10 Haziran 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

10 Ha ziran 1941 RALI 4 üncü Yıl - No. 113 Vichy” nin mukabelesi Suriye resmi bakımdan Hür Fransız kuvvetleri tarafından Fransa namına işgal edilmektedir. Yazan: Hüseyin Cahid YALÇIN u satırları yazdığımız da- —) 3 kikaya kadar Suriye me- selesine dair — muhtelif kaynaklardan gelen telgraflar bi- ze açık mâlümat getirmiyor. Va- ziyet henüz mübhemdir. Londra | ile Kahire harekâtın plân daire- sinde devam ettiğini ve bir mi sademe vukü bulup bulmadığı- | na dair haber almamadığını söy- lediler. Beyrutta neşredilen bir Fransız tebliği ise İngiliz tayya- | relerinin düşürüldüğünü, tank- | larının tahrip edildiğini bildirdi. Fakat Vichy bu parlak muvaf- fakıyetleri teyit etmedi. Kahire- den — verilen izahat Suriyede ki Fransız kuvvetleri ciddi bir mukavemet göstermiyecek olur- larsa harekâtın pek yakında . tam bir işgal ile neticeleneceğini anlattı ki bu tabii bir şeydir. | Yalnız Mareşal Petainin me- sajı Vichy hükümetinin ittihaz edeceği tavır ve hareketi bir de- receye kadar işaret ediyor. Ma- reşal Petainden Suriyenin Hür Fransa ve İngiltere kuvvetleri | tarafından işgalini alkışlarla ka- bul etmesine intizar olunamaz- Gi Mareşal P&tain hiddet ve in- alini gösteriyor, İngiltereyi itham — ediyor, Hür Fransız kuvvetlerine tarizde bulunuyor. Fakat bu kadarla kalacak mı- dır, yoksa daha şiddetli ve e-| saslı bir mukabeleyi göze ala- | cak mıdır? Burası meçhuldür ve asıl ehemmiyeti haiz nokta | da budur. Çünkü Suriyede ma- halli bir müdafaa ve mııl(ave<W met - vukua gelirse bu, çok esef | ilecek bir hüdise teşkil etmek- | le bevaber umumi vaziyet için- de büyük bir rol oynamaz. Fa- Vichy hükümeti eski müt- tefikme karşı harp ilân etmek, * yahut Almanlarla faal bir ışbır liği yapmak derecesine kadar | ileri varırsa bunun Amerikan müdahalesini tesri etmesi ve| harbi Pasifiğe de sirayet ettir- mesi pek melhuzdur. Mareşal Petain'in sözlerini biraz zayıf buluyoruz. En esaslı | iddiasına göre Suriyede işe ya- ramıyacak derecede harap üç | döt Alman tayyaresinden baş- ka hiç bir Alman kuvveti ve as- keri yokmuş. — Suriyede bugün bombardımanlarda yaralanmış | bulunan bu tayyarelerden baş- | ka bir tayyare bulunmıyabilir i Çünkü Iİrak teşebbüsü iflâs et- tikten sonra Alman tayyarele- rinin orada kalıp da nafile yere ıdilerini ezdirmiyecekleri ta- General Dentz Alman tayya- | relerinin garptan gelip şarka gittiklerini ve sonra da şarktan gelerek garba gittiklerini itiraf etmiştir. Bu de ansızlar muşlardır. - İngil man hareketlerine gelip gitmelerine ardımda bulun- | seyirci - kal- malarını talep etmek biraz ga-| rip olurdu. Hattâ Mareşal P&- tain bile bu kadarını istemeğe kendisinde hak göremiyor - ola- cak ki Suriye tayyare meydan- larının bombardıman — &dilmesi- ne razı olduğunu anlatacak bir ifade tarzı kullanmıştı. Onun kabul edemiyeceği cihet Suri- yenin istilâsıdır. Fikrinğe böyle bir hareketi mazur gösterecek sebep mevcut değildir. Yani Su- riyede Alman askeri yoktur. Burada M: P&tain kelime oyuzu yapıyor zannederiz. Fil- hakika bugün Suriyede ünifor- malarını giymiş Alman küvvet- leri bulunmıyabilir. Bu kuvyet- Yusuf ile Züleyha YAZAN M. Z. Korgunal Yakında neşre baş- lıyacağımız bu tarihi tefrikamızı zevkle ta- ! kip edeceğinizden emi- | niz. U ———? lerin bu düş- | W a. l man hazırlığı Jİngilizler 'Şama doğru ilerliyorlar (4 koldan ilerliyen kuvvetler ciddi bir mukavemetle karşılaşmadı 4000 Fransız askeri İngilizle- | re iltihak etti YeniSabah CUNLÜK SİYASİ HALK GAZETE g. 'ınmı:ı rı’,—»ı aük ” ei S(u'lyedeh harbin lnldgufmı gösteren hartfta |— Londra, 9 (aa.) — Salâhi - yettar mahfillerden bildirildiği- ne göre, Suriyedeki vaziyet hak. kında Londraya gelen haber - ler az çok muğlak olmakta ber- devamdır. Fakat şu cihet malüm dur ki müttefik kuvvetler Der- ra'ya, Şamın 50 kilometre kadar cenubu garbisinde Harmon dağı eteklerinde Merjiyum köyüne girmişlerdir. Müttefik — kuvvet- ler, dün öğleden sonra, sahilde Sur'ada girmişlerdir. Çarpışmalar olduğu hakkın -| daki yegâne haberler, Fransız| kaynaklarından gelmektedir. Fa, kat müttefik kuvvetlerin — bazı mukavemetle karşılaştıklarında | pek az şüphe vardır. Maamafih bu mukametin kuvveti malüm değildir. Fransız kaynaklarına göre, muttefik kuvvetler, dört istika- metten, ezcümle sahil boyunca, (Sönü sayfa & sütun 2 ve) Amekrikalılarla Almanlar ara- sında ilk hâdise Bir Amerikan destroyeri İbir Alman tahte'bahirine hücum etti Nevyork, 9 (a.a.) — Nevyork Herald Tribune gazetesinin bil- dirdiğine göre bir Amerikan dest | royeri Groenland sahillerine ya- | kın bir yerde batan bir İngiliz vapurunun mürettebatını — kur-| tarmış ve bir Alman denizaltı - sına denizaltı bombalariyle hü-| cum etmiştir . Grevcilerle mücadele Nevyork, 9 (a.a.) — Reisi- | cümhur Roosevelt orduya, gre- vin - devam — etmekte olduğu “Northamerican Aviation,, taye yare fabrikasına el koymak em- | rini vermiştir. Bu fabrikaya el koymak em- rinin verildiği Vaşingtonda rei- cümhurun kâtibi B. Earley ta- rafından bildirilmiştir. İlk defa olaraktır ki hükümet | bir grev hâdisesinde barıştır -| mak usulüne müracaat etmek - sizin böyle kat'i bir tedbir al- maktadır. 1 ler sokaklarda o meşhür adım -| larile geçit resmi yapmıyabilir- ler. Fakat sivil kıyafetle gön- derilmiş mwhtelif mütehassıs - ların ve polislerin bolluğu dün- | yanın gözüne çarpmaktadır. Al- Man ajanlarının gizli hazırlıkları artık saklanamıyacak dereceye varmıştı. Bulgaristanda da ay- ni piyesin sahneye konmasını seyretmiştik. Churehill, Bulga- ristanın Almanlarla dolu oldu- ğunu ilân ettiği zaman bu iddia her taraftan tekzip olunmuştu. O derecede ki Churchil) bizim gibi alelâde bir gazeteci olsay- di “Tahdişi ezhan,, cürmünden yakayı zor kurtarabilirdi. Fa- kat biraz gonra onu si Suriyede çok büyük bir Al- vardı. Herhangi bir muharip devlet olsa buna | müsamaha edemezdi, Ederse ka- bahat işlerdi. — Suriyedeki Al man faaliyetine İngilterenin yirci kalması ancak kâfi kuvveti bulunmamakla izah edilebilir ve İngiltere icin iyi bir not teşkil etmezdi. Kd İngiltere ye bir nota verdi Vichy hükümeti taarruzu bir harp vesilesi saymıyacak Vichy, 9 (a.a.) — Ofi ajansı- nın bildirdiğine göre, Madrid deki Fransız büyük elçisi B. François Pietri, dün İngiliz bi yük elçisi Sir Samuel Hoare'e, İngiliz kuvvetlerinin Suriye ara- zisini ihlâli hakkında Fransız hükümetinin bir notasını tevdi etmiştir. Fransız donanması hazırlanıyor Nevyork, 9 (a.a.) — Nevyork 'Times gazetesinin Berne muha- İngilterenin istılâsı teşebbü sü yakın imiş Bir İngiliz Nazırı neşret- tiği mesajda bunu bildiriyor Berlin, 9 (aa.) — Bir Busu- si muhabir bildiriyor: Şarki Akdenizde ve şarkta yeni bir hareket hazırlandığını gösteren sarih işaretlere ve A- man efkârı umumiyesinin orta şark mıntakasının kat'i harekât mıntakası olduğuna kani bulun- Masına rağmen, gu cihet teba- rüz ettirilmelidir ki Alman as- keri ricalinin beyanatı, daima, yalnız garp cephesinin kat'i ol- duüğüm — söylemiştir. Mareşal Von Boauchitsch'in — PFransada ve Man$ş civarında seyahati, kıy metli bir içarettir. Girid umumi provasından sonra, Alman zi - aeumdarları, yakın bir kat'i muharebeyi Manş tzerin - de vereceklerdir. (Sonu sayfa $ sütun 3 de) Mareşal Petain vetlerinin Suriyeye girmelerini İzgilizlerin - Fransız müstemle- kelerini ele geçirmek arzusuna atfetmek istiyor ki Mareşalin bu hususta büyük bir hataya | düştüğü kanaatindeyiz. ler Lübnan ile İngiliz kuv- Suriyenin istik- lâlini vâd ve kabul etmek su- retiyle Suriyeye girmişlerdir. Suriye resmi bakımdan Hür Fransız - kuvvetleri - tarafından Fransa namına işgal edilmek - tedir. İngiltere harbi galebe ile bitirdiği zaman bu vâtlarından dönemez .Eğer İngilterenin ba- gında bütün memlekete her em- rini kudsi bir âyet gibi kabul ettiren bir diktatör — bulun- saydı belki verdiği söze lâkayt kalabllirdi. Fakat İngiliz mille- tine ve cihan efkârı umumiye- sine karşı alınan bu taahhüt, mi kimiyet rejimine malik bir n kette kat'i bir senettir. İngiltere bu sözünden döndüğü dakika bütün cihanda dar prestiji ve kıyme Binaenaleyh — İngilte besiyle Suriye ve Li kikaten istiklâle kavuşacaktır. Hüseyin Cahid YALÇIN tarihte | İngiliz- | In iliz hareketi: tasvip ediliyor Amerika gazete- leri Suriyenin istilâsını doğru buluyorlar Nevyork, 9 (aa.) — Nev - 4' York Herald Tribune gazetesi, Suriyedeki vaziyeti tahlil ede - “ rek diyor ki: Â (Soğu sayfa 5 sütun 4 de) EBLİĞLERİ İngiliz Resmi Tebliği Kahire, 9 (a.a.) — İngiliz or- taşark umumi karargâhının tebliği: iklik- yoktur. Habeşistanda, kıtalarımız Omo nehrinin garbında — ilerlemeğe devam ediyorlar. Yeniden esirler | alınmıştır. Irakta, her şey sâkindir. Suriyede, müttefik kuvvetle - rin girişi | Bu sabah müttefik kuvvetler Surdan ötede bulunuyorlardı ve sonradan Litani ırmağını geç - | mişlerdir. Sağda, umumi Ezro - | Şeyka - ine, Kınetra hat - | tından öteye geçmişlerdir. (Sonu sayfa 6 sütun 5 de) ARARARAARARADARAARARAAADZ —HARP. — VAZiYETİi Donanma mı, Tayyare mi YAZAN: Emekli General Kemal Koçer Muharebenin iki önemli unsurundan, donanma — ve tayyareden hangisinin iki yıllık kanlı maceradan sonra kıymetini — arttırdığını mü. aşa: edenler, Girid hâdi- £ bir tarafa st vermektedirler: Ha - ları! Donanma, denizlerde rüsefer serbestisini temin der. Harp, cihanşümul - oldu- ğuna göre, küre parçaları I arasında irtibatın âmili, do- (Sonu sayfa 6 sütun 1 de) Sııı!yaıin Halep şehrinden bir manzara Libyada, vaziyette hiç bir de- | terakki etmektedir . | .Berlıng_ş_ _Bîliren iiB Aksülâmel Almanlar İngiliz- leri eski müttefi- kine ihanetle it- ham ediyorlar Berlinde Türki- ye hakkında “sorulan bir sual quhn 9 (aa.) — Yuı Tet- Almanya yakın şarktaki askarf hâdiseleri büyük bir alâka ile ta- kip etmekte, İngiliz kuvvetleri tarafından Suriyeye karşı giri- gilen Haröketin Bakikf ekyasi se- | bebi ise daha büyük bir alâka ile kaydolunmaktadır. Suriyede Alman kıtaları bu- | unmamış ve bulunmamakta - dır ve bu iş münhasıran İngil - | tere ile Fransayı alâkadar eder. Vichyden alınan haberlere na- zaran Fransanın aldığı vaziyet | gudür; Fransa, İngilterenin ca- niyane bir taarruzuna uğramış- fBoau sayfa $ sütun 6 da) (Hususi mektep muallimleri Vekâletin müsaadesi olmadan işlerinden çıkarılamıyacaklar Ankara 9 (Telefonla) — Şim- diye kadar yabancı, azlık ve hu- susi Türk mekteplerinde mual limlik edenlere icap ettiği tak- dirde bu mektep idareleri tara- fından vazifelerine nihayet ve-| | rilebilmekte idi. Marif Vekâle- ti, bu kabil muallimlerin istik - ballerinden emin olmadıkları gi- bi bazı ahvalde haksızlığa kur-| ban gidebileceklerini nazarı iti- bara almış, bundan sonra vazi - felerine nihayet verilecek mual- limler hakkındaki dosya vesai- renin vekâlete gönderilerek tet- kike arzedilmesini ve ancak ma- | arifin tasdikinden sonra bu mu- allimlerin vazifelerine nihayet verilebileceğini alâkadarlara bil | 1 d.lrmew karar w—nmnıır | “ Talebe tatil kursları : |İkmale kalan tale- be hazırlanacak Ankara, 9 (Telefonla) — Ma- arif Vekâleti, ikmale kalan tale- belerin imtihan zamanına kadar yetiştirilmesi — esbabını maksadile mekteplerde “Talebe tatil kursları,, açmaya karar vermiştir Bu karara nazaran açılacak kurslar 16 temmuzda ders ver- miye başlıyacaklar ve 23 Ağus- tos sonuna kadar faaliyetlerine devam edeceklerdir. Bu kurslar- da ihtiyaca göre, edebiyat, türk. çe, felsefe, tarih, coğrafya, yurt bilgisi, matematik, tabiiye, fizik, (Sonu sahife 3 sütun 7 de), temin orta İDARE YERİ Nurüosmaniye, No. 84 Istanbül Tulgraf: YENİ SABAH İstanbul LHer yerde 5 Kuruş İnhisarlar Vekil=iî nin gazetemize mühim beyanatı İnhisar memurlarının istikballe- ri temin edildi. İnhisar işçilerine parasız yemek verilecek Vekıl Ankaraya dondu e kalemi mabeuı müdürü Hüsnü n- fakat etmektedir , Vekil, dün de İnhisarlar — Umum Müdürlüğünde muh- telif işler Üüzerin - de mesgul — olmuş, Umum — Müdürden ve sair alâkadar. Ia.rd.ııı izahat almış vmııı boyanatı Raif Karadöniz, bir — muharririmizin muhtelif — suallerine cevaben te- mize şu mühî:ıu be- yanatta bulun- Muştur: İnhisarlar teşkilâtı kanuna Ş İ İabiğektirn. İnhisarlar Vekili Raif Karadeniz ——— “yeni teşkilât kanunu neyi temin etmiştir ve tatbikine başlan- mış mıdir? (Sonu: sahife 6, Sütun 1 de) Bir hezimetin tarihçesi- (Reims - Sommepy) üzerine çe — - 6 ncı ve 4 üncü Fransız ordu- larının geri çekilişi V10 Haziran | — Dzreş KEDONN 9 Haziranda sabahleyin erl.en | aS" Emekli General li taarruzunun doğurduğu çetin | muharebeler 10 Haziran günü de bül n şiddet ve dehsetile de- vam etti. —— — Ali İhsan Sâbis'in Derin bir ric'at manevrası Cevat Abbas Gü- rere son cevabı yapmaya mahküm kalmış olan | altıncı Fransız ordusunun (Ais- ne) i terkettiğini 9 Ha. kayii sırasında dün tik. Altıncı Fransız bu ric'ati üzerine 10 Haziranda dördüncü Fransız ordusu da| İFIKra | Bir Alman Bebesi Yazan! Aka Gündüz Bir Alman dostum biraz gü- lümsiyerek, fakat biraz da göz- Yarınki nüshamızda intişar cdecoktir cine sebep ne? Bu sefer boynu- ma sarılarak: Uyan'nca gördüm ki harbe gitmemişsin.) Biraz- düşünceli bir tavırdan sonra ilâve etti: (— Bir daha sinemaya annem - yalnız gitsi sen geceleri evde kal.) Sebebini sormadan söyledi: (— Belki si- nemayu giderken askere alırlar. Sonra #ve dönmezsin.) Bir kisa seyahate çıktım. Ço- cuğuma sordum: (— Sana ne (— tireyim?) Boynuma sar'la- leri bulanarak şunu anlattı gel Na AŞARN Dört yaşında bir çocuğum YAi 'ğf"d'"' BUBU DS var. Her oyunu sevmekle bera- Dü Mektup göndereceğim, " ber yaramaz ve hırçın değildir. ŞüZel seyler yazacağım.) — de. dim. (Harbin ne vakit biteceğini öğren de onu da yaz.) dedi. Şa- şiyorum. — Çocuğun kafasına saplanan bu harp bahsi nereden Geçen akşam anne: le sinema- ya gitmeğe karar verdik. Çocu- gu tabil evde dadısına bıraktık, Çocuk bindenbire hırçınlaştı. Te- di? pindi. Ağladı. Hayret ettik. Tes- BÜ z kin etmeğe uğraştık. — Nihayet Cevap verdim: hırçınlığın verdiği yorgunluğa — Çocuğun ,yanında — böyle sızmışçasına uyuya kaldı. şeylerden — bahsetmeyiniz ve h uyandığım zaman ço- Daşkalarına da bahsettirmeyi- niz. Anlaşılıyor ki bir takım ha- zin ve acı şeyler işitmiş. Küçük kalbi heyecana düşmüş Fakat çocuğun işittiği o ha- zin ve acı şeylerin nelerden iba- ret olduğunu babasına sorama- dım; dostluğa ve nezakete uy- gün bulmadığım için. cuğu neş'e içinde oynar, hoplar buldum. Bu sefer ana baba büs- bütün -şaşırdık. Annesi bu se- vinçten istifade ederek dün ge- ceki huysuzluğunun sebebini sordu. Çocuk melânkolik bir ta- vırla: (— Babamı harbe gidi- yor sandım.) Ya şimdiki sevin-