16 Ekim 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

U L U S BASIMEVİ Çankırı Caddesi, Ankara Telgraf : (J L U S Ankara Birinciteşrin ( Telefon )— Başyazarlık 1871 â 94 & Yazı İşleri Müdürü 1061 i .Vlues.—'ıese Müdürü 1144 Yazı İşleri 1062 ı 5 KURUŞ | Çyim 1062 ADIMIZ ARNDIMIZDIR | Ucuz ayakkabılar Suni kösele ve kauçuktan mamul rekabetsiz ucuz ve çok sağlam ka. din, erzer, tışa azdı Halk Ayakkabıları T.Lt. Ş. İstanbul Çemberlitaş No. 18 Tel: 20677 - Şık, Sağlam çocuk ayakkabıları sa- edildi. Telg: Halkay. İstanbul Londra'dan Ankara'ya Ankara'nın Hükümet Merkezi olarak seçildiği günün 19 uncu yıldönümünde Londra Belediye Reisi Radyo ile Ankara halkına ve Ankara Vâli ve Belediye Reisi B. Nevzat Tandoğan'a bir mesaj gönderdi ——— " Ankara erkekleri, Ankara kadınları “ve Ankara çocukları ! Londra size en tamimi dileklerini göndermekte ve daadel, refah femenni etmektedir,, Türk diliyle yaptığı emlsyonlardan hirisi esnasında in - İliz BBC radyo merkezi; Londra belediye meclisi reisinin Okara halkına hitaben gönderdiği bir mesajı nesretmiştir. Mesajda ezcümle şöyle dentimektedir: “Londra halknın mümeselli Sıfatiyle, Ankara'nın 'Türki- İt Cumhuriyetinin merkeri olarak Secildiği günün 19 uncu Öönümünde Ankara vali ve belediye ikıma hitabetmekle sevinc duyüuyorum. Birçok bakımlardı Güzel şehriniz de, Loh Ümet merkezidir. Yirmi yıldanberi, Mtan bir alâka ile müsahede kitafı, Atatürk ve İn Te Türkiye'nin sembolü t ficukları! Londra size en samimi Vya saadet ve refah Dışarda Ve içerde Felih Rıtkı AT AY harp hâdise- ermen irkları- HÜ; bayram günü esasli ak kanı, Sta- Si olmamıştır. Slav ve Ci khid»irlcdnz karışan sıcak çAĞ kçat destanını tamamlamağa dev önü iişllir. Simdi, bütün dikkatler ş:ıd n Hı talihi üstündedir; onun Ötesi evık:ı Miîin yeni ve büyük ehemmiyette Vi lemekten vazgeçilmiş gibidir. in- * düşse de, düşmese de şurası meydan- ki Kızılordu'nun ana kuvvetleri ktadır ve Apglo-Sakson — Alemi ile M*ya arasındaki deniz ve kara bağlan- "'_kesi»ımmıişar. 1942 - 1943 kışmî '.:"_ askeri ve siyasi tenkitçiler şark S0 şqıin üçüncü muhasebe mevsimi h 2 hüküm ve tahminlerde b Beçireceklerdir. Belki bir müddet $ &“&ılırm tekrar Afrika cephesi Üze- [_dtevrildiğini göreceğiz: Malta bom- hmanları ile Rommel'in taarruzları *'"hdı her vakit bir münasebet aram Utır. İngiliz kaynaklarından Misir St Hxlnı yeni mihver kuvvetleri sevko- ğu ve bir'alman ileri hareket te Wbüsünün beklenmekte olduğu hakkın- haberler geliyor. Alman Propaganda Nazırlığının, bir ş)“n generaline artık alman ordularının dafaaya geçmiş olduğunu söylen_ı_ık he Sadesinde bulunmuş ldı dan şüp- * &deriz. Zaferi bekliyerek kazanmak bu- ::'*ü şartlar içinde bir alman dâvasi krmll. Almanlar müdafaaya geçmek için Olmazsa Avrupa kıtasının hemen ya- ğ”d'ki ve etrafındaki Slav ve Anglo: k.?ün cepbhelerini tasfiye etmeli, Kata- —J" ve Akdeniz'de kati hâkimiyet kur- .l.,:fiıxıu. Bu plân henüz gerçelenme- lr. —Jî:rek Ruzvelt, gerek başlıca ius”_il bi Tiyet adamları, bilâkis müttefiklerin qld"udan taarruza geçmek üzere ol- Aç ni bildiren nutuklar söylemişler. q_"Amerikın harp istihsal programı he- İç şHemen en yüksek hacmini bulmuş- ı,nıngiıiı adalarına, Orta ve Yakın-Şark V lerine Amerikan asker ve malzeme fi devam etmektedir. Her halde Rus- Bı" daha fiili bir yardım ve harbe da- bq',':îıılı bir müdahinle, Anglo-Sakson tika ve askerlik mahfillerinin gün- Meselesidir. Bunun mümkün olup kk'htığını nerede ve nasıl bir karşı başlıyacağını biz kestiremeyiz. dene bu üç bayram günü içinde Ame- kllar Janonlara ağır bir deniz- dar- İş Yurmuşlardır. Hâdiseler ve havadis- e gösteriyor ki, japonlar ileri ha- bi Tten şimdilik kalmışlardır. ve tutun- Di Bendülesi içimde bul aeaksan Dü k unutulmaması gereken nokta şu- K, Japonya'nın ele geçirmiş olduğu (Sonu 2 imci sayfada) lan Ankara da LOndra'ya benzer, dra gibı. birçok tarihi günler ya- Amıştır. Aynı zamanda Ankafa ve Londra, iki htir milletin ingiltere —Ankara'nın inkişaf ederek İ inden biri haline b merkezlerli gelişini gittikçe Yyanın büyük i çI Türkiyesinin kültürel, — sosyal, tkonamik tekâmülü ile müvazi olarak Yyürümüştür. Anka. elâkki edilmekle bir yanlış yapıls Tüğ olmaz. Ankana erkekleri, Ankara kadınları ve Ankara dileklerini temenmi etmektedir.” Teisine ve Ankara Ankara'nın bu im- ve Anka- Ankara Vali ve Beledi ye Reisi B. Nevzat Tandoğan Ankara - İstanbul telefon görüşmeleri yapılan yeni hatlarla iki ay sonra çok rahatlıyacak Şehrimizin her bakımdan biraz da- ha büyümesi, gelişmesi ve ticari faaliye- Un artması yüzünden telefon abonelerinin Sayısı çoğalmış ve bu arada İstanbul'la yapılmakta olan şehirler arası görüşme- l_erı de metcut hatları geceli gündüzlü isgale başlamıştiı. '”iBu durumu- gözönüne alan P.T.T. ida- mevcut dokuz devreye ilâve olarak llsunbul ile Ankara arasında yeni bir ha- va hattı yaptırmağa başlamıştı. Yeni hat- ta ait kuranpürtörler İstanbul ve Anka- :'d" yerlerine konulmuş — bulunmakta- ır. Gerede Adapazarı üzerinden lmak yapılmak- ta ulıııı bu hat bir buçuk, iki ay sonra & üreBel ind ak, yeniden 15 devre birden işlemiye başlıya- caktır. Bu suretle Ankara - İstanbul a- tası telefon konuşmaları ve afanan muma- ranın txtmildiğı'nden kısa bir zaman son- ra verilmesi mümkün olacaktır. ' de büyük — muharebeler Hi a Ş u ll v 25 SN b Rusya'da bir topçu k Moskova'ya göre "h—;ozdok bölgesinde mühim savaşlar başladı Almanîl)oiudı arlık müdafaaya çekileceklermiş Moskova, 15 &.a. Reuter ajansının huspsi muhabiri bildiriyor: Dün Mozdok bölgesin- başlamıştır. Almanlar Grozny sahasına ve Hazer denizine doğ- ru ilerliyebilmek maksa- diyle, bu bölgede —kuv- vetlerini yeniden topla- mışlardı. Muharebeler gecenin geç saatlerine kadar devam etmiştir. Neticeler hakkında — he- nüz bir.haber gelmemiş- tir. Bununla beraber kesimlerden hirinde söv- yet kıtaları iki gün zar- fında ikinci defa olarak mevzilerini düzeltmiş- lerdir. Şimdiki muhaye- be bölgesinin cenubuna düşen dağlık bölgede de muharebeler cereyan et- miştir. Stalingrat'ta — muha- rebenin ağırlığı hâlâ şeh rin şimal ucunda top- lanmaktadır. Seçme sov- yet Muhafızları ve İsçi taburları şehrin bu u- cunda bulunan işçi rıâ:: Mareşal Smuts iki meclis önünde nufuk verecek Londra, 15 aa. — M. Çörçil bugün bul k vam ediyorlar. Fabrikalara ve Vol- gü'nin sol sahiline giden yol da şid- detle müdafaa edilmektedir. Kresnaya Svezda gazetesi buğül: sunları yazıyor: “Düşman, şehrin şimal kısmını ele gecçirebilmek için mütehevviranb te- şebbüslerde bulunmaktadır. Alman- lar sayıca üstünlüklerine — rağmen dün de bir-muvaffakıyet elde edeme- işlerdir. Yaptığı üç hü, son- ra düşman gene durdurulmuş ve rus- lar tarafından tekrar işgal edilen ve faydalı birer stratejik mevzi haline 5 Avam K da demeçte buraya gelmiş olan Cenup AÂfrika Birliği Başvekili mareşal Smuts'un yakında ik meclis huzurunda bir nutuk söyliyece- ğini bildirmiş ve şunları ilâve etmistit: “— Bildiğiniz gibi bugün Cenup Afrı- ka Birliği Başvekili ve geçen harjte in- giliz harp kabinesi âzasından biri olan (Sonu 3 üncü sayfada) konulan birçok binayı terketmeğe mecbur iştir.” (Sonu 3 üncü sayfada) —— Vekiller heyetinde İcra Vekilleri Heyeti dün saat 15,30 da Başvekil Şükrü Saracoğlu'. nun reisliğinde toplanmıştır. (a.a.) Bir sovyet tank askeri umanda mevkii Berlin'e göre Kafkas bölgesinde yeni bazı mevziler zaptedildi Stalingrad'ın bir kısmına Alman kıfaları derinliğine girdiler Berlin, 15 a.a. — Al- man orduları — Başku- mandanlığının tebliği: Kafkasya'da alman ve slovak kıtaları sık ör- manlık ve dağlık bir a- razide çetin savaşlardan sonra yeniden bazı düş- man mevzilerini yarmış- lar, ve 500 den fazla is- tinat nouktasiyle müstah- Şehrimizde balık satışı hararetle devam ediyor Şehrimizde kurulan soğuk hava deposu sayesinde Ankara, balık piyasasında nâzım rol oynıyacak ve Ankara'dan İstanbul'a balık gönderilebilecek Soğuk hava tertibatlı larla T İstanbul'dan getirilen ve Elektrik Şirketi yanındaki soğuk hava depo- suna konan balıkların satışı üç gür. denberi fevkalâde bir Trağbet gö: mektedir. İstanbul'daki satıştan fark h olarak, kafası kesildikten ve te- mizlendikten sonra kilosu 45 kuru- şa satılan bu balıklar İstanbul'da bu- gün 50-60 kuruşa, şehrimizde Hal'del ise 90 kuruşa satılmaktadır. Ankara | Belediyesi 45 kurüuş fiyatı da fazla görerek bunu daha azaltmak için bazı tedbirler almaktadır. Diğer taraftan, Münakalât Vaekil- liği, İskenderun, Mersin, İzmir, Sam- sun'dan, ve iç göllerimizden de An- kara'ya balık nakline çalışmaktadır. Bu takdirde levrek, kefal, barbunya gibi lüks balıklarla, mevsim balıkla- rı sayılan sardalya, hamsi, uskumru — (€ Sonu 2 inci sâyfada ) — Londra'daki Halkevini 2000 den fazla İngiliz ünüversitelisi gezecek Londra, 15 a.a. — Önümüzdeki iki ay içinde Londra Halkevini iki bin - den fazla ingiliz üniversite talebesi ziyaret edecektir. Türkiye'de madern hayat hakkında filmler gösterilecek ve konferanslar verilecektir. Halk idarecilerinden Britanova'ya demiştir ki * #“— Gençlerin bugünkü Türkiye'yi bir zat, M. Welles,in nufku üzerine Amerika'nın Arjantin ve Şili ile arası açıldı Amerika Hariciye- Müsteşari M. Sumner Welles geçenlerde bir nutuk söyliyerek, birçok Cenup Amerikası Devletlerinin birleşik milletler . safı- na geçmiş olmalarına karşılık Arjan- tin ve Şili'nin hâlâ mihver tebaası- na kendi topraklarında yer verdikle- rini ve bunların birlesik milletler a- leyhindeki faaliyetlerine göz yum- duklarım öildirmişti. Bu sözler bu iki hükümet tarafından — memnuni- yetsizlikle —karşılanmıştır. Arjantin hükümeti bir resmi tebliğle bu mem- nuniyetsizliği bildirmis, Şili Cumhur- reisi de, gene bu sözler yüzünden, Amerika'ya yapmayı tasarladığı yol- culuktan vaz gecmiştir. Bu işe dalr son haberler aşağıdadır: M. Ruzvelt'in Şili Reisicumhuruna mesajı Vaşington, 15 aa, — M. Ruzvelt tarlıımalarını temin için Lodra'daki bütün gernçlik tesisleri ile münasebete geçtik. İngiliz « Türk döstluuğu, yeni neslin kalbinde gittikçe derineşmek- tedir. Büyükler içim de konferanslar ter. | tibolunmaktadır, Sir Perey Lorraine yakında “1905 Türkiyesi ve 1935 Türkiyesi,, başlığı ile bir konferans | verecektir. Ali Riza Şencan da eski | ve yeni Türk tiyatrosu hakkımda bir konuşma yapacaktır. | Sili Cumhurreist M. Rios'a Wönderdi- | ği bir mesajda ezcümle şöyle demeka tedir: Batı yarım küresinin müdafâasın. | da Birleşik Devletler ve diğer Ame rikan cumhuriyetleri ile — işbirliği / yapmak hususunda Şilinin, mesajıi - | nızda zikrettiğiniz arzunun 'tahakku ku meselesinde sizinle karşılıklı bir görüş teatisinde bulunmak fırsatıni l — ( Sonu-2 inci sayfada ) — kem mMmevzii — hücumla zaptetmişlerdir. 'Terek kesiminde di man kuvvetleri püskür tülmüştür. Stalingrat'ta piyade ve tank teşkilleri, bol- seviklerin, ev grupların da ve barikatlar arka- sında gösterdikleri çetin müukavkemeti — kırmışlar ve şehrin bir kısmına derinliğine — girmişlerdir. Pike ve savaş uçak fi- loları dalgalar — halinde hareket ederek düşman blokhavzlarını ve topçu mevzilerini tahribetmiş- lerdir. Düşmanın şaşırt- ma hücumları kendisine kanlı kayıplar verdirile- rek püskürtülmüştür. Nakliyat — hareketlerine ( Sonu 3 üncü sayfada ) Avustralya askeri durumdan çok memnun Canberra, 15 a.a. — Avüsturalya harp * vekil M. Curtin şu demeçte bulunmuştur : Konsey, Yeni Gine'deki — durumdan çok memnundur. Vaşington, 15 a.a. — Resmen bil. dirildiğine göre, japonlar Guadalka. nal adasına takviyeler getiriyorlar. Vaşington, 15 a.a, — Harbiye na (Sonu 3 üncü sayfada) Rommel Afrika'ya döndü ve kumandayı tekrar ele aldı Londra, 15 aa. — Paris radyosunu” bildirdiğine göre Rommel Afrika'ya dön müş ve kumandayı tekrar ele almıştır İngiliz resmi tebliği Kahite, 15 aa. — Ortaşark — ingili, kuvvetleri umumi karargâhının teoliği 13-14 ilkteşrin gecesi devriyelerimizin faaliyeti olmuştur. Dün kara — kuvvetle rtimizin hareketleri bakımındatı bildirile. cek bir şey olmamıştır. Muharebe bölgesi üzerinde hava fan liyeti mahdut bir ölçüde olmuştur. Bombacı avcılarımız cenup — kesimde ve Daba'daki hedeflere hücum ermişler: dir. Bir taarruz hareketi — esnasıtıda iki düşman uçağı düşürülmüştür. Ağır bomba uçaklarımız Tobruk lima- nındaki ticaset gemilerine karşı bir gün- — ( Sonu 2 inci sayfada ) — Mr. Wilkie Amerika'ya döndü ve "ikinci cephenin açılması lâzım ,, dedi Vaşington, 15 aa. — Rusyaya ve Çin'e yaptığı seyahatten — çarşamba günü Vaşington'a dönen M. Willkie, ikinci cephenin sen kısa bir " müddet içinde açılması lüzumuna dair Mos- kovadaki demecini tekrar etmiş ve bu cephe önümüzdeki — ilkbaharda açılırsa, Stalin'in bundan , memnun olup olmıyacağını söylemekten İm- tina etmiştir. M. Willkie, ikinci cephe hakkın- daki beyanatının bütün — uğradığı memleketlerdeki askeri mütahassıs- ların Mmütaleasına dayandığını tasrih etmiş ve askeri şefleri yanılmaz in- sanlar olarak telâkki etmediğini i- 'âve etmiştir. Harbi kim kazanacak? M. Willkie, Birleşik — milletlerin harbi kazanacaklarına emin olduğu- (Sonu 3 üncü savfada) d e Çü Boenamt N BREZiLYA ddi Ford kafasını hükümete yılda bir dolara kiraya verdi Ford fabrikalarının içinde otomobille bir dolaşma Amierilka'da bul kadı A, $. ESMER bildiriyor:) Nevyork, — Amerika'nın meşhur sanayi merkezlerinden biri olan Det- roit'te meçirdiğimiz ilk gün bir in- san kendi l ine ve dünyaya neler kazandırabileceğini bize öğretti. 1903 senesinde 30 ka- dem murabbajık bir küçük dükkân- da ilk otomobilini tek- başına yapan Henry Ford'un bugün yüz binlerce işçi işleten ve günde binlerce ucçak yapan muazzam fabrikaları vardır. Buğün bunları memleketinin hizme- tine verdikten başka, yeni uçak ve motör fabrikaları kurmüş ve hükü- metin malı olan bu fabrikaları ken- disi işletmiye . ba$lamıştır. Ford de- hasını ve dimağını senede bir dolar ücret müukabilinde memleketine ki- ralamıştır. Donanmaya işçi ve usta yetiştirmek için kendi kesesinden bir mektep kurmustur. Burada senede binlerce usta işçi vetişmektedir. For- d'un fabrikalarından ikisini iclerinde otomobille, dolaşarak gezdik. Bunlar- dan yalnız birinin içinde elli kilo- —Ğ yapılacaktır. —— MTCA ha metrelik şose yol. ve iki yüz kilo- metrelik demiryolu var, yedi yüz dekar arazi isşgâal ediyor. Kocaman bomba tavvyareleri seri usul ile imal ( Sonu 3 üncü sayfada ) ra var AM L Türk gazetecilerinin uçakla yaptıkları geziyi ve uğradıkları başlıca şehirleri gösterir harta Kanada'da seri halinde binlerce pilot yetiştiren okulda bir saaf Kanada dinç bir Amerika İsviçresi intibanı veriyor (Amerika'da bulunan arkadaşımız A. $. ESMER bildiriyor:) Nevyork, — Amerika içinde seya- hatimiz süratle devam ediyor. İnti- balarımızı kısaca ve müşterek suret- te yazmağı ve etraflı ve şahsi inti- baları seyahatin sonuna veya mem- ( Sonu 3 Üncü sayfada ) Amerika Dakar'a asker mi yolluyor! Paris, 15 aa,, — Bütün Paris gaze- teleri Madrit'ten alınan bir haberi ih- tiyatla telâkki edilmesi kaydile neş- retmektedirler. Bu hahere göre ehem- miyetli amerikan kıtalarını taşıyan bir vapur kafilesi Dakar istikametin. de seyretmektedir. Bu kıtaların Da.- kar'a çıkarılacağı söylenilmektedir. Öcuvre gazetesi bu habere hususi bir ehemmiyet vermekte doğu fransız Afrikasını tehdideden tehlike- nin iyice belirmeğe başladığını kay. detmektedir ve UURdüğun L AM İ Sayt letli Wi Şmanır tahribı hAVaya üter; ©vvel Sinin ll saf binin re aln nal faalar &i böl hâlâ | Sayı | imani