February 22, 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
— BAYFA 2 ŞönNNSU CA UN NG NENNNA CON NN NU CENE CA NN ACANEMNAENNE 1 Bi HAYVAN Hasan..unan Koyunlarda ((Delıbaş))Ha:talığ SAĞLIGI Irvana köyünden değerli koyun yeliştirecilerimizden bay Yakuba Yazan: Baylari mücadele reisi HAKKI USER Bu hastalk yüzünden bu yal (40) kadür koyununu Kkaybe'diğin: geçen aılı güz Dü pssarda bara rist geten bay Yukub yönü yakıla sö- yMı Bu mel'un” hastal ğın bir Tlâcr veyahut ondan ko runma çöreleri varsa baş- kaları dahi okumak üzere de gözetelerde yözmekliğimi istedji. Ben de bu — tediğini yerine getirmeği kendimce bir borç bildim ve eğer tav- siye edeceğim korunma ted- birlerine rijüyet ederek ko- yun yetişliriclerimiz bu çok öldürücü hastolığiın önünü akelarsa büyük bir. sevinç duyucağım. Delibaş hastalığına, salın- cak hastalığı dahi denir, Çünkü ona tutulan hayvan- lar, #sğa ve yahut sola doğ- ra bir dere yani çember çizerek dönerler. Bu hasta. lhk başlayınca koyunlarda ve yaşlılarından ziyade genç- lerinde yani (3-6.18) aylık kuzularda ve bazı defa iki yöşndaki koyunlarda görü- nür, Sığırlarda dahi görünür ise de koyunlarda olduğu ka. dar değildir. Sebebi, sığır sürülerinde koyun sürülerin- deki kadar köpek — bülü nmamasıdır. Çünkü bu hasta- Uğın başlıca kaynağı köp ekler, hususilo çoban kö pekleri daha doğrusu bu- nların karınlarında, boği- rsaklarında yaşıyan bir kurdelâdır. Delibaş — hastalığı — en çok yağmurlu yıllarda baş göslerir Çünkü — rutu- bet — kurdelânın — yumur. talarınıh hayatını; döl, yu- vru vermek — kabiliyetleri- ni koruyor. Genç — hayv- anlar, başl ca ilk- ve ron- buharıl | hastalığa — yokala- | nırlar, Yazın haetalik na- dir. görünür. Çünkü yum urtular, (10-15, günlük bir kurakl ğin tesirle mshvo lurlar. — Buunla — beraber buluşık sular vasıtasile hastal- ik, her mevsimde meydana çkablır. Gerçekten içerde bealenib hıç d garıye, otlağa, ç yırlığa çıkar İmiyon - hay- vanlarda da bulaşık sular vası. h ıstalığın — meydana çıkılığı görülmüşdür. Delicuş veya Bulu cak ha> stal g., pek melun, pek öl- dürücü ve dolayısile pek yı- k.cı bir. hastalıkdır, Gerçi şarbon yanı dolak ve çiçek Bgibi sebepleri mikrob olan hustahklerdan değildir. Fa- kat tutulan huyvanların an- cak yüzle ikısj kurtulabi- lir ki bu derecn yöksek tele. fat koyun çiçeğinde bile ol- maz. İşte bundan ötütüdür ki delibaş hastalığının baş gösterdiği koyun sürülerin- de mahiyeti anlaşıncıya ka- dar ilk bakışta haklı olarak salğın bir koyun hastalığın- dan şüphe edilebilır. Delibaş hastal ğ nın belirti lerini, aâmetlerini »öylemiyece. ğım. Çünkü onlurı bizim koyun yetiştiricilerimiz pek eyi tanır ve bıl rler. Ben burada yal- niz en mühimi olan hastalı- ğın sebehi ile ondan korun- “söyliyeceğim tanile Del;baş veya salıncak ha- stalığı, koyun ve sığ ılnııı_ beyinlerinde — ve mür , dar iliklerinde —— (-esn urüa — cerehralis ) — denilen bir nevi kurdel: yavrucuklas rının yaşamalarından ve dol- ayısile beyin ve mürdar ihk üzerine yepdıkları fena Bir tesirden ilerji gelir. Kurdala ise höpekde, anın karoında, bağırsakl.rında yaşıyor. Bu kordelanın balkaları ve do layısile yumurtaları köpeğin pisliği ile birlikte dışarıya havlılura, otlaklara, çayır- lıklara, yollar n kenarlarına, çukurlura ve sulak yerlere atılırlar. Bu yumurtalar, ku- re bususil- güneşle yerlerde mahvo.urlar ise de rutubetij otlaklarda ve sularda - hiç bir. değşikliğe uğramadan birkaç hufta dayanabilirler. İşte bu gibi bozulmamış ve dolayısile yavru, nesil - ve: rebilen yumurtular hususijle bunlardan içlerinde kordelâ. nın yavrucağızı teşekkül etmiş bulunanlar; yiyecek — ve içecekler — vasıtasile — ko » yun — veyahudğ — sığırların midelerine ve onlardan — ba. gırsaklarına — gitdiklerinde ©o kurdelâ yavrucukları yum şayıb eriyen yumurta kab- uğundan dışarıya — çıkar ve tabiatın savkile hemen hem: en hayvanın bağırsaklarını delerek kana karışırlar ve onın — yâsıtasile murdar ilik ile beyine giderler, oralara yerleşir ve beyin ile murdar iliğin zararına olarak yaşar: lar ki bunun neticesinde be- yin ve murdar ilik iltihapl- anarak hastalık meydana çı- kar. Deliboş hastalığını eyileş- dirmek için şimdiye kadar çok uğraşlmış ve halâ da uğraşmıkda — bulunmuşdur. Fukat henüz — kullanılabılir pratık bir tedavisi, ilaçlaması hulunmumışdır. Onun yerde, her meml'ketle tu hııt.ılıızırı telavisinden ziyade ta” koyunların meydana gelmemek çurisine baklıyor. Zaten — hastalı ların — önünü alınuk içım en birinci tedbır. onların meydana çıkmularına moni olmakdır. Yoksâ hl“ul"' ister insan olsuü, — istir' hayvan, na çıktıkdan husuüsile eı. afa yayıldıkdan sonra ön- üne — geçmek pok güç olur. Hasta olmadan öncm insanın — doktora — gitmi gi lâzım geldiği gibi. her hengi bir hayvan hasta- lığının da meydana çıkmad- an önce çaresine bakmak gerekdir. — Netekim — dolak | hastalığına — ve çiçek has- talıklarına — karşı aşı yapılı- yor. — Delibaş — hastalığına da çare, sebebini yok et. mekdir. Bunun sebebi ise bundan önce söylediğim gibi köpek- | te yaşıyan bir kuürdelâ da- ha doğrusu bunun köpeğin pisliği ile birlikte dışarıya öteye beriye saçılan yumu rtalarıdır. İşte bu kurd-lâyı köp kta yaşatmamağa çalış- da için bugün de heri | bulunsun — meyda- | bir sinemasını gBılcrılnıclĞ. u ar ııeyra m 'lerdır p Zl ' nue- "M'î"ı düK C Tal dt Vilâyet (arafından bir tmıml' &xm?w bRaza ve nahiyelere" b:llfhldl' Di n;uluq oşkanı Gedemel Grib hastalığı dolayısile | — Vilâyet, köy büdceleri- | arı bitirilecek, okuma ğ Kdzıtü On»pııışılmıü rkr'ş— | bir w yxıqn. İnin hazırlanmasına — başlan- | aları - açılacak,.. tele İ rifleci, (d © lan .w' .5! l ve | masi münasebetile, kaza ve / mıyan © köyler >buk, nııhıyoîeıxn heyet ıı gElm- orta mektebler yarın açı- nahiyelere- bir-tamim yep- | bitirmeğe — çalışacak, - işdlin Hıyııler lmi. ye *1"' Si (meş, bi idelere . düfen veri- |. tarlalafı istimlâk- (yök!| 11 ikl»îâıî-:ln' 'bfr. Katna' :rlen göz Öönünde bn:u Pa bı;,lun;;ü bö Ra 1b, uıkı T Ipv ehmed aldktürülnnni | durulacak işleri bildirmişdir. || oe yan | köylere » u“ Akıızl' belediye .ğışlıııı Kâ. 'L, w,zış:."mbuh, *Vilâyetin tamimine göre, ı iki boz “irk damiz! & şif “Acar; Bulyhâlün “Kaymma- olmımşlır Esasen — grib | köylerim.zlesgbu yil değer ı olmacakdır. Bundan ba$kt köürRifot Yenat,balediyo'büş: | hastalığı kalınamış gibidir. v eşler şuolardır: __3 köy — büdeelerine — korü kan Abılullah; Göğöndün kâ #Köylerin içleri tamam. î elbiseleri içın de — tahsi yinaküm İrtet diğir Bövat — Ş kaldırımla — döşenecek, | kotacak bu — suretle koruc? S ndirgidim, kaymükam vek 4, her köyde bir sağlık do- glhıw. boraberlik ** ili Refik, ” möchisi' ' ümümi Y labı yıp I.ınk köy konnkl. min kdir. AR Reşad;'Erdükden Satâhke azası böledıyo' bağşkanı? addin, ©* Belediye —üyeein: den» Ahmed,! Paşa İitük! nt ihtiyar heyeti> üyesinden Hasaş ; Sus gırlıkdan beledi va 6 HB0 başkari AdıKasımı Balad; Yd3 14t Bdrdenitden | belediye ve Te başkanı | Cevded, fırka ye, , Relediyo | |yılın Bürhaniyeden, beled- iye , başkanı y Mubutdim d rka nyuından Ba:.dirl Hüse. yin ve diğer,üyeler ı.Ayvı— lılı hı 2! Halketi smww lıll%m.; YetikıT yd dagamg TÜ ! K Üı Aari mİ' ada !nıto'ku:ıııl' .-h "d : ŞekVIran Koy ğ nra «Bir zlgrin, » yııvıldh nete — IŞ dl. i TP YERSS A Er | İ.“,.;'îı."tdî',; e arda, | Mekteb Ve » ihtiyar heyeti odası Şelu.uııf ıiııl j Te A Z L"T ea e y yapısıdır. Köy inkişafa çok müstiddlir. çal nacakdır.. — irl Bvimizia neşeiyak va / küts “üphadae Şubenitleridindan ter- Ttibiedilen güzetik x mecmmmal, | - “ve kilab şergisi Jpıblgü Hı— ( lhvı.ıç honlarında uçılkcak- a i ÜS YS Yara . bir. mekteb. Küçük ilâv- | imtiyazı da alınmışdır. (PiRiy yti sönntdad seec Do Şiğinin bir KaYZIRİ » -.| elerle gözel bir yatr mec | — Köyün kullanma suları nlerimi Dexleğ, demiryolları ; ve, | ktebi. haline do gelebilir. — | mizidır. Köylü Bbek da, K ğ LÜÇ BÜnE | çç ' Köyda büyük bir meydanlık| gl Ebek | piklerk'yi ıiır'ııiîJ Alı ııı4 İimayıları açarşletma — umum öydabüyük bir meydanlık| g-len meşhur Ebe! | |dulü 1'!“: KepeKER lıhL ılllullihü“ iyedinci — işletma | bulunmaktadır. Bazı çürük | Köyün havasıda «uları '"!&" “'“';ş:w'"' oli (müfettişliği gecenlerde ga.'| binalar yıkdırılmak suretile | güze'dir, Bu köy her yöft b dae di n ni İ " İzetömizde * çıkan. — bir yazı | yapılın bu meydanlıkaCümuri inkişafa çok müsajd ve & ıbıldıklerımluu hiç ı:ı[ıınH l v"c k # ıçını. kurlelâ Aüşüren (Şlüç- VELERRETA | | köndüktan” ve — kendileri (24) santikadar Hiky ’çpd-ııldı ilâç hin yağı Bu ıııımılıı Hsn kz 'a attıkları bülti ı kaynar — sülarla * q | dktan sontâ” üzerlerine “db bolca &önmemiş “kikeç 8e ’ rpılib bir değnak Te “ka! rışdırılir. YAyahad'wn Hapisiöv| şubat Ypadan- pgüakür işkle . | ki B lirlik gibi —pislikleri “yakeamarı| indu'mürat “trimiyde' — dujma :ı':':'ır genişlikle uyandıra t,,înıı..n:::m':.d.lı l kıdır G&âluywhh—lımıv loldüğür' - gibi hareket & çanı Ş »ddedildi ve Üssüne li ) 2 — Yeni açılacak Halk- | tnca reddedildi v geçim viçin wnuıdumı Söntü' kalkmış bribiü erleri | mühakemenin h“R“’ yapılmas Tn Aki ’l n korar verilmi;d ı.' 00 n ııı “şunlard r: Akçukaca, Yüküh ben ıbılıdııı NYoi Alışahir, Ayvalık, — Bartın, mak da gana, ve genin — gihi, bu — hasfalıktan — yüzekleri ınıııı' olanlara düger,. de. laşması herhalda ve heycanlı olacak, Yednci işletme müfeltiş- Kâkkihde — bize Şu tavzıhi iyollamiştir: * ve, ]u;ınyı Z zanci saylasış.da (İs tasiyot memurlarının dıkkut sızlığı mi)-başlıklı bir firka- Yetli bte mrwn davbir gün ' 'evel karafndsgiden trenit vurülkladan * kalktığı - için K Binmiş olan 10”kişinin ılh__ çıkan , ,ıqıhımn aynı M , h İ' VI:_'ÜI.HAKA'I"İ a layetin bir tamimize ” DY gfi DT Yapılacak ışİeruS hi a Muhtar Şecı—" seler hep iş başına getirilmekted Korncu, (Muhabirimizdoa) | seçillmişlerdir. Ye — Nahiyemizin bütün köy- — köyünde Erinde muhtar seçimi başl: | amışdır. Merkezde — va bazı beçinar — köyünı muhtar — seçii bahçesine dikil. | - Merkezde muhtarlığa Ali o'fi -Mustafa, azalıklara da Şeyket, Sıtkı, İsmail — ve Ali Gdzel bir köyüm”z | top. bayırı ve ga> Ögetirilmiş bulunmaktadır. ’ ı çıkmışdır. Havran, (Muhabirimizden)—| dadır. Geçen — jgün İığini frast r havanın güze- bilerek Şekve. köyüne — gittim. _ı_ı%ünl bir. mektehi var; İki amallamli va üç Bınıfa ihtiyar heyeti evidi rdir, Bunlardan bi yet meydanım adını taşımak- | Fırka ' Devlet Genel Kâtıbliğinin tebliği (Üst tarafı biırinci sayfada) rindeki ileri gidişe yalnız açma değil besleyip yaşat- ma güçlüikleri de zorlanarak bir knnııhı olııııyn 'Gvıı tenizin 9561 — sayı '935 gunlemnçlı Düs- Bandırma çan Güyu'E üğürlümak üzere / Ynmlixe kadar gıılıp oradan | devam ” edilecekdir. Açılan lehbnok'alara “ka oloııdılç dönmeğe mecbur | btr Halkevinin — verim — ve | mek salâhiyetleri a| oldukları yazılıyor. değeri artdıkca — evlerdeki | ndüğ bahisle ni köycülük şubelerinin aydın- latıb öğretici hallar köylerde Yapdiğımız dohkikattar 3 1201 Kandıra, Söke, nbul, Simav, emini abul Tire ( 9hba Buybutt, Başiktaş (İstonbul), r ve bu , mektübumuzun Bayoğlu (İstunbul). Burdar, Dınar, Edremid, Gerede, Gö ynui İnegbl Kıdıkdy, İsta. Pe. w dilerim.. Hâ'ılfüzde nelerYapılaük_ doktor anılan Ali oğlu lsemâj n getirilen çam | köylerde seçim işi bitiril. | oğlu Hurşıd muht ; gehirin muhtelif | miş, ve köylü — tarafından | uşlardır. hâ, bu —arada yeni | sevilen kimseler - iş başına Yalnız Çarkacı den köylü arası Bu kö; ılenaceğıınlıgılmı Köyün güzel bir yıP"' Köy civarında mığlw',.' ve simli kurşun madenlefi Şurasında (Üst tarafı dördüncü 88 teşrih etmişler ve fesih etrafında kopat ygaranın vö iddınla! dar haksız olduğunu çıplaklığı ile ortaya şlardir. Bunun üzeriü© ö tin vekili —msvğıuh” den tahimat slmak Ü hal taleb ettilarse 90 (İstanbul) Caküil )r, r kısıoit" rıl:': ıdl mi hıy'“’. MT ,;'
