Saatlik sayfa görüntüleme limitine ulaştınız. 1 saat bekleyebilir veya abone olup limitinizi yükseltebilirsiniz.
BAŞMUHARRİRİ Ahmet Emin YALMAN Cağaloğlu, Molla Fenart Sokuğı 30 - 32 — Vatan Evi — Telef. 24136 - Telg. VATAN Isi, Perşembe 7 MAYIS 1942 Yıl : 2 — Sayı: 568 VATAN "DOĞRUYA DOĞRU - EĞRİYE EĞRİ,; Fiyatı Yapağı fiyatı tesbit edildi çE İA girire Devlet memurlarının yabancı dil imtihanları 5 Kuruş Yazıları 3 üncü sayfamızdadır Dahiliye Vekili istila etti Doktor Fikri Tüzer Dahiliye Vekili oldu Parti Genel Sekreterliğine de Memduh Şevket Esendal tayin edildi Yeni Dahiliye Vekili Fikri Tüzer Ankara, 6 (ALA.) — Dahiliye Ve- kili Tekirdağ mebusu Faik Oztrak Tahatsızlığı dolayısile Vekâlet vazi- fesinden affını rica etmiş ve bu ar- Zusunun kabulü ile Dahiliye Vekâ- letine Erzurum mebusu Dr. Fikri & Tüzer'in tayini yüksek tasdika iktı- ran etmiştir. Ankara, 6 (A.LA.) — Erzurum me- busu Dr. Fikri Tüzer'in Dahiliye Ve- kili gine tayini üzerine açılan C. H. P. umumi idare heyeti âzalığına ve C. H. P. Genel Sekreterliğine Bilecik mebusu Memduh Şevket. Esendal ta- yin edilmiştir. (Dahiliye Vekilliğinden çekilen F'a- ik Oztrak, epeyce bir zamandanberi sıhhati sarsılmış olduğu halde bir fe- dakı k diye vazifesini muhafaza e- diyordu. Doktor Fikri Tüzer, Parti Genel Sekreterliğindeki —dürüst, intizamlı ve anlayışlı bir çalışma tarzile pek çok sevgi ve saygı kazanmıştır. Parti Genel Sekreteri sıfatile mem- leket işleri ve halkın ihtiyaçları hak- kında iki senedir devam ettirdiği mıî kı temasların yeni vazifesinde bir muvaffakıyet âmili olacağına şüphe yoktur. Memduh Şevket Esendal, Parti Genel Sekreterliğine çok kıymetli ve| Faik Oztrak olgun bir şahsiyet, geniş bir görüş sa- | hibi olarak geliyor. Bu vasıflarda bir kıymetten umumi mMemnuniyetle bir hâdisedir.) hayatımızda bu| Şekilde istifade edilmesi büyük bir | karşılanmağa değer | hangi Zafer nasıl kazanılacakmış? —Bir icldia::u L 15 Eylül 1940 da r Almanlar, Londra hava muharebesini, hattâ bütün — harbi kazanmışlar, — fakat zaferlerinin farkına varmamışlardır. | Yazan; Ahmet Emin YALMAN PM. gazetesinin başmuharr-i ? ri Ingersoll'ün çok meraklı Bir kitabr çıktı. Adı, (İngiltere hakkında rapor)... Kitabr derin bir alâka ile oku- dum. Alâkamin sebebi şudur; In- Bersoll, cidden Bgörüşüne ve sözü- he İnantlır bir adamdır. Geçen se- he Moskavada bir kaç hafta ka- larak tetkikler yaptı, sonra An- karaya geldi. Orada kendisile ta- hişip düşüncelerini sordum. Şöyle demişti: «Rus milletinde ve Rus Ordusunda kimsenin farkedemedi. Bi bir mukavemet kudreti var. Ordu bozulmamıştır, aksine ola. îak Bün göçtikçe yeni hârp usul. €rine bir kat daha uyuyor. Bu ge- :_t' klşıi(an evvel Kiyef ve Odesa Üşecektir, fakat Lenin; V M“ğkm'ff düyıınacaktır.,,gmd tü mlh:ersolîıa"m a Sadiği , sırada ü Yoskları, Rus ordusun. an eser kalmadığını iddia Yör, demokrasi âlemi de bun nn yarıya İnaniyordu. 'nlersoîlyıî' Bgörüştüklerimi 21 ve 22 eylül te rihlerinde iki ü İl ayrı yazı halindi sütunlara geçirdiğim zaman îı;u kes bunu yersiz, mMübalâgalı bı; iddia sanmıştı. Nekadar iyi bir kâhin ol bu derecede sıkt bir Zeçen ve bir taraftan da hiç İlân kabul etmeyen, dürüst gazeteşile Matbuat tar hinde yepyeni bir çL ğı_r âçen kıiymetli müuharririn İn- giltere hakkında ıne gibi hir ka- haâte vardığı da elbette merak edilecek bir şeydir. duğu imtihandan İngersoli bakın ne diyor: «1940 eylülünün yed'si İle on Beşi ara. Birda tarihin en mühim muhare. elerinden biri Londranın gökyü- ğunr!c Cereyan etmiştir. Almanlar U muharebeyi parlak bir: şekilde "azanmışl.-ır. fakat kszandıklarının arkında olmzmışlardır. Eğer Al- m,nnlar_ günde 'ki tayyareye adar zaylet vermeği göze alarak 'a Bir Sovyetalayı imha edildi 10 gün içinde 100 Sovyet taarruzu Düskürtülmüş Almanlar, Sövyet hücumlarına karşı koeyuyorlar Helsinki, 6 (A.A.) — Fin Tesmi | tebliği bildiriyor: Doğu cephesinde düşman, Luhi cephesinde bir alayla taarruza geç- miş ve bir tabur kuvvetle mevzileri- | mize girmiştir. Bu tabur derhal sa- rılmış ve tamamile yok edilmiştir. Düşman kayıpları 500 ölüye yüksel- miştir. Tabur komutanı ve 50 er esir alınmıştır. Yapılan bir karşılık taar- ruz sırasında düşmanın, başka bir a- layının münakale yolları işgal edil- miş, bu alaya mahsus tren de tahrip olunmuştur. 24 Nisan - 5 Mayıs arasındaki müddette Fin kıtaları cephenin bu kesiminde düşmanın 100 kadar taar- ruzüunu püskürtmüşlerdir. Ayni dev- re esnasında düşman kayıplarının sayısı binlerce ölüyü bulmuştur. (Devamı Sa, 4, Sü. 2 de) *—t* Uzakşar harbi | Gorregidor teslim oldu Japonlar - Akyab hava Timanını da işgal ettiler Ruzvelt, bir mesajla Corregidorun kahramanca müdafaasını övdü Londra, 6 (ALA.) — Avustralya u- mumi karargâhı, Corregidor'un tes- lim oldı resmen bildi: İ Akyab Alındı )Tnkio. 86 (ALA.) — Resmen bildi- rildiğine göre Birmanya'daki Japon kara ordusu kuvvetleri 4 Mayısta Akyab hava alanını işgal etmişler- dir. Ruzvelt'in Mesajı Vaşington, & (A A:) — Cumhurre- isi Roosevelt, General Vainvright'a bir mesaj göndererek Filipinlerde hâlâ çarpışmakta olan askerlerin kahramanca müdafaasını övmüştür, 40 Japon Tayyaresi Düşürüldü Yeni Delhi, 6 (A.A.) — Haber a- lındığına göre bu sabah Mingaladon hava meydanıma kar$ı yapılan akın esnasında 40 Japon tayyaresi düşü- rülmüş, 25 tayyare hasara uğratıl- mıştır. Meclis İmüzakereleri İki kanun kabul Nahiye teşki Müzakeresine Ankara, 8 CAJA Meclisi, bugün, isliğinde toplan ) — Büyük Millet Refet Camtezin 're- mıştır, lâyihası edildi li ve idaresine ait lâyiha devam edildi damı usüllerine dair kanun lâyihası- nın müzakeresine devamla encümen- Etzurum - Karnbıyık HÜĞ dür den gelen dört madde ie lâyihanın Müdafaa Vekâletine| Üiğer iki maddesi kabul edilmiş bir i ve hattının. Millt devrine ve örfti idare 4 ye- dinci maddesinin değiştirilmesine da- ir kanun lâyihaları kabul edilmi: Nahiye 'teşkili ve idaresine ve 'na- (Devamı Sa, 4, 8. 8 de) 4 hiye müdürlerinin intihap ve istih- Ş tir. 19 uncu madde üzerinde müza: ştir. | kere cere; yan ettikten sonra cuma günü toplanmak Üzere içtimaa son Madagaskar mukavemet ediyor Laval, vaziyeti tetkik için Ber- ! line mi gidiyor? İngiliz kuvvetleri Ma- dagaskarda ancak 30 kilometre ilerlediler ——— Vişinin vereceği bir muk3svemet emri bir harp hazek:ti sayılacakmış Clermont - Ferrand, 6 (ALA.) — Iyi haber alan mahfillerde söylendi- Bine göre, Fransa kara kuvvetleri Madagaskarda mükavemete devam etmektedir. Laval Berline mi Gidiyor ? Londra, 6 (AA.) Times gaze- tesinin Fransız - Ispanyol hududun- dan aldığı bir habere göre, M. Laval, Madagaskar işgalinden doğan vazi- yeli çin Berline gidecektir. Times gazetesi bu haberin Fransiz tetkik kay n alındığını da - kay- | detmektedi Anakara, (Radyo Gazetesi) — Bu- İgün Boston radyosu bir neşriyatında Bomba dâvas mühimsalhad Pavlof, “ Berhava olan Hıristiyandı,, diyor Abdurrahman dediki: İŞ' le'demiştir: <Fransa taerafından peirişilecek bir hareket, yirmi altı | millete karşı pılmış bir. shareket sayı acaktır. Vi mihver taraf- | darlığı gizlenmiyor ve vereceği her- bir mükavemet emri bir harp | hareketi sayılacaktır. | Laval Imtihan mı Edil yor? f Ankara, 6 (Radyo Gazı dagaskar me yaupacakları di man gazeteleri Lavalin mihver tarita, fından şimdi imtihan edild'ğini yaz- maktadırlar. Bir Alman - gazetesi, «Bekliyelim, zamanı ge ince Fransa- nin, Italyanın, Japonyanın ne diye-| ceklerini: bekliyelim.» demektedir. | Ma- tesi) yetli imtihan geçirmesi Fransayı In- giltere ve Amerikaya karşi harbe sü- rüklemesile belli olacaktır. Ingiliz Kıtaları 30 Kilometre Kadar Ilerlediler | Londra, 6 (A.A.) Löndranm sa-| lâhiyetli mahfi:leri, Madagnı:kardakil | mukavemetin — kat'ileştiğini — bildir- | mektedir. | Ingiliz kuvvetleri karaya çıktıktan beri cehennem sıcağı altında ancak '30 kilometre kadar ilerlemişlerdir. (Devamı Sa. 4, Sü. 4 de) x Çinliler faarruza geçliler Nankin tersanesi de- miryolu garın:, cenup kapısını aldılar Çin kıtaları Hangşeva girdiler Çuühngking, 6 (A-A.) bildiriliyor: Çinliler,. Çinin- doğusunda umum! bir. taarruza geçmişlerdir. — Çinliler, Şanghay'a, Nankin'e Hangşov'a, Nin- şang'a, Ninghe'ye ve Amoy'a taar- ruzlar yapmışlardır. Çin kıtaları Nankin tersanesini, demiryolu garını ve cCenup kapısını almışlardır. Şehrin — içinde, birçok yangınlar ve infilâkler olmuştur. Çin kıtaları Hangşov'a girmişler, orada sokak muharebeleri yapmışlardır. Birmanyada Vaziyet Yeni Delhi, 6 (A-A.) — Birmanya hüduduna gelen subaylar, şu haberi vermektedirler: Müttefiklerin Birmanyadaki ricat. leri sür'atle ilerlemektedir. Pek faz- la Çinli ile Ingilizlerin Japonlar ta- rafından esir edileceği muhtemel sa- yılıyor. Resmen Şantung'da V_aılyet Çünking, 6 (A:A.) — Şantung'da vaziyet karanlıktır. Çin tebliği Ja- ponların Birmanya yolu Uzunluğun- €a şimali şarki istikametinde ilerle- Mmeye devam ettiklerini bildirmekte- verilmiştir. de Almanların ne, Kati çekmektedir. Al-: Mihvere göre, Lavalih muvaffnkı—l | Süçlü Pavlof 4 Ankara, 6 (Telefonla) — Zabı- | tanın sıkt kordonu altından geçe- |rek mahkeme salonuca E'riyoruz. Pavlof, Korn'lof, Süleyman, f Ab- durrahmar. geçen celsedeki yerle- rini muhafeza ediyorlar. Kornilof türkçe bir gazete oku- yor. Süleyman mütemiszdiyen ök- sürüyor ve mendilile ağzını kapa- yor: Saat 10 a 20 kala reis Sabri Yoldaş başta olmak üzere hâk'm- ler heyeti içeri giriyorlar ve yer- lerini gltyorlar. Zabit kâtibi, duruşma zaptıni yazarken Süleyman ayağa kalkı- yor, söz lemek istiyor. Re's Sabri Yoldaş ona: — Acele etmet!. : Diyor ve zabıt kâtibi işini bitir- dikten sonra Süleymana ne iste- diğini soruyor. Süleyman reise bir E ) yazılı olduğunu söylüyor. Ayağa kalkan Abdurrahmanın man şu talepte bulunııyorlnr:' 4i — Geçen celsede - söylediğimiz bir söz zapta yanlış geçmiştir. istida vererek dileklerinin burada | rum- avukatı Şakir Ziya ve Abdurrah- | noktanın bilhassa zapta geçmesini “ Onlar nasıl Rus menfaatlerini müdafaa ediyorlarsa benim de maksıdım Türklüğü ve : Türk menfaatlerini mi dafaa ve tebarüz ettirmekti ,, | “Buçla Kornilaf Suçla Sileyman | Abdurrahman konuşuyor gibi hareket ed'yoflar. Bu ifadeler zıpta geçtikten son- ra Süleymanın” İstidası okünuyor. Süleyman 'bu istidasında bilhassa işu noktaları ileri sünmektedir: b Almsn devlet ricalinden Fon Papene sulikasd yapmak cürmile [ Ve Abdurrahmar sözlerine şöy- |le devam ediyor: ] | L Geçen celsede onlarin yalnız |bir komünist gibi değli, bir Rus gibi, benim de bir Türk gibi hare- |ket ettiğimi söylem'ştm. Bundan |maksadım onler nasıl Rüs menfa- | huzürunuza clkarnmışw bulunuyo- laucrin; müdafaa ediyorlarsa be-|rum. Halbuki ben: bigünahım, Ay- |nim de Türklüğü ve Türk menfa- | Tıca okumak, yazmal.c bilmem. lm,lcrlnı müdafas ettiğ'mi tebarüz | Kendimi mı'.ıdu(audan âcizim. İle. ettirmekti. Bunda da bir suç de- | ride Müddeiumumi, dax'ıanın esası ğil bir gaye vardır: Bu gaye be-| hakkında İddiasını ilcr_ı şürerken nim bir Türk çocuğu gibi hareketwmüŞkul vaziyete düşebı_lırâm. Bi- .eurıckhğim için jçimden gelen bir | naenaleyh gÖ,Vİx:v'cceldorvırııın naza- sestir. Bana verilen isimler şahsı- |Ti itibara alınmasını istlyorum. | mın evvelce bir dalâlet içinde bu- 1 — Ben hemşerime iyilik yap- lunduğundan — İleri gelmektedir.| mak istediğim için buraya sürük- Üzerimde bulunan bir —maskeden | lendim. IKomünizm filân nödir bil- değil, bir örtü ve pislikten kurtul-| mem. Bildiğim makaslarım ve mak, bunları temizlemek — istiyo- | usturalarımdır. Ve bu hal ben me- zara girinceye kadar devam ede- cektir. Bir gün Niyazi İstanbula geliyor, elinde ona yardım etmek- liğim hakkında bir mektup var- dır, Bana Sovyet konsoloshanesini soruyor, ben de tarif ediyorum. (Devamı 2 nci sayfada) Abdurrahmanın avukatının isteği Abdurrahmanın avukatı da şu istiyor: — Onlar yalnız bir Rus gibi de. gül, ayni zamanda bir komünist Ekmek istihkakı bugün tam olarak verilecek Bir müddettenberi muhtelif İa- şe işleri ve kurulmasi mukarrer Mahrukat Ofisi etrafında Ankara- da temaslarda bulunan Vali. ve Belediye Reisi doktor Lütfi Kır- dar dün sabahki ekspresle Anka- radan İstanbula dönmüştür:- Gerek kurulması mukarrer Mah rukat Ofisi ve gerekse muvakkal olarak ekmek istihkakinın ya_rşya indirilmesi — hakkında kemjıs:ne müracaat eden bir muharrirldm"ze Vali ve Belediye Re'si şunlari söy- lemiştir; e— Vilâyetin ıebı*gigae de bil. dirildiği veçhile bu miktar, mu- vakkat ve bütün memlekete — şa- mil bu tedbirin devam edeceği şu bir. kaç gün içinde mahalli iİm- kânların âzamisini kullanarâk ek- mek istihkakını bir gün tam, er- dir. yi y Vali, her türlü tedbirin alındığını söy lüyor temin İçin gelir gelmez meşgul ol- düm. Ekmek istihkakımım pek muvak. kat olan bu müddet zarfında bir gün tam, bir gün nısıf olarak ve. rilmesini temin ettik. Buna naza- ran halkımız. ekmek - istihkakını $arin (bugün) tam olarak alacak- lardır. Mahrukat işine gelince, — Ofisin kadrosu Vekiller heyetinden - çık- mıştiır. Pek yakında bize tebliği beklenmektedir.» Vali ve Belediye Reisinin bu sözlerinden anlaşılacağına — göre halk bugün ekmek İistihkakını tam ve yarın yine nısıf olarak a- lacaklardır. Yine öğrendiğimize göre — Vali ve Belediye Reisine Mahrukat O- fisi faaliyete geçinceye kadar bu işlere bakacak bir müdür tayin! N tesi gün nısıf olarak yerilmesini müsaadesi verilmiştir. y