29 Ocak 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 3

—NM utku Gz. M. Kemal Paşa (Baş tarafı 1 inci sahifede) tamamile nazarı itibare alına- cak icabatına tamamile t#evessül olunacaktır. ve Şüphesiz hükümetin letimat | ten sonra hepsi tatbik. olum ettiği hukaımaızın müdürleri de bunların tahakkuku için her türlü takibat ve teşebbüsatta bulunacaklarcır. Fakat bir nokta üzerinde umumun na- zarı dikkalini celbetmek iste- vim. Herhangi bir kazanın ih- tiyacı diğer kaza murahhasları gördüler ki yalnız izale olunurken serdolunan — taleper kendi kazalarına ait değildir. Bu ihtiyaçlar birbirine müşa- bih ve mümasil olarak her vilâyet murahhasları tarafın- dan zikrolunmaktadır. Yalnız bir köy bir kaza bir vilâyet murahhasları tarafından bu dertlerin süratle hallolunabi- leceği zebabı hanl olur. Memleketin umumt yazi. yetine göre, ayni ihliyaçların her kaza ve her vilâyetle mercut olduğu düşünülürse hepsinin birden ve sühuletle tatmini mümkün olamıyaca: ğana kanaat etmek lâzımdır. Nazarı dikkati calip bir nokta- da şudurki birbirine zt iki arzu dermeyan olunur. Bir ta: vaftan — memleketin birçok ihtiyaçlarının sür'atle sühulet ve tatımini istenirken diğer taraftan bLunlar için elzem olan — yasıtal esasiyenin de tenkisi talep olanuyor yani şu veya bu verginin tadil ve tahfili — mevzuu bahsoluyor. Şüpbe yok ki, mümkün olan bütün tadiller, tahfifler yepıl. malidir. Bunun — için makul ve mantıki uüsülleri bulmak dalma elzemdir. Fakat zamanın ve vasıta- Bım çok mühim olduğunu ba- tırdan çıkarmamak — parttır. Meselâ bazı arkadaşlar, küçük Menderes çayından bahşede- yek onun husüle getirdiği fe- şaali hepinizi mütehassis eden hbir şekilde izah ettiler fakat geemleketin diğer bütün aksa- klıklar vücude ge- ida bata iren ve güzergâhındaki kıy- betli araziyi — istifadeal: ble koyan nehirler düş ürse şüphesiz bunların yal kkü çük ve büyük Mende- €en ibaret olmadığı anlaşı: Bütün bu nc _kı YÖON Je — servet membaları iket bizim — memleketimizde harat — mbadır. -Bunları ber- darafi , nek Jâzımdır. Ve be- bemci) bertaraf olunacak- Fak, çakip edilen prog- veam becij umumiyeyi şa- mil olduy için bittabi - bir Hıra ıılıv edliyor we bu Meyanda yazıları geliyor. Ha- kikaten mhdut mntaka'ar- daki ihtiyıçat —düşünüldüğü zaman bu nglâhazalar varitti. Fakat, düşüşülmelidir ki >bu Ahtiyacı — teydi — edeceğimiz hükümet bütün memleket 1h- Uyaçlariyle mesguldür. Bötün memleket ihtiyaçlarını wraya koymak tebarüz ettirmek le tiyorum: Cümhuriyet Halk gırkanı fan maksadı, — Littabi içinde bulunduğu mühitin her tür'ü arzularını imtisas elmek ve bunları kabiliyeti tatbikiyleri batbiz edilmek üzre jera ma: kamlarına bildirmektedir. Heyeti aliyenizin kiymetli paasi gibi fırka azamızın ken- dilerini bununla mükellef ad- | anba ovasına yolli detmeleri lâzımdır. Bu alâka- ( yı aynı şekilde idame etme- idir. Yalnız bu temenniler lera kuvvetlerine 1sal edildik- mazsa bundan mütcessir olma- mak lâzımge'diğini bilmek ve bunu bütün erbabı müracaata ilham etmek icap eder. Bütün bu raporların muh- teviyatı, yapılablecek gibi bir zihap hasl olur ve sonra ta: mamen yaptırılamazsa Uumu- mi bir nevmidi meydana gelir. Bu raporları merclerine isale delâlet edenlere karşı bir iti- matsızlık uyanır. Her temenni- nin kabili tatbik olup olma- dığını düşünmek lüzumunu bütün vatandaşlara anlatma- hdır. Arkadaş'ar, zaman telak- kisl çok mühim bir mes'eledir. Yollardan bahsolunuyor. - Me- selâ, Ödemiş kazasından Ka- âzımdır. Bu çok kıymetli bir yoldur. Keza- Hk müçük ve büyük Menderes yapacak değildir. Hep bera- ber yapacağız. Vatandaşların gunu isterim bunu isterim, demesi şunu bunu yap mağa mecburum demektir. Bu yapılması lâzımgelen çey- ler için vatandaş maddi, ma- H ve manevi, mevcudiyetini müheyya tutarsa ancak oza- mefküreye —muvasalât Fırkamızın ta- man mümkâün olur. kip ettiği program bir istika- metten tamamiyle demokratik halkçı bir program olmakla beraber, iktısadi noktal na- zardan Bu iti. barla fırkamıza müslen!t olan kükümeti cümhuriyenin her noktalnazardan vatandaşların hayatiyle, istikbaliyle, refahile alâkadar olması tabiidir. Hak kımız tab'an devletçidir ki her türlü ihtiyacı devletten talep etmek için kendisinde bir hak devletçidir. görüyor. Bu itibarla, milletimizin ta- bayti ile fırkamızın progra- mında tamamile bir mutaba- kat vardır. Bu istikametten vadilerini birb'rine rapteden yol da çok kıymetlidir. “En nibayet, bütün memleketi mü- talea etilğimiz zaman neka- dar çok kilometre yola ihti- mcımız vardir. y Bunlar bep yapılacaktır. Fakat zaman mefhumunu id- rzak etmek lâzımdır. Dünyayı dümdüz zannettikleri zaman bu telâkkide olanlar onun beş altı bin senede vücude geldi- ğini zannetmişlerdi. Halkuki dünyanın nihayeti meyl'ana çıktıktan sonra — anlaşıldı ki dünya beş a!tı bin senede de- ğil ancak milyonlarca seneler zarfında meydana gelebilmiş tir. Mükemmel bir eserin ani bir teşebbüsle vücuda gelmeti ekadar kolay değildir. Aymı zamanda düşünmek lâzımdırki bu noksanlar yarım asır'ık bir tekallüsün neticesi olsaydı bel- ki o kadar düşünmeğo lüzum yoktur. Fakat bütün bu noksanlar asurların teraküm ettigi nok- sanlardır. Bu nesi!, hattâ bun- dan sonraki nesiller, çok -se- neler çalışarak bu noksanları telâfi edebileceklir. Her va- tandaşın arzu ettiğini yapma- gı düşünmek haya'perestliktir. Yapılabilecek olan şey her kesin a zuları muhassal vasatisi olabilir. Arkadaşlar, malümdur ki, Cümhuriyet Halk Fırkası ve ona mensup - o'an arkadaşların kâflesi hiçbir za- man yapmadıkları ve yapa- mıyacakları şeyler hakkında efkârı umumiyeye karşı iğfal kâr bir waltte bulunmamağı bir preosip olarak kabul et- mişlerdir. Bugüne kadar olduğu gi- bi bundan sonra da böyle iğ- falkâr bir siyaset takip ede- bileceğimizi kimse zannelme- sin. Bunun için memleketi imar edeceğiz dediğimiz--za- man yalnız - yapabileceğimiz yerleri yapacağız. “Yoksa bü- tün — asırların ihmal — ettiği memleketi — birkaç —-senede cennete çevirmek — hayalini takip etmeyiz. Memleketi imar edeceğiz derken vatandaşlara en halif mükelletiyetler altın- da 'bırakacak değiliz..Bilâkis, bütün -vatandaşlar — icabında ağır mükellefiyetlere - ve h"ı türlü fedakârlığa tahammül edecektir. Yapılması lâzımge- : e falan len geyleri filân veyi cümlemizce yürüyeceğiz ve muvaflak ola- cağımızda şüphe yoktur. Mü- taleatınız içinde iktısadi saha- da çok pratik noktalara temas ettiniz. Meselâ, kooperatifler. Şurada burada halk veya mü- Jevverlerin teşebbüsü ile fiil sahassna geçen kiymetli hâs- 'alar görülmektedir. Hüküme- tmizin de bu teşebLüsleri tak- viye etmesi lâzımdır. Hükümeti cümhuriye, bu üzumu tabil idrak etmektedir. Fakat, dalma bu meyanda üze- tne çok yüklenilen bir mü- essesel maliye vardır.ki o, da, Ziraat Bankasıdır. Banka, fazla faiz a'ıyor deniliyor. Mü'chassıs olmadı- f için bu mevzu Üzerinde çek fazla söylemiyeceğim. Fa- kat, d ğer ecnebi bankalarının aldığı (aiz'er mukayese edilir- se, ancak o zaman nistbet mey- dana çıkar. Herkest, kendisine yardım düşündüğü zaman ar- rzu etliği kadar yardım görme- moktedir. Bazı yerlerde yap- tırdığım hesaplara göre, bütün bu temenniler tamamen naza- rı dikkate alınırsa bu takple- rin hatta yarıstını tatmin ede- bimek için zirant kankasının en aşığı 150 milyoa İtra ser. mayeye malik olması lâzımdır. Halbuki Bugün Ziraat ban- kasının sermayesi ancak 25-30 miüyon İlradır. -Bunun -için muaveneli ancak bukadar pâbiliyor. —Daha — fazlasını beklemek bayal olur. Yalnız, muhtelif mıntakala- rin da ihtiyaçlarının nisbetini nazarı dikkate almıyorsa ve parasının müstahak - olanlar- dan ziyade olmuyanlara veri. yorsa o zaman bu itiraz ve teakit edilecek bir nokta ©- lur.. Bu takdirde, bankanın yaziyeti bhakikiyesine gelme- sini talep etmek halkın bik hassa çiftçilerin sarih bir hak- kıdır. Arkadaşlar, bu raporlar ve ba raporlar üzerinde #öylenen sözler behemehal nazarı dik- kate alınmalıdır. Ben , de umu- mi relsiniz olmak itbartle şah: san alâkadar olacağım. Al- kışlar. Bütün vilâyetlerin ra- porları tasnif olunabilir. Aynı cinsten meseleler vardır. Umu- mi raporlara umumi heyeti idareye bi'dirilir. Orada tar nif olunu. Hangi işlerin der« akap yapılımsa mümkündür "hangileri tehir edile bilir,orada bunu tesbit mümkündür.Bun- larla şahsan alâkadar olaca- ğim, heyeti aliyenize vadedi- yorum şiddetli alkışlar. Yalnız, töylediğim bir nok- arkadap taya avdet ederek lardan rica edeceğim ki va- tandaşlara, efkârı umumiyeye dalma hakikatı söylemek va- zifemiz olsun herkese arzula- rının tamamen kabili 1s'af ol- duğuna datr fikir vermek bi. zim için fayda vermez. Fırka- mızin maksadı böyle gün ka: zanmak değildir. Bütün ha- yatımızı hakikt ve maddi e- serler vermektir. Fırkamızın sözleri, herkesin hoşuna gide- değil, fakat mik- hakikatlar ceği sözler leti yükseltecek olacaktır. Alkışlar. #er, Cümhuriyet Halk Fır. kasının'Heyeti aliyenizi teşkil eden müneyver özası, bu nok- tadan milleti herğün irşat et. meği vazife bilir ve nihayet kendisi için külfet addetmez- lerse hâsıl olacak efkârı umu- miye şayanı itimat olabilir. Çünkü arkadaşla,&fkârı umu- miye her içtimali heyette da- ima ve dalma mevcuttur. Fa- kat halkın efkârı umumiyesi hariçten kimsenin tesizi olmak- sızın tabil olarak mevcut olan efkâr ve hisrlyatın y'ne tabii o'arak yarattığı bir havadır. Halbuki beşer daima tesir al- tında kalır. Yalnız yeter ki bu tesir, içtimal heyeti vücuda getiren Ansanların hak katen onları düşünen ve bütün var- lığını onlara hasru tahsis eden leri- tarafından yar: tı'sın. Bu suretle yaratılacık olan €fkârı umumiye bu memleke- tin detikbalini temin edebilir. Yoksa he> hangi esen bir ha- va ile tebeddül edebilecek bir elkârı umumtye içinde yaşar- sak yarına itimat mümkün ol- maz. Türk milletinin sağlam bir fikre malik!yetin! temin etmel gayemizdir. Yür”düğümüz bakikatyolunun milleti saade- te İral eden yegâne yol o'du- ğunu anlatmak lâzımdır. Her şeyin husu'üne çalhşırken bü tün mesainin, bütün teşebbür- lerin fevkinde “Türk eflârı umuümiyesini bakikatı 1dzak ve İmt'asa alıştırmak, bu hali ona hali tabil yapmak, şura- dan ve buradan gelecek gün: lük fikirlere sahtekâr ve 13- falkâr telkinlere aslâ ehem- m'yet vermiyecek bir olgun- lukta yapmaktır. Bunu da yapmak heyeti alinize terettüp eden bir va- zifedir. Fırkamız diğer mem- leketlerde olduğu — gibi her hangi bir politika unsuru gi- bi telakki edi'memelidir. Ma- lâmu alinizdir ki siyasi farka- lar, muayyın, mahdut mak. satlarla teşekkül ederler. Me- selâ İzmir tüccarları yalnız kendi — menfaatlarını — temin edebilecek bir fırka, yapabi. Hrler yahut yalnız çiftçilerden ibaret bir fırka olabilir. Böyle mahdut bir fırka olabilir. hal- bukt bizim fırkamız böyle mahdut bir nazar takip eden bir teşekkül değildir. Bilâkis her — sınif halkın menfaatlerini — mütesavi —bir surette, biri diğerini mutazar- rır etmeden temin etmeği İstih- daf eden bir teşekküldür. Bunu, tavru hareketimiz i#bat etmektedir. Bundan sonra, böyle olacaktır. Diğer memle- ketlerde bu müşabihini yoktur. Arkadaşlar, zaman, tarih, hadisat takip ettiğimiz Istika- bizi Bu yol üzerinde her gün daha çök tenevvür ederek hedele Bizimle beraber teşekkülün bir &ramağa lüzum melte aldatmamıştır. yürüyeceğiz. yürümek istemiyenlere bir DA diyemiyeceğiz. Onlar da istedikleri gibi hareket ederler, bizim hedefi mize doğru yürürken isabetli olduğumuza ve en nihayst muvalfakiyetle hedefe vas! olacağımız — itimadımız dar kuvvetlidir ki bunun muteriz olması bizi atla o ka- şunun ve mMüteecssir etmez. Belki- tenbih eder —daha çok dikkatli yapar, Yalnız bi- zi geriye götürecek olanların takip edecekleri — istikamete ada müsalt — davranamayız. Kanunlarımız müsa t deği ©o kanunları tadil ederiz, yan kanun yaparız, en lüzum ve mecburiyet görü:- sek bu yolda herşeyin fevkine çıkarak — hedefim'zde yürü- mekte tereddüt etmeyiz Bir tarihte İzmirde iktisat kongresi Oldu. orada bütü arkarlaş'arla beraber ben de bazı söz'er töylemiştim. Türk milleti, bütün tarihinde harp zafer nihayet meydan'arında birçok taçları giymiştir. Bununla mü tehirdir. Da'ma müfteh'r ola- caktır. Ancak, bu mefharet tacını daha çok tezyin eder k milletin başında — tutabilmek çin diğer bir sahada behame- hal muvaffak olması lâzımdır. O da, ikbsat sahasıdır demiş tüm. Bu dakikada iftiharla görüyorum ki kıymetli azanız töz söylerken ben'm o zaman mütehassis olduğumdan daha yüksek bir tehbasrüs ile iktısat sahasında her noktaya par- mak'arını koymuş'ardı”. Bunu görmek, benim için, man-v! bir mazhariyettir. Pu mazhariyeti ihsas ettiklerinden dolayı ayrıca teşekkür ederi n. Arkadaşlar,eğer bu güne kadar iktsadi sahada arzu etti- #iniz merecede büyük muval. akıyetler görülemiyorsa, bunu, tabti bulmak lâzımdır. Bu de- mek değildir ki, Tü k milleti iktisat sahasında Labil yetsz- dir. Bunu belki diyenler var- dır."Fakat bunlar Tü.k mile- Ünin hakikt -tarihini bilmiyen- erve onu hak ki kıymetiyle tanımamış — o'anl rdir. Bütün beşeriyete ziraati, san'atı ilk öğreten Türk milletidir. Türk milletin'n dünyaya mürebb'ylik etmiş olduğuna artık hakiki &lim'erin şüphesi kalmamıştır. Türk — milletinin bundan sonra da Jâyık olduğu derece- de “iktısadiyat saharında yük- se'eceğiine kimsenin “üphesi olmamalıdır. Fırkamızın vazi- fesi bu hedefe biran evvel erişebilmek için millete yol göstermek ve yardım etmek- lir. Biz bunu bir viedan bor- cu, bir insanlık borcu - biliz x. Borcumuza — sadikiz, — daima —V - —_ m '_ı İ bn sön-ve büyük Farıs - muvatfakıyeli —— Bütün Paris halkının 'terermüm ettiği musiki Bu; şen, #evimli ve gülüürücü ŞEKERIİM Fransız öpor>tidir. Hz. nin dün İzmirde irat buyurdukları n tadık olacağız. Şiddetli allap lar. Gazi Hazretleri, muvasır lerinde olduğu gibi ocaktan ayrılırlarken de murahhas ve tamilerin alkış ve muhabbet tezahürlerile karşılanınışlardı!. * İzmir, 28 Hususi) — Divani — harp reisi “Mustafa Paşa Ve Müddetamumt Hidayet Beyi ler Gazi Hazretleri tarafından Gazi konağına kabul edilmiş lerdir. * Gazi Hz. istirahatte İzmir, 28 (AXA) — BRelil mhur - Hazretlari bugün da” erinden çıkmamışlardır. a R İzmir p'yasasında İzmir, 28 (AA) — Bugün 47 kuruştan 52 kuruşa kadar 285 çuval üzüm, 10 kuruştan 12 kuruşa kadar 69 çuval ine cir ve 5. kuruş 10 paradan 100 çuval huzda incir satık maştır, İnsanlar münka- riz. olacak mı? Bir gün insan nesli -yeryü: zünden #i'inecek mi? ' Bu (htk mal Nevyork Ormam Mektebi Â'isi mütehassısları tarafından - Ünakeşa edi'miş veson zas manlarda neşredilen bir. bro: törde şöyle beyan olunmuştur? “Haşaratı tetkik eden &lime- er bize d yorlar ki; eğer gü sün b'rinde intan nezli yeryü: zünden kalkacak olursa bu hâ- dise hububatı, ormanları, vela hasıl nebatatı tahrip edebile. cok o'an haşeratın hücumile vukubu'acaktır. Bu töcekler ve buzümreden olan birçok — tufe haşarat kürreiarz üzerindeki tarzı ha. yata insandan daha faz'a uy- gvndur. Beşer ancak dimağı sayesinde onlara televvuk eder; balbuki, umumiyetle insanlar bu kudretlerini mezkür -düş. manlarına kargı bir silâh ma- kamında değil onlara bir yars m gibi istimal ederler -yanb bu böcekleri tahr p eden kuşlaa öldürmek suretile. Âlimler, eğer kuşlar. olma: saydı, insanların yer yüzünde ati seneden fazla yaşaya m- yacaklarını söylerler, çünkü: eğer hububat ve gerek nebatat tamamile tahrip edi.miş ola- caktır. P Raymond Bernard'ıı #ir nemaya naklettiği Çarlar Rusyası tarihinin en gür zel ve en feci sahifena- den biri olani TARAKANOVA'yı önümüzdeki — Cumartesi- den itibarer görecekşiniz. GLORYA K Kree aA LREER | Hoyeti temsiliyasi-bı.şında MARGUERİTE ,MORENO, .SAİNT GRANİER, MONA GOYA vesaire Pek yakında .., veeverere EİneMasında aa