25 Eylül 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Pazar 25 İdare Ulus Basımevi Çankırı caddesi, Ankara Telgraf: Ulus - Ankara EYLÜL TELEFON İmtiyaz sahibi — 1144 W 213,0 Başmulızarriıı' İ 1371 ——— Yazı İşleri 1062-1063 5 KURUŞ Matbaa müdürü 1061 1064 DIMIZ A NDİIMIZDIR EĞE'DE 2.092_ KİLOMETRE Büyük bir röportaj Yazan : Saı:ı;î Tiryakioğlu YAKINDA BAŞLIYORUZ. Sulh ay başına kadar emniyettedir! Hitler Südet arazisinin ahliyesi için ay sonuna kadar mühlet verdi ÇEKLER TEKLİFİ KABUL ETMEZLERSE Bütün neticelerin mesuliyeti Prag hükümetine yükleniyor .! Berlin, 24 aa. — Havas ajansının muhabiri bildiriyor: Ecnebi memleketlerine tahsis edilen bir alman haberi aşağıdaki yarı resmi tefsirlerde bu- lunmaktadır: İyi haber alan alman mahfilleri Çemberlayn - Hitler mülâkatından sonra- vaziyetin tamamiyle aydınlandığı kanaatindedirler. Aynı mahfiller, Almanya'nın büyük bir sara- hat ve açıklıkla görüşünü bildirdiğini ve meselenin sulhen hallini kolaylaştırmak için elinden geleni yaptığını kaydetmektedirler. İngiliz başvekilinin Prag hükümetine tevdi ettiği muhtıranım terviç edilen alman taleplerine ait tekliflerden başka bir geyi ihtiva etmediği ima edilmektedir. (Sonu 7 nci sayfada) beraber çay çiyor. » Aşağı da Çemberlayn Londra'da fra: sız başvekilini karşılıyor. İi Tercih sebebi F.R. ATAY Son günlerde Dersim'den ge- len bir arkadaşımız, subay ve memurların resmi yapılarla bir- kaç yeni meskenden gayri hiç bir şeyi olmıyan Mameki'yi Ela- zığ merkezine tercih ettiklerini nakletti. Sebep basittir: Mame- ki'de rahat ve ucuz mesken var. Elazığ'da küçük subay veya me- mur maaşının büyük bir kısmı- nı rahatsız ve berbat bir evin ki- rası olarak ayırmak lâzımdır. Hükümet, Ankara'da dörder daireli yüz memur apartımanı yaptırmağa karar verdi. Bu bina- lar Ankara'daki mesken dâvası- nim bir kısmını halletmek de- mektir. Bununla yalnız memur- larımızı rahat — ikametgâhlara yerleştirmiş olmıyacağız: Daha iyi memur bulacağız, memuru işine ve Ankara'ya daha sıkı bir rabıta ile bağlıyacağız; ihtikâr kirasından artan para memurun diğer ihtiyaçlarına sarfedileceği için, piyasayı daha fazla hare - ketlendireceğiz; bugün genç me- muru evlenmekten ürküten en büyük dert meskensizlik veya kira pahalılığı olduğu için, An - kara nüfusunun artışına yardım edeceğiz. Türk memur ve muallimi mü- temadiyen taşradan kaçarken, vaktiyle Anadolu'nun en ücra yerlerinde amerikalı memur ve muallimlerin nasıl —memnuni- yetle ve senelerce oturmuş olduk- larını, acaba mânevi sebeplerle mi izah etmek lâzım? Katiyen bu fikirde de/iliz. Çünkü ameri- kalı memur/ ve muallim kollej bahçesi içinde asıl olan iki saa- detini bulur: Mesken ve muhit! Umran ve medeniyetine gıpta ettiğimiz memleketler, meselâ Amerika, meselâ Almanya ve İngiltere mütemadiyen yeni ve rahat meskenler inşa etmekte- dirler. Taudis'lerle mücadele, birçok yerlerde — hükümetlerin başlıca meşguliyetleri arasına girmiştir. Rahat meskenler, yal- nız aile saadetinin değil, rejim müdafaasının dahi kaleleri ad- dolunmaktadır. İstanbul evleri- nin yüzde sekseni bile her taraf- ta tahrip olunan Taudis'ler züm- ( Sonu 3. üncü sayfada) p * " İtalya daima Almanya ile beraber yürüyecek ,, Musolini İtalya'nın vaziyetini yeni bir nutukla tekrar izah etti Musolini'nin nutkunun metini 7 inci sayfamızdadır Çemberlayn Londra'ya döndü (Engiliz kabinesinin toplantısına ait haberler 3 üncü sayfamızdadır.)| Çemberlayn çek buhranı karşısında Avru- pa'nın vaziyetini düşünerek hayli endişe duymuştu. Fakat fransız başvekili ile konuştuktan sonra bir fransız - ingiliz teklifi sayesinde bu vaziyetten kurtulunabileceğini düşüne- rek sevindi, Tayyare ile ilk defa Almanya'ya gidip Hit- ler'le | k sonra gene oldukça nik- bin olarak Londra'ya döndü. Fakat Hitler, fransız - ingiliz tekliflerini kabul etmediği ve âdeta Prag'a ültimatom mahiyetinde bir muhtıra verdiği için şimdi hayli düşüncelidir! Anavatan filosu manevraya gitti Londra, 24 a.a. — Anavatan filosur sonbahar manevralarına başlamak ü- zere bu sabah erkenden İnvergordon- dan hareket etmiştir. Fransa'da Seferberlik hazırlıkları SON EMNİYET TEDBİRLERİ OLMAK ÜZERE BAZI SINIFLAR SİLÂH ALTINA ÇAĞIRILDI Paris, 24 a.a. — Paris mıntakası belediye dairelerine 24 eylül saat 4 tarihini taşıyan ve bazı sınıf subay, yarsubay ve askerleri silâh altına çağıran emirnameler yaptıştırılmıştır. Çekoslovakya seferberliği HÜKÜMET BEYANNAMESİNDE DİYOR Ki : Üç ve iki numaralı “beyaz kart” ları hamil bulunanlar mez- kür kartlarda gösterilen müret- tep mahallere derhal gidecekler- dir. Ayrıca bu sabah bütün memlekete yapıştırılan afişlerle bazı sınıfların KATİ AN GELMİŞTİR cesur ve sadık olunuz: Paris, 24 a.a. — Beneş'in Çekoslovak ordusunun umumi sefer- berliğini ilân eden beyannamesi çek, alman, macar, rüten ve slo- vak lisanlariyle okunmuştur. Beyannamede askeri hizmete tâbi olanların derhal ve en kısa bir zamanda mürettep mahallerine gitmeleri kaydedilmektedir. Atlar, arabalar, otomobiller ve hususi tayyareler müsadere e- (Somu 7. inci sayfada) Belçi—k—a da hudutta tedbir aldı Brüksel, 24 a.a. — Hükümet erkânı bu sabah başvekil Spaak'ın riyasetin - de fevkalâde bir içtima aktederek beynelmilel vaziyeti ve Belçika için a- lınması lâzım gelen tedbirleri tetkik etmişlerdir.. Bir çeyrek saat süren müzakereleri müteakip Spaak, saraya giderek kıral tarafından kabul edil- miştir, Enternasyonal — vaziyetin istihalesi ve bazı memleketlerde alınan askeri tedbirler sebebiyle, hükümet Belçika topraklarının himayesini takviyeye karar vermiştir. Bu maksatla bazı teknik işlerin ya- pılmasmna memur hususi istihkâm kı:- taatı mensuplarının celbine tevessül edilmiştir. Bundan başka 1937 sınıfı- nın topçü efradı da silâh altına çağı - rılmıştır, Bütün kıtaatta icabeden emniyet te Ibirleri ittihaz edilmiştir. Alınan emniyet tedbirleri netice- sinden olark, askeıf makamlar bazı 6- tomobilere el koymu%ardxr. Dün yeni radyo'da orkestra ile fecrübe yapıldı Yeni Radyo İstasyonumuz dün ak- şam ilk defa olarak hem kısa ve hem de uzun dalga vericileriyle aynı za- manda ve tecrübe mahiyetinde olmak üzere evelâ Riyaseti Cumhur Flarmo- nik orkestrasının bir konserini sonra da şark musikisi orkestrasının konse- rini neşretmiştir. Yeni stüdyomuz düne kadar gündüzleri yapmakta ol- duğu neşriyatında sadece plâk çal- makta idi. Dün akşam orkestralarla yapılan tecrübe çok iyi netice ver- miştir. Stüdyomuz bu sabah saat 10.30 dan itibaren gene hem kısa ve hem 'de uzun dalga ile ve orkestraların iş- tirakiyle neşriyat yapacaktır. ihtiyatları derhal mürettep mahalle- rine çağrılmaktadır. Hiç bir veçhile umumi bir seferberlik mahiyetinde ol mıyan bu tedbir, hudutların kapat:l- ması sisteminin tatbiki için ittihaz e- dilmiştir. Bu tedbirler hudutlarım kapatıl- ması için lâzım olan kuvetleri itmam etmektedir. Yapılan dâvet, umumi! seferberlik - ten evel derpiş edilen son emniyet tedbirlerinden birini teşkil etmekte- dir, (Sonu 7. inci sayfada) Hatay'da Af ve Tecil Kanunu meriyete girdi Kanundan istifade edenler törenle serbest bırakıldılar Antakya, 24 a.a. — Hükümet af ve tecil muvakkat kanununu neşretmiş ve tatbika başlamıştır. Bu kanundan istifade edenler serbest bırakılmışlardır. (Sonu 7. inci sayfada) XP Dünkü vaziyeti hulâsafletmek için bir fransız gazetesinin, Ordr'un, kullandığı cümleleri biz de kulla- nalım: Londra'da görüşen fransız ve in- giliz devlet adamları, Çekoslo- vakyaya yaptıkları tekliflerle Hit- ler'in, kullanması muhtemel olan şiddet tedbirlerine bir set çekmek i işlerdi. Fakat, denizden u- zakta inşa edilmiş olan bu seddi, dalgalar günlerce sonra dövmiye başladılar. Şimdi de vaziyeti muhtelif cephe- lerinden gözden geçirelim: GODESBERG'DE Hitler, fransız - ingiliz teklifleri- ni reddetmiştir. Südet erazisini ay sonuna kadar boşaltılmasını ve buraların alman kıtaları tarafın- dan 'esmbolik bir surette işgal o- lunmasını istemiş ve ancak bun- dan sonra müzakereye girip gir- memek hakkında bir karar vere- ceğini söylemiştir. Aksi taktirde, Almanya çek meselesinden doğa- cak bütün mesuliyeti Prag üzeri- ne yüklemektedir. Sovyetler Bir- liğinin Polonya nezdinde yaptığı teşebbüsün, alman basınında endi- şe uyandırdığını da ayrıca kayde- dedelim. B. Çemberlayn Godesberg'ten o- tomobille Kolonya'ya gelmiş, o- radan tayyare ile Londra'ya dön- müştür. İngiliz kabinesi derhal toplanarak vaziyeti gözden geçir- miştir. Hiçbir tebliğ neşrolunma- miş, nazırlar beyanat vermek is- tememişlerdir. Kabine bu sabah toplanacaktır. Yalnız, Hitler'in tekliflerinin Prag'daki ingiliz el- çisi vasrtasiyle gece saat 20 de B. Benes'e bildirildiği haber verili- yor, PARİS'TE Vaziyet daha ciddidir. Dün saba- ha karşı saat 4 de, yani Godesberg mülâkatının netice vermediği an- laşıldığı anda, fransız hükümeti müteaddit sınıfları silâh altına ça- ğırarak hudutların kapatılması i- çin lâzım gelen kuvetleri itmam etmiştir. Bu tedbir, umumi sefer- berlikten önce derpiş edilen son emniyet tedbiridir. BB. Daladiye ve Bone'nin Londra'ya yeniden gideceklerinden bahsolunuyor. PRAĞG'da B. Benes'in seferberlik emri tat- bik sahasına girmiş bulunuyor. Artık, tekâlifi harbiyeye tâbi tu- tulan yolcu tayyareleri bile sefer yapamıyor. Yalnız südetler sefer- berlik emrine itaat etmiyecekleri- ni bildirmişlerdir. Yapılan bu ha- zırlıklara göre, B. Benes yeni al- man tekliflerini de “acı ile kabul,, edecek mi? ROMA'DA B. Musolini dün yeni bir nutuk vermiştir. Oldukça sert bir eda ile konuşan italyan başbakanı, südet erazisine alman kıtalarının girme- si için yapılan alman tekliflerin- den haberdar olduğunu ihsas et- miş, Roma ve Berlin'in biribirle- rine bağlılıklarını bir kere daha tebarüz ettirmiştir.