19 Ocak 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 “ Günlük makale ; — — Konferansın hitamı münasebatile ——— La Hey konferansı epeyice uzun süren müzakerelerden sonra niha- yet ruznamesini teşkil eden en Mühim mes'eleyi tesfiyeye muvaf- fak oldu ve büyük devletlerle mu- rahhasları dağıldılar. Yalnız ikin- cl murahhaslar henüz şark tami- ratı meselesi hakkında küçük devletler murahhasları ile müza- keratta devam ediyorlar, onların mütalebatını tetkik eyleyorlar, mütekabil menfaatleri teelife ça- hşiyorlar ise de henüz hiç bir ne- tice hâsıl olmamıştır. Alelhusus ki Macar murahhasları müddeyia- | | içtimamda bir neticeye iktiran rülüyor ki şark tamiratı mes'elesi | tında ısrar ediyorlar ve öyle gö- bu dafada hallolunamayacak mu- allak kalacaktır. Küçük devlet- ler ile Macar murahhasları tara- fından ileri sürülen müddiyatların teelifi için Fransız murahhasının sarfeylediği mesai şimdiye ka- dar semeresiz kalmıştır, ve eger salı gününe kadar müzakerat bir hüsnü neticeye iktiran etmezse şark tamiratı komisiyonu raporu- nu konferansa tebliğ edecek artık hkonferans müzakeratı hitam bu- larak ve şark tamiratı mes'elesi- nin tesviyesi hududu konferansın gelecek içtimana talik edilecek- tir. Şu halde şimdilik reviş hal- den öyle görülüyor ki La Hey konferansı bu defaki ictimaımda ancak ruznamesinin en mühim me'selesini teşkil eden Yung pla- 'ninin süreti tatbiki keyfiyetini Halletmiş olüyor, ve buda büyük bir muvaffakiyet olmak üzre kaydedilmek icap eder, Zira bu me'selenin tesviyesile artık bil- hassa Fransa ve Almanya ara- sında ciddi bir ihtilâf eseri kal- mamış olacak, ve Alman toprak- ları yakında artık ecnebi işgalin- den kâmilen kurtulmuş buluna- taklardır. Belki de hiç değilse muvakkat bir zaman için Fransa ile Almanya arasında bir itilâf aktolunrbilecek dir. Zaten Fransa Hariciye Nazırı Müsyü Brian öteden beri bu emeli beslemektedir, ve bunun için dir ki Alman tamiratı me'selesi hak- kında cereyan eden müzakkerat- ta daima Almanlara karşı mü- maşatkâr bir haraket takip etti, oldukça fedakârlıklar gösterdi ve bu sebepten dolayı de Fransız meclisi meb'usanında muhalifle- rin şiddetli tenkidatına, taarruza- tına maruz kaldı. Ve eğer diğer taraftan Müsyü Ştrezman berha- yat olsa idi Fransa ve Almanya iMilafı ve ve hatta ittifakı kolayca husüle — gelebilir. idi. — Çünkü sabık —Almanya Hariciye Na- ziri Alman nasyonalistleri üze- rine oldukça nüfuz ediyor, onla- ra söz anlatabiliyor idi. Alman tamiratı ile yung planı mes'elele- sinin bir takım müşkülattan son- ra nihayet muvaffakiyetle neti- celenmesinin başlıca amillerinden biri de müteveffa Müsü Ştrez- man olsa gerektir. Ve öyle zannederizki eğer mumalleyh bu defaki konfransta bulunsa idi Alman murhhasları ' alman devlet bankası müdiri Şaht tarafından bir takım meydan vermez, müzakeratın günlerce sürüncümede kalmasına raahal brakmaz idi. Maamafih şunu da memnuniyet- le beyan etmek icap eder ki şim- diki Almanya hariciyenazırı Müs- yü Kurtius dahi selefi gibi akila- ne, müdebbirane haraket etti, “müzekeratı akim brakmak iste- medi, Şahtın tutmuş olduğu mez- leki asla tasvip etmedi, nihayet Yung planının tarzı tatbiki husu- sunda Fransız murahhasları tara- Efından vukubulan teklifi bazı u- fak tefek tadilât ilekabul eyledi ve mesele sureli kat'iyede tes- viye olundu, alemi siyaset de ağır bir yükten, derin bir endişeden kurluldu . Yoksa eğer iş Alman şimendiferler — nazırı Müsyü Şahta kalsa Idi bilhassa Yung planının tatbiki mes'elesi hakkındaki müzakerat pek çok uzayacak ve hatta konferans bu edemeyecek, sürünüp gidecek, binaenaleyh de Avrupanın vazi- yeti siyasisinde hiçbir. tebeddül hâsıl olmıyacak idi. Maamafih belki de bu iki Alman murahhasının takip ettiği mesleki harekt Alman siyaseti icabatın- dan idi, Belki de Almanlar bu siyaset ile kendilerine son bir menfaat daha temin etmek eme- Tinde bulunuyorlar idi isede mu- vaffak olamadılar, nihayet Fran- sız ve İngiliz mutahhasının teh- didatına karşı (serfiru etmeğe mecbur. oldular. » Şu halde artık Lahey konfe- ransına hitam bulmuş nazarile bakılabilir. Zira ruznamesinijteş- kil eden başlıca mes'ele tesviye olundu, yalnız Şark tamirati mes' elesi kaldı ki onun da tesviye olu- nacağı görülüyor. Şimdi bütün diplomatların nazarı dikkatleri Milletler mec- lisine teveccüh etmiş bulunuyor. Orada dahi sulhu umumiyi alâ- kadar eden oldukça mühim mes' eleler tezekkür - edilecektir. Ve biz de Meclis reisi ile beraber temenni ederiz ki Meclis müza- heratı muvaffakiyetle neticelen- sin umumi sulhun istikratına doğru hiç değilse bir hatve da- ha atılabilsin. Vakıa — ahvalı ha- zıre de Milletler Meclisinden bü- yük ümitler beklenilemez isede hiç değilse zihinler bir müddet umumi sulha müteallık mes'ele- ler ile meşğul olur ve kimbilir | belki de bir gün bu yüzden bir hüsnü netice hâsıl olabilir. Birkaç gün — sonra da Lon- dra konferansı açılacak, umumi sulhun esasını teşkil eden umumf tahdidi teslihatın mukaddemesi yeni bahri tahdidi teslihat mes'- elesi beş deniz devleti arasında tezekkür edilecektir. Vakıa bu konferansın bir hüsnü semere vermesi melhuz degilse de şim- dilik beyanı mütaleadan sarfı nazarla ahvalin inkişafına inti- zar etmek daha munasip olsa gerektir. — ——— Darülfünunda Divanmukarreratı kabul edilmezse tekrar divana gönderilecek Darülfünundak! islahat etra- ! fında Ankarada bulunan Neşet- Ömer bey gazetecilere şunları söylemiştir. — Divan kararı ve bütçe Ve- killer Heyetindedir.Maarif Vekâ- letinin Darülfünun için projeler yaptığı yalandır. Divan mukar- reratı kabul olunmazsa tekrar divana iade olunur. Ankarada bir sanatoryom Ankara (Hususi) Burada Keçlüörenin bavadar ol- duğu nazarı itibara alınarak bir sanatoryom inşası çok ruuhtemel- dir. Tetkikat yapılıyor. — YARIN Sür'at Vesafe Tayyarecilikte iki rekor daha kırıldı Nimes , 18 - (A.A.) Tayyareci Gostes 500 kilo- gramlık bir yük ile saatte 214 kilometre sür'atle 16,5 saat uça- rak 3500 kilometre katetmiş ve bu suretle iki cihan rekoru kir- mıştir. Bu rekorlardan biri sür'at diğeri mesafedir. Millet meclisinde Ankara 19 ( A.ÂA) Millet meclisi bugün Reis Ve- kili Nurettin Ali Bekin riyasetin- de toplanmiş ve raznamede mü- zakere edilecek madde bulunma- dıgı cihetle Pazartesi günü içtima etmek üzre celse tatil edilmiştir. <5S> — Ecnebi matbual hülasaları ve telgraflar 2 e— Hssan İzmirdeki Tayyare dedikodulaf Halk Fırkasi divanı meseleyi tetkiketmiş bir sui istimal görememiştir ! Ankara, 18 -(A.A) CümhuriyetHalk fırkası diva- | nından tebliğ edilmiştir: 1927 senesinde tayyare piyan- kosunun İzmirdeki satışından mü- tevellit beyiyze komisyonunun tev- ziine dair İzmirde intişar eden şayiat Tayyare Cemiyeti reisi Rize meb'usu Fuat bey efendinin fırka riyasetine bir takrirle vaki olan Müracaatı üzerine mesele fırka umumi reisi Gazi Mustafa Kemal hazretlerinin riyasetinde içtima eden ve heyeti vekileden ve fırka umumi heyeti idaresile grup hey- eti idaresinde mürekkep bulunan Cümhuriyet Halk fırkası divanında tetkik edildi. Hindistanda Liberal küvvetler seferber haline getirilecek Bombay, 18 - (A.A) Garbi. Hint liberal cemiyeti meclisinPe nutuk söylemiş olan bir takım hatibler bir taraftan hükümetin halihazırdaki sistemine, diğer tekaftan anarşiye karşı mü- cadele etmek için liberal kuvvet- lerini seferber haline getirmenin lüzumundan bahsetmişlerdir.Mec- | halde diğer talepldrden daha mü- himdi lis istiklâl sistemine karşı geyet kuv- vetli bir Mücadele proğramı kabul etmiştir. Liberal meçlisi borçların tanınması İehinde yapılan $id- detli beyanatın ve cebri hareket- lerin Hindistana hesapsiz fenalık d dadır. getlirmiş oli ıuı."şııuuı:ıun adır. Şirketi Hayriye — T inci sahifeden devam - retleri mes'elâsi bugün için her- r. Şirketin kendi başına bilet pa- ralarını artırmasın!n sebepleri a- çık açık meydanda bulunmakta ve'buda doğrudan doğruya Çihti- | kâr) ile ifade edilebilen bir mana ve mahiyet göstermektedir. —— Şirket idaresi (_yıne Lsk_uî | darlıdarın iddiaları gibi | istanbul tarafında işi o- lan her Üsküdarlıdan her | . bi e k | gün için müuntazamen | (25) kuruş almakta, nu- fus bnşın;ı her ay ((50) kuruş te'min €tmekte- dir) Tabii Istanbulda l:ll gücü olan amele ve takımı ileaz maaş- | bu menıır“:: kâtipler belki çoluk çocuklarını barındırmak için bu kadar Para verMedikleri halde (girket kasısına her ay (750) ku- ruş ödemeğe mecbur tutulmakta- dırlar | Parası olmadığı için bir çok fakir ve işçiler İtlerinden ve ekmeklerinden d€ olmaktadırlar. Üsküdar ve Bozaz içi halkı, evvelki perşenbe BÜNü vazifesine başlıyan (Tarife) Komisyonundan pek çok şeyler beklemektedirler, Bizde meseleyi ve bu baptaki şikâyetleri Tarife komisyonunun | nazeri dikkatina koymayı bir va- zife addediyoruz. Şirketin fuzuli masraflar ve salresine itibar edilmiyerek Bilet ücretleri haddi layıkına indiril- melidir, Bu gidişle Boğaz içi semetle- rinde olduğu gibi pek yakında (Üsküdarlıların)da İstanbul etrafına hicret etmeleri beklenmelidir : Tetkikat neticeleri atideki ka- rarlara iktiran etmiştir: 1 — Tayyare cemiyeti; gizli piyanko satışının teşebbüslerinde yüzde on iki kadar komisyon verildi. Her tarafa müsavi olan tamimde kabul ve tebliğ etmiş ve bayiler vememurları vasıtasile olan satışların komisyonunu dahi ya bilfill çalışanlara tevzi etmek ve ya şube irat kaydeylmek hu- suslarında şubelere 11 Teşrinievel 937 tarihli tamimde, kezalik ser- best bırakmıştır.Tayyare Cemiyeti umumi idaresi İzmirde satış nis- petlerine düşen yüzde on iki ko- misyonu haricindeki yeni usul ve nizamı olan bütün varidatını al- mıştır. Cemiyetin nizamnamesi ve tamimleri görülmüş Ve Fı melesinin doğru old ye F, ittifakla müşahede - olu! Binaenaley, Tayyare umumi merkezinin usul ve nizama muvafık | türlü tereddütten azadedif * — 2 — Şubeler bizzat alıf fj tıklarına göre 11 Teft 1927 tamimine tevafikan komisyonu olan veya bunda #5 kalan kısmın irat kayıt veyâ " met edenlere tevzi - şiklaf! İzmir ? hangisi olunduğu tetkik olunmuştur: , 1927 de İzmir Tayyare ( yeti şubesi ve heyeti Idare | Aziz beyefendinin verdikleri” lâmatta, İzmir şubesi komisf” nun kâmilen hizmet eden ” zli şıkkını ihtiyar — ettiği lunmı | leıı komisyonun ki tevil mevzuata nazaran kabi” ve bu usulden piyanko ! arlması suretile cemiyetin tının da arttığı vakidir. A? irad kaydedilmiyerek tevzi | kının ihtiyar edildiğine dair' riri bir karara tesadf olunı olduğundan bu cihetin 1920 ir şubesi heyeti ida: ve hükümet tarafından istizani lâzım görülmüştür. —— İşbu ikinci madde (B dahi divanca müttefikan edilmiştir. » Su isalesi,harik muslukları ve, — Ttnci sahifeden devum — bütçe tle idaresi esası kabul olun- l4 Bundan sonra celse 10 daki- ka tatil edildi. - İkinci celsede fırkanın 940 bü tçeşi tahminatnamasi kıraat edil- di. Müteakiben lâyıha encümeni mazbatası kıraat edilmeye başla- nildı. Encümen raporunda evve- Tâ ocak, nahiye ye kaza köngre- sinde halkın isteklerine dair tes- it edilen hususatın başlıcaları dı zikrolunmaktadır. Bu meyanda serdedilen mu talibatın raporda yazılı olanrının €en mühimlerini yazıyoruz. Belediye kısmı: Yolların tamir ve inşası soka- kların lâyıkı veçhile tenviri, mail inhidam binarın ddrhal yıkılması asri ve mikdarı kâfi apdeshane inşaşı açılmaya başlıyan caddeler inşaatının sür'atle ikmali, çeşme- su isalesi, müzehraftan şeh- rin vaziyetile mütenasip şekilde kaldırılmaşı ,harik muslukları ve harik ihbariye telefonların yap- tırılması, mezarlıkların bir daha metalip listelerinde yer bulmıya- cak şekilde islâhı, umumi bahçe- tler küşadı nezafet işlerinin gece- leri yapılması, vesaiti nakliye şir ketlerinin halkın ihtiyacına mu- vafık şekilde hareketlerinin te- mini ve bilhassa tramvay araba larının sık işletilmesi islahının te- minile isteyenler, sbt işinin sür- atle halli. Maarif kısmı: Yeniden ve kâfi derecede ilk mektep tesisi ve 8 sınıflık mek- teplerin beşe iblağı, ortâ mektep lerin tezyidi, Kadıköy ve Üsküdar da birer lise küşadı, Evkaf kısmı: Harap camilerin derhal tamiri Nafla kısmız Şehrimizi cıvar köy ve kasaba | lara rapteden yoların derhal ta- | miri ve inşası. Sıhhiye kısmı, Fukaraya. halkın mütekâsif Şimdilik bu kadar !., olduğu yerlerde dispanserler a- çınası. Zabita kısmı; D Polis ve Jandarma kat rının ihyaen tesisi mahalle a rındaki meyhanelerin sedd ve meyhaneleri genç kızlağıl vamının men'i yıkık yerlel de kunsuzluklara nihayet bekçilerin tensip yekân kısıti » kân ve teffiz işlerinin ç nuniyet şeklile ve acılan * li Bunlar aynen kabul edildii” sonra Vilâyet idara hey'etinin pılmasını teklif ettiği ve bir tini geçen içtima: mü eakip- dığımız. talepler kıraat ve edildi Bundan sonra şehrimizde * şahsi ve Ffenni bir Istadyomun ? şası hakkında verilen takrir | bul edildi. Liman köntrol | | Büyük dereden tekrar kavağına nakli hıkhndıh U uzun ve şiddetli mün | davet ottisede neticede lü eskisi gibi kavağa nakli esasi bul olundu. ğ Azadan bazıları Terkos $ tinin vaziyetinden ve bu şi milli serVeti mahveyi bahsettiler. Keyjiyetin meclisindeki azalar takia ve intacı kararlaştı, Maltepe - Pendik yoll | süratle inşası teklifi de k lundu. Her sene kongrelerde bir çok taleplerde bu fakat emanet tarafından | hepsinin intaç oln paenaleyh emanetin bir program yaparak h lâzım olur şimdilik Bundan .,, celse 10 dakika tatil edilen ÖT g — cü celsede fyeni idare key'&t (pi tihabına geçildi. Reylerin ” neticesinde yeni idare h: ş lıklarına Emin Alı, Ç, Naci, Husamettin Pş; Rük! N Neset Ömer, Cevat WH fik B.ler ve yedek azalığâ 9;1 | Şevket, Niyazi, Tevfik ve M' İ Beyler seçilerek içtima NM7 — verildi. 4 Yğ