18 Mayıs 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10
TEME Oi biraz daha | p i i | | b | EE EE ? —ı0— VAKIT 18 Mayıs 1933 — him mesele üzerinde daima hassas bulunmuşlar, vakit vakit bizi ikaz buyuruyorlar. Buhun için müteşekkirim. Geçen defa evrak hazinesi meselesi görü- şüldüğünden beri maarifte asarı â- tikanın muhafazası kanunu nami- le bir kanun lâyihası hazırlandı ve vekiller heyetine gönderildi. Vekil| ler heyetinde mesele müzakere e- dilmektedir. Birinci safhası mü- zakere edilmiştir. Prensip itibarile buna büyük ehemmiyet verilmesi zaten ötedenberi kararlaştırılmış ve yalnız bu işe sarfedilecek para- nın menbamı bulmak kalmıştır. Bu | “ noktadan müzakere devam etmek-! tedir. Fakat umumi surette muta- bık kalınan nokta bu sene asarı âtikanın muhafazası için asgari 50! bin lira kadar fazla tahsisatın ay- rılabileceği noktasma gelmiştir. Bu itibarla, temin edebilmek vaziye- tinde bulunuyorum ki, önümüzde- ki yıl asarı âtika muhafaza İşi ge- çirdiğimiz yıllardan daha müsait bir mezraya girebilecektir. Vekil- ler heyetinin kararıda tahsisat miktarının gelecek sene daha faz- la bir hadde iblâğı şeklindedir. O halde istikbal eçin de teşebüs ve mesai daima inkişafa doğru yürü- yecek demektir. Evrak hazineleri üzerinde doğ- rudan doğruya yapabildiğimiz iş, İstanbulda mütehassıs zatlardan mürekkep bir heyet teşkili, evrak- ların birer birer tasnifine geçilmiş olmasıdır. Tasnif edilmiş evrak tutulmuş, evrak demektir. Defter- leri, kaydi, muhafızı vardır. Buna önümüzdeki sene daha geniş mik- yasta yürüyebileceğimizi umuyo - rum. Heyet doğrudan doğruya baş vekâlete merbut olarak çalışmak - tadır. Bu da bu işe ne kadar ehem miyet verildiğini göstermeğe ya-| rar. Tabiidir ki Maarif bundan kendisine düşen vazife hissesini ü- zerinde tutmaktadır. İlk mektepterde kâfi mi Refik Şevket Beyefendi ilk mek teplerin beş yıldan altı yıla çika- rılmasını söylediler. Filhakika bu arzu edilecek bir şeydir. Talim nok tasmdan, terbiye noktasından çok faydalı olurdu. Fakat bu sene bü- otün tetkikatrmıza göre bunu yapa- bileceğimizi zannetmiyorum. Se - bebi, maalesef maddidir. Ilk mek- tepleri beş yıldan altr yıla çıkar- mak demek vilâyetler bütçelerini dört milyon lira kadar artırmak de — mektir. Vilâyetlere de bu sene (O malü- munuz veçhile (o yenibir külfet yüklemek kabil © olmuyor. Buna - karşı bir yardımcı o ve masrafsız tedbir olmak üzere tatil günleri - azaltmak ve milli bayramlar haricindeki tatil gün - lerinden de biraz tasarruf tedbiri- » mi bulduk. Bu suretle bugün haki» katen çok sikışık ve çocuğun ka - fasını fazla yorucu bulunan tedri- k , , #at programlarını biraz daha ge- niş, biraz daha kolay bir şekle if- rağ edebileceğimizi sanıyorum. İle ride imkân olursa beş yılı altı yı- la çıkarmak k-kikaten tahsil te- meline gayet * mak olacakt Orta mekteplerin tarih dersleri Orta mekteplerde tarih kitap - larının çocuklar tarafından müş -| külâtla takip edilebildiğini ifade buyurdular, Filhakika (kitaplar liseler için yazılmıştır. o Ve orta mektepler için (o ağırcadır. Fakat bir milli tezi müdafaa ettiği için yeni tarih noktai (o nazarlarımızı ilmin yeni hakikatlerine istinat e- — den milli tarih noktai nazarrmızı! — güttüğü için bu kitapların o mek- | tık,, diye övünmek hatıra gelebi - | mevcut lisan muallimlerinin taraf Zİ “ Gida pa sınıf | toplörde ” olotülmakı mecbüfiyei plikdi. Fakat he'sil böyle övünme | Erat kurslara sevkiödilerelr tbdrin Sr yz EZ görülmüştür. Buyurdukları mahs| yi makbul görürsünüz, ne de ben si zur bizce de hissedildiği | içindir | ki orta mektepler için yehi tarih ! kitapları yazılmıştır. | Üç cildi tamam olmuştur. Son; cildi olan dördüncü — cildi de 15! gün içinde otamamlanacaktır. Ve | önümüzdeki ders yılından itiba- ren orta mekteplerin tarih ve yurt- bilgisi kıtapları orta mektep ço - İ cuklarına uygun olarak hazırlan- mış bulunacaktır. İmtihan ve derece numaraları Sonra imtihan ve derece ve nu- maralar bahsına (temas ettiler. Filhakika şimdi çocuk üç merha - le mürakabeden geçmektedir. E- sas itibarile her gün mürakabe gö rür, Ve ders defterlerine (atılan notlar çocuğun derslerde - göster- diği kiymet, o liyakat için daima bir kontrol teşkil (o ediyor. Fakat bunun bir umumi şekilde tekerrü- rü senede üç defa vaki olmakta - dır. Bunun çocukları hileye sevke - debilmek gibi bir açık kapı olma- sı mümkündür. Fakat Odenebilir ki bu hile çocuklar tarafından de- gil, daha ziyade babalar tarafın- dan yapılmaktadır. Hiç olmazsa gelecek nesli, bugünkü mektep çocuklarını yalancılıktan ve hile - kârlıktan tenzih etmek © isterim. Bu usulün faydası her hangi bir diğer tarza o kadar müraccahtır ki şu mahzurun bunu ilga etmek derecesine kadar bizi sevkedece- ğini tahmin etmiyorum. Nasıl zabıta, kanunlara muha- lif hareket edenleri takip ederse, maarif te daimi teyakkuzu ile bu yola sapanları takip (ederek ve onları başka mekteplere devam- dan menedecek tedbirler alarak umarım ki bunun önüne geçer. | Yeni orta mektepler lâzım Muhterem Samsun o meb'usu Mehmet Bey, orta mekteplerin a- çılmasından, . çoğaltılmasından bahsettiler. Bunda ne kadar hak- Ir olduklarını izaha hacet görmem. Orta tahsil hakikaten arzu edi- lecek asgari ilk tahsil o demektir. Orta mektepte sonuna kadar tah - sil görmemiş bir genç ilk tahsilini tam yapmış sayılmaz. İnsan ka- fası işliyebilmek ve düşünebilmek için ilk merhale orta tahsile ka- dar olan kısımdır. Bu itibarla or- ta mekteplerin her tarafta çoğal- tılması memleketimizdeki ilk tah- silin takviyesi demek ( olacağın- dan kat'i bir zarurettir, Ve daima üzerinde durup . şiddetle, ısrarla arayacağımız bir noktadır. İlk ka- demede orta mektep ihtiyacı olan sehirlerimiz, kasabalarımız han- gileri diye bir tetkik sahası açtık. Topladığımız malümata nazaran, derhal orta mektebe azami ihtiya- cı olan şehirlerimiz 48 dir. Bun- / ların hepsini birden açmak arzu- su şüphesiz hepimiz üzerinde na- fizdir. Fakat bir taraftan maddi imkânsızlık, diğer taraftan yapa- | cağımız işleri yarım yamalak yap | İ mamak, tam, iyi o ve mükemmel! | | | i birden açılmasına imkân verme- mektedir. Bu gelen maarif büt- ' çesine konulan 400 bin lira kadar fazla paranın 200 bin litasından goğunu açılmış liseler ve orta mek- teplerin gerek ders İevazrmı, ge- rek tesisatı ve gerek muallim per- soneli itibarile takviyesine tahsis ettik, Belki bu 200 bin lirayi yeni orta mektep ve liseler açmak yo- luna sarfederek, memlekete karşı “işte biz gelir o gelmez şu kadar orta mektep ve şu kadar İise aç- i | ze ve memlekete bunu yapmak is- terim, O itibarladır ki ayrılan 400 bin liradan 200 bin küsür li- rasını mevcut İiselerle mevcut or- ta mekteplerin takviyesine tahsis ettik. Bununla beraber, her sene cüm- huriyet idaresinin maarif saha- sında bir kademe ileri gitmesi an'- ane olduğu için bu mukaddes mukaddes (o an'aneyi (Obozma- mak üzere bazı orta omektepler ve liseler açabilmek imkânlarını da aradık. Öyle ümit (o ediyorum ki 8 — 10 kadar orta mektep 2 — 3 kadar lise bu sene B. M. Mecli- sinin memleket irfan hayatına ye- ni bir hediyesi olarak kurulabile- cektir, (Alkışlar.) İzmir mebusu muhterem arka - daşımız Hüsnü Beyefendi mecca- ni talebe mikatrından bahis buyur- yurdular. Hakikaten içtimai yardım sa- hasında devletin belli başlı vebel- ki de en esaslı vazifelerinden bi- risi olan bu meccani tabsili müm- kün oldukça genişletmek çok can- dan arzu edilecek hususlardan - dır. Bilmem eğer (o aldanmıyorsam rakam itibarile, (o bir hesabı belki muhterem arkadaşlarım bir kere daha gözden geçirirler. Buyurdular ki yüksek tahsile daha fazla para koyuyoruz. Orta tahsile daha az para © koyuyoruz. Bütçedeki rakamlara göre yüksek tahsil müesseseleri olan Mülkiye, yüksek, orta muallim mektepleri ve güzel sanatlar akademisinde leyli meccanilik mevzuu bahis de- ğildir. 157,000 liradır. Liseler, orta mekteplerin meccani talebesi için yapılan masraf 252,000 lira- dır. Eğer buna muallim mektep - leri masrafını da ilâve (edersek 526,000 liradır. O zaman o muh- terem arkadaşlarımın dediği ye- küna vasıl oluruz. Fakat muallim mekteplerinin hususiyeti ve ayrı servisleri vardır. O itibarla bu- nu ayırmak lâzım geliyor, Fakat rakam ne olursa olsun (o arzuda müşterekiz. Orta tahsil sahasında dahi leyli meccani tahsisatımızı arttırmak memleketin müsabaka ile seçilmekte olan yüksek zekâ - İk yavrularının devletin azami ih- timam ve müzaharetine o mazhar olabilmelerini temin etmek dai - ma önümüzde dikkatle tuta- bileceğimiz ve ehemmiyetle takip edeceğimiz işlerden o olmalıdır. Buna şüphe yok. Demek ki, esas fikirlerine ta- mamile iştirak ediyoruz, her hal- de sözümü şöyle bitirmek isterim ki bütün işlerimizde ve çalışmala- rımızda en büyük (o ehemmiyeti, B. M. Meclisinin yüksek müzahe- retine ve isabetli irsatlarına veri- riz. Bunu diğer arkadaşlarım için olduğu gibi benden de esirgemi- yeceğinize eminim. (Alkışlar.) Çocuklarımızın ahlâkını “ ifsat eden kâğıtlar Bu izahattna sonra söz alan ba- zı hatiplerin mütaleslarmâ karşı »evetli bir taş koy! yapmak endişesi bunların hepsinin Reşit Galip Bey kürsüye gelerek şeker ve çikolata kâğıtları içinden çocuklarımız ahlâkını zehirliye - cek bazı kâğıtlar çıktığını, bunun için bu fabrikaların bulunduğu İstanbul vilâyetinin ehemmiyetle dikkatini celbettiğini, bu mücsse- selerin sahiplerine yapılacak şid- detli ihtarat müessir olmazsa hak- larında adli takibat yapılacağını söylemiştir. Mekteplerde ecnebi lisan ders- lerine bilhassa ehemmiyet veril - mekte olduğunu söyliyen vekil bey Di i 0 > MM be EN Dilimi 64 üncü liste ANKARA RİA A, — miyetinden usullerinin en yeni telâkkilere gö - re düzeltileceğini ve ecnebi lisan dersleri saatlerini haftada altıdan sekize çıkarmak çarelerinin ara-. nacağını beyan etmiştir, Yüksek tahsile verilen para Köy mektepleri | Reşit Galip Bey hususi 'idarele - ! Karşılıkları ntanacak arapça 4 kelimelerin 64 numaralı histesi şuğf” rin maarife tahsis ettikleri miktar | | — Merhem 7— vol hakkında rakamlar zikretmiş, köy | ? — Mese 8— va ” mekteplerinin 3 sınıftan dört ve| 3 — Messba 9 a Met $ — Meslek ö — Meskener © —»-Mesbün Muhtelif mektep m ii lerinin bulduklar! karşılıklar 33 üncü liste 40 ıncı mektep: Rahat: Dinlebrae— Reca: Dilemek mak — Bisalei Topla yazı — MUYDU para, gizli verme — Rivayeti Dönel Riza: Gönül, İstek — Ruh: Öz, iç İİ! e mi — Rükün; Direk, tersel — İ genlik — Rütbe: Sıra, T inci mektep: Rahat: Dinleme — Rica: Yara beş sınıfa çıkarılması için de mani“ in maddi olduğunu, muallim çihe- tinden bugün için mani olmadığı- nı, muallim mekteplerinin senede 1100 muallim yetiştirdiğini, daha fazlası da yetiştirilebileceğini, ma. li mkânlar müsait olunca bu mak- sada varmak için derhal harekete geçileceğini anlatmıştır. Vekil Bey bugün maarif bütçe-| sine senede en az 25 milyon lira tahsisat da konulsa mecburi ilk tahsili tamamen tahakuk ettirmek senelere mütevakkıf olacağını im- künlar dairesinde düşünülen en faydalı tedbirin köy yatıları oldu- ğunu, civar köylerden mektepsiz i a kal ğ çocukların bir haftalık çiy yiyecek | ei mi lerile yatıya © gelip: okuduklarını, | lük — Ruh: Ork — Ruhsar: Yol yatı açılan köylerin haftada bir | eni ya AR gün bir panayır bir bayram yeri ” i. haline geldiklerini, belki 10 mil -| | a.pikat mektebi: |. ye yon lira ile yapamıyacağımızı bu| Riva: Dilek — Rüşvet: Yeygi € 5 yoldan iyi niyet ve gayretle tabak- hapise zim balli kuk ettirmek mümkün olacağını içe söylemiştir. On birinci mektep: Rahat: Dinlenme — Reca - Hs Reşit Galip Bey çocukları mu «| varma, umma — Rivayet: Bildiriş hit ve mıntakaya göre yetiştirmek | Riza: İstek, uyuşma — Kuh: Can, Sm lili <p | Buhsat: Val veriş — Rükük: Köşe için düşünülen ve alınan tedbirle- | yaşı: Doğfu ;yohu Biflenkı karayı ri, mektep pfogramlarmın bu mak | be: Basamak, sera, : cada intibakı temine çalışıldığını, Zinci mektep: ancak evvelemirde memlekette ik | O itağmen; Olduğunu göre — tısadı mntakaların sarih surette Genlik vay eş nee yapılıp tesbit edilmesi icap ettiği- | Kaamak — Refah: İyi yaşayış, ni anlatmış, ihtiyaca göre talebe kadrosu yapmak meselesinin bu - gün bizim için mevzuu bahs ol- mamakla beraber atiyi düşünerek bolluk — Tamz: Gizli gösterme, 7 Renk: Boyu — Resimi Orhek — Mİ me, düşünme — Kesimi: Beylik. 15 inci mektep: yüksek bulunduğunu söylemiştir. en yeme Filmler ve çocuk terbiyesi | eya EK Ty Çilek Reşit Galip Bey son suale karşı 27 inci mektep: filimlerin terbiye noktasından mu- | © iağrien: Tersine — Rekabeti zir telâkki edilebileceklerini mem: | Raksm: “Sayı — Rakip: Yaram lekete sokmamak için daha sıkı ve ve ii Li Neri ai 2 geniş tedbirler almak zaruri oldu- | Resmi: Düzekçi — Rey: Ditek, HE. ğunu, sinema denilen telkin mües- 17 inci mektep: sesesinde lâyikıle istifade için şim | “Rahat: Bar öincliği, kolaylık dilik elimizde pek imkân bulunma | #eca: Yalvarma; uca, isteme dığımı, önümüzdeki senelerde bu- ort ep ye vay nunla bilhassa meşgul olunacağı: | Ruh: öz — Kuhani: Kutlujuk — nı, sokaklardaki bakımsız çocuk: | Koyverme — Büküm: Teme, belki, lara hem tahsil vermek hem kendi arpa sak Yere? " “lerine hayatta muvaffak olabilecek inci mektep: xi bir sanat kabiliyeti vermek için İs- see ' ver tanbul vilâyetinde alınan tedbirin başka vilâyetlere de teşmiline ça- tışılacağını beyan etmiştir. Fasılların müzakeresine geçile - rek maarif bütçesi 6,463.327 lira kabul edilmiştir. Meclis yarım toplanacaktır, İstanbul Asliye Mahkemesi 1 ci Rahat; Dinlenme — Rica! Rüşvet: Havadan vergi — minel i söz — Rıza: Uyma — Ruh: be » Ruhsat: Yö verme — Mtkümi Tee — Rüşt: Doğru yolu bulma —“ sâmak, yn j Hukuk dairesi Ticaret kısmından: Müddei Galata Voyvada cadde sinde Bozkurt han No. 12 de mu- kim Hacı Mustafa Efendi tarafın- dan müddeanleyh İnebolu kazast - nm 'Çatal Zeytün nahiyesi muhta- 12 inci mektep: Rahat: Dinlenme — Rica 7 i Rivayet: Lâkırdı — Rizat Be rı Karahalil oğlu Salim Efendi a - leyhine acılan alacak davasının Kisala; Supara — Rüşvet: Kö8Ü Ruh: Öz — Ruhani; Kuslak “ — cari tahkikatında ikametgâhı ha- lamak — Rükün: Parça, | de Ayartçanilk — Rüre: Basan zırının meçhuliyeti hasebile ilâ- nen yapılan tebligata rağmen 33 üncü mektep: Rica: Yalvarmak — Yiseie” mahkemeye gelmiyen müddea- aleyh Salim Efendi. hakkında H. rı — Mei 19. Meşeli 3 — Mei 4 | p, ”, - , yapta — Rivayekz KAkUrd gaye eğme — Baht Öz — geli İyiyi kötüyü seçen — EMMY e 18 inci mektep: © Çi Rahat: Dinlenme — Mi gp” Rüşvet! Bir ist yaptarmak — Rivayetr Göz anlatı eğme — Kuleini; Din ile *0: yün — Rükün: Bİ ike 2 rafı — Küştr Doğru yok U.M. K. n 401 ci maddesi muci - | iğ s bince ittihaz olunan gıyap kara: | © 47 inci mektep rının bersabık ilâner (tebliğine | ( Mağmen; Gelik © — Rakamı Rakip: Yarışın kida — metah: Varlık — — Kasim: Örmek — Son miz. Ji “6 yacı mektep: That: Ugan — söle: Kücük — iiyayetı Sör sat: Ezan — MRükün: Bö. Şoku alma — tes Sai, karar verilmiş ve emrü muhakeme 20 - 6 - 933 sant 14 de muavyen bulunmuş olduğundan mumailevh yevm ve vakti mezkürda gelmedi- | ği veya bir vekil o göndermediği takdirde hakkında müuamelei çı- yabiyeye devam edileceği tehliğ makamına kaim olmak üzere ilân olunur. (3414) » çiğli
