19 Ocak 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2

Bir de Afyon .. inhisarı mı? (Baş makaleden mabat) delim. Evvelâ meselenin ha- rici Giyasetini biraz tamik edelim. Cemiyeti akvam, be- çeriyetin selâmeti namına Af- yon tcaretinin tahdidini aca- ba hakikaten insaniyet için titriyen yüreğinin sevkile mi hareket ediyor? Şw sırada bu efsaneye inanacak safdil in- sanlar acaba bulunur mu? Elbette yok! O halde Ce- miyet akvamı tahrik eden bir âmil var. O, bu mesele üzerinde tarihle çok roller oynamışlır. Yarım asır evvelden baş- hıyan Çindeki Afyon barbini eyice — hatırlayabiliriz. — On- dan sonra İngilterenin Ihzar eylediği “Lahey, mukave- lenamısi de meşhurdur. Bu mukavelenamenin ancak — bir gayesl mevcutlur. O gaye çu fıkrada yazılıdır: *Cihan Afyon ve muhad- dir mevat tcaretini beynel- milel bir takım kavait ve nizamata raplelmek, ancak bu kuvait ve nizamat, Çin Ti le münasebattar olan mem- leketlerin Ücaretini, her ne süretle olursa — olsun haleldar ve tahdit etmemek, * Cemiyeti akvamın bütün gayesl işte budur. Son sene- lerde Afyon Iihracatı çarkı karipte, en' z'yade Türkiyede tnkişafa başladı. On beş mil- yondan f z'a senevi ibracalı- miız oluyor. Akstayı şarkın bu gibi mühim iktısat menabifni elinde tulmak istiyen kuvvel- ler, hiç olmazta bu vesile ile Cemiyeti akvam şu umumi iktısat buhranı zaman'arında bizi saremak ve yıkmak eme- lindedirlerr ai Cemiyeti akvamın yüre- #inl titreten Amill bizce budur. Hükümetim'zce de ma'üm olan bu busus için elbette bir çarei hal bulunecaktır. Herha'de eli sene evveki şçün'erde değiliz. Türkiye Cüwhuriyeti- ne de Çin g.bi bir Afyon hırbi açacak deli bugün Avrupada ka'madı. ü Biz işin ancak dahi'i cep- — hesinden korkuyoruz. O da şu dedikodulardan bilistifade ba- zelvüyük sermayedarların ga- zeteler ve suveri talre Ve pro- pagandayı ileri gölürmeler! ve nihayet bir de orlaya Alfyon inhisarı çıkaraılardır. İnhisarın (kârlı mu veya zararlı e olacağını, yani hü- kümet ve memleket için iyi mi, fena mı olacağını münaka- şaya bile lüzum görmüyoruz. Zira inbisarların — iktıradiyatı- mıza vurmuş olduğu darbele- mektep klarımız - bile :iı—lîu ı—w::lıılıtır. Alyon inhisarı memleket'mizde yal- nız bir kaç büyük sermaye- dar ile onların muhitini ye- niden milyonlara garked.bilir. Fakat çok geçmez hükümet ve- milet hazinesinden senevl milyonlarla ka- zanç a emsali gibi tarihe karışır, Bu cihetle mem- leketin en ehemmiyetli bir iktasat meselesi olan bu mesele ürerine herı hükümetin, hem mebuslarımızın dikkat nazar larını celbeyler, bu işi çok tetkik etmeden hükme girme- melerini, Tütün zeriyatımızda. ki felâketli buhranın Afyon zariyatına da sirayel ellirilme- mesini bilbasıa tavsiye ederiz. Zira Afyon inhisarı da her şyeyden evvel zürraı ezecektir. Marut Ü ŞEMED | YARIN HABERLERELİ Delterdarlıkda * Kazanç vergisini kimler verecek Ticaret kanununun sekizinci maddesi ahkâmına nazaran tüccar olmıyanlar her han: gi bir sebeple olursa — olsun velevki muvakkat bir zaman için bile o'sa kazanç vergisi vermeğe mecburdurlar. EBu ilibarla beyanname tevzialı- nı yapan otelciler cemiyeti hakkında Ucaret kanunu tat- bik edilerek kazanç vergisi alınacaktır. Diğer taraftan cemiyetler kananu — mucibince hiç bir cemiyet Ucaret yapamıyaca. Handan otelciler cemiyeti hak- kında iflâs hükmü — verile- cektir. Malt mes'eleler - konuştular Dün Defterdar Şefik Bey mütehassıs M. Müller le bazı mali mes'eleler hakkında gö- rüşmüstür. Limanda : Tahlisiye işleri Ankarada bu'unan Tahli- siye İdaresi Umum Müdürü Necmettin Bey bu ay tonunda gelerek, tahlisiye teşkilâtı te- kemmülü hakkındaki prejenin tatbikine başlıyacaktır. Deniz ticareti hakkında teplanacak kongre Vapurculuk, Timan - işleri, bahri iüşaat, tahlistye, tami- rat ve balıkçılık gibi mes'ele- leri tetkik için Milli İktısat ve lasarruf cemiyelinin'teşebbüsik yakında — Ankarada — deniz Ücarelim!z hakkında bir kon- 'gre toplanacaktır. Eu kongre için alâkadar devair istikzarata başlamıştır. Bu kongre iç'n Vapurcular bir- lği, ücaret fi'omuzun inkişaf ve terakkisi hakkında bir ra- por hazırlamaktadır. Kongre günü kenüz malüm olmedığı gibi kabotaj hakkının Türk sancağına intikal ettiği 1 Tem- muz günü açıması ihlimal da- hilindedir. Çalınan polis tabanca!ları Hükümetimizce Türk polis- leri tarafımdan istimal edilmek üzere — Belçika — ( Fabrik Natyonal) silâh fıbrikasınz 1s- marlanan ve üzerlerinde - bir- den yüze kadar numaralarla yazı'ı son sistem (100) tabanca İstanbula — nakledilirken — va- kurda zayi olmuştur. 'Tabancaları çalan kırsızla- rın memleketimize ithal ede- rek satmaları me'huz olduğun- dan yoklaması iç'n Umum po- He merkezler'ne ve Rüsumat memurlarına tamimem bildi- rilmiştir. —. - Mülkiye tayinleri Emniyeti Umumiye Müdi- riyeti 2 Inci, 3 üncü ve düncü şubelerinde münhal bulunan 2500 kuruş maaşlı memurluk- lara bu sene mektebi mülki- yeden neş'et eden — Yusuf, Tacettin ve Kümran Beyler tayin edilmişlerdir. Borsa faaliyeti Dün borsada İngiliz 1030, Dolar 212,5,20 Fransız (rangı 108, Altın 922, Mecidiye 52,5 kuruşa satılmıştır. e— Müteferrik Şoförler ve araba vapurları Geçenlerde şehrimiz — çe- förlerinin — Şirketi — Hayriye araba vapurları bakkında şi kâyette bulunduğunu yazmıştık. Bu şikâyetl nazarı dikka- ta alan şirket, araba vapur larının — işsizlikten —mk - işliye- mediğini ve bu seb pton nak- liye ücretinin yükez. © <uğu- nu — bildirmektedir. Eğer Şirketi Hayriyenin cto- mobil nak'iyatı artacak olursa Hatlerin 1 lira kadar tenzil edileceği de rivayet edilmek- tedir. Şoförler bu mese'e hakkındı Deniz Ucareti müdiriyetine müracaat etmişlerdir. Ve bu şikâyet yakında toplanacak olan Tarife komisyonunda tet- k.k edilecektir. Bir tren kazası İzmir civarında Halkap» nar istasyonu ile —Mersinli arasında feci bir kaza ©» muş, genç bir kız teker'ek- ler arasında can vermiştir. zmir memleket hastaha- nesine yatırılan bu kizin ü- zerinde büviyetini tesbite ya- rayacak hiç bir vesika bu- lunamamışlır. Yalnız bir çift — iskarpin bulunmuştur. Bu iskarpinlerin kızın ayağına göre olduğu görü'müş'ür. Otomatik telefon İzmirde yeni numara'ara göre ha zırlanan yeni rıhber 20 güne kadar neşred lecektir. Telefon'arın otomatik ol. ması üzerine banka ve bu gi- bi büyük müessere'erin numa- ralarile bazı Ocörethanelerin numaraları değişmiştir. Bu te- beddülden maksat büyük mü- esrsecelerdeki müteaddit tele- fonlar arasında bir. numara tese'sü'ünü temin etmektı dir. Müşkülâta mahal verilmemek üzere yeni numaralar mües- seselere bildirildiği gibi eski numarayı töyliyerek muhabe- Te etmek isliyenlere yeni nu> mara baber veri'mektedir. 3u sene yapılacak yollar Son iki sene zarfında İ- tanbulda müteaddit küçük yollardan maada üç büyük yolinşa edilmiştir. - Bağdat, Bakır- köy, Üsküdar - Bağlarbaşı yol- ları Vilâyetçe şehrimizin en mühim yol'arını teşkil etmek- tedir. Vilâyet Üsküdar- Bey- koz yolunu ikmal ettikten sonra Polonez köyü yolunu da inşa eltirecektir. Terkosun projesi Terkos şirketinin hükümetr teklif ettiği projede İstanbul da su meselesi kalmıyacağı iddia edildiği gibi ayrıca si- yun içilecek kadar saf olduğunu söylemekten çekinmemektedir. Bir fabrika İstanbulda — Kadıkövünde bir kumaş fabrikası açılacağı rivayet edilmektedir. Bu hu- susta benüz kat'i bir haber yoktur. Kaçak rakı kazanı Pangaltıda Çemen soka- ğında oturan Rosonun evinde müskirat İnhisarı muhafaza memurları larafından dün ta- aharriyat yapılmış, kaçak rakı kazını, cilre, rakı ve saire bulunarak müsadere edilmiş''r Darülfürunda: Darülfünun divanı toplandı Darülfünun divanı dün ak- şam içlima etmiştir. Bu Içti- mada Tıp fakültesi riyaseti vekâletini kâtibi umumi Tal- ha B. muvakkaten tayin olun- muştur, Riyaset meselesi Için reylerin tasrihi zımanında Fa- külteden - istiâmma karar ve- rilmiştir. Darülfünun emini Ankaraya gitti Darülfâönun Emini Muam- mer Raşit B. bütçe meseleleri hakkında görüşmek üzere dün akşam Ankaraya bareket et- miştir. Serkomiser tayinleri Aydın — serkomiserliğine Ankara serkomiseri Hulüsi, Ankara — serkomiserliğine de Sıbri beyler tayin edilmiş lerdir. İktisadi haberier: Yerli mallar sergisi İstanbul fabrikatârlerinin 23 Nisan Adana — yer'i mal'ar sergisine müracaat edecek- leini — yazmıştk. İstanbu! mlli sanayi birliği bu kararı fabr.katörlere bildirmeden ev- vel Adana ranayi - birliğ'ne müracaat ederek İstanbul fab rikatörlerinin sergiye ne suretk işlirek eyliyecekleri ve gön- Cerlecek eşya için tren ve-i vapur navlunlarından ne tarz- da istifade olunacağı hakkın- da etraflıca malümat İstemiş- vr. —-. Cümrükte Gümrük müdürü git- miyor Dünkü Akşam gazetele. rinin birinde gene İ:tanbul rümük Başmüdürü Seyfi B yin Ankaraya davet edl- siği ve bu ay içinde hareket edeceği — yazlıyor. Dün bu mete'eyi bizzat Seyfi Beyden tehkik ettik. “Teşkilât — münasebetiyle Ankaraya — davet — edildiği habe l anlsızdır. Ve Ankara- ya gitmeyeceğim,, dedi. —. Krunu vustai bir vahşet (Baş tarafı I inci sahifede) Hüsniye ve Mustafa idi. Bun. lar Gebze'de biri dört yaşında diğeri 6 aylık bulunan iki ço- cuklarını sıçan otu ile zehir- liyerek maznundurlar. Reis Beyin svaline karşı bu karı koca, evlâtlarını ze- hirlemedikl.rini söylediler. Halbuki marg raporu gayet vazih bir surette, büyük ço- cuğun, sıçan otu ile zehirlene- rek öldüğüne dair rapor ver miştir. Yalnız altı aylık çocuk, oradaki doktor tarafından ve- rilen müsaade üzerine defn edilmiş binaenaleyh onun ha. kikaten — zehirlenip zehirlen. mediği anlaşılamamıştır. Mahkeme, evrel emirde Gebze'de daktor Cemil Beyin şabit — afatile celbine harar vererek muhakemeyi talik et- miştir. .— Muhalif veya muvafık ga- zetelerin fikir ve kanaat mü- ende'esinde sesini en cok duy- duğumuz ve en yükseklerden işittiğimiz adam hiç şüphesiz | Falih Rıfkı beydir. Hedefi tarizi olan şahsiyet- ler ve fikirler ne olursa olsun bu siyaset tellâlhı en mukaddes hislere ve en meşru kanaatlere hücum etmekten perva etmez. Yeterki menfaate bunu em- retsin. * Bir kaç gün evvel vevi- necek bir haber müjde'iyormuş gibi muhalefet gazetelerinin sönmekte olduğunu yazıyordu. Bu kâfi gelmedi . Bir gün ton- ra en şeni İftiralar ve en bayağı yalanlarla bir defa da- ha hücum etti. Me'küre mücahit'erini, muhalif erbabı kalemi kimse- nin —tanımadığını, bunların ancak Adliye d syalarında bulunabi eceklerini millete bil. dirdi. Şerefin ve izzeti neftin manasımı bilmiyen bu insan- lar hep böyle senelerden beri rargelene hücüm etmeği ken- dilerine vazife edindiler. Ade ta tahkir ve tezyif ve kana- at'erle vicdanlara taarruz bu gibilerin belli başlı meşgalesini teşkil ed'yar. * Bunlar — vetana hiyanet, bıraz'ık, — dolandırıcılık, rüp- vetçilik ve mürtecilik gibi milletin nefret ettiği filleri birer payeveya unvan gibi tev cihi vecih şeklinde önüne gelen: I&âübaliyane ve küstahane bir şeki'de tevziden baya ve vic: dan azabı duymuyorlar. Bu adamlar bir vatanda bolbol hırsiz, bolbol mürteci ve o kadar külliyetli memle- ket düşmanı — bulunduğunu lddin etmenin millete ne bü- yük bühtan ve memlekete ne adar düşmanca bir propagan- da olduğunu idrak edemiyor- lar. * Istıraplı ve sıkıntılı gön- lerimizde birer baykuş gibi elemlerimize haykıran bu a- dam kimdir? Büyük bir inkılapçı veya- hut milit bir kahraman gibi kendilerine şüs veren ve şah- siyetinde imtiyaz gören bu insan nenin nesidir? Büyük ve ateşin Türk edi- bi Sü'eyman Nazif merhum- dan en mütevazi muharrire kadar dişlerini gösteren, tır- naklarını oynatan bu şahsiye- tin hüviyeti nedir? * Onun, o inkılâpçı taslağı- nın hüv yetine nüfuz etmek için efkârı umumiyeye tarihi birvesika takdim ediyoruz. Bu vesikada — mündemiç — ©'an belâgat ve hakikat her türü şarlatanlığın dir. Onu- bir defa okuyalımı — Vesika No. 1 Harbiye nozaratine ZN 17 Temmuz (334 Falih Rıfkı l?* we rüfe- katının — vazifelerine — iadesi hakkında İstanbul merkez ku- mandanlığına yazılan müteaddit te'graflar ve nazereti celile- ye veri'en ton şifre henüz neticelenmedi. Bu hâlin cephede ika ey- YA A Falih Rıfkı bey! ı f lediği suitesir hakkında ma- kamı devletlerinin — bilhassa nazarı dikkatini fcelbederim. Merkez kumandanlığı ka- rargâha mensup bu zabitleri ©n güa zarfında iade eyleme- diği takdirde buradan İstan: bula müsellâh bir kıt'ai aske- riye — gönderilmek — suretile celplerine tevessül ed'leceği maruzdur. Dördüncü ordu kumandanlığı Bu te'graftan daha evvel Kolordu kumandanlığı da bu Efendileri cephedeki vazifele- rine davet etmiş, fakat bun- ları vatan vazifes'ndeki rolleri başında görememişti. Bu Efendi bir ihtiyat zabl. tidir. Balkan harbinde düşmana bir tek kurşun altmış mıdır? — Hayır! Harbi umcm'de Türkiyenin mukadderatı mevzuubahis i- ken cepheye giden düşman karşısında Lir saat durmuş mudur? — Hayır! Gazi inkılâbınm — müşkül ve tehlikeli günlerinde hangi mil'i cephede, hangi mi'li müf- rezede hizmet etmiştir? — Hiç birindi! O halde kadınlarımızın bile sırtlarında cephane, kucakla- sında kundak çocukları oldu- ğu halde çalışıp ç rpindikları bua Lbüyük ve milli cidalde bir kiymeti, bir. ro'ü ©o'mıyan bu insanın Türk annesi mü: vaceketinde kendine bir paye ve süs verereck her kese yol göstermesinin, her kere hücum — işinin sebep ve saiki necir? — * Menfaat, küstahlık ve şe- ref düşmanlığı! Covat Rifat İzmir ve havali- sinde tetkikat devam ediyor (Baş tarafı Tinci sahifede ) altından cetedi çıkarılan genç kadının büviyeti anlaşılmış'ır. Bu kadın Aleksandr. Ladmir isminde bir Rüs şö:örünün mulallakasıdır. Ceset morga — gönderildi Ölümün intihrdan ileri geldi- ği anlaşılmaktadır, Adliye tah- kikata baş'lamıştır. Bir tevkif Zeyrek cemin'n vülz! Ab. dülyabi Ef. € mideki vazi ça nasında ileri geri söylendiğ a- dan, şapka kanunu aleyhinda buluduğuncar zabıtaca tutu* larak —Adliyeye verilmişt'r. Tahkikatı ikinci — müstantık yapıyor. Lüzumu hal'nde ba -oca da Menemene gönderi- lecektir. İki muallimin tevkif edildi Menemen, 14 ( Husust ) — Foça kaymakamıan yapı'aa tecavüz münaşebel!le Foça mektebi başmuallimi Cemal ve muallimlerden Ahten bey'er tevkif edi'erek buraya geli- rilmiştir. .. T Hüsrev Bey gitti Tabran büyük elçisi Hus- rev Bey dün mehalli memurt yeti” “ölkn ” Tahtana Hafekel etmişlir. Hisrer Bey yeni tulk mat almıştır. Türk - İran dort luğunun daha 2'yado kuvvel bulması için çalışılacaklir.