December 14, 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Cumartesi VATAN EVİ CAĞALOĞLU Na S8 14 lnci Kânun | 1940 | Fî)rıalı:VSV Kuruğ Ankara, 13 — TT inci tasarruf e yerli mallar haftası münase- Betile ulusal ekonami ve arttırma ürumu genel başkanı Balıkesir Mebusu General Kâzım Özalp fadyoda bir nutuk söylemiştir. General Özalp evvelâ Milli Şe- İmize karşı sonsuz ve sarsılmaz ğlılığı tebarüz ettirmiş ve in- sanlığın talihi #zerinde şiddetle Mücasir olacak bir cihan harbinin İkinci yılı içinde başlıyan <Tasar- Tuf ve yerli malı haftası» nin ikt. hdi varlığımız ve iktsadi vazi- imiz üzerinde durmak ve düşünmek fırsatını vermek bakı tundan büyük kıymeti olacağını töylemiştir. Bundan sonra bugünkü vazi- Yeti mütalâa ederek demiştir ki: «Bu millet, bir cihan harbi da- &— TELEFON: 24136 TELGRAF: VATAN BAŞMUHARRINİ: AHMLTM.N YALMAN İst. Başvekil nutkunu söylerken — SİYASİ SABAH GAZETES Tasarruf Ve Yerli | Mallar Haftası Ulusal Ekonomi ve Arttırma Kurumu Başkanı Dedi ki: « İstihlâki Arttırmak Parolası Yerine Yeni Parola İstihlâki Daraltmaktır ,, | ha yaşadı. 1914 - 1918 Cihan harbinde Osmanlı imparatorluğu bilfill harbeden devletler arasın- da idi. Bugün Türkiye harp dışın- | da bulunuyor. Fakat yarın harbe girecekmiş gibi hazırdır. ve ha- zarlanıyor ve kuüvvetimize güve- | ruz.> General, — mmüteakıben — ziraat işlerimizdeki — inkişah ve bu zamanda cihanda ancak birkaç millete müyesser olabilen bolluk içinde bulunduğumuzu — tebarüz ettirmiş ve sanayi sahasında da dev adımlarile yü müzü birçok misallerle izah etmiştir. Bundan — sonra — zarüretlere kendimizi nasıl uydurmak mec- buriyetinde olduğumuzu anlatmış ve eski tavsiyelerin aksine bugün Devamı: Sa. 2, Bül 1 8 İlk Çürük Tahta Akdeniz İngiliz donanma- sını yok farzetmek süre- tile yapılan ilk aksaklık. Yazan: Ahmet Emin YALMAN hududunda Tiranda talyanın — Yunan meseleler çıkardığı, *To Mori> Milli emelle: Ranlılara at ırda idi. Dünya siyaşetine ait erde tecrübesi olan bir zata tordum: — İtalya, böyle gürültülerle ini hazırladıktan sonra acaba ünanistana karşı tecavüze geç- 'e mi hazırlanıyor? — İmkân yok, diye cevap ver- Böyle birşey yapmak için çok kilsız olmak lâzımdır. İngilizlere hiş Umamıyacakları bir. fırsatı hahşetmiş olurlar. “-Akdenizde İlkiliz donanması hâkim olduk- SA hhalya böyle bir hareketi hatı- getiremez ve deniz aşırı bir bi göze alamaz. İtalyanlar Unanistana karşı tecavüze baş- İ başlamz, İngilizler Giridde c:kı denizinde, Yunanistanda iz ve hâva üsleri elde edecek- ©* bu sayede İtalyayı daha ya- İindan tehdit altına almış ola- Şaklardır. İtalyanlar — İngilizlere ç böyle bir firsat verirler mi? — İyi amma İtalyanlar, tay- İnte devrinde donanmanın para Emediğine — kendi — kendilerini Bandırmışlardır. Deniz tehdidini Bastabilirler. — Deniz hâkimiyetinin hâlâ N ciddi bir hakikat olduğunu Mturlarsa hâdiseler - karşısında Aillarının başlarına gelmesi ge- ez. » Cidden de gecikmedi. Arna- (';“uk dağlarında bir kıyamettir ASbtu, bunu Mısırda ikinci bir amet takip etmiye başladı. İmsanların hareketlerinde akil Emez cilveler vardır. - Binlerce Sümur, mütehasıs masa başına İp eplân yapıyoruz, her ihti- Yi « tt tedbir alıyoruz> — iddiasile Mteli gündüzlü harıl hanl çalı- hit Bunların uğraşmasına ba- Mötanız şu kanante gelirsiniz ki " akıbet sıkı bir kontrol altın- "t, Tesadüle en küçük bit pay Devamı: Sa, 2, Sü. 1 de) — Ankara, 13 (Hususi muhubiri. mizden telefonla) — Maaş ka- nununun 23 ve 24 üncü madde- lerini değiştiren bir proje hazır- lanmış ve Büyük Millet Meelisi ne verilmiştir. Bilhassa selerber. likte ve hazerde silâh altına alı- nacak olan vatandaşları alâkadar eden bu kanun projesinin derhal müzakere edilmesi muhtemeldir. 23 üncü maddenin lâyiha ile tadil olunan — şekli, eski 20 ve Maaş Kanununda Tadilât Yapılıyor Silâh Altına Alınan Maaşlı ve Ücretli Memurların Memuriyetleri Uhdelerinde İpka Edilecek — | MiLLi ŞEF Kısa Bir eyahate Çıktıla Ankara, 18 (Hasusi muhbabiri - mizden) — MHM Şef İsmet İmönü bu akşamı (dün) saat 28 te iren- le Ankara civarmada kma bir se- yahate çıkmışlardır. Cümhurretsimizi garda Büyük Millet Meolisi Reisi — Abdülhâlik Revda, Başvekli Dr. Refik Say- dam, Vekiller, ve Mebuslar nğur- lamışlardır. Milli Şef'in teşekkürleri Ankara, 13 (A.A.) — Riyasoti- cümhur umumi kâtipliğinden: Rebieümhur İsmet İnönü, L1 inci Ulusal Ekonomi ve Arttırma haftası münmsebetile yardun her tarafından aldıkları yüksek ve samimi hisleri ifade öden telgraf- dardan pek mütehaasis olmrak te- şekkürlerile iyi dileklerini bildir- müiye Anadolu Ajansını memür et- müşlardır. Hariciye Vekilimize Atfedilen Beya 24 üncü madde hükümlerini bir| Jaraya toplamaktadır. Ayni za- manda bu madde devlet baremi hükümlerine tâbi ücretli memur- larla bankâlar ve —mücsseseler baremine tâbi memuriyetleri de | gumulü içine alacak bir şekilde tanzim edilmiştir, Bu maddeye nazaran seferberlikte ve fili hiz- met haricinde silâh altma alını maaşlı devlet memurları ile Ü | (Devamı: Sa, 2, 5ü 2 de), v | B. | Cümhuriyet Halk Partisi gru- Ankarada evvelki gün yaptığı bir içtimada, Hariciye Ve. geçen haftanın enternasyonal Harp Vaziyeti ' Yazan: Ko M. Şevki YAZMAN Günün en mükim harp hâdisesi olan şimali Afrikadaki — İngiliz faarruzu hakkında — dün - tahmin yürütürken çok Mhülyatkâr dav- randığımızı bugünkü resmi ha - berlerden anlıyoruz. Ancak burn- daki hata, bizim tahmiln kudreti- mizin azlığınlan ziyado İtalyan- ların normalden çok daha aşağı mukavemet göstermelerinden ile- ri geliyor: İngilizler bir göcede uzun çöl yürüyüşü yaparak İtalyanları ga- | fi avladılar. Bu yürüyüşü yapa- Cak olanlar tahminimizce İngiliz- lerin burada bulundukları söyle - Hem İKi zırlılı tümenle bir veya en çok iki tümen bindirilmiş piyade kuvveti olabilir. Bunların aaecmau a - zit tümenlerdeki —İman mevcadümun azlığı — dölüynile - 40-50 bin arasında olabilirdi. Hal- buki İtalyanların bugüne kadar verdikleri esir miktarının 20 bin- den fazla oktuğu bildiriliy Normal harp şartlarına — göre zaylat şöyle hesap edilebilir: 20 bin esir veren kıta bir bu kadar da ölü, yarak kayıp veriniş de - mektir. O halde İtalyan zaylatı ilk günde en az 40 bin kişldir. Bu muharebede kıtaların — yarıının kurtulduğunu da kabal etmek Bugünkü Sayımızda: S üncü Sayfada — Bir facianım hikiyesi . Köylü gözüyle görüş Yarının büyük musiki Ustadı Simema Çocuk VYıl: I;İSâyı: 116 Esirlerin | İtalyada Sayısı Alman 20 Bini Geçti | Aleyhtarlığı İçlerinde 1 Kol:rdu, | Hitler, İtalyanın 4 Fırka Kumandanı | İşgali Mukabil'nde General Var Yardım Edecek İtalyan Ric'ati | Mağlübiyet Yardı- Devam Ediyor — |ma Tercih Ediliyor Kahire, 13 (ALA.) — İngiliz umu: | — Londra, 13 (A.A.) — İngil mi karargâhenma tebliği: terenin İtalyanlara karşı kazane Haa Yaanae Ma, Çatalarımız. (dığı muvaffakıyetler, İtalyan ef- Bi doğru çekilmekte devam eden İ kârı umumiyesi — nazarında Âl Telyan küvvetleri ile temas halin-| man işgali tehlikelerini belirtmiye w başlamıştır. Ancak İtalyanın iş- İtalyanlar, Harbin | Macar - Yugoslav :'ı iptidadan düşünüyoruz. ona | -| Arnavutlukta Oldu- günü Bilmiyorlarmış. Askerlere Harbin Yunan Arazisinde Yapıldığı Söylenmiş Atina, 13 (ALA.) — BEslr edilen su- baylar, firar eden bütün askerlerin kurşuna dizilmesi bususunda emir verildiğini teyit etmişlerdir. - Birçok İtalyan esirlerinin Armavutluk ara- zisinde muharebe etmekte oldukların dan haberdar olmadığı anlaşılmıştır. Çünkü yeni gelen bu axkerlere Yu- nanlstanda harp edecekleri söylen- mişti. Atina, 13 (AA) — Dün akşam neşredilen 47 numarali resmi tebliğ: Cephenin — mühtelif — noktalarında mevzil harekât cereyan etmiştir. Ke- ŞİC Kıtalarımızdan birl 180 kadar e- Bir almıştır. Bunlar arasında birkaç subay vardır. Mukabil hücumlar püskürtüldü Atina, 18 (ALA) — Atına F su tarafından dün akşam verilen ma- lümata göre, Tepedelenin şimalinde İtalyanlar tarafından yapılan iki mu Kkabil hücum Yunanlılar tarafından püskürtülmüşlerdir. İtalyanlar ağır vermişlerdir. GÖNÜL HIRSIZI Yazan: KERİME NADİR Kertime Nadir, gazete oku- yucularının ea beğendiği man muharrirlerindendir. (Va- tan) için yazdığı bu cser çok canlı, çok meraklıdır. — Keri- me Nadirin bütün eserleri gi- bi mevzuu ve Üpleri doğrü- dan — doğrüya — hayatımımdan alınmıştır. ve- Dostluk Müahedesi İmzalandı İki Memleket Arasında Ebedi |Dostluk Cari Olacakı Belgrad 13 (AA.) — Avı ajansı bildiriyor: | Yügoslavya krallığı ile Maca- ristan krallığı arasında dün Bel. gradda imza edilen dostluk mu- ahedesinin metni aşağıdadır: Yugoslavya kralı, kraliyet n ipleri ve Macar krallığı naibi na- mina, milletleri arasında mevcut olduğu memnuniyetle müşahede edilen iyi komşuluk, samimi hür- met ve mütekabil emniyet müna- sebetlerini nazarı itibara alan, bu münasebetlere sağlam ve devam. | h bir temel kur e si, iktsadi ve kültür sahalarında mütekabil bağların sağlamlaştı- | rılması — iki komşu menfaatine olduğu kadar sul |ve Tuna havzasında refaha hiz- met edeceğinden emin bulunan Yugoslavya ve Macaristan hükü-| meti bir dostlük muahedesi akti- | |ne karar vererek bu hususta mu- rahhas olarak mütekabilen şu ze- | zatı seçmişlerdir: * Yugoslavya kralı ve kraliyet naip- leri nâmma Yugoslavya Hariciye Na Hrı Aleksandre Talmtser Markoviç, Macaristan krallığı nalbi nümma Macarlatan krallığı hususl müşaviri ve Macaristan Harkciye Nazırı H, Kont Etienne Csaky. Üsulüne muva- | fık olarak tanzlen edilmiş otan salk hiyetnamelerin testisinden sonra a şağıdaki hususat kararlaştırılmış tır: Madde 1 ile Macaristan Krallığı arasında da- (Devamı: Sa, $, Sü. £ de) 4 , Cümhuriyet gazetesine |kanlara git vaziyeti hakkında beyanatta bu- lunmuştur. göre, Vekil, ezcümle, Balkan memnle- ketleri için harp dışında kalımak imkânının gittikçe —dahâ ziyade fazlalaştığını söylemiştir. âveten demiştir nu bazmakta kendisini menfaat- tar görmemlşlir. Filhakika, Al- manyanın Balkan — memleketleri münasebetleri normaldir. Bu mantakalarda vaziyetin karı; sırın önüne geçmek için her şey yapılacağa benziyor. Yine her şey gösteriyor ki Sovyetler, Bal- e daha ziyade sa- rih surette Gdönmekte olan sü- kündan memnun bulunmaktadır. Anadolu Ajansının notu: Yaptığımız tetkikat, Cumhuri- yet gazetesi tarafından Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlunun beya- matı olarak hiçbir şey neşredil- mediğini göstermiştir. DÜK DÖ VİNDSOR Meçhul Bir İş İçin Meçhul Semte Gidiyor Miami - Florida, 13 (AA.) — Dük de Windsor'un yaveri, Dük'ün bugün bir Amerikan de- niz tayyaresi ile emühim resmi bir iş için» meçhul bir semte ha- reket edeceğini bildirmiştir. Diğer taraftan, Dük de Wind- sorun B. Roosevelt ile buluşacağı hakkındaki şayia, ne tekzip ne de teyit edilmektedir. Dük'e refakat edecek olan Yugoslavya — Krallığı| yaver Drury, Dük'ün pek yakm-| Mihverin Bulgı da Miamiye dönmek niyetinde kulnduğunu ilâva etmistir Muharebe meydanmın — temizlerne mümkündür. (Çünkü karp Sahası | Ç4 devam etmektedir. Barih rakam- göldür, açık araziden ve bingena- 1 , Çermek hülâ imkânsındır. fakat deyh bütün haktan gerisini çevirip X. tahminlere göre, esirlerin mik- kuvveti olduğu gihi esir almak ka çarı 20 bini geçmektedir. Birçok İ|gali mukabilinde Hitler bu mem- lekete yardım edecektir. Almanlara kargı beslenen kin, her gün artmaktadır. Birçok bit değildir) © halde llk ağızda bazkını yapan 40-50 bin kişilik tngiliz kuvveti en az 80,000 kişi- Hk bir küvveti perişan etmiştir. Bundan sonra perişan edecekleri de caba. İşte bu neticeler normal harp hareketlerinde kolay kolay tahayyüll edilemez. Netice çok de- (Devanır: Sa. 3, Sü. 4 te ) $ Türİ;iyenin Kiyasetli Siyaseti İtalyan Mağlübiyeti | Balkanlara Cesaret Verecek Londra, 13 (AA.) — Rew- ter ajansının diplomatik muhabi- Tindel Tahmin — edildiğine — nazaran Mussolininin Afrikadaki ordula- rına vurulan yıkıcı darbeler, har- bin seyri üzerinde hemen hemen |kati bir tesir gösterecektir. Du- İçenin şimali Afrikadaki ordula- | rına mahvolmuş nazarile bakıla- bilir. Bu orduların müdafaa ka- biliyetleri, — indirilen darbe ile imha edilmişti disinin tehdit edilmesi meselesi ise ortadan kalkmıştır. | İtalyan mağlübiyetinin tesirle- İri, siyasi bakımdan yalnız Avru- İpada değil, bütün şarkta kendini |gösterecektir. Vaziyet Balkanlara |çok cesaret vetecektir. Yugoslav. ya daha çok kuvvetli bir vazi- yette bulunacaktır. Türkiyenin |takibettiği politikanın ne kadar sabit olacak ve kiyasetli olduğu siyaset ciddi bir muvaffakı- SAa mmarmıy Urlecabhr |tiği İtalyanlara göre, İngiltereye mağ- lüp olmak Alknanya tarafından yardım görmekten daha az felâ- ketlidir. Çünkü memleket işgal altına girdiği takdirde İtalya Nazi efendisinin kölesi olmayı ebe- diyyen kabul etmiş olacaktır. Alman Kıt'aları tank, top ve her türlü harp malze- Mmesi de elegeçirilmiştir. Hâlen elimize geçmiş bulunan yüz lerce İtalyan subay arasında bir ko- lardu kumandanı general e İki fir- ka kumandanı general de vardır. Esir edilen Kahire, 13 (AA.) — İtalyan Ko lordu kumandanı General Sebastia- no'nun esir edilmesi, Mısırdaki kıta- lara kumanda eden iki İtalyan gene- 'ı'mıl'.l ralinin ortadan — kalkmış — oldüğunu göstermektedir. Bu iki generalden| — Bükreş, 13 (AA.) — D. N ikinotsi, muhtelif harekâtta bulunan | B. Bildiriyor: İtalyan zirhir otomobilleri —kolunun| — Alman talim kıtaatı dün öğle- pazartesi günü imhasr esnasında ö-İden sonra Tamşıvara muvasalat (Devamıt Sa. 4, Sü. 8 te) — ' etmiştir. MARMARA FACİASI Batan Yelkenliden 114 Kişi Kurtuldu Denizden 71 Ceset Çıkarıldı, 197 Kişi Kayıp Bi X KOŞ Keyadan imrtalantar Hilrahat edivorlar — / Yazım 2 nci sayfada)