15 Mayıs 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
SAYFA 2 Dil işleri Kılavuz için dersler 3 Tüze — Adalet Tüzel — Adli Soysol — İçtimai Örhon amtlarında tüz adil anlamına gelir, — Kılavuzda adalet karşılığı ba — köktan akamıştir: Tüzel Kamâlimizin de düşündi bit soysal tüze vardır: Bu- | nun ne olduğunu — anlamak | için Parti programına bakı- nız. Camuriyetin ilk işlerinden biri, Tüzel usulleri kolayla- ştırmak ve kısalaştırmak ol- muştur, ee Eşit-Müsavi Eşitlik — Müsavat Özgen — Hür Üzgenlik - Hürriyet Üzgür — Serbest Bölge— Mıntaka Tüze kelimesini duyduğu nuzda, Fransız büyük devri minin dörl sözü — hatırımza gelmiştir: Hürriyet, müssvat adalet, uhüvvet! Ne soğuk klişaler diyece- ksiniz. Öz Türkçe bunlara | yeniden can verdi: Özgonlik Eşitlik, tüze ve kardeşlik! Bu —Arapcalar ve hürriyet de 1ürkçedirler: Fakat, hor şey gibi kelime nin tazesini kullanmak anın hoşuna gider. Serbest kelimesinin karşı- hğı özgürdür. Eski serbest — mıntakaya şimdi özgür-bölge diyobili. riz, Burada özgen kelimesi- ni kullanamayız. — Bu yeni Türkçemizin bir zenginliği olacaaktır. «Bütün yurtdaşlar, kanan karşısında özgen ve eşittir ler » Bu cümleyi, eskisinden daha güzel bulmuyor mus. unuz? ins- e 3 Ademi — sızlık, mazlık, siz, maz, Gayri — Yad.. Bu ekler — karşılan rken, Türk eklerinin ve fiillerinin zenginliği göz alır. Şu ayri kabıli tahammül — sözünün Türkçesine bakınız Çekilmez! «Bugün demokrasileri sar- Ban ıeheplerdnn hiı —— | hikri daha eyi diye ka suzluktar.» Cümlesinde dur- suzluk eski ademi istikrarın karşılığıdır. Mesuliyetsizlik —ile ademi mesüliyet birbirinden dır. Birini Türkçede sızlık ötekini sorulmamazlık ayri- sorav- iyoruz Ademi ik- diyeBileceğiniz nozlık kelimesini de kul lanabilirsiniz: «Ben bu olamezlık görmüyorum »Bel- ki bazı yerlerde olamazlık belirtir. Gayri kati küavuzda ke- sinsiz diye karşılanmıştır.Ke sin kati demektir. Fakat en büyük koz .ncı- akân için imkân gibi işte miz «yad» önekini buluşu. muzdur, Ulusolin " millf de- mek olduğunu — bilirsiniz: Şimdi gayri milli demeğe kalkışınız duraklıyacaksınız. Yadulusal şekli bizi uktan — kurtarmıştır zorl. Gerçi | siz konuşürken ulusal olmi- | Riraje: arasında | | zim olanı | yoni terimin ne kadar dur- | İstılah yan der işin içinden- çıkabi- Fakat bu şekle ih- tiyac gösteren binlerce te- rim yolumuzu göstermek. tedir Böyle öneklerle hiç bir dilde boyuna konuşma ke- Ancak — ya- terimlerden -lâ- konuşma diline klişe olarak geçer Fransızca interin yerini tatan arsı öneki ile arsıulu- sal kelimesi yapılmasaydi internasyonal olduğu g dilimize girecekti. — Şimdi ko- laylıkla kullanılmakta oldu ğuna dikkat ediniz limesi yapılmaz pılmış olan Gene bü arsı olmasaydı arsıbalkanik yerine beynel balkaniye mi diyecektik? Bu misalllerde bir. takım yeni kelimeler geçti Onları sırolayalım: Kati — kesin Gayri kati kosinsiz Beyno -— arsı (inter) Beaynelmilel — arsıulusal Dursazluk — ademi ıstikrar Darlak — istikrar Tebarüz ettirmek — belirt- mek terim v TÜRK DİLİ | Prens Strahembernin Roma - se- yahati ardında ne var? «Le Journalp Parjis yazı- ,'Ol'î «Prens Starhembergin Ro- ma seyahati kadar açık bir gey yoktur Stresa konfera- nsında alınan kararların en mühimi 7 ikincikânunda La- val ile Mussolini — arasında yopılan konuşmalar da ileri | sürülen İzola Bella arasın daki konuşmalır — sonunda nöşredilen tebliğ — ile tama- men aydınlarsn — zorluklar yüzünden yarıda kalan orta Avrupa organizasyon proje- sinin bir neticeye isal edil- mesi hususunda büyük - bir göyret sarfı kararıdır. Avus. Bakanı Bar- koşarca- turya Dişişleri İ ger- waldeneggin Bına Cenevreye gitmesi bun. |dan ileri gelmiştir. Mussolininin Romütda Avusturya Başba. kan muavini !'rens Starhem- bergi kabul etmekten mak sadı müsbet bir — neticeyu erişmek hususundaki orzu- sunün moünialar — karşısında sarsılmıyacağını teyit etm- ektır. Prens Starhenberg gayet dikkato değer bir ş>hsiyet- tir. Avusturya ordusu tosis olunacağı zamın ona iltihak edecok Haymverhen askeri teşkilâtını yapan olur, olan Bundan başka kendisi - İtal. yanın en hararetli - taraftar- larından biridir. En nihayet | Prens Starhembörg - Küçük : itilâfın — bertaraf — edilmesi | mümkün olmıyon - itiramına maruz bulundukça jadesi ka- | bil olmadığını jtiraf etmek- | le beraber- Hahsburg - ha- | nedanının en hararetli tara: ftarı olduğunu da - katiyen gizlememektedir. | Bu suretle Tuna havza- | sında istikrarın tesisine ma- ni olan iki başlıca âmil kar- şısında bulunuyoruz. Üçün- cü âmil de Macar reviziyo. | nistlığidir. Bir dördüncü âmil daha vardır ki, bu da İtalya- | nın Arnavutlukta ve Bulga- ristandakj fanliyetidir. İtalya - Habeşıstan (Üsttarafı birinci sayfada) ktadırlar. 24 nisan tarihli (l Corriere dolla Seru bu hus. usta şunları yazıyor: Huboş Nıcışııının Parlâ- mentoda irat ettiği — nutuk Habeş hükümetinin iki yü. zlü sıyasa takip ettiğine da- ir bir vesika teşkil etmokt edir. Habeş hükümeti, bir taraftan Habeş.İtalyon ihtil âfı için defnlırca — uluslar sosyetesinin lııkumlığıne müravant ederken diğer ta. raftön da Habeş — ahalisini harbe teşvik ve sevk ediy- or. Yine Habeş — hükümeti, bir taraftan yabancı guzet- #lerde İluynn taarruzundan şikâyet ederkon diğer tara. ftan tecavüze hazırlanmakt- adır. Habeş ahalisinin — jptidai hayat ve ananelerini bilen bir kimsenin Habeş imparr- atorunun söylediği nutukla yukarıda işaret — ettiğimiz pde!o doğru — ilerlemekta olduğunu kolıll.klı takdir Haheş imperatoruna cevap yermego İüzum görmüyoruz İtalya hükümetinin — aldığı askeri tedbirler, Aflur, Ua- Taal, Göndar vesaire — kanlı hâdisolerinden vuku bulmu- ştur. İtalya hükümeti bu suika- stı korşi aldığı ledbirlere de devam edecektir. İtalya Hükümetinin açık olan tedbirleri herkesçe ma- Jâmdur.”Bütün acun, höükümetinin mntedil ve ha- klı olduğuna şahadet etmek. tedir. Habeş imperatorn — vuruş- kan bir tarzda hareket ede- rek bütün Habeşlilerin İtal- yaya karşı birleşmesini ha- reretle tavsiyo ediyor cephane tedarik için milletin yardımını Güya Hubeşistanda silâh az- miş! Bu hattı hareket bulunun kimselere ve dileyor. hariçte büyük- İtalya | bütün | Vaziyeti karıştıran hürri- yet her — moselenin, küçün itilâf gibi en mütecanis ku- ruluşlar içinde bulunan un- surları muhtelif şekillerde ! müteossir edilişilir. Avus- turyanın kuvvetlenmesi Çe- koslovakya için çok mühim birşey olduğu halde Maca ristanın — kuvvetlendirilmesi | Tuna havzasında serbestisini | ölde ettikten sonra İtalyanın | Balkanlara dönmesinden kor- kan Yugoslavya ve Roman- yayı, bilhassa, — düşündür- | mektodir. - Zarluklar, - taraf | tar ( bloklar yapmakla izale olunnmaz. Gerek olan şey Ditimatsız — rakabetler usulü ile ve her şeyden evel iti —_ıı----ıı-ıı-—--—n--n-ıı—--ıı-ıııq_:--- KENTTE VE VİLÂYTTE Korucu ve İvrindi Kooperd'tffleıî bırleştiriliyor' Korucu — kooperatifi koedi - yullık - toplantısımı W Mektepler bugün Ziraat bahçesinde hayram yapacaklar. İlk mektepler hugün Zir- aat bahçesine giderek topl- ücu hayram n eceği bayrom noşeli ve eğl enceli olacaktır Hayvan sayımı İlbayl in her tarafında lııyun sayımı devam — et- mektedir. Defterdar ve Mal- müdürleri tarafından tayin edilen momurlar tarif taraf gezerek sayım işlerini yap maktadırlar. Süymm işlerinin bu ay sonuna kadar uardı alınmış olacaktır. Odalar Kurultayı Ticaret ve sanayj odaları kuürultayı — 19 mayısda An- karada toplanacaktır. Kurul- taydu İlbaylığımızı temsil mail Hakkı (Varnal oğlu ıla_ daimi öncümen üyesi (lilmi Arabacı oğlu bırk_“ güne kadar Anlırnyn gidecekler- dir, Yağmur yağdı Dün akşam şarımıza ya- | ğmur yağmıştır. Yarım saat kuılur süren yağmur mah sul için çok İ:ı_vı]nlı görül mektedir Susığırlık, muhabirimiz bildiriyor: Belediye bir çocuk bah- çesi yaptırmak kararındadır. Çoçuk bahçesi Susığırlığın güzel bir yerinde yapılacak ye — Sugığırlığa yaraşacak güzellikte olacaktır. Bahçeye şu günlerde baş lanacak ve yaz sonuna kadar bitirjlecektir <M e . Gazete ve Mecmua Sahiplerinin Bir kararı. (Üsttarafı birjaci sayfada) sonra bu listelerdeki kelim. elerin osmanlıcalarını — bir daha kullanmıyacaklardır öt Bu — karar sür- eti dil cemiyeti - tarafından toplantıda bulunmayan gazete ve mecmua sahipler. ine de gönderilerek nizaları uça edilecek —a arm— , (Üsttarolı barinc sayfuda) gazetecilere demiştir | kit —a Syasal — konferansı taşm bir anlaşma ila bitirdik » Yarın öğleden / sonra bir mada muhtaç olan iş birliği usülünden birini tercih et- mektedir.» Sain - Brice şistan mütemadiyen ve garp Plaşmış bir ulustur. | Binsenaleyli İaneşistanın | başlı başına Avrupa merke. | zlerinde barışsal - bayanna- | megi samimi ve doğru deği- |B Hasan | aa bakanlarından B. Hariss. V eskiz, Yugosluvya D ogorı iş- bildiriğ venilecektir. Yarın- | . Mi İ | ki görüşmelerde Balkan an- tandının ekonomik şubeleri- nin başkanları en Tazla Tü. rkiyo Kamutayı ikinci bakanı Sıka, eski Yun ler Bakanı yardımcısı B Pu- rlç ve Romanya şubesi baş- kanı B. Tahaköviç de bulu- ; | klardır. | Bütün talebelerin iştirak ed- edacek olan Oda Başkanı İs. susığırlıkta Bir çocuk bahçesi yapılıyor. ” Balkan antanti koo- yillik toplantısını yapmıştır. Zıraat | bınkası direktörü İsmail Ak- başın da bulunduğu bu top- lantıda kooperatifle — ilgisi olan işler ve bu arada koope- ratifin İvrindi — konperatifi ile birleşdirilmesi meselesi görüşülmüş bu hususda bir karar verilememiştir. Korucu kooperatifi kendis- inde beklenildiği kadar eyi çalışamamaktadır. Bunun iç indir ki İvrindi kooperatifi bi. rleştirilmesi gorokli görülm- | Korucu zirai kredi | poratıfı bir gün örce Halkevimiz'n — Hazırladığı Ulusal Spor bayramı önüm- üzdeki Cuma günü Pamukçu köyünda yapılacaktır. Pam- ukçu köyünün her yıl verm- ekte olduğu hayır da o gü. ne rastladığından bayramın çok eğlanceli olacağı anlaş- ilmaktadır. Halkevimiz bayrom için | şu programı hazırlamıştir: Balıkesir Halkevi Ulusal Sporf buyramı (17-5.935) Cu. ma günü Pamukçu köyünde yapı lac ıkıır (Üsttarafj birinej sayfada) miyacağını işaret eylemiş- tir. Recep Peker demiştir ki: Yeni proğramda yeni Türk- | iyede zaten baştan beri dev-. | letle bir beraber — çalışan ' Camuriyot Halk - Partisinin varlığı devlet varlığı ile bir birlerine daha sıkı. bir sur. | etto yaklaşıyor. Esasta par- tinin ana vasıfları olan Cu- | muriyetçilik ulusculuk halk- çılık devrimcilik - devletcilik ve laiklik yeni program on. aylandıktun sonra yeni Tü- | akiye devletininde — vasıfları | balinj alıyor R Peker bun. dan sonra partinin Cumuri. yetçi olmıyan bir Türkiye- Dnin varlığı nasl — tasavvür ( edilemez bir hal ise riyetçi olsa milliyetçi olm- yan bir Türkiyenin şan ve şerefle aynı zamanda zorlü- klarla dolu istikbal yoluna gidişi de o kadar zayıf ve topal kalmıya — mahkümdür. Damiş vo ilâva etmiştir çoz rafıya , bukımından Türkiye dünya içinde nyln bir. vi yettedir*ki şimalden cenüb. dan doğudan — batıdan her taraftan hor çeşit rüzgârlar gibi anarşist marksist laşist hilâfetçilik ve beyatlmilel. çilik propoganduları ve — bu- na benzer birçok propagan- dalar hep üstümüzden geç- er bütün bunlar karşısında Tückiyo ancak sıkı bir ulus- cüluk imanına sar.İmiş ölm- aktadır ki biri ötekini besl eyen zehirli ceryanlara ka- rgı kendini koruyabilsin bu ceryanlar karşısında Türkiye 'hıhkuıı kn uma eumu- ekta ve bü süretle eyi işler gor!ceı.ı Ulusal Spor Bayraml- Halkevimizin hazırladığı” bayram bu - cuma Pa köyünde yapılacak. Bayram — eğlenceli ılmiî' K | | | | | | CHEP. Kdrultayınd“ | mnuhtelif müsabakt İsmall ARBAŞ umu)mnkl!d" MA ç O gün öğleden evel ona kadar ı..,-bok Shif ,’u eğlenceler ve müht ? nlar yapılacaktır. [Gfriı Saat ondan ılıhılf“"“nyxlı oyunları. değnek ğ ı.gl— cop müsabıkaları) tır. ular Öğleden #onra k“? zi 75? ıır" 4 lacaktır. Hor mıışıİınkn'l' Jat Y alara münasip bodiy” rilecoktir. A O gün — Pamukyüh dı" (meşhur) hny:r_ny ye kadar portıuın larından biri ol»ll'l'd' ulusculuk kili Türkiyenin sımsıkı kıpumık ':î'.' sıfta devlete mal Dışışlari BakânımIz ya Bükraş, 14 (A A k Dışişleri n:ye B. Tevlik Aras dün akşam B. Tataresko ile | kot krasındaki “:’.f, rüşmüştür h_" Türkiye elçisi Tovfik Rüştü .:. sonra - kendit! özel vağonla Viy) M!. ket etmiştir. İtalya Hıllî Romo, | ı yan 1928 l"“l!“ bı“' ie plarından g'a üye Mg misyonuna | ümet” tiğini Habeş ldirmiştir. ması ME Romü, ı-HA K u lsa her dabi Sşmlekelter, aeğ karılması yöt ğ ll'ı l;ndın ayr! seA berabe rlerınd“ a artık gümü caklardır. ; Litvinof llı (,4- y Moskovü
