13 Eylül 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

e| MA aa AAA kî CUMA 13 EYLÜL 1940 5 KURUŞ | £ | Telgrafı ULUS ULUS Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara Ankara yaTı 1081 1444 1062 1084 İngilterenin şark sahilinde düşürülen alman tayyarelerinden biri Kendi ananemize dönelim Falih Rıfkı ATAY Geçenlerde mühim İsviçre gaze- telerinden birinde bir İstanbul mektubu çıktı. Mektup, Türkiye'yi bir bolluk cenneti gibi tasvir et- mekte idi. Galiba Avrupa kıtasında, her istediği gıda maddesini diledi- ği kadar istihlâk eden tek memle- ketiz. Bunut fazileti, Avrupa top- yaklarının — kısırlığında — değildir. TP canavarı sömürüp tüketinci- ye kadar birçok memleketler de ay- Biy öziyetle idi. Hollanda'da pey- 4 Danimarka'da tereyağı, Paris | gohrinde şarap kalmamışsa, bun. dan ne iklim, ne mevsimler, ne de iktısadi buhranlar mesuldür. Vişi' deki vatandaşlarımızın, — İstanbul'. daki dostlarından zeytin tanesi is- tiyecekleri tahmin olunabilir mi idi? ri ile şu feryat gözümüze çarptı: “dün İstanbul halkı aç knıdıç!.vn;!iı ve bütün komşularımız, ve sabah- tanberi İstanbul'un en kalabalık semtlerinde rastladığımız kimseler, bir gün evel, başka bir şehirde o turmuyorduk. Hayır, dün İstanbul aç kalmamıştı: bazı — mahalleler ekmeksiz kalmıştı. Bu ekmeksiz #in sebeplerinden biri de, gene bir takmn gazetelerin ekmeksiz - kala- ııkıı::ı ızhdııâı ile halkı furunla- Y yağma etmeğe sevketmesi idi, Nitekim vaziyet anlaşıldıktan son- Ta, topladıkları ekmeklerin baya! Dü Mi hıçıııııı'ı:':': iğine iade etmeğe İstanbul'a tayin olunan ucuz fi- yatlı buğday ve yardımından kendi hesaplarına istifade etmek istiyen muhtekirler olduğuna şüp- he yoktur. Hükümet İstanbul hal. kmın ne kadar un İstihlâk ettiğini, ve şehre ne kadar un yollandığını pekâlâ biliyor. Mahsul ve stok v; ziyeti odur ki Türkiye'de hiç bi a ve hiç sehrin kıtlık çekmesine — ihtii yoktur. Yediğimizden fazlasını sa- |— aldeyiz. Fakat bütün bun- ları hükümet kadar gazetelrimi de biliyor: öyle olmasa, muhabirle- Tin vekillerden almış oldukları be- yanatları bizzat gazetecilerimizin #kumak tenezzülünde bulunmamış hükmetmek — icabeder. g t bir buhran da olsa, zim vazifemiz, belli başlı Miz, bu buhrandan bir sürüm vel- il, üç dakikalık bazı gazetelerimiz hem halkın sini- Ni öozdular; hem de buhranı baş- A tebeplere atfederek, — İstanbul İnin imtiyazlı huğdıyk rlarına kullanmak istiyen Mühtekirleri sevindirdiler. X f.“ İsviçre gazetesinin muhal 4,'_i_""-ç gün evel tasvir et hi e bolluk cenneti içindeki bu a: kaglyadını duymuşsa Ha yrete düşmüştür? bir çiise pek mübalağ *hemiyette (Sonü 5, inci sayfada) de lir. etmiş ol kimbilir ne edilecek “Ancak, | ÇARŞAMBA GÜNÜ Londra'da 92 Alman tayyaresi düşürüldü Alman fayyareleri İngiliz balaryalarının şiddetli baraj aleşini geçemediler Londra, 17 — Royter ajansından: |Dünkü muharebede düşmanın 92 tayyare- Kinin tahtip edilmiş olduğu resmen teyit edilmektedir. 24 avcr tayyaremiz kayıptır. (Sonu 6 1mer sayfada) Rayhştag'ın çatısından Hölü-dumen tüterken... | BERLİN'E | İngiliz fayyareleri gene akın efliler Hamburg ve Bremen'de de » birçok yangınlar çıkfı Londra, 12 aa. — Dün Berlinde bom- bardıman edilen hedefter araaında Pots- dam garından maada bir emtia gatı, Tem- pelfof tayyare meydanı ve — Tiergartene yerleştirilen bir tayyare dafi — bataryası bombardıman edilmiştir. Bu gabah, alman radyosa, ingiliz tayya- relerinin dün gece Berline hücum etmiş olduklarını bildirmiştir. a düşmüş olduğunu (Sonu 3 Üüncü sayfada) Tiergarten'e ve şeh- | Sabık Kıral Karol Portekiz'de yerleşecek M , 12 na. — Romanya elçiliğinden öğrt iğite-göre-Merel Karol ikamet & deceği Portekiz'e gitmek üzere bugün İs- panya'dan geçecektir. Kral Karol Portekiz yolunda | Nimes, 12 a.2. — Havas: Sabık kıral Ka> rol ve refakatindeki zevat, dün sast 15 de, Poctekiz'e doğru Nimes'den geçmiştir. Barselon'da Baraelon, 12 aa — Sadık Kıral Korol bugün Barselona gelecektir. İngiliz büyük elçisi İzmir'den hareket elfi İzmir, 12 aa. — Şebrimizde bulunmak- ta olan fngiltere'nin Ankara büyük elçisi Sir Kaatehbull — Hügessen — ve refikaları yanlarında diğer zevat bulunduğu halde bu sabah 850 de Seydiköy tayyare mey- danından tayyare ile Ankara'ya - hareket etmişlerdir. DIMIZ DIMIZDIRM TÜRK KADINININ DO ĞUM KABİLİYETİ BİZİ NÜFUS KAYGISINDAN VARESTE KILAR ! Yalnız : Doğanları yaşatma ve koru- mağa yıllardır çalışan Çocuk Esirgeme Kurumu'na yardım ellerinin artması lâzımdır. Dün İstanbul'da bir Zelzele hiç bir zele kaydedilmiştir. Zelzelenin merke uzaktadır. Rasathane müdürü profesör vermiştir : * — Zelzele hafif olmuştur. Hisse- dildiğinden 20 saniye sonra en şid detli sarsıntısını yapmış ve bunun ih- tizazı 10 saniye devam etmiştir. Bü - İtün İstanbullular zelzeleyi duymuşlar- dır, Merkez üssünün bizden 75 kilo- (Sonu $. inct sayfada) Transilvanya'nın işgali bugün famamlanıyor | Rumen ordusu | terhis edilecek General Anfonesku dahili birçok yeni tedbirler aldı Bükreş, 12 aa. — DNB. Başvekiletin bir tebliğine nazaran ordumun terhisi llzım gelen tedbirler alınmıştır ve bu İscara tekâlifi harbiye usulü pek İstisnaf ahvalde tatbik edilecektir. Rumen devlet reisi, anarşist te. mayüllerin tesiri altında kalın- mamasını talep etti a. — General Antoneiko iyle bir beyanname neşre- emlekette anarşist temayüllü grup İartn tes'rleri da kalımmamasını ta « zama ve enerjik bir idareye ihtiyacr öldü- Bunu söylemiştir. Eski hava nazırı ordudan çekildi Bükreş, 12 aa. — Eski hava nağıtı ge- neral Paul TTmeadoresco ordudan çekilmiş St kabul edilmiştir. Siyasl sebep veya cürümler dolayısiyle eski reşim tarafından mühküm edilmiş o - Tan bir çok kimseler, Kıral ve Başvekil Ga- neral Antonsaku tarafından imza edilen i- (Sonu $, inci sayfada) İtalyanların yakında MISIR'A TAARRUZ etmeleri bekleniyor | Londra, 12 aa. — Reuter'in askert mu- İbarriri yazıyor; İagiltere'nin — Misız'daki | | Mürsa - Matruh üzsüne karşı italyanların tayyare faaliyeti M di ki ni BÜ LA Sirmen a ga ŞÜRİDYAKE Ğ lünde bir tayyareci makinesine fişenk yüklemeğe Hider giderken Tni v . GÜRlrl Çünkü ikinci italyan tahşit edlirniş bulunmak'tadır. Bü ordunun ilk eyi sahil boyümca İskenderiye'ye kadar ilerliyerek mi vur- maya çalışacağı saale değer, İtalya'nın A tika'da diğer iki ordusu daha vardır. Bu orduların her iklsi de harekete gelebili ler. Bu ordulardan birinin Mesır - Sudan' da tahaşşüt ettiği ve hedefinin de şarka 've Vadihalfaya, Nile kadar İlerlemek oldu- | Gu söyleniliyor. Bunum için de bu ordunun 900 kilometrelik issız bir çölden geçmesi lâzımdır. Fakat italyanların seri motörlü vasrtalarla ve tayyare müzabaretiyle şimali Alfrika ile birleşmiye — teşebbüs etmeleri | mühtemeldir. Bu cepheye mareşal Grazianinin ku - manda edeceği töyleniliyor ki bu, münü- lıdır, Üçüncü italyun teşebbisü ise Kassah'dan zarbe doğru Hartum istikametinde taarruz eylemek olduğu zannediliyor. Aşağı Nil, diğer harekliti çok kolaylaş - tıran cazip bir hedef olabilirse de Habe- #atan ve Somali erzak ve — mühimmatın Bakline tamamiyle gayrı müsalt olacak ve BAtekât başladıktan sonra mevcut büyük petrol stokları da her ihtimale göre çok sürmiyecektir. Çöl, ingiliz kuvetlerinin - başkumandanı genecal Vavel'in başlıca tabil kuvetidir. eti nokta üzerinde d zelzele kaydolundu Memleketin diğer yerlerinde de muhtelif zelzeleler hissedildi tarafta hasar ve zayiata sebep olmuş değil İstanbul; 12. ( Telefonla ) — Bu sabah saat 6.16 da İstanbul'da bir ze- ! İstanbul'dan 75 kilometre le hakkında şu izahatı z d Fatin zel: a İngiltere başvekili B. Vinston Çörçil İngilfere - istilâ fesebbüsüne karşı koymağa hazır B. Çörçil'in nutkundan sonra ingiliz gazetelerinin tefsirleri Nutuk Amerika'da da iyi bir intiba bıraktı 12.aa — LEF ajansi bil- Bu sabahki gazeteler, gu iki Lond: riyor 1— B. Çörçi; ile verilmiş |bir nufuk irad & , tim.” Amerika cümhurreisi B. Ruzvelt B. Ruzvelt bir nutuk verdi: 'HARBE HAZIR OLMAK En iyi müdafaa vasıtasıdır, diyor Vaşington, 12 a.a. — Reuter ajan- sından: Reisicümhur B. Ruzvelt. tres dünyonları köngresinde dün rek şöyle den Harpten her zamandan ziyade ediyorum. Harbin sahillerimi ze sirayet etmemesi için son, hadde kadar elimden geleni yapmağa azmet- Demokrat fırkanın Şikago progra- mından bahseden reis, şöyle demiş- tir: '— Ecnebi memleketlerdeki muhae rebelere iştirük etmek — istemiyoruz. Bize karşı taarruz hali müstesna ol mak üzere ecnebi memleketlerde dö- Küşmek için âaskeri kıtaat ve demliz ve hava kuvetleri göndermek arzusunda değiliz. Amerikan milleti, yeryüzünde et- rafa saldıran azgın kuvetlere karşı en iyi müdafaa tarzının çok kuvetli bir hazırlıktan ibaret olduğunu pekâlâ biliyor.* Reisicümhur söylediği Birleşik Amerika devletleri millt müdafaasını temin için hazırlanan plânın ehemiyeti Üzerinde durmuş ve demiştir ki: “— Dünyada tahakküm 2zihniyeti- nin hüküm sürdüğü bu anlarda en iyi müdafaa vasıtası harbe hazır olmak- tır.” Ruzvelt, gerek kendisinin gerek partisinin Şikago'da tesbit edilen pro grama sadık bulunduklarını ehemi- yetle kaydettikten sonra şöyle demiş- mutukta, olan nutkunda bahsettiği ve pek ya- n olduğu tahmin olunan istilâ teh - likesi. Gazeteler, Büyük Britanya'nın buna karşı koymağa hazır bulunduğunu te- barüz ettirmekte ve bunun ilk işareti- de akınların şiddetlenmesinde gör- mektedirler. Bu akınlardan maksadın 'a karşt İtalya'nın da mültecileri yollara döküp münaka- yakmımda hücum edeceğini ihsas etmektedir. lâtı güçleştirmek olduğu tahmin edil- ordunu bu cephede | mekti Fakat ahali Londra'yı terk- '— Geçen hafta, memleketin şark kısmında milll müdafaa hususunda elde edilen terakkileri müşahede et mek fırsatını buldum. Bu terakkiler bana şu kanaati vermiştir ki, Ameri- ka her türlü ihtimale karşı koyacak variyette olacaktır.” Reisicümhur bugnükü şartlara tele mih ederek de şunu söylemiştir: “— Bugün zayıf olmak taarruzu tahrik etmek demektir. Bu söyledi | ğim bir nazariyeden ibaret değildi Bu, dünyada son aylar hâdiselerinin memiştir. Diğer taraftan küçük bir armada fi- (Sönu 5. inci sayfada) müteaddit defalar ispat ettiği biz ha- | kikattir.” Li İngiltere'nin şark sahillerini muhafazaya memur kıtalar talim yaparlarken