6 Eylül 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

__, 4 (UMA ; ULUS Basımevi Karada asker, havada pilot 4 Çankırı Caddesi, Ankara nöbet beklerken vatan emni- 6 Telgrat: ULUS Ankara Yettdedif- d'H;İVĞ Kurumu'na amma yardım ediniz. g EYLÜL TELEFON 1940 Ş;szıınışşîıirğâdüm :ı;î; Hava Kfırumı_ı'na âza. olmak Pa M ;duessîesıîh Müdürü 1144 vatan hizmetinde bir şeref “ azı g « * * S .KURUŞ ( y do ADIMİIİZ S ARNDIMIZDIR vazifesi almak demektir. 5 Asker olanların ailelerine Bir talımatname hazırlandı Yardımlar askere alınmamış olanlar farafından yapılacak Yardım yapacakların mali veya bedeni kudreti olması şarttır Hazarda ve seferde 45 günden fazla askere giden erlerin muhtaç ailelerine yardım için esasen kanun- Alarımızda mevcut hükümlerin tatbik suretini ren bir tâlimatname neşrolunmuştur. Bilindiği üzere göste- etmekte, böylece köy kanunu vatan hizmetine çağrılanların arkada ka- lan muhtaç ailelerini milletin şefkatli yardımına terk- hiç kimsenin mağduriyetine sebebi- yet verilmemesi hususunu müeyyide altına almış bu- gerek askerlik mükellefiyeti kanunumuz ve gerek (Sonü 2. inci sayfada) ” eee ' a göremaa ç Milli Şefimiz Afina büyük elçimizi kabul buyurdular İstanbul; 5. aa. — Cumar" tesi günü vazifesi başına döne- cek olan Atina büyük elçimiz Enis Akaygen, evelki gün saat 12 de vedâ ve tâzimlerini arz- etmek üzere Reisicümhur İsmet İnönü tarafından kabul büyu - rulmuştur. BU .i” Eski ve yeni metodlar Falih Rıfkı ATAY Tuna boyunda bir mesele kapan- mıştır: Transilvanya! Fakat diğer bir mesele açılmıştır: Transilvanya! Macar irredantizmi yerine rumen irredantizmi! 1918 galipleri yüzde 48 i macar ve yüzde 43 ü rumen olan bir top- rağı tamamen Romanya'ya verirken haksızlık etmiştir; bu haksızlık, Vi- yana'da, yüzde 43 ü rumen ve yüz- de 48 i macar olan bir toprağın ta- mamen Macaristan'a iade edilmesi ile, tâmir edilmekten fazla cezalan- dırılmıştır. Trianon muahedesini is- ter istemez imza eden macar vatan- perverleri, bu diktayı, meşhur “Nem nem sehâ - hayır, hayır asla!” çığlı- gı ile karşıladılar. Şimdi Transilvan- ya vatanperveri Maniu ise aynı fer- yadı rumenceye tercüme etmiştir. Macarların 1919 ıstırabı gibi, Ro- manyalıların 1940 ıstırabı da kısa veya uzun müddet gönüller içinde kalmağa mahkümdur. Fakat ne ça- re ki milliyet çağında yaşıyoruz. Sosyalizmin, bütün eski müessese ve kıymetleri inkâr ve tahrip eden en son ucu bile, nihayet, onun icapları- na boyun eğmek zaruretinde kal - mıştır. Herkese birden huzur veren bir nizam tesis etmek mümkün müdür? Şüphesiz hayır! Ancak bütün yeni nizamlar, huzursuzluk âmillerini el- den geldiği kadar hafifletmek, ya- ni zamanım geçer-kıymetlerine hür- met etmekle uzun bir sulhun te- Minatı olan istikrara vücut verebi- lirler, Şuursuz sürüler, geri cemaat ve k'.lbileler üzerinde devamlı hâki- Miyetler kurulduğunu her tarafta S8örüyoruz. Fakat olgunluk devrine 8lren milletlerden en küçüklerinin ahi istiklâl ve yurt ihtiraslarını öl- Ürmek mümkün olmadığını, onları ancak collaboration rızası içinde İCare etmek lâzımgeldiğini de gör- Müyor değiliz. İngiliz imparatorlu - â tâbi parçalar vardır ki hükü- Metleri fagiltere hükümeti kadar Müstakildirler; öyle parçalar vardır leır-b“ mertebeyu çıkmak üzeredir- * Asğağı kademelerde ise 19 uncu Adirdaki en çetin mânası ile sömür- (Sonu 4 üncü sayfada) ANTONESKU ROMANYA DİKTATÖRÜ Kralın salâhiyeti de çok azaldı Romanya'da kanlı vakalar devam ediyor Bükreş, 5 a.a. — Roöyter : Bügün erken Kıral Karol tarafından imzalanan emirna- me 'ile, sabık harbiye nazırı General An - tonescu, filen Romanya diktatörü olmuş - tur. Memlekoet idaresinde bizzat — kıralın selâhiyetleri dahi pek ziyade azaltılmış bulunmaktadır. Kıral, saray mareşalının istifasını kabul etti Bükreş, 5 a.a.—(Royter) Evelisi akşamki hâdisat üzerine kıral Karol, dün akşam « sağ kolu « olan sarayı kırali mar;şşlı ; R Uadarinu'nun istifasını kabul etmiştir. Kıralın selâhiyetleri Bükreş, $ a.. — DNB. ajansı bildiriyor: Yeni başvekil genöral Antonescu, bu gece kıralın huzurunda yemin etmiştir. Bir ka: rarnamei kırali, şubat 1938 kanumü esasisi ile mebusan ve ayân meclislerinin lâğvla- rını derpiş etmiştir, İkinci bir kararname, general Antonescu'ya, romen devletini ida- re etmek üzere tam salâhiyet vermekte- dir. Kıral kendisine şu salâhiyetleri ayır - maktadır: Ordunun başkumandanıdır. Para (Sonu 3, üncü saytada) bas- İngiliz başvekili Çörçil Çörçil Umümi vaziyete dair mühim beyanatfa bulundu Orta şark'ta yakında şiddetli muharebeler olacak Londra, 5 a.a. — Royter bildiriyor : Avam Kamarası nazırlara mebuslar fa - (Sonu 4. üncü sayfada) Mağden ocaklarındaki felâketlerde kulianılan tahlisiye amelesi Kozlu'da grizu faciası 5 Amele öldü 38 kişi de yaralandı Buraya gelen malümata göre salı günü saat 12 de Kozlu mağden mın- takasında türk kömür mağdenleri şir- ketinin bir ocağında grizü patlamış- tır. Ocağın o mıntakasında çalışan iş- çilerden 43 kişi infilâka mâruz kalmış ve içlerinden 4 ü ölmüştür. Ekserisi hafif olmak üzere 39 kişi yaralanmış- tır. Yaralılar derhal sağlık teşkilâtı h ine yatırıl dır. İçlerin- den biri de hastanede ölmüştür. Kaza- ya' uğrıyanların hemen hepsi Devre- k'in köylerindendir. ; Zongüldak müddeiumuümisi ile di- ğer alâkalı memurlar ve havza kaza tahlisiye teşkilâtı mensupları infilâkı müteakip derhal hâdise mahalline git- miş yardım ve tahkikata başlamışlar- dır. SIVAS KONGRESİNİN YILDÖNÜMÜ Sıvas, 5 a.a. — Sıvas kongre- sinin Ebedi Şef Atatürk'ün baş- kanlığında toplantısının 21 inci yıldönümü olan 4 eylül günü, dün burada merasimle kutlan- miıştır. : Merasimde Sıvas Mebusu İs- mail Ugur, memleket hastanesi Başhekimi Sırrı Alıcı ve lise son sınıf talebesinden Pakize Yener söyledikleri nutuklarda, Sıvas kongresinin türk milleti- nin kurtuluşundaki büyük öne- mini tebarüz ettirmiş ve Ebedi Şef Atatürk'ün aziz hatırasını anmışlardır. Bundan sonra, baş- ta vali Akif İyidoğan olmak ü- zere kongrenin toplandığı lise binasma gidilerek tarihi salon ziyaret edilmiştir. Dün bütün gün Sıvas halkı aynı suretle bu tarihi salonu ziyaret etmiştir, Bu tarihi gün şerefine dün bütün Sıvas baştanhbaşa bay- raklarla süslendiği gibi gece de her taraf tenvir edilmişti. Akşam askeri mahfelde ayrı- ca bir de balo verilmiştir. h MTIİLDITDLILIIILDILILITDLLLLLIL ITT DDDT TTT TTTLLLLLILLLLLILILILI OLLELLİL LAİ L L L eee belelelekdekedeledekdekededelekl ."ıııııııııııııııııııııııııııııııııııı PLE Ac'ı bir kayıp Başvekilimizin kız kardesi Bn. Vasfiye dün velaf efti İstanbul, 5 (Telefonla) — Başveki- limiz doktör Refik Saydam'ın hemşi- resi Bayan Vasfiye tedavi edilmekte olduğu Zeynep Kâmil hastanesinde buüğün hayata gözlerini kapamiştır. Bayan Vasfiye 79 yaşında idi. Merhu- menin cenazesi yarın (bugün) 10.30 da kaldırılacak, Erenköyünde cenaze namazı kılındıktan sonra Sahrayıce- dit'teki aile mezarlığına defnoluna- caktır. Bir müddettenberi Yalova'da bu- lunmakta oları Başvekilimiz bu akşam Acar motöriyle İstanbula gelmiştir. ULUS .— Arka arkaya iki acıya uğ- rıyan muhterem Başvekilimizin derin acısına bütün samimiyetimizle iştirâk ederiz. Ş Maliye Vekili İstanbul'da İstanbul, 5 (Telefonla) —- Maliye Vekilimiz B. Fuat Ağralı buğün İz- çekmektedir. Yukarıda Fuar'ın mimozalar arasından güzel bir manzarasını görüyorsunuz, Aşağıdaki resim - Fuar'dan- bir başka manzarayı göstermektedir. Berlin'in gece manzarası 5 inci defa olarak Berlin BOMBARDIMAN edildi BİRÇOK ASKERİ HEDEFLERE TAM İSABETLER OLDU Londra, 5 aa. — Hava nezaretinin istih: barat şubesinin bildirdiğine nazaran, Ber- lin dün akşam, dokuz gündenberi beşinci defa olarak havadan taarruza uğramıştır. mir'den şehrimize gelmiştir. (Sonu 4. üncü sayfada) W İngiliz - Amerikan itilâfından sonra İngilfere'ye vetilen Destroyerler nerede dir? Almanlar bunu anlamağa çalışıyorlar Vaşington, 5 aa. — B. Ruzvelt'in kâtibi B. Earley ingilizlere verilecek destroyere lerin hareketi hakkımda dün gazeteciler tâs rafından soruları bir suale şu cevabr ver - miştir: Almanlar dahi bunların ne zaman hare- ket edeceklerini, nerede olduklarını ve sair |malümatı almak için çalışmaktadırlar. B. Ruzvelt, ingiliz - amerikan itilâfi hakkın- da efkârı umumiyenin göstermiş plduğu , | hissiyattan çok memnun olmuştur. Beyaz köşke gelen yüzlerce telgraf meyanında itilâfa muhalif olanların adedi bir düzine. yi bile bulmamıştır. İngiliz - amerikan anlaşması “aklıselimin galebesi” diye tavsif ediliyor Trinidad, 5 aa. — Antil adalarında üş. lerin icara verilmesine mütedair ingiliz - amerikan itilâfının haberi, halk ve matbu- atça hararetle karşılanmıştır. “Trinidad Guardian” gazetesi, şu müta- leayı yürütmektedir: Amerikan hava ve deniz kuvetlerinin, bu ingiliz müstemlekesi ahalisi tarafından bü- yük bir gşamimiyetle karşılanacaklarina hiç şüphe yoktur. Mezkür gazete, itilâfı “aklıselimin bir galebesi” olarak tavsif ettikten sonra ya- zılarına şöyle nihayet vermiştir: İtilâfim adalarımızın hâkimiyetini ihlâl etmemesi, bilhassa şayanı memnuniyettir. Zira bu adalar, bütün Britanya'dan ayftıl- mağa hiçbir zaman razı olamazlar, Amerika bahriye müsteşarı an- laşma hakkında ne diyor? Salt Lake - City “Utah", 5 aa, — Reu- ter bildiriyor: Bahriye mhüsteşarı Knörx, gazetecilere şu beyanatta bulunmuştur: Büyük Britanya tarafından birleşik A4 merika'ya icara verilmiş olan deniz ve hâs va üslerinin yerlerini hazırlamak üzere derhal 25 milyon dolar sarfedilecektir. Bu. itilâf çök gürültüye sebebiyet verecektir. Geçen muharebede mecburi askeri mükel- lefiyet için olduğu gibi büyük bir muha- lefet oluyormuş gibi görünecektir. Fakat İngiliz bombardıman tayyareleri bir çok kongre efkârı umumiyenin hangi tarafla (Sonu 4, üncü sayfada)