9 Ağustos 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

v Y — ki anlaşma ile kabul ettiği mikdar fev- — L dasider d i ULUS SİREYSTOS AĞN buhranı başladıktan sonra bu bi- | ağustostan itibaren yürümiye başlıya- i S çımde ilk anlaşma 1930 ortaların- | caktır. da Macaristan ve Avusturya'dan doğdu, fakat bu memleketlerde yaşayamadı. Mal trampası sağlam iktısadi bünye istiyor. Türkiye ve Fransa daha sonra bu yola girdi - ler. Fakat iki memlekette ayrı ay- vı istikametlerde inkişaf etti ve ancak Türkiye'de muvaffak oldu. İftiharla söyliyebiliriz ki türk sis- temi gerek ilim, gerek teknik ba- kımından başlı başına özellikleri olan bir sistemdir. 'Türkiye bu yoldan hemen bütün it- halât eşyasına şamil olam kontenjanı yıl- da yedi yüz bin liralık bir mikdara in- dirdi, başka tabirle tamamen süpürdü. Fransa ile intihap mülâhazalarını he- saba katmıya mecbur ııyasal çeşıtlı fır- kahn ve kııaca $ p ikası yüzünd Yeni anlaşmanın başlıca anaâhtarları bunlardır. Fransız kompansasyon ofisi müdürü B. Jolly bu anlaşmaların şim- diye kadar yapılmış benzerleri arasın- da teknik ve tatbikat krymeti en yük- sek bir müh liyette bulunduğunu ve türk sisteminin Fransa için de bir tekâmül olduğunu söylemiştir. Nihayet memnuniyetle ilâve etmeliyiz ki 1933 de olduğu gibi yeni politikasından son- ra da ilk olarak Fransa, memleketimiz le böyle bir anlaşma imzalamış bulunü- yor ve bu yeni fransız ticaret nazırının da ilk mukavelesidir. Hele müzakere üddetinin kısalığı sahiden bir rekor- dur. Fransız resmi tebliğinin de kaydet- tiği gibi, heyetimize reislik eden büyük jan ini gü güne geniş- letmeye doğru yürüdü. Bundan dola- yıdır ki yapılmış anlaşmaların 1935 or- talarına kadar olan tatbikatı, Türkiye- nin daima kolaylık göstermiş olmasına rağmen Fransanın, meselâ almayı teah- hüt ettiği tütünü bile pek geç almak, vermeyi teahhüt ettiği - & janları vermemek neticesiyle karşılaştı. Fran- sânın - yüz milyon frangı aşan matluba- z imizde topl t ancak leketimizden: - türk mılı alarak çıkarabilirdi. Heyetimizin Parise vardığı gün dört memleket Fran- sa ile umumi kliring, ithalât resmi faz- lalarının ref'i kontenjanların tezyidi ve teahhüdü gibi esaslar üzerinde üç aydu- münakaşada bir anlaş İ yarak burasmı- terke hazırlanıyordu. Filhakika bu memleketlerle inkita ge- cikmedi. Hükümetimiz modüsü, Fran- sa ile kliring anlaşmasını feshetmişler- di. Fransızlar yüzde otu znisbetindeki türk fazla ihracatı kaydıma ve bedelle- rinin cumuriyet merkez bankamız emri- me verilmesine itiraz ediyorlardı. Laval kabi in 29 karar sindeki pren- siplerine göre de yeni bir anlaşma im- kânı çok güçleşmiş bulunuyordu. Bu çetin şartlar içinde başlıyarak, ram ve tatiller hariç olmak üzere fasılasız on beş gün süren müzakerele- rin vardığ meticeler şöylece hulasa e- dilebilir: 1 — Umumi kliring esası muhafaza edilmiştir. 2 — Türk kliring sisteminin hususi- yeti olan geniş husüsi kliring yani ta- ikas esası kabul edilmiştir. 3 — Kontenjanlar artıtılmıştır. Ve bazı maddeler için yeniden kontenjan âalınmıştır. 4 — İthalât munzam resimleri kal- dırılmış, yani malalrımızdan alınmakta olan yüzde 6 ithalât takası yüzde ikiye indirilmiştir. - 5 —Evelki anlaşma devreımden kal- | ma yüz milyon küsür frank tutarında olan ve kliring muamelelerinin önünde tıkaç teşkil eden fransız ticar? alacakla- rı ayri bir hesaba almarak, Türkiyedern Fransaya ihraç edilecek Fransada kon- tenjana tâbi ve yeni alınmış kontenjan- darla yıllık tutarı on milyon frangı bu- lan ithalâtımızla tedricen tasfiyesi esa- st kabul edilmiştir- Bunlardan başka sü- rümü güç muayyen bir kısım mallarımı- — zin hususi takas yoluyla bu tasfiye işin- de kullanılması da temin edilmiştir. Yani hem yeni kliringin işlemesi, hem eski alacaklarımn uzun vadeli faizsiz bir ticari kredi haline inkilâbı, hem de sü- rümü çetin muayyen mallarımıza prim temini kabul olunmuş, nihayet bu sürret- le elinde en az sekiz sene bu para faiz- siz kalacak olan cumuriyet merkez ban- ikamızın iskonto ve ticari finansıman iş- lerine bu parayı hasretmesi imkânı el- ıde edilmiştir. 6 — Cumuriyet merkez bankası ser- — best emrine tahsis edilecek olan döviz nisbeti devlet ve belediyeler mübayia- otr, husüsf ve umum? kliringler ve eski | alacakları da şamil olmak üzere yüzde otuzdan yüzde otuz beşe çıkarılmıştır. 7 —İstikrarr temin için anlaşma müddeti yirmi aya çıkarılmıştır. 8 — Fransız rejisinin bundan önce- — kinde her sene tesbit olunmuş mikdarda muntazaman tütün satın alması temin — olunmuşstur. “Tezayüt nisbeti yüzdde el- lidir., 9 — Moduı ve kliring anlaşmaları, — müddet ve meriyet itibariyle biribirine bağlanmıştır. Anîasmımnt hükmü 13 dı. Fransa bu - elçimiz Suad Davas, böyle bir anlaşma- nın iki memleket için olduğu kadar ar- srulusal sıyasa bakımından da önemini ve değerini anlatan beyanatta bulun- muştur. İsmet İnönü hükümetinin ken- dilerine verdiği büyük ve güç vazifeyi her iki memleketin hayrına olarak ba- şarmasını bilen müzakereci heyetimizin elde ettiği önemli ve değerli netite hiç şüphe yoktur ki iki millet arasındaki dostluğu temelleştirmeye ve tecimsel münasebetlerimizi genişletmeye çok yar- dım edecektir.., FRANSA'DA: Brestte yeni gösteriler Brest, 8 (A.A.) — Tersane iş- çilerinin grevi, dün öteygünkü ka- dar olmıyan bir takım hadiselere sebeb olmuştur. Göstericilerin sa - yısı daha azdı ve polis bunların şehrin ortasına kadar ilerlemeleri- ne engel olabildi. Sabahın sat birine doğru dü - zen yerine getirilmiştir. Polisler enternasyonal türküsü- nü çağıran ve güvenlik tertibatı- na karşı ağızlarına geleni haykı ran ve ellerine geçeni atmakta o - lan göstericileri geriye püskürtmüş lerdir. Birkaç kişinin önemsiz surette yaralandıkları bildiriliyor. Gös - tericilerin arasında en ziyade iş - sizlerle çocuklar bulunuyordu. | Brest'te durum Brest, 8 (A.A.) — Sabahleyin şehir- de sükün hüküm sürmekte idi. Umumi grev tehditlerine rağmen bütün umumi işler, nomal bir surette yapılmıştır. yekik Pâris, 8 (A.A.) — Son haberlere gö- re Brest şehrinde sükün vardır. Paris - Midi gazetesi, ikinci bir ya- ralımın hastahanede öldüğünü haber ver- mektedir. Şehir halkı sabahlarr sokağa çıkmamaktadır. Sanıldığına göre, işçiler çalışmak ü- zere bu sabah tezgâh kapılarına gelmiş- ler, fakat kapılar hükümet tarafından kapatıldığı için içeri girememişlerdir. Evelki günkü çarpışmalarda - ölen bir işçinin ölü alayı bugün öğleden son- ra şehir mahallelerinden birinde yapı- lacaktır. Hükümet, nizamın muhafazası soravını alayı tertip edenlere bırakmış- tır. Hölğe Brest, 8 ÇA.n.) — Salı günkü pa- tırdıda ölmüş olanların cenazesinde Brestli işci ile yakın köylerden gelen bir çok işçi hazır bulunmuştur. Cena- ze türübünde bir çok resmi şahıslarda katılmışlardır. Brest hadisesinin yanktları Paris, 8 (A.A.) — Bu sabah gazete- ler, “ayaklanma,, , “azıma,, ve “azıcı ha- reket,, gibi başlıklar altında Brest ha- diselerine sayıfalar dolusu yazı ayır- maktadırlar. Bu hadiselere önayak olanlara karşı ciddiğ tedbirler alınmasını istiyen Ma- tin gazetesi diyor ki: ““Brest hareketi, anı bir tepki olma- yıp, komünist ve sosyalist politikacılar tarafından hazırlanmıştır.,, Aynrı fikirde bulunan “Jur,, gazete- si, gerek Brest ve görek Toulon'da çı- kan hadiselerin, gündeliklerinin ârtıril- masını istiyen bir işçi savaşı olmadığı- DİIİŞ HABERLEF Paris konferansı toplanıyor İngiltere protestosuna cevab bekliyor İtalyan basınmı , İngil- tere ulusların jandar- ması değildir,, diyor — İtalya 250-500 bin bal- ya pamuk alacak - Ha- beşistan ordusunu 630 bine çıkardı. - Vehib paşa için asılsız haber YAAAAA Roma, 8 (A.A.) — Giornale d'İtalya gazetesi İngiltere'nin ha - beş meselesinde İtalya'ya karşı olan durumunu inceliyerek di - yor ki “ İngilterede ltalya ya-düşman partilerin devlet adamlarının ya- nmda İtalya'nın davasından yana kuvvetli bir kamoy bulunuyor. İtalya, kendisinden yana olanla - ra minnettardır.,, Bu gazete yazısını şöyle bitiri- yor: “ Dünyanın mukadderatı se - çim işleriyle karıştırılmamalıdır. Ve gene emperyalııım de İngilte- re'nin uzun seneler süren - silâhlı savaşlarla elde ettiği hakları di - ğer uluslar için yadısayacak dere- cede ileri gidilmemelidir. İstekle- re bir had çizilmeli ve diğer mem- leketlerin dostluğu ve çalışma bir- liği takdir olunmalıdır. Halbuki, dünyanın her tarafıa- da birçok ve güç meselelerle kar - şılaşmak yükümünde bulunan İn - | giltere'de Avrupa'da barış ve dur- luk inancalarına muhtıç bulun - maktadır. Bu inancalar Streza'da başla- mıştı. Ve bunlar genişletilebilirdi, İtalya bu inancalardan biri olabi- lirdi. Ancak, ondan hayatiğ ihti - yaçlarını feda etmesi ve esasen bütün isteklerini elde etmiş bulu- nan başka memleketlerin faydala- rı uğrunda jandarmalık yapması istenemez.,, Vehib Paşa hakkında esassız haberler Ankara, 8 (A.A.) — Vehib Paşa'nın bugünkü Tür - kiye Cumuriyeti hükümeti ile hiç bir ilgisi Anadolu Ajansının önce neşretti- ği haber de bir belgedir. Habeşistanda bir ödev, kabul etmesi için Ankara'dan Vehib Pa- i olmadığına bu hususta nı, fakat br azıma başlangıcı sayrlabi- lecek ve inceden inceye hazırlanmış sı-> yasal gösteriler olduğunu yazmaktadır. Genel iş konfederasyonü neşrettiği bir kararda Brest gösterilerini haklı bulmaktadır. Komünst “Humanite,, gazetesi, ışıklıklarda ölenlerin gömülmesi ilgisi ile bugün bir genel grev yapılacağını ve bu grevin kesin olarak yeritileceğini yazmaktadır. Fransanım büyük işleri Paris, 8 (A.A.) — Bugünkü bşkın— lar konseyi, iş bakanının, büyük işler hakkındaki bir program saptayacak o- lan kararlar hakkındaki önergelerini in- celiyecektir. kar- Venizelos Fransadan ayrılıyor Paris, 8 (A.A.) — Gmşnğı- hükü- met darbesinin yarıda kalması üzerine Fransa'ya sığınmış olan Venizelos, ex- celsior gazetesi yazıcılarından birine, Normandie'yi yakında *terkederek- yaz “azatını Fratisa dışihda, “başka bir iklim- de, geçireceğini söylemiştir. -bütünü 630.000 kişiye çıkmaktadır.. şaya emir verildiği etrafında çı - kan haberler doğru değildir. Yeni giden kuvvetler Napoli, 8 (A.A.) — Napoli ile Ma - savva arasında düzgün posta yapan Mazzini vapuru, bugün bazı subaylar, sömürge askerleri ve harb gereçi ile, Doğu Afrikasmma gitmek üzere buradan kalkmıştır. Subaylar arasında, Napoli faşist par- tisi assekreteri, teğmen Fernando Delo ile, Kültür bakanının oğlu teğmen Cio Cio de Veki bulunmaktadır. İtalya pamuğu niçin istiyor? Vaşington, 8 (A.A.) — Amerikan gi- rit ve çıkat bankasının haber verdiğine göre, bazr amerikan çıkatçıları bankaya başvurarak italyan endüstrisine yapıla- cak pamuk çıkatına para yatırılması için | kısa vadeli krediler istemişlerdir. Banka, bu pamuğun mühimmat ya - pılmasında kullanılmıyacağını araştır - mak üzere çıkatçıların dileklerini ince - den inceye inceledikten sonra kredileri verilebilecelini söylemiştir. Konferansa hazırlık Paris, 8 (A.A.) — B. Laval, dün öğ- leden sonra, ingiliz elçisi Sir George Clerk ve italyan elçisi Kont Pigmatti Morano di Custozza ile görüşmüştür. Görüşme, 16 ağustosta Paris'te konu- şulmuştur. İlgili hükümetlerin cevabı, henüz gelmediği için bu konferansın toplanma tarihi kesin olarak saptanma- mıştır. Yetkili çevenler, konferansın ger - çekte BB. Lâaval, Eden ve Aloisi arasın- da bir haberleşme mahiyetinde olacağı fikrindedirler . İtalya pamuk alacak Nevyork, 8 (A.A.) — 'Sun gazete- sinin haber verdiğine göre, İtalya, Bü - yük miktarda Amerika pamuğu satın al mak üzere, Nevyork borsası ile paazrlı- ğa girişmiştir. İtalya'nın satın almak istediği pa - muk, 250.000 ile 500.000 balya arasın - dadır , İtalyan ordusuna girmek istiyen — yabancılar Roma, 8 (A.A.) — Yabancı uyrular tarafından gönüllü olarak askerlik hiz- metine girmek için gösterilen istekl..i çokluğundan ötürü, İtalya'nın bir “ya - bancı lejiyon,, kurulması meselesini in - celediği yayıntısı dolaşmaktadır. İtalyanın istekleri Roma, 8 (A.A.) — Paris konferansı- nın sonuçları hakkındaki tasınlar şimdi daha uygun bulunmaktadır. İtalya, ön-' ce buy konferansın derhal toplanmasına itiraz etmişti; Fakat şimdi italyan hükü meti, toplantı için saptanan tarihin, tür- lü görüşmeler arasında bir yakınlık bul mıya ve İngilterenin italyan istekler' daha iyi anlamasma elverişli olduğu fik- rindedir. İtalya cevab vermezse Londra, 8 (A.A.) — Hükümet, ital- yan gazetelerinin İngiltere'ye karşı gi - riştikleri savaştan ötürü, 26 temmuzda yapmış olduğu protestoya İtalya'nın u, güun bir cevab vereceğini umud etmek - tedir. İtalya, bu ptotestoya cevab verme - diği takdirde, İngiltere yeni bir girgid- bulunacaktır. Bu ikinci girgiden son" da bir cevab alamazsa, Londra hükümet, meselâ italyan gazete aytarlarının geri gönderilmesi gibi bazı tedbirler almayı düşünecektir. Habeş ordusunun kuvveti Adisababa, 8 (A.A.) — Havas ajan- sı aytarının bildirdiğine göre, habeş sü- , el kuvvetleri “7,, ordudan katınçtır. Her orduda, üçer bin kişilik 30 alay vardır. Bu hesab ile habeş ordülarının Bunların ancak 250.000 i hükümet tarafından verilen tüfek ve ceph,ane ile cihazlıdır.” Habeşistan'ım aşağı yukarı-türlü tip- | lerde 200 'topa sahib olduğu sattılmak - Almanya Tuna paktına hangi şart larla girecek? Viyana, 8 (A.A.) — Velt Blattın Berlin aytarının bildir- diğine göre, B. Hitler, dış ba- kanı Von Noyrath, Sü Bakanı B. Von Blomberg, B. Göring ve B. Göbbels, Tuna andlaş- ması hakkında olan yeni fran- sız - italyan projesi üzerinde üzun uzadıya incelemelerde bulunmuşlardır. Bunların “Almanya, baş- langıçtanberi, hak eşitliğine sahib olmadan hiç bir andlaş- maya girmemeğe karar ver- miştir.,, yolundaki 13.5 tarihli görüşü savgamak üzere söz birliği ettikleri söylenmekte- dir. p B. Göbbelsin bu görüşme ; sonunda, Avusturya mukadde- ratının Romada belli olacağı- nı fakat ÂAvusturya rejimi hak- kındaki son kararın Berlinin elinde bulunduğunu söylediği ; söylenmektedir. B. Göbbels, A- vusturyanın, Almanyaya ka- tışması halinde büyük bir dev- let haline geleceğini ilâve et- miştir. tadır. Bu topların bazıları 1860 da ya - başka 400 kıdar makineli tüfek, bir o kadar da oto matik tüfeğe ve 8 uçağa sahibtir. Bu uçakların ancak 6 sı havalanabilmekte - dir. Habeş kuvvetlerinin kuzay illerde toplanması, hükümetin bir emri gereği olmadığı söylenmektedir. ; Bu toplanma, habeş savaşçılarının tehdide en fazla maruz bildikleri bölge- lerdeki şeflerin emri altıma girmek hu - susundaki eglimleri şeklinde izah edil- mektdier, İtalyan genel kurmay başkanı Parise geliyor Paris, 8 (A.A.) — Matin gazetesinin Roma'dan aldığı bir habere göre, ital« yan genel kurmay başkanı B. Badoğlio, fransız genel kurmay başkanı B. Game- lin ile Roma'da başlanmış olan görüş- melere devam etmek üzere yakında Pa- ris'e gidecektir. Lö Jurnal gazetesi, bu iş dolayısiyle son zamanlarda İtalıya tarafından alman süel tedbirlerin, italyan kuvvetlerinin tekrar gruplandırılması hakkında ve Fransa ile bir işbirliği esasına dayanan p!amn bir kısmı şeklinde göründüğünü ileri sürmektedir, Roma'dan — gelen bir aja.ns haberine göre, sü bakanlığı gerek italyan gerek yabancı, hiç bir gazetecinin, Brenner boğazı sınırmda yapılan manevralarda bulunamıyacağı emrini vermiştir. Yanlış bir haber Londra, 8 (A.A.) — Taymis gazete- si; Mısırdaki ingiliz yüce komiserinin Kahire'den ve Irak büyük Britanya el- çisinin Bağdad'dan hareketlerinin, İ- talyan - habeş anlaşmazlığı için. Lon- dra'da toplanmasına karar verilen bir konferansa katılmak ergesiyle olduğu hakkında bir gazete tarafından verilen haberin doğru olmadığını bildiriyor. Taymis, böyle bir onferansın ne top- lantıya çağrılmış, ne de çağrılması dü- şünülmüş olduğunu yazmaktadır. Taymis'in dediğine göre, yüce koa- miserle elçi, sadece azat gezisine çık- mış olup, kendilerini ilgilendiren mese- leler üzerinde görüşmek ergesile, her yıl olduğu gibi, İngiltere dış bakanlı- ğina uğrıyacaklardır. 1 ı._"'—':ın'* d Japonyanın Adisababa işgüderi Tokyo, (A. A.) — Japonyanın Roma büyük elçiliği sekretellerinden B. Harü- manın Adisababa işğüderliğine göıde' rileceği haber alınmıştır. '