10 Ocak 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2

arihtet misaller Biz, çok elim tecrübeler geçirmiş bir milletiz. Üç kıtada bayrak sallamış, büyük fütühat ve zaferlere nail olmuş bir milletiz. Elimizde tutamayıp kayıp ettiğimiz Üülkeler ve bunlar üzerinde döktüğümüz kanlar, iktiham ettiğimiz fe- dakârlıkların - haddi hesabı yoktur. Bugün, vaktile kıymetini bilip istifade — edemediğimiz, elimizde tutamadığımız mem- leketler üzerinde devletler, jaçlar teessüs eti. — Müstev« liler kendi —memleketlerinin aç halkını buralarda doyoru- yorlar. Bizim farkında bile olamadığımız servet'eri, hazi- neleri kemiriyorlar. Biz mağdur Anadolunun, #na vatanın ton milli hudut. larına dayanmış bulunuyoruz. Buradan başka gideceğimiz yer, buradan kimseye vere- ceğin 4: bir karış yoktur.! Bunun için memleketi imar etmeğe, cayıf ve bitap düşmüş talka hayat vermeğe ve bu topraklar üzerinde axri, mü- veffeh ve mütekâmil bir Dev. et kurmğa mecburuz. * Bunun için maziden ve #rihten alınacak'kıymetlifders- er ve çok mühim tecrübele- dmiz vardır. Bu tecrübeler bize diyor kt, bir memleket şiddet ve dehşetle idare edilmez. Bizim —durup — dinlenmeden harekâtı askeriye yaptığım:z yerlerde ecnebi mektepleri, bastaneleri, hayır müestsere- leri ve propaganda şebekele- ri ne müsbet çalışıyorlordi. Bizim asırlardanberi — öğ- renmemiz İâım gelen bir şey vardır ki o da üzerinde yaşa- dığımız. memleketi elde - tut- imak, halkını mes'ut ve memnur etmek için Üç esasa riayot stmelidir. Adaleti mutlaka Maarif Refah ve sayüamel * Bu Üüç esasın istihsaline çalışmak her türlü askeri ve yedit tedbirlerden daha kolay, daha faydalı ve daha emni- yetlidir. Eğer atkeri hareketlerden ve senelerdenberi idam veh- palarında can veren — vatan- daş'arı hayata veda etmele- rinden bir fayda olsa idi biz bügün daha başka vaziyette bulunurduk. Asırlarca —isyan — halinde bulunmuş olan Yemen die İz. zet Paşanın âdil ve — siyasi hareketi bize ne kadar can ve ne kadar muhabbet ka- zandırmıştı. İmam Yahyayı şu da- kikaya kadar bize rapteden manevi kuvvet bir devlet ada- mımızin gösterdiği büyüklük ve baslrettir. * Yakın mazide kendi ge- çirdiğimiz bir derdi de yaz- mağı faydalı buluyorum. İs: tiklâl harbi esnasında Zongul- — dak işgal altında, Bo'u isyan içinde ve her taraf anarşi ha- linde idi. Biz bu ateş çemberi içinde, yoktan varlıklar meydana ge- — tirerek çarpışıyor, çalışıyorduk. B Ba müthiş vaziyette Zaf- we b ÖEFlü Hayal Peşinde Menemen hadisesi dolayi- #ile kendilerine müşteri ve İş çıkacağını zanneden Viyana ve Peşte fes fabrikaları stok- larımı arttırarak — Türkiyeye göndermeğe teşebbüs etmip lerdir. Bu stokların nümune- lerinden şehrimize de kelmip Ür. İktisadi haherler: Yakın sahillerde Tekirdağı- Silivri ve sair iskelelerden İstanbula mahsul kamata müracaatle, İstanbula veya sair herhangi bir. llma- nım:za eşya naklinde Rüscmat memurları tarafından müşkü- Tâta maruz bırakıldıklarından, halbaki iki Türk limanı arasın- daki nakliyattan herhangi bir vesika veya rüsum aranılmarı lâzım geleceğinden bahsetmiş- lerdir. Bu hususta mükerreren te- şebbüsatta bu'unulduğu halde bu işin Intaç edilmem'ş olma- sından bahisle Dahiliye Vekâ- letine de müracaata karar ver mişlerdir. Yemiş fiatları Yemişte, okkası — tep'tan 40-45 kuruşa satılan Amaryi elmaları ve armutları manav- larda 70 kuruşlur. Keza Limo iskeletinde tanesl 3- 4 kuruşa verilen iİrl porlakallarda dük- kânlarda 9-10 kuruşa tatılmak- tadır. Her şey ucuzladığı hal- de meyvaların ucuzlamama- S1 şayamı — hayrettir. Fakat görülüyor ki bu İste iktısadi sebeplerden ziyade — ihtikâr müessir olmaktadır. Koskoca belediyemiz gu küçük iht kâr- ların önüne geçemedi gitti. ranboluya yakın bir yerde Sağır Halit isminde birisi'e Hacı Hafız namında müfuz sahibi bir adamın bir irtica hareketi a'evled'ği görülcü. Hânl olan büyük endişeye rağmen bu adamların üzerine bir. jandarma neferi , bile sevkedilm2di. Çünkü büyük salâhiyetle idaremize verilmiş olan mıntakada halk bizden memnun idi. Asayişini — temin — etmiş, mallarını, canlarını tahtı te- mine almıştık. O zamanlar yapabilecğimiz kadar halka kendimizi sevdir- meğe muvaffak olmuştuk. Ve onun için serseriler kendiliklerinden teslim ve ce- haletlerine nadim olmuşlardı. * Hulâsa budur: Herhükümete karşı hare- keti en büyük şiddetle tenkil etmek nekadar mübah sa bu hkareketlerini bir daha teker. rür etmemesi için çalışmak ta o kadar cinayettir. K İ Adaleti mutlaka Maaril ve Refah verelim. Eğer ondan son- ra en küçük bir hareket görür sek kanları, — katilleri - helâl olsun. Cevat Rifat (HMABERLERİE l Hâlâ Şantaj Afyon kaçakçılı- ğı yapıyormuşuz!? Türkiyede üç afyon fabri- kası vardır. Türkiye, senede 12 milyon afyon ihraç etmek- tedir. Fabrikaların tstihsali, imal- lerinin miktarı ve nereye sa- tıldıkları Sıhhat ve İktısat vekâletlerinin kontrolu altın- dadır. Türkiyenin gerek dahil-- de ve gerek hariçte afyon kaçakçılığı yapt ğına dalr şim- diye kadar müsbet bir vak'a kaydedi'memiştir. Ortada bir hakikat varsa, Oda Avrupa- hların Türkiyeyi bir afyon ittihadına sokarak bu ihraç emtlamızı kontrolları — altına almık istemeleridir.| Polis müdiriyetine, İstabul- da: 1 Romen; 1 Rum; 3 İtal. van; 3 Yahudi; 3 Rum tara- fından Cemiyeti akvama Tür- kiyenin afyon kaçaçılığı yep tğı hakkında yalan yarlış malümat ve aleyhimizde neş riyata fetikamet — verdikleri ihbar edilmiştir. Bu 10-11 kişilik grupun afyonculardan para istedikleri ve verilmediği için Cemiyeti akvamı işe karıştırdıkları da mevzuu bahsolduğundan po'is müdiriyetl bunları polise ça- gırarak Türkiyedeki faaliyetler ve münasebetleri tetkik ve ifadelerine müracaat edilmiştir. Mütelerrik Müze tamir edilecek Askeri Mmüzesinin ve cıki asarın tamirine devam olun- maktadır” Diğer taraftan bazı eski asarı hava tesirlerinden kurtarmak — içik — tedbirler alınmıştır. — Bövle asarların modelleri — yakılarak * asılları mahfuz bir yeze konulacaktır. Maamafih doğrudan doğru atıllarını tetkik etmek iste; ler bunları görebileceklerdir. Denizcilik müsteşarı Şehrimizde bir haftadan beri tetkikatta bulunan İl:tisat vekâleti denizcilik müşaviri Mehmet Ali Bey yakında An- karaya gidecektir. Mumaileyh ecnebi vapurlarıma ayrılacak kömür mıntakası için bir rapor hazırlamıştır. Aldığımız — ha- berlere göre bu mintakanın tesbitinden sonra ecnebi vapur ları ihrak maddeleri olmak hususunda —müşkilâta maruz kalmıyacaklardır. —— Poliste Ziya B. Avrupaya gitti Polis müdiriyeti — birinci şube müdür muavini Ziya bey tedavi edilmek üzere dünkü ekspres trenile Parise gitmip tır. Ziya Beye geçenlerde du- çar olduğu hastalıkan dolayı ameliyat yapılmış, . muvaffa- kiyetle neticelenerek hastane- den çıkmıştı. Dokturların gösterdiği lü- zum üzerine Ziya beyin te- davisi tamam edilmek üzere Parise gitmiştir. Budert Adalar ve Anadolu yaka- sına Elektrik ceriyanı verilmesi hususunda, Elektrik şirketile Nafia vekâletinin ve Beledi- yenin anlaştıkları, hâttâ sade- €e mukavelenamenin imzalan- masının — kaldığını yazmıştık. Haber aldığımıza göre yeni Vekil Hilmi Bey bu işin ye- niden tetkikine lüzum görmüş- tür. Halbuki mukavelename vukuflu tetkiklerin bir neti- cesidir. Tetkikine ne lüzum var anlamadık. Her Vekil değiştikçe böyle yeni tetkiklere başlayacak ve işler yüz üstü kalacaksa vay balimize. Bahusus bir ecnebi şirketi yola getirdikten sonra niçin kendimizi yola getire- mediğimizi anlayamadık. Adalar ve Anadolu yakası halkına yazık değilmi? Bir azda halka acıyalım. AD KAk * Belediyede : Muvakkat bütçe Belediye ve İdarei hususi- yenin Saylık muvakkat büt- çeleri henüz Dahiliye Vekâleti tarafından — tasdik ve iade oluamamıştır. Vekâlet, bütçe- nin 7 suretini daha istemiştir. Çünkü bülçe diğer yedi Ve- Lâlet tarafından da - tetkik edilecektir. — İstenilen — bütço suretleri gönderilmiş ve faa- liyete başlanabilmesi tçin bir an evvel tetkik ve tazdikleri tetr olunmuş'ur. (eni elektrik mukavelesi Belediye ile Elektrik şire ketinin yeni — mukaveles'ne göre, karanlık sokaklarda 500 lâmba konullmasına başlan- mıştır. Fakat bu - kadar lâmba kâfi görülmemektedir. Halkı ve sokakları karanlıktan kur- tarmak — için 8 binden faz'a fenere iht'yaç vardır. Beledi- ye bir hayır işliyor. Bari bu- nu tamam yapsın Gene terkos işi Nafla vekâteti terkos sula- rının yeni bir tahti'e ” tabt tu- tulmasını istemiştir. Bunun ü- zerine şirket kendi suyunu kendi teh'il ederek vekâlete' bir rapor göndermiştir. Fakıt rapor reddolunmuştur. Önümüzdeki hafta içinde belediye fen heyeti fmüdürü. nünde iştirakiyle yeni bir tah- Hl yapılacak ve rapor vekâlete gönderilecektir. Halkla temas eden esnaf Halklatemas eden esnafın muayenesi için şehir meclisi bir karar vermiştir. Belediye sıhhiye müdür'lüğü de bir pro- Je — hazırlamaktadır. Ancak hastane hekimlerinin işleri çok olduğundan ortaya bir müşkil çıkmıştır. Çünkü mütehassıs doktorlar tutmak ve onlara para vermek lâzımdırki bu paranın miktarı mühim bir yeküne baliğ olacaktır. Diğer taraftan belalye, e- nafın maruf doktorlar tarafın.- dan muayenesine karar verildi- ginden meclis zaruri! olarak tahsisat hususunda fedakârlık yapacaktır. 10 Küânunusarli Mimarlar senelik kon- grelerini dün yaptılar Bu kongrede yeni hey'eti idare intihap olundu Dün içtima eden mimar'erdan bir grup Güzel San'atler birliğ mi- mari şubesi dün öğleden sonrt? senelik) kongresini saat 15,30 da aktetmişlir. Kongre riya- setine mimar Sırrı, kitabete Ecvet ve Aziz Beyler intihap: edi'mişlerdir. Ük defa mimar Samih B. tarafından idare hey'etinin — senelik — raporu okunmuştur. Bundan — sonra söz alan mimar Zeki Bey idare heyetinin icraatını şayanı teçekkür gördüğünden sabık heyeti idareye teşekkür edilmesinin Tuznameye geç- meşini teklif etmi!ş, teklif ka- bul edilmiştir. Bundan sonra ruzname mucibince mimar odaları kanun projesi Faruk B. tarafından okunmuştur. Daha sonra da idare heyeti intihabı yapıldı, neticede Fa- rük, Sabih, Alâlettin, Nuri, Hasan, Burhan Beylerle ihti- yat azalıklara da Zeki Salâ- hattin ve Sami Beyler int'hap edilmişlerdir. İntihaptan sonra kanunun maddeleri müzake- reye başlanmıştır. Münakaşa- lar geç vakta kadar devam etmişt'r. Hakikat ve adalet yürüyor! (Baş makaleden devam) deniyete — adalete, — nihayet hem vatana ve hem millete ve hükümete hiyanettir. Mene- men hâdisesi kükümetin inti- baları gibi mevzüldir. Fakat alınan tedbirler umumidir. Per- del zulmeti yırtacak — olan âdil kuvvet, Türk ordusunun büyük şereflerini temsil eden tarihi divanı harp, onların iman ve vtedanlarını ankarip tenvir ede- ceklir. Teşekkül etmiş olan divanı harp heyetinin vicda- nından ve İmanından bütün âlemi medeniyet emindir. Matbuatın bu hususta en mukaddes vazifesi, kılı kırk yarmak, hâkimlerin hükmün- den evvel hükme girmek ha- tasına emektir. Tarihi, siyasi hüdiselerde en ziyade vekayiin inkişafı- na intizar edilir. Daha geçen seneler koca İstanbulun göbeğin- de koca bir Ermeni sulkar- tamı keşfolunmamış Idi? Bu çetenin kara teşebbüs. lerile matbuatımız, polisimiz, nihayet mahkemelerimiz az mı meşgul olmuşlardı? Bu kara çetenin vehmile| Beyoğlu gibi yerde en değerli zabıtamız biri birini mi vurma- mış, komiser Cavit Bey gibi değerli bir zabtta memurumuz mu şehit düşmemiş idi?.. Hâdise mahkemei adalete intikal edene kadar ne kadar kara ve mübâlağalı tefsirlere uğramış idi? Fakat koca bir İstanbul ağır cezasının, kıymet- li Türk hâkimlerimizin muşi- kâfane tetkikleri nihayet işin mahiyetini meydana çıkardık- kları zaman hepimizin parmak- ıl:n?uııı ağzımızda kalmamış l ?... Evet acele etmemek, âdil yüksek kuvvetlerin terkikleri neticelerini beklemek, her mil- let ve insan için lâzım bir ba- sirettir. Tezvir ve fenalık dalma kolaydır. Canlar yakmak, ha- nımznlar söndürmek de müte gallibe ruhlarının kâridır. Fakat bizim bildiğimiz ve anladığımız Gazi Mustafa Ke- malin devrinde bu ihtirasla- rına meydan vermek İstiyen- ler, aldanırlar. Gazi can ya- kan ve yıkan bir dahi değil, ölmüş bir millete hayat veren, canına kastedeni affeden bir sabitet hidayettir. Bu nur ba- pımızda ışıldadıkça biz, daha nice tarihi hakikatlerin teza- hür edeceğinden eminiz. Çün- kü, Menemen hâdisesi etrafın- da yükselen bir çok rivayet- ler hakkında sözünü söyleye« cek olan en büyük adalet mümessilleri vazife başında. dırlar. Artık, hakikat ve ada- let ” yürüyor. Maruf Divani iıarp reisi Mustafa paşanın ilk beyanatı (Baş tarafı I| inci sahifede) tesbit edilmiş değildir. Manisa'da Sekiz — eylâl mektebi Kobilây için bir mü- samere vereceğinden — gece yirmi dörde kadar açık kal: masına izin verildi. Ankara, 9 (Yarın) — Me- nemende tahkikat devam et- mektedir. Tahkikat evrakı iki- şer yüz sahifeden dckuz ta- kım tutmuştur. İzmir ve Es. kişehirden gelen divam harp tahkikat hâkimleri dosyaları tetkik etmektedirler. Muhake- melerin pazar günü başlaması mühtemeldir. Menemende, ye- ni celbedilenlerin - istiçvacına devam olunmaktadır. Divanı harp dün de ihzari bir içlima — yaparak divana ait idari ka- rar'ar vermişti. İzmirde tevkif edilen 24 kişi diğerletle müvacehe edil- dikten sonra - serbest birakik mışlardır.