15 Aralık 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Yaemaaamanı ı Işaret!er__' Kendi kuvvetine güvenen millet Son asrın Osmanlı devri ile Cumhuriyot davri arasında yalnız | bir isim farkı değil, bir rub, bir kâinat telükkisi farkı vardır. Osmanlı imperatorluğu son az. rında her şeyi devletler arasında. ki münasebetlere bağlardı. Bu Mmünasebetler ortasında o bir. fı- rıldak gibi dönerdi. 19 uncu asır Babtâli hal diplceenasıye ehemmiyet ver. mek değildir. Çünkü © devirde diplaması Babıülinin diplomasisi değil, kuvvetlerin, daha doğrusu kuvvetlilerin diplamasisidir. Kuv- vetli diplomasi, kuvvetli bir dahi- Ki politikaya ve kuvvetli bir cedu. ya ve nihayet bir milletin ayanı, Ha dayamıy, Babığli diplomasi kuvvetini da. hili politikadan almıyordu. 19 n!ı- İi yaya ılıudsn bir parçası değildi. Bilâkis dahili siyaseti diplomatik zarürotlerin idare hayatımızdaki akisleri idi. Bu karakteri tastvan bir di-l>- masi devrinc'e harpleri idare eden ler bile nihai zafcci kendi kuvvet. lerinden değil, diplemcatik mün. sebetlerden beklerlerdi. Son asır muharebelerinde buna misal ve- recek hâdiscler vardır. Halbuki bugün hayat telâkki. miz, diplomasiyi anlayışımız, za- fere inanışımız, yaşamayı kolay- Olaştıran sebepleri idrâkimiz tama- men başka prensiplere istinat ot- moktedir : Kendi kuvvetine güvenmek ! Diplomasiyi kendi kuvveti za. wiyesindaen müetrir bir silâh ola- ııl telâkki etmek! İşte bugünkü anlayışımız! Bıı sebepten dıplmıım miL li, yaşama sebepl-rimiz dir. Bu olgun ruh tocrübelerini milletimiz, İstiklâl harbinde ka, zandı. Bütün dünya karşımızda — En kuvvetli devletler, en lııvvoo- öi - demierini, yaşıyorlardı. Biz — onlâra karşı hürriyet mücade- | lesi yaptık, muvaffak olduk! Cumhuriyet devrinin siyasi | pesikolojisi İnönünde, Sekaryada, Dumlupmarda Sizzat ölümün lâ, boratuvremda inkişaf etti. İstiklâl barbi yapan, dünyaya | karşı batdı bir davamın kahrama. nt olan bir millet için tıpkr 19 gncu asır Ozmanlı devleti hak. kınmda konulan teşhisleri koymak, | bu teşhislere göre bir talırn poli. | | nin varlığını kendi tik oyunlara girmek mağlübiyeti pcıındaı kabul etmektir. 'Kuvayel Milliye”" ruhunu ya. Şşamış bir millet dostlarına dost, düşmenlarına düşman — olma: bilir. Fakat bundun önce ken kuvvetiyle korudağunu asla unutmaz! SADRI ERTEM ı; Yarı Saka: Adliyede yersizlik ! Biribirinden ayrı ve uzak mhkeme binalarına kn;-nıknn gekuğı eziyet, bir avukatımızı Şair etmiştir! Bir kısım hukuk mıhkemelm"m tapoya nakli ü | zerine şair avukat şöyle diyor: — Yok mu merhem vuracak adl'yo. Hin yaresine? Acıyın milletimin hükimi avare- sine! | Bodurum altıma dürmüştü — sekiz enahltememiz, Döndü davalarımız şimdi kovuk faresine. | Fethi Okyara teşekkür - edelim toz elden, Goldi, gördü, ba işin baktı. he- mea çaresinc. — Bu sekiz mahkemeden Hakka ka. vüştu yecısı, — Durdu dirlendi bagün, çıktı ta. van âresine! Bakalım, mahkemeler - toraruk dairetine gelliği zaman ne maz- | geun ma nazmadecekler?.. Kıdıkoy vapurunda bir kaza - Dün sabah —Kadıköyünden | Köprüye hareket eden Ddemiz. larının Suvat vapıru Harem Baçıklarmdan geçerken güverte. - nin arka tarafımda bulunan bir — adam birdenbire denize düşmüş. tür. Vapur durdürülmuş, ara. malara rağminen — karazede hulu. ARmamışlır. yaseti adını taşıyan bu | haflası Dün okullarda yemiş günü yapıldı Fkonomi ve Tutum haftasınm dün üçüncü günüydü. Bu müna. sobetle okullarda — hazırlanan program mucibince bir yemiş günü tertin edilmiştir. Talebeye yerli yemişler hakkımda izahat verilmiş ve hazırlanan yemişler dağıtılmıştır. Bugün de müsa. mere ve konferanslar verilecek. tir. ÜNİVERSİTEDE İniversitede ( j 15 te Üniversitede konferana sa. Jonunda kutlanacaıktır. Açız sö. zünü rektör Cemil Bilsel söyli. yecek ye bilâhara İzmir mobu. | su ve Ulusal Arttırma Kurumu jreisi Rahmi “Yerli mahsuller”, DExtrmnt fakültesi profesörlerin. den Dobroslerger “Millf ekono. minin inkişafında — tasarrufun rolü”, doçent Ömer Lütfi “Mil Ni kurtuluş hareketlerinin iktisa. wzuları etrafında rdır. Son sözü de ik. tısat fakültesi dekanı profesör Ömer Celâl Sarç söyleyerek top. | | lantı tamamlanacaktır. İlşi Nü y ğ İneboluda bekliyen ticaret eşyaları | Cumhuriyet vapurile li- manımıza sevkediliyor İneboludaki ihracat tüccarla. rı Münakale Velıileunı telgraf. k göndermek vepursuzluk yüziü den mrume. &e mahküm bulunduğunu bil. dirmişlerdir. Bunun tzerine Vekâlet Denizyolları — idaresine İneboluya ilâve posta yapması. nı bili iştir. Karadenizde bulunan Cumhu. riyel vapuruna telsiz şhkilerek böş olarak İneboluya uğraması haber verilmiştir. Vıpur dün -ı»ııanı ktiği telsizde İnebo. 8 parça mal aldığını h"drm tir. Lüzum olursa De. nizyolları yeniden vapur gön. derecektir. Karadenizde fırtına Mermara ve Egedeki fırtma. dan sonra Karadenizde de şid. detli bir fırtına başlamıştır. | Dün Karadenizden llmanımıza gelmesi beklenen Denizyolları. nım Güneysü vapuru ancak bu. gün öğleden sonra gelebilecek. tir. Karadenize giden Cumhu. riyet vapuru da Samsuna bir gün rötarla gitmiştir. — Gümrüldere almacak memurların imtihanı Gümrüklere alınacak memur. lar icin dün saat 14 te İstanbul gümrük başmüdürlüğünde bir müsabaka imtihanı yapılmıştır. İmtihana 70 lise mezunu ve 03 | orta mektep mezunu gmnlıtir Sualler Ankaradan vaplar da milhürlenerek Mıkı raya gönderilmistir. Kazanan . IĞ' 15 gün içinde belli olacak. e. — Kira parası yüzünden çıkan kavga Fahriye Belman adında bir ka. dın kiracılarından İbrahimin evi- ne kira almak üzere git. miş, fakat İbrahimin kızları Ze- liha iİle Münire kirayı vermedik. ten başka, kadınt içeri çekerek kapı arkasında dövmüşlerdir. Ağlayı ağlaya eve giden Fah- riye işi kotası İhsana anlatmış, o da bLıçağıtuı beline soktuğu gibi Zeliha ile Münireyi tehdile git. miş ve karşılıklı hakaretten son- Ta dördü de mütekabi! davacı o. larak ikinci sulh ceza mahıkemesi- ne verilmişlerdir. Feahriyenin bıcak hakeretleri sabit görülmemiş, Ze. Kha ile Münirenin, PFahriyey! dövdükleri anlaşıldığından her i- kisi de yirmi beşer lira para ce. zasına mahküm edilmiştir. Ekonomi ve tutum | Kahve fı atlarını kimler ükseltinor ? Yerli manifatura eşyalarında da ihtikâra başlandı Mintaka ticarçt müdürlüğü,. nün daveti Üzerine İstanbul kah. ve tüctarları dün bir toplan. ti yapmışlardır. Kahve fiyutla- rındaki ihtikârm önüne geçmek ve bu ihtikârı yapanları meydu. na çıkarmak için tüccarlardan bazı izahat alınmışlır. Bu ara. da Brezilya kahve girketinden | aldıkları malları kimlere sattık. ları sorulmuştur. Şirketten tüc. carlara ne kadar mal satıldığı daha evvelce öğrenildiği için bu hususta kolayca kontrol yap. mak mümkün olacaktır. Tüc. garların verdikleri izahata göre kahvecilik yapmıyan bir çok kimselere de külliyetli miktarda kahve satıldığı anlaşılmıştır. Fiyatları yükseltenler de bün. lardır, Toplantınm sonunda tüiecar. lara mutat müşterilerinden baş. ka hiç kimseye mal vermemele. ri bildirilmiştir. Diter taraftan kahve şirketi. ne ait 5000 çuval kahve Braeztl. yadan memleketimize gelirken Iblr müddet evvel Marsilyada |Fransız hükümeti tarafından | müsadere edilmişti. Hükümeti. | mizin tesebbüsü üzerine Fransız hükümeti bu kahveleri serbest | bırakmıştır. Mallar ay sonunda gşehrimize | gelmiş olacaktır. Brezilya kah. | ve şirketinin 30 bin çuval sto. kundan bugün ancak 4000 çuval mal kalmıştır. Fakat Marsilya. | dan gelecek mallardan başka | annlyndm memleketimiz 1&1:_ GRSYERİMLERİK ya kahve şirketi hususi olarak fâaliyetine devam edecek, Co. nubi Amerikadan kahve getir. tocektir. Mu mallara mukabil Cenubi Amerika memleketlerine zeytin yağ, üzüm, incir, keci kılı, fin- dık gönderilecektir. Zevtinyağı ' ihracma müsaade verilmesi ü. zerine ilk olarak 500 ton zeytin. vağı Cenubi Amerikaya ihraç e. dilmiştir. Deri İktikârı Pivaudı bu.p,,ösıenn KISA HA ! l deri * Terkos gölünde sahile oturmuş bir motörün içinde bir ceset bulun- müuştur. Golata jandarma komutan. lığı hâdise hakkında tahklkat yap- makladır. Bir ecnebiye ait olduğu anlaşılan cesedin üzerinde lâcivert renkte temiz bir elbise vardır, Boy. nünda bir atkı bulunmaktadır. Ü- Jümün sebebi we ölünün hüviyoli henüz anlaşılamamıştır. * Liman reisliği Haydarpaşa açı. danda evvelce batmış olan iki gemi leşini çıkartmağa karar vermiştir. * Üniversite hukuk fakültesinde | yeni doktera talimatnamesine göre ] açılan İhtisas kurslarına — bugün 17,30 dan itibaren başlanacaklır. * Eminöaü meydanında tretuvar ve refüj kısmının inşasına başlan- mıştır. Şimdilik — yalaız bu kısım. lar $40 santim kadar yüksellilecek, diğer inşaata —ilkbaharda büşlana- caktır. * Dolmabahçe stadyomunun İnşa şartaname — ve keşifnameleri tasdik edilmek üzere Nafia Vekâletine gön. derilmiştir. İnşaal projeyi — yapan İtalyan mimarın nezarcti altında bulunacak ve stadın demir ihtiyâa- emi belediye tendin edecektir. * Beyoğlunda Mardiros Nehabel yan İsminde bir doktor hakkında, bir morfin müptelâsına reçele ile morfin vermektean takibat yapıl: maktadır, Memlekette: e A * İzmitte Klor fabrikasunn İnşa, alına başlanılmıştır. İkinci sellülöz fabrikası da hitmiştir. Bu fabrikalar 1940 sonbaharında bheman fasliyete geçeceklerdir. Buna rağıman mem- leketin küğüt İhtiyacından ancak | Yüzde ellisi temin edilebilecektir. * Sıhhiye Vekili Erzincanda bu. Dtunduğu sıralarda yür bin lira gar- buhranı ve ihtikârı üzerine de buğgün deri tüccarları mıntaka ticaret müdürlüğünde bir top. lantıya — çağırılmışlardır. lantıda deri fiyatlarmdaki yük. sekliğin önüne geçmek çareleri araracak, hariçten mal getiril, mesi hakkında tedbirler konu. şulacaktır. Yerli Fabrikaların Çtkardığı Manifatura Eşyaları Yerli fabrikalar tarafmdan çıkarılan manifatura eşyasında da ihtikâr başlamıştır. Fiyat. larda yüzde ondan virmive ka. dar bir yükselme görülmekte. dir. Bu ihtikârı yavanlar tüc. carlaydır. Çünkü fabrikalarda fiyatlar eski nisbetlerini muba. faza etmektedir. ihtikârla mücadele ka- rarnamesi hazırlanıyor Haber aldığımıza göre, hükü- mete fevkalâde salâhiyetler ve. ven kanun bu hafta zarfında mec- lise sevkedilecektir. Bu kanun çıktıktan sonra Vekiller Heyeti icabettikçe ve lüzümlü gördükçe kararnameler, nizamnameler neş. redecektir. İlk olarak ihtikârla mücadele kararnamesinin çıkaca- ğ anlaşılmaktadır. Bu kararna. me ile valilerin salâhiyetleri de genişletilecektir. Aynı zamanda pazarlıksız satış hakkında da bir kararname çıka. caktır. Gıda maddelerinin ev- *| safına ait talimatname | Haber aldığımıza göre, birkaç senodenberi mauhtelif — vekâletler tarafından üzerinde eheminiyetle durularak hazırlanan gıda en. deksi bugünlerde Devlet Şürası- na sevkedilecektir. Bu endekede bütün gıda mad. delerinin evsafı tayin ve tesbit e- dilmiştir. Bu husustaki kanun meclisten geçtikten sonra mem. leketin her tarafında birinci nevi ekmeğin evsafı, yağ, süt gibi mad delerin bütün vasıfları aynı ola- cahxr BERLER fiyle yüz yataklı bir hastahane İn. şasını Erzincanlılara vödetmiştir. # Örtaköyden Geliboluya giden bir kamyon Gelinçayı — civarında devrümiş, bir kişi ölmüştür. Şoför yaralıdır. * Sivas Çocuk Esirgeme Kurumu yeniden 230 çocuğa elbise ve ayak- kabı dağıtmıştır. * Adana halkevi tomsil şubesi aktörlerinin oynadıkları “Mahcup. lar,, piyesi Adanada pek beğenilmşi *“GülNü,, rolünü temsil eden İngi- lizce öğretmeni Bayan Nuriye Üner fevkalâde alkışlanmıştır. * Adana Halkevi hatk dershane- leri ve kurslar şubesi az ve orta de- recede okuma yazma - bilenlere iki okuma kursiyle bir de daktilo kursu açmıştır. #Trabzom — valisi Osman Sabri Adal ve mebus Sadettin Uraz Olfa giderek kesabanın mektep ve hal kevi vaziyetleri İle meşgul olmüş- lardır. # Trabzonun mühim ihliyaçla. rından biri olan pansiyon meselesi halledilmiş ve bir panslyon açılmış- tır. Pansiyonun mevcuda 40 talebe. dir. * Edirnedeki Hacılar kabrista- nıoda tarib ve mülli sanat bakımın. dan nadir ve kaymetli birtakım taş- lar bulunmüştür. Taşlar arkeoloji müzesine götürülmüşlür. * İzmir vilâyeti mülhakata bir tamim göndererek çadır. - halinde nile hayatı yaşıyan yaz ve kış yer değiştiren göçebelere badema mü. saxde edilmiyeceğini bildirmiştir. & Balıkesir Posta ve Telgraf mü- rukabe şefilğine Sadi ve Nihat Me. val tayin edilmişlerdir. * Gönene bağlı Yeroluk köyünde bir vaka olmuş, 17 yaşında bir ço- cuk teyzeslirin bir erkeği sevmesi. ne kızarak kadını tabanca e ağır surette yaralamıştır. j Ş ? Denizvclları idaresi- —— nin dikkatine ' Mektep talebele- rinin paso işi Deniz Yolları İdaresinin mektep talebelerine paso ver. memek hakkındaki kararı ay başından itibaren tatbike baş- landı. Fakat bu, vaziyetleri dolayısiyle son günlerde şe. hirden Adalara veya Anadolu yakasına Dakleden birçok me. İ mur ve orta halli aileleri müş- £ kül vaziyetlerde bırakmıştır. Bunhlar, her gün 30 - 40 kuruş vapur parası veremedikleri için çocuklarinı mekteplerine gönderememektedir. Şehrin bir semtinden diğer semtine sık sık tayin edilen bu gibi bazı memurlar esaşen 45 » $0 lira maaş almaktadır. Bu paradan her ay 10 - 15 li. ta vermelerine hiç bir vakit $ imkân yoktur. Bu mürasebetle Deniz Yol. Jazı İdaresinin müracaat sa- hiplerine: “Paso veremeyiz!” demesi sanırız ki yersiz ve doğru değiklir. Bu itibarla fa- kir memurların vaziyetini göz Önünde tutarak bu emri geri alacaklarını bekleriz, ı % i | % | Kâğıthane civarın- Bir şahit katillikle itti. ham ediliyor Kâğıthane civarmda Subaşı çiltliğinde bir koyun meselesi yüzüriden çoban Şabanı öldüren ve Niyaziyi de ağır surette yara- lhıyan Arnavut Tahiriki dün birin. €i ağır ceza mahkemesinde du- ruşmasına başlanılmıştır. Ka 'e Türkçe Arnavut “hir fotoğrafçr Ahmedin - tercü. manlığı ile sorguya çekilmiş, ve | suçunu izkâr ederek kimseyi öl. | dürmediğini söylemiştir. Katil Tahir bundan sonra şahit olarak dinlenilen Cevadı da yalancı şa- hitlikle itham etmiş ve: | — — Asıl katil budur!” demiştir. Mahkoeme diğer şahitleri dinle. mek Üzere başka bir güne bıra- kılmıştır. Meyhane camlarını indiren sarhoş Mahkeme sabıkalarının tesbitine karar ve: İki defa hırsızlıktan, ön © <a I da sarhoşluktan sabıkası olan ba. hıkçı Yakup evvelki gece yine a- damakıllı sarhoş bir halde Balık. pazarında Hristonun meyhanesi- ne gitmiş, kemdisini içeri almak ist leri zaman camları ve çerçeveleri indirmiştir. tiç:;cu Sulh ceza mahkemesi. ne en Yakup, sarhoşluğ'ı ge- çİp ayı'dıktan sonra, ne yaptığını bilmediğini söylemiştir. Hâkim, sabrkalarının kaç tane olduğunun tesbiti için muhake, meyi başka bir güne bırakmıştır. — Şehir mütehassısı Kara- bükten dün geldi Birkaç gün evvel Karabük'e gitmiş olan şehir mütehssısı Prost dün sabah dönmüştür. Prost Taksime giderek oradaki faaliyeti gözlen geçirmiş, âhide. nin kaldırılacağı yeri tetkik et- miştir. Mütchassıs bugüt imar . mü - dürlüğünde yapılacak bir toplan- tıda bulunacak, mimar Arif Hik. met tarafından bazırlanmış - olan yeni tiyatro binasının maketini gözden geçirecektir. are$am “Takas Primleri Böre birçok ihracatçılar, takas primlerinin düşürülmesinden mü. bim zararlara uğramışlardır. Bu tüccarlar eski prim nisbetlerine göre hariçteki firmalarla angaj- manlara girişmislerdi. Şimdi elle. Tine geçecek prîmln arzalır aval- Kadınlar'... erkeklere acıyınız! Yazan: Hikmet Müni' UN ükşam bir aralık caddelerden birine ü büyücek bir kahvede oturmak fif, seyrettim, Başlıca şu M celbetti: Kadınlar, daha iyi giyinmiş! Bu kadınlar, bazan rinde erkekler olduğu halde yorlardı. Ekserisinin “karı ğ İ Kadmlar, nazlıdır; güzeldir; Idi.ıııhul kul olan bir 'irle söyliyelim: “Cinsi latif” Üstelik, aile hayatınım evlât tiştirmek gibi çok hususi ve #” ce bir mihnetini üzerlerine almri bulunduklarmdan, kocaları valf” T ricasına dayanamıyor ter kekâ! — istedikderini liyorlar diyeceğim, görüyorum: Kadının sırtında P halı bir kürk manto var da, ©7 $ 4 İ İş ğ'.î:d I t PELER. 9 !' îiîğâ irmi yıl evvelki Vallj şeker buhranı 15 Kânunuevvel İ Dün şehrimizde halkın bir yf ekmek telâşma — düştüğü haldt kısım da şeker aramakla muştur, Fazla kâr ötmek iştiyet! çok müuhtekirler -ellerinde külliyetli miktardaki şekeri m’ dan kaldırmışlardır. Birkaç Üv kir yüzünden şeker piyasası V€ “”’ hassa esnafın fena tesir ve P' lara kapılmış olduklarına yoktur. Cuma | Cum 151.Kân.' 16 |. 4 Zirkada Kasım *8 Vakitler Vasuti Ezani Vazali '“’ Ti7 236 yar SĞÜ [ 12 09 7 28 13 10 7., Zi 13 n 14 20 948 14 30 £ 16 42 12 00 16 42 13 18 20 139 18 21 5331251 5:“ Öğle