16 Mayıs 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

s A U Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara < 1 6 Telgraf: Ulus - Ankara MAYIS TELEFON 1939 İmtiyaz Sahibi 1144 Başmuharrirlik 1971 üğü 1062- 5 KURUŞ sasekiğü ” 1061 <A CU A İngiliz - Fransız - Sovyet mütekabil yardım paktı planından vaz geçmiyorlar Londra, 15 a a. — Moskova'dan Röyter Ajansına bildiriliyor: İngiliz mukabil tekliflerine Sovyetlerin cevabı l Seedse tevdi edilmiştir. Moskova bü politikası Mahmut Esat BOZKURT Türklerle, ingilizler arasında gün- lerdenberi süren konuşmalar sona er- di; türk - ingiliz bağlaşması, artık gü- nün bir vakıasıdır. Benim bundan çıkarttığım mâna şu- dur: türkler ve ingilizler barış, ve da- yanağı barış olan hakları korumak dâvasındadırlar. Bu kadar. İi devlet, dâvanın canevini Akde- biz'de görmüş olacaklar; yahut, ya- IN tehlikeyi orada sezmiş bulunacak- lar ki, bunu, giğer işlerden üstün tut- Tülar. Ve uçtiçeye Lağladılar, Türk - ingiliz deklarasyonundan bu anlaşılmaktadır. Küçücük analizimiz, şu suallerin karşılığiyle tamamlana - bilir. Barış tehlikede midir? Barışın düşmanları var mıdır? Son zamanlarda, bunlar, o kadar belirdi ki, üstlerinde durmağa bile değmez! Ve bizim, mütearife halini almış bu suallerle alâkalı karşılıkların kritiklerini yapmakla kaybedecek za- manımız da yoktur. Meraklıları uğra- şadursun ! ... 'Türk - ingiliz bağlaşması iki yanlı- dır. Bununla iki devlet biribirini ga- ranti etmektedirler. Daha açık söyle- mek lâzımsa denebilir ki, Akdeniz'de ingiliz menfaatine dokunan, türke do- kunmuş, türkün menfaatlerine ilişen, ingilize ilişmiş olur. Türk milletinin Akdenizdeki hakla- rını bozmak, tanımamak hâdisesi, mut- laka Akdeniz içinde kendini göstere- | bilecek bir harekete de bağlı değildir. Böyle bir faaliyet başka bir yerde de zuhur edebilir. Fakat Akdeniz bun - dan müteessir olur, yahut olmak ihti- mali tahakkuk ederse türk - ingiliz bağlaşması gene tatbikata .(irer.' Bugün, osmanlı imparatorluğunun 19 uncu asırdan inkırazına kadar imzaladığı herhangi bir muahede kar- şısında bulunmuyoruz. Meselâ Paris muahedesiyle büyük devletler hasta osmanlı devletini garanti ediyorlardı Halbuki son türk - ingiliz deklaras - yoniyle teminat altına alınan şey türk tümhuriyeti menfaatleri değil, aynı zamanda ingiliz imparatorluğu men- faatleridir. 'Türkler; ingiliz imparatorluğunu, ingilizler de, türk devletini kor caklardır. Son bağlaşmanın, bir bü- yük mânâsı da budur. — Müsavattır. Karşılıklı olmasıdır. Bu bir eserdir ki, her yönden yükseklik ifade edi - yor. Bununla, Türkiye'nin, türk mil- letinin ne demek olduğunu ve tarihin yürüyüşüne nasıl müessir olabilece - ğini anlamak zor değildir. Eser, mad- di olduğu kadar moral bakımından da büyüktür. Türk - ingiliz deklarasyonunda ileri sürülen diğer işleri de birayak önce başarmak, dâvayı tam ve kâmil bir zaferle taçlandırmak olacaktır ki bu da gicikmiyecektir. Şurası da zevkle kayde değer bütün bu işler başarılırken diğer mi letlerle yapmış olduğumuz teahhütle- rin hiç birisi hükmünü kaybetmemiş - tir. Ve her milletle barışın kuvetlen- mesi için yapacağımız yeni anlaşma- (Sonu 9 uncu sayfada) 1064 ANDIMIZDIR | lı Ev - Kadın - Moda | Sayfamız — İngiltere' (Sonu 8 incide) Jandarmalar susuyorlar Türk - İngiliz anlaşması karşısında _lı Sovyetler Birliği sulh için alınan kararları memnunlukla karşılıyor — Tas ajansı bildiriyor: İzvestiya gazetesi, ıüxî.îkıoı'il.i'ııdsı:i:lmm hasrettiği başyazısında diyor ki: 'Türkiye ile İngiltere arasında bir karşılıklı yardım v.pıj(un!n ha. zırlanmakta olduğunu bildiren deklarasyon, tecavüzün ilerde muhtemel genişlemesi tehlikesi karşısında müessir bir sulh cep- hesi teşkili yolunda atılmış adımlardan birisi olarak telâkki edil- melidir. Fevkalâde vahamet kesbeden enter- nasyonal vaziyetin tesiri altında, ıul-l ı .,* hu seven devletler,tecavüzün bugün - Türk - İn ız kü inkişafına karşı koymak için teşki- anlaşması latlanmmayı mümükün kılacak yolları ve vasıtaları bulmiya çalışmaktadır. Türkiye ve İngiltere'nin akdetmiye bazırlandıkları pakt, muhakkak suret te tecavüzün Avrupa'nın yeni minta- |kalarını da şümulü çerçevesi içine al- masına mani olacak yegâne mülessir | vasıta olan zincirin halkalarından bi- rini teşkil eylemektedir. Türkiye'nin hayati menfaatleri ve İtalya Roma, 15 aa. — Siyasi italyan mahafilinin kanaatine göre, İngi- liz - Türk anlaşması her şeyden evel İtalya'yı istihdaf eylemekte- Dün hava şehitleri için hazin bir tören yapıldı Hava şehitleri dün hazin bir tören- | darma, polis, asker müfrezeleri mevki le anıldı. Törenin başlıyacağı zaman | aldıktan sonra ve saat l1 de top atıl olan saat 11 den çok önce Ulus mey- | mak süretiyle ihtifal başladı. Sancak danını kesif bir halk kütlesi doldur- | ve resmi yapılardaki bayraklar yarıya mıiya başlamıştı. Biraz sonra Büyük | indirilmişlerdi. Bu sırada kumandan- Millet Meclisi Reisi B. Atdülhalik | lar dikkat kumandası verdiler ve kı- Renda, vekiller, mebuslar, genel kur- | talarla mektepliler selâm durdular. may ve milli müdafas erkânı, Türk | Yarım dakika süren bu saygı sırasın - Hava kurumu ileri gelenleri kendile- | da bütün nakil vasıtaları ve halk ol- Tine ayrılmış olan yerleri almışlardı. | dukları yerde durarak hava kahra- Kiz ve erkek talebeler, izciler, jan- Hü üi ee lkdki Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülhalik Renda ve vekillerimiz merasimden dönüyorlar dir. Bu anlaşma İtalya - İngiliz anlaşmasının başlıca esaslarından biri olan Akdeniz statükosunun muhafazasiyle telif edilemez. | Diğer taraftan İngiliz - Türk anlaşmasının Balkan antantı pren- | sipleri ile de telif edilemiyeceği | Bizzat Türkiyen'in hayati menfaat- leri de kendisine bu siyaseti takip et-| mesini amirdir. Şurasını da kaydet - mek lâzımdır ki, bu yolda, Türkiye, kendisinin tecavüze muhalif devlet - ler cephesine iştirakine mani olmağa çalışan mütecavizlerin ihafe teşebbüs | R " tabi Yugoslavya'd 1 İerine marar kalmıştır. Burada “Den-| — İotibamnın - Yugoslavya'da — hası tach diplomatis - Politisehe korres K A N or ve eğer İngiltere"- Pondanz” in lüzumsuz “tavsiyeleri - ni” zikretmek icap eder, Bu yarı res- mi gazete, Türkiye'ye demokrasi mem leketleri ile görüşmelere girişmeme - nin Türkiye ile anlaşmak suretiy- le Yugoslavya üzerinde bir tesir yaptığını zannediyorsa bunun ta- mamiyle aksini elde ettiği beyan Şehitlerin mezarlarını kaplıyan çelenkler (Sonu 8. inci sayfada) Askeri barem kati şekil aldı Birkaç zamandanberi, yeni barem kanunu projeleri üzerinde tetkikler yapan Kamutay bütçe encümeni, subaylarla askeri me- murlara ait olan yeni baremin tetkikini dün bitirmiştir. Yeni lâyi- ha, 1453 sayılı kanuna ek olarak hazırlanmıştır. — ( Sonu & incide) olunuyor. 1914 senesinde harp okulundan mezun olanlar evelhi akşam orduc Teessüfle vefatını haber aldığımız Türkiye'de eski Amerika Büyük Eiçizi Amiral Bristol Bir Türk dostunun acı kaybı Teessüfle haber aldığımıza göre, 919 dan 927 ye kadar Türkiye'de Bir- leşik Amerika Cümhuriyetlerini tem- sil eden Amiral Bristol vefat etmiş - tir. Bu haber işitilen muhitlerde de-| rin bir teessür uyandırmıştır. Muhte- rem Amiral Bristol Türk kurtuluşu - nun mücadele günlerinde ve yeni Tür- kiye devleti kuruluşunun ilk devirle - rinde milli dâvaya karşı derin bir sevgi ile bağlanmış ve başta Atatürk ve onun mücadele ve sây arkadaşı İsmet İnö - nü bulunmak üzere Türkiye'nin mes- ul makamlarında bulunan rele ve şah- siyetleriyle türk güzidelerine kendi- sini sevdirmişti. Memleketine dön - dükten sonra dahi, Türkiye'ye bağlı- hığı devam etmiş ve Birleşik Amerika ile milli devlet arasındaki rabıtaların kuvelenmesi için daima hizmet etmiş- tir. Türkiye cümhuriyetinin tesisi ta- hinde amiral Bristol'ün muhterem vinde güzel bir toplantı yapmışlardır. Yukarıda bu toplantıda bu- lunanları görüyorsunuz. Buna ait tafsilât sekizinci sayfamızdadır. (Sonu 8. inci sayfada) ovyetler Ingiliz teklifine cevap verdi Sovyetler demokrat devletlerle işbirliğine karar verdiler Fakat her ne bahasına olursa olsun değil İzci kızlar susuyorlar SŞ arşi ! Doniig'de | Vahim hâdiseler Oolması bekleniyor Danzig Âyan Rei | şehrin Almanya'ya Dilhakını ilân edecekmiş | Paris, 15 aa. — "Paris - Solr” ga |zetenin Berlin muhabiri Robert Lo rette'in bildirdiğine göre Musolini alman - leh ihtilâfında mutavassıt ro lü oynamaktan vaz geçmiştir ve Tan zig'de yakında vahim hâdiseler cere yan etmesi beklenmektedir. Muhabi rin bildirdiğine göre Danzig Aâya: meclisi, Polonya'nın menfaatlerini kı rTumağı teahhüt etmekle beraber ser - best şehrin Almanya'ya iltihakını i lân edecektir. O andan itibaren di Danzig hududu bir alman hududu o : lacaktır. Polonyalılar müdahale ettik |leri taktirde bu hududa tecavüz etmij olacaklarından yardım paktlarının ta! bik edilmesine imkân kalmıyacaktır Hükümet merkezinin selâhiyettar mal fileri muvaffakiyetten © kadar emin . dirler ki daha şimdiden koridor me selesiyle iştiğale başlamışlardır. Valiler arasında esaslı Yeni tâyin listesini | Yeni Aydın Vâlisi B. Sabri Çitak B. Rebik Valiler arasında tayin ve nakillere ait kararname yüksek tasdikten geç miştir: İzmir valiliğine Balıkesir valisi B Etem Aykurt; Konya valiliğine üçün- cü umum müfettişlik başmüşaviri B Nizamettin Ataker; Sıvas - valili Dahiliye Vekâleti nüfus w müdü- rü B. Muhtar Kadri Atman; Manisa valiliğine mahalli idareler umum mü dürü B. Faik Türel; Isparta valiliği |neeski Seyhan v B. Tevtik Hâdi Baysal; Balıkesir valiliğine Muğla valisi B. Recai Güreli; Elâzığ valili - (Sonu 8 inci sayfada) Yeni Bursa Vili nakil ve tayinler yapıldı aynen neşrediyoruz Üç vali vekâlet emrine alındı Yeni Matbust U, Müdürü B. Salim Gündoğan Koroft Yenı Maraş Vülisi B. Salim Günday Yeni Mahelli İdareler Umum Müdürü B. Rüknettin Nasuboğla