27 Mart 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 4

Büyük dünya harbine girdik mi sokulduk mu? Yazan MAF TDEE AY OLAMI Vç Babâli muhafazai mevcudiyet için rekabeti düveliyeden istifade edrken bu defa muvazene ve re- kabeti düveliye kendi aleyhine teessüs etmiş bulunmıyordu . . . 1908 de genç Türkler tarafın-. tiyet ilân edildigi za- | Hen gaeerütire M | de ( Göben ) temin edecekti. man Avrupaya karşı vaziyeti si- yasiye bu şekilde idi. İhtilal, te- beddülü idare dahilinde pek çok karışıklıkları mucip oldu. Muvakkat bir zaf husule geldi,, | Alelade ve gelişi güzel yazılı vermiş bir eserden alındığına şüp- | he olmıyan Talat paşanın hatıra- tındaki şu ifadeleri — fikri gibi kabul eden Rauf Ahmet B.dahi ol- dukca bitarafane ve soğuk kanlı- lıkla tetkikine rağıren o Talat pa- şanın o zamanki beynelmilel va- ziyetimizi göstermek emelile çiz- diği bu siyasi karalama bir az fazlaca basit olmakla beraber ,, demekten kendini alamıyor. ve “esaslı hatların doğru olduğunu,, kabul ediyor. Evvela ilim ve tetkik noktai nazarından hiç bir kıymeti olmı- yan şu Talat paşamın fikirlerini teşrih ve çürüğe çıkarmazdanlev- vel aşağıda yazacak olduklarımı- zın hem Talat beyin hatıratına ve hemde o hatıratın “ esaslı hat- larının doğru oldugunu , kabul eden Rauf Ahmet beye cevap olundugunu haber verelim, İngiltere sirf menafii şahsiye- sinin sevkile Rusya tarafından devleti aliye ve bilhassa İstanbul istilasına mani olmuş sahade Ta- lat beye ve Talat beyin esas hat- larının doğru oldugunu kabul eden Rauf Ahmet beye sorarım 1908 den yani genç Türkin kila- bından sonra hangi amil, hangi nüfuz ve hangi tesirler İngilterenin bu siyasetinin değişmesine sebep oldu. İngilterenin bu siyasetini de- #iştirdiğini gösterir bu gün kü- tüphaneler doldurarak siyasi na- sihatlar içinde tek bir dane göste- rebilirmisiniz? ne sebep oldu ? İngilterenin Türkiye aleyhine ve Türkiye zararına - mücbir ah- val tahtında yapılan 1915 Marın Londra gizli itilâfnamesi müstes- na - Bu tarihe kadar, hangi dev- let, hangi zümre ve hangi itilâf- nameye girmiş ve yahut hangi tarihte ve hangi devletle bir iti- lâfname yapmıştır ? Talât paşa vefat etmiş olmakla bunu Raut Ahmet Beyle |ki Talât paşanın fikirlerini esas itibarile kabul edi- yor| İngiltere aleyhdarlığı tavru hareketinin müdfi ve taraftarla- rından soruyor ve istiyorum. Açık konuşalım ve tarihi haki- katleri hakiki bilgi ve ciddi tet- kiklere istinat ettirerek amme efkârının önüne dökelim ve o tfkâra hakikatleri göstererek nesli hatalar irtikâbından koruya- hm; bugünkü neslin vazifesi lur. (Sultan ” r:ıı;) ve (Reşadiye) kaveleye istinaden İngiltere ta- râfından d Ve Balkan harbindenberi garbi Akdenizde dolaşan -'Seıııııvıvnıhlu..-(ıühan) ile (Breslav) Alman gemilerinin Avusturyanın Pola harp limanına iltica etmeleri emrini aldığını dd | tarafından - tetkik ve tezekkür S.'S. | Enver paşanın işitmesi mumaileyhi *küplere bindirdi,, Çünkü temsil ettiği gayri mes'ul genç Türk rüesasının karar verdikleri mutla- ka harbe girmek projesi akim kalı-| yordu. Çünkü böyle bir harp için Türkiyanın Karadenizde hâkim olması lâzımdı ve bu hakimiyeti Esaslı malümat sahibi bir muharrir almanca yazdığı ( Tür- kizmus Pantürkizmus) adlı kita- bında şunu söyliyordu. *“Bu sırada (umumi harpten evvelki senelerde ) Türklerin ?! Tekmil istikbali en ufak tefer- ruatına varıncıya kadar komiteler edildi. » Tetkik ve tezekkür neticesinde verilen karar: * Kafkasya'nın, İranın Azer- baycan Eyaletinin ( Türk irkının ana vatanı olan) Rusiye'nın Türk Maveray - Hazer eyaletlerinin müslümanlarını Anadolu yarım adasının Türklerile birleşdirmeyi ve türkiyeyi Hazer havzası içine genişletmeyi Milli bir mefküre olarak kabul etmekten ibaretti. , Gobenin İstanbula gelmiyeceğini gören Enver paşa Alamanları tehdit ederek getirmeyi düşündü. Bir rivayete göre — Ağustosun 3 ünde ve Rus siyasi vesikaları- na göre Ağustosun 5öinde Rusya- | nın İstanbul elçiliği ateşe militeri Ceneral Leontofa Rusya ile itti- fak ve Osmanlı ordularını Avus- turya aleyhene ve içap ederse Balkanıllara karşı kullanılması için Rusya emrine vermeği tek- lif ettti. Aynı zamanda Türkiye- nin (Sen Petersburg) maslahat- güzarı Fahrettin B. —nim res- mi— hariciye nazırı Sazanofa aynı maalde teklif” ve istimzaçta bvlundu. (Devamı var) Hanımlarımız H smnağam İntihabat için şimdiden faa- liyete geçiyorlar !.. Kadınlar birliği dün bir içtima akdetmiştir. Bu içtimada kadin- lara verilen intihap hakkı müna- sebetile birlik tarafından tertip olunacak konferanslara dair tet- kikat yapılmıştır. —— vrorrariecece — Yalva yolları Yapılan yolları teftiş etmek üzere Emanet fen işleri müdürü Ziya B. dün Yalvaya gitmiştir. Soygunculuk Yenice mnhabirimizden 20 Dün gece Tarsusun Yenice köyünden Mustafa efendinin ha- nesine müsellâh 5 şahıs girmiş ve elli lira kâğıt para ile mumaileyhe ait zati mühürü ve çantasında bulunan hususi evrakını alarak kaçmışlardır. Vak'a faillerinin derdesti için Jandarma dairesin- ce şiddetli taharriyat yapılmak- tadır. İzmirde belediye faaliyeti Son bir hafta zarfında beledi- yece 220 kişi tecziye, 229 esnaf Muayeneye sevk ve beş usulsüz inşaat tatil edilmiştir. Borsa acenteleri işe başladı Teminat mektuplarını varme- dikleri için el çektirilmiş 12 borsa #centesi tekrar teminat mektup- larmı — verdiklerinden — dünden itlibaren vazifererine lardır. hı.'l_ılnır vefat etmiştir. et A YARIN S Ticaret odasında Bösbente Reis namma kâtibi umumi imza alamıyacak mi? Ticaret odası dün hararetli bir Jetima aktetti. Mıntıka ticaret müdürü Muhsin B. işlerin sü'rat- la görülmesi için imza salahiye- tinin kâtibı umumiye verilmesini teklif ve bu teklifinde israr eyle- miştir. Bu teklif şiddetli muna- kaşayı mucip olmuş ve reis namı- na kâtibi umumisi imza edip ede- meçeği tetkik edilmiştir. Netice- de meselenin divanı - riyasetce halledilmesi — kararlaştırılmıştşr. Bundan sonra vapurcular arasın- daki rekabeti kaldırmak hakkın- daki porje okun:uş munakaşalar olmuştur. —e yalanmış !.. — momi4— Boğazlar — komisyonunun raporunda hiç bir şikayet yok?,. Bogazlar komisyonu Amiral Vasıf paşanın riyasetinde dün içtima itmiştir. İ Senelik rapor cemiyeli akva- ma göderilmeden ecnebi matbn- atında yanlış olarak intişarı mu- | cibi teessür görüldn. Raporda hiç bir devletten şikayet yoktur, cemiyeti akvama günderilmiştir. Avrupa vah;l —— Londra'da çikan «©on dokuzuncu asif ve sonra» mecmuasından Dünkü nushadan O zamandan itibaren Avrupa yı iki büyük hareket ayırmıştır. Biri dini(inkılâp, diğeri de “ ro- mantism ». Diyebiliriz ki : bun- lardan ikincisi, Avrupanın bugün gördzğümüz şekilde |parçalanma- sında ve cihan sulhünün “n büyük manlası olan bügünkü milliyet- perverliğin zuhüruntla en büyük amil olmuştur. Ön sekizincici asrın ortasında bir his, bir fikir hâsıl oldu; ayrı ayrı memleket- lerde uyanmağa başlıyan bu fikir nihayet tercümanını ( jean-jacdu- es Rousseau )nun dehasında bul- du. Bu ölye bir hareket idiki: hakiki irfanın kaynağını Yunan- hılarla temasa gelince romalıların yopluığı gibi ferdin ( milletin ) umumiyet ( beynelmilel ) ile bir- leşmesinde görmüyordu; ancak | fertte ( yani millette ) görüyordu; bu 'fikir sahipleri ilham almak için cihanşümul, umumi olan * şaheserler , e değil ferdi, şahsi ( milli ) * dehanın mahsullerine | döndüler. Evvelâ bu hareket on Polis haberleri Gömlek hırsızı Erenköyünde — Kozyatagında | mütekait İbrahim beyin evine hırsiz. girmiş 7 lira 2 gömlek ça- lark kaçmıştır. Dükkâna giren hersız yakalandı Beyoglunda meşrutiyet cad- desinde yorganci Akmet Kâmil efendinin dükkânına bir hırsız | girmiş bazı eşya çalmıştır. Şeker harsıza Sabıkalı Yasef bahçe kapısın- dan |Hacı Bekirin şekerci maga- zasından bir paket şeker — calıp kaçarken yakalanmıştır. Tramvayda hursızlık!. Dişçi Hürrembeyin cebinden evelki gün t:ıuvıydl müşterisi- ne ait 6 adet altın diş çalmıştır. Ki arısını _ı/ın'ılm yan Hikmer _ı/ııl.'alıııulı Evelki gece Divan yolunda oturan Ali Riza efendinin evinde hizmetci Ayşe, kocası Hikmetten ayrılmıştır. Hlk:ı:l evelki gece Ali Riza efendinin evine gitmiş Ve zevcesi Ayşeyi çagirarak sustalı çakı ile agır sürette yaralamıştır. Mecruh hastaneye yatırılmış carih yaka- lanmıştır. z Karaya oturan Vapur kortuldu Bir kaç gün evvel Bozça ada- da karaya oturan İngiliz bandiralı ( Oseana ) seyyah vapuru ( Bellos) tahlisiye vapuru yasıtasıle kurta- rılmış dün limanımıza gelmiştir. Öseana Suriyeye hareket et- miştir. ei Bir hamal öldü Emin önünde bım;l l::ımı arkasna yüz kiloluk bir balya kaldıriırken başına düşmüş derhal Hamdi bey gitti Liman şirketi müdürü umu- misi Hamdi bey Liman işleri hakkında izahat vermek üzre Ankaraya gitmiştir. — Katil façiası Katiller yakalandı Evelki gece sabaha katşı Un- kapanında sebze halinde bir cina- yetika edilmiş, kabzimal Riza biraderi Selamiyi revolverle cerh ve katil edilmişdir. Mecruhlardan Riza derhal ölmüş ve kardeşi Selami de Cer- | rahpaşa hastahanesinde aldığı yaraların tesirile ölmüştür. Katil hadisesi hakkında Müd- dei Umumilikce takibata devam edilmektedir. Yapılan tahkikatta sebze halinde kabzimal Raif ağa ile maktul Riza ve biraderi Se- | Tami arasındaâ evelce bir kavğa çıkmış ve polisin müdahelesini mucip olacak derecede böyumuş- tür. İşte bu münazaa Raif ağa ile Riza arasında münaferet baş- lamıştır. Ratf ağa adamlarından Yanaşma Sabri, Fettah ve Hü- seyni çağrarak Riza ile biraderi Belamiyi öldürmeye karar ver- meşlerdir. Bu suretle talimat alan Sab- ri, Fattah ve Hüseyin dün sabah fırsat bulmuşlar ve bir pırasa küfesi başında meşğul olan Riza ile biraderi Selamiye küfelerin arasından siper alarak âteş et- meye başlamışlardır. — Riza Sabri, Hüseyin yeFettah tarafından atılan kurşunlar bey- nine isabet ettiğinden darhal vefat etmiştir. Rızanın biraderi Selami ise başından kolundan ve gözlerinden Ağır surette yaralandığından der- hal hastaneye yatırılmış isede aldığı yaraların tesirile Cerrah- | Paşa hastanesinda vevat etmiştir. Üç şeririn ani olarak mükerrer aleşli tabancalarla birdenbire yirmi otuz el silâb atmaları şafak sökerken sebze halini alt üst et- Miştir, " Silâh vesleri üzerine polisler mahalli hadiseye koşmuşlarsada katiller sebze halinin arkasıdan kale divarlarının arasından kaç- mışlardır. Polis müdüriyeti ikinci şube devam sekizinci asırda Avrukada hüküm süren bayat, sahte kl ü ferdin, şahsiyetin hakkı olan hi & ve beyanı boğup donduran soğuk şekilcilik aleyhinde matuf gö hüyuür du ve bu vaziyette de t mamile meşru idi; fakat !5 klâsikçilik ile beraber klâsikçileri'de tahribe ba ve “insanın bedef ve akıbeti ' nden — “insanın aslı » nâ dör” l müştür ki; bunda ,.nıııl"" (Bugün bizi dini inkılâptan ziyek milliyetperverliğin romantik © kişaf ve tekâmülü ılAlııdıl""' yor; bununla beraber uhlu inkılâbında ayrıca bir perver cephesi vardir. ) .' Romalıların — Yunanlılar temasa gelince kendilerini ifad vasıtası olarak umumi (üll!"", şeklini kabul ettiklerini vıW' | orijinaliteli feda etmeksizin by ğ ki (roman) nevinden bir MJ halk “eylediklerini gördük; .;î zamanda - garip Avrvpanın © (Dante) den (Cocthe) ye kadil hakikatte “hususiyette um“dğ x bulmak,, sınaatindan başka #ey olmıyan gene o prensibi takif — eylediğine şahit olduk. Bu da sınaat ve edebiyattan te vasıl olmak için tek bir & atmak kâfidir; ve o devrin '”J cephesini mütalea edecek ohj[ milliyet meselesile bu MM ğ romantik hareket ile olan JM tenevvür eder. Şimdi şu ciP” doğrudur ki: (Dante) ile arasında geçen devir eını'lj g “milliyet, bilinmez vücutsuz vey değildi. Bu hissin vakit vakt görünüp kaybolması (Dante) 46 | (Goethe) de zikrolunduğu ', ü Shakspeare'de meydana çıkl'y tadır. Fakat diyebiliriz ki: ”| — süretle tezahür eden milliyt hisselerinin hiçbiri bugün MM"T ı:'iı emperyalism nevinden değ atta (Rönesans)ın tam zamanında gelmiş olan (9.' pear)ın milliyet hissi bile d’v?;. ziyade ingiltereye karşı, N kücüklüğünden ileri gelmiş, e07i bir muhabbet mahiyetinde * Halbuki; meselâ İngilterenin P” ! günkü şalri (Radyard KişlinEi” milliyet hissi daha ziyade renin azamet ve vüs'atine başka milletler meziyatının fafına istinat etmektedir. B hadisenin “Ortazaman,, da klâsikleri ve Rönesans devrif” lâtin ve yunan klâsikleri ile IİÜAî İ yimleştirilmiş olmasıdır. Va (Devamı v& Tashih N 25 Mart 930 tarihli ve 10? : nushamızda, İstanbul 4 cü v memurlarından Galata 'Ağ hanı “ 60000, lira kıymet ger lecek yerde sehven “6000, * miş, T'mart 930' dençek YÖT KA eai ti A cinayet memarları derhal taki bata başlamışlar, cinayetif ağaY rettibi olmakla maznun müd” Beykozda yakalayarak düN 'e del umumiliğe teslim % Ayni (zamanda ka! müddel Sabri dün tevkif edilmiş. umumiliğe teslim edilmiştir. Maktul Rıza 25 yaşındı deri Selâmi ise henvüz 22 yakışıklı — cesaretli iki '— 1 Maktullerden Rızanın üç Ço€ 'l, ve genç ıenaıulınll% ”| ©