitabı geçmek üzeredir. Size, gelişi güzel birkaç mükayeseli misal vereyim. Türkçe kelimelere de yer ayırmış eski lügatlerde bile “burcu burcu, sözü yoktur: halbuki dilde vardır. Sözlük onu “güzel ve kuvvet. Ji bir kokuyu vasıflandırmağa yarar., dedikten sonra halk şairi Karacaoğlan'dan şu mısraı veriyor: “Burcu burcu esen seher lerde “Balkan, kelimesi için “silsile-icibal.i#müşec. , tarifi geçer, yenisinde bu tarif sadece “sarp ve ormanlık Gağ,ı dır. Yine eskiler “buram butam,, sözünü: “kesretle ve fakat ağır yağan kara, yağmura vasfolunur,, şeklinde pek kusurlu ta. rif ederler. Yenisi diyor ki,“Duman ve koku gibi hzvada yapılan şeylerle ter ve kar hakkında kullanılarak gürlük anlatir: Buram için buram duman çıkmak, buram buram kar yağmak. eski kifaplarımız “Bahçe bellemiye mahsus âlet. diyip, gecti halde yeni sözlük şöyle söyler: “Toprağın üst tabakasını kabarf. Mağa yarıyan ve ayakla basılarak yere saplanan ucussivri kürek şeklinde veya çatal bir ziraat âlet! Ne kadar tamam ve cah. İandırıcı bir anlatış? Gelelim Osmanlıca kelimelere: Meselâ eskilerde “belâgat İn tarifi feler acısıdır, İçinden çıkılmaz bir kelime kördüğümü. dür; “kelâmm fasih olmakla beraber bir bir müktezayi hale mu- vafık, yani tekellüften, tasannu'dan, takyid'den, şalbösete'vil'den vâreste olaruk hâlin, mevkiin müuktezasile ve muhatabın dere. cei kabiliyetiyle mütenasip ve sarlayii lâfziyye ve mâneviyye ile müzeyyen olması... Ahmet Vefik Pasanm (Zor Nikâhı) ni okur gibi bir şey! Halbuki yeni tarif kisacıktır, açıktır, sadelik içinde belâgatlidir: “Sözün veya yazının gerek Jâfe, gerek mâna bakı, e çok beğenilecek şekilde, kaideye uygun ve sanatli olma. “Bel,, , Dildeki've fikirdeki sondeğişiklik hakkında bunlardan para | ak birer örnek ve bir eser verilemez!