30 Mart 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 22

Kotalar Bahara doğru.. Geçen hafta içinde piyasada bazı kimseler, AKİS için "Allah razı olsun" ke, bazıları da, karıştırmasaydı başımıza çıkmayacaktı" diye söylendiler. âdise, inşaat malzemesi sıkın- tısı olacağı hakkında AKİS'te yapı- lan neşriyat dolayısıyla meselenin a- celeyle Bakanlar Kurulunda görü- fülmesi ve 18 Mart tarihli (Resmi Gazetede yayınlanan Dış Ticaret iş- lerine dair sirkülerin neşri ile baş- ladı. Sirkülerde âdi portlant çimen- to için X. kota tahsisli ithal malla- rı listesine 20 bin dolar, beyaz çi- mento 19in 5 bin dolar, kara fayans için 20 bin dolar, biçilmiş kereste i- çin 5 bin dolar, tel çubuk (filma- şin) için 50 bin dolar 'ki Sanayi Ba- kanlığı emrindedir-, porselenden sof- -a eşyası için de 10 bin dolar ko- nulmuştu. inşaat malzemesi olarak kotaya ilâve edilen bu maddeler ara- sına porselenden osofra (eşyasının neden girdiği, ilgilileri ilk (hayrete düşüren husus oldu. Diğerleri, plân devresinde bir aksamayı önlemek i- çin konulduğu halde Mi sofra eşyasının planla ne ilgisi lunduğu, hele bu maddeler arasına nasıl sızıverdiği bir türlü anlaşıla- madı. Mesele, bu maddelere 110 bin dolarlık bir tahsis (yapılmasıyla ö- kazanmamaktaydı. Bu kadar geniş bir istihlâk sahası olan bu al- tı kalemin sadece birine bile 110 bin dolar tahsis edilmiş olsaydı gene de piyasama kılı kıpırdamazdı. Kesele, Dış Ticaret rejiminde mevcut bir madde, anlaşmalı memleketler liste- sine bir maddenin konulabilmesi i- çin, o maddenin kota listesinde bulunması gerektiğine işaret et- mekteydi. Esasen, Dış Ticaret sir- külerinin ikinci paragrafında da ayrıca bu maddelerin iki taraflı anlaşmalı memleketlerden ithali i- çin gerekli tahsislerin yapılaca- ğı obelirtilmekteydi. Bu sebeple, 110 bin dolarlık tahsisin haddizatın- da Dış Ticaret rejiminin ohükümle- rini yerine getirmek için konulduğu kendiliğinden anlaşılmaktaydı. 21 Mart tarihli Resmi Gazetede de inşaat demiri için 100 bin dolarlık tahsis konulunca, demir piyasasın- daki darlık ve spekülatif fiyat ha- reketleri birdenbire çöküverdi ve ö- aylarda plânın tatbiki AKİS/22 ALEM İİ bakımından omeydana gelebilecek korkulu durum kısa zamanda izale dildi. Porselen sofra takımı Ancak, bu arada en ziyade hayret uyandıran husus, porselen sofra eşyasının, inşaat malzemesiyle ilgili maddeler arasına ne şekilde girdiği oldu. Bilindiği gibi, Tuzlada açılmış olan Porselen fabrikası yılda (3200 ton kapasiteyle çalışmağa başlamış- tır. Memleket ihtiyacına gelince, Devlet Plânlama Teşkilâtı tarafın- dan yapılan hesaplara göre, 1963 yı- lında 2400 ton, 1964'te 2600 ton, 1865 ts 2900 ton, 1966'da 3100 ton, 1967 Kotadan anlaşmalı memleketler men şeli 2.5 milyon dolarlık porselen it- hal edildi. Yüzde 100 ilâve edilecek olursa, vardır. ket ihtiyacının üstünde hazır olduğu anlaşılmaktadır. Tabii bu ra- kama, fabrikanın devamlı şekilde i- mal etmekte olduğu porselenler da- hil değildir. Böylece miktar bakımın- dan bir sıkıntı olamıyacağı meydan- dadır. Fiyat meselesine gelince p'orse- Bir bina inşaatı Malzemesi yolda de ise 3400 ton talep olacaktır. Bu suretle, porselen fabrikası 1966 yılı istihlâkini karşılayabilecek (o kapasi- teye sahip bulunmaktadır. Ancak, 1964 yılı «onunda Sümer Bankın kurmakta olduğu fabrika 3000 ton kapasiteyle faaliyete geçeceği için, 1965'ten İtibaren'porselen sanayiin- de sürprodüksiyon durumu meyda- na gelecek ve ithalât değil ihracat imkânları araştırılmaya başlanacak- t ır. VIII Kotada porselen için (o 100 bin dolarlık bir tahsis konulmuştu. Bu miktar IX. Kotada 200 bin do- lara çıkarıldı. X. Kotada ise, yâni hu yıl, porselen, listelere alınmadı. IX. len çeşitlerinin yerli ve ithal fiyatla- rı mukayese edildiği zaman, yerlile- rin hiç de pahalı olmadığı, hattâ ba- zı çeşitlerde ucuzluk görüldüğü mu- hakkaktır. Meselâ 21 cm. otel tipi tabağın yerli ve ithal malı düzinesi 56'liradır. Ayni boydaki tabağın in- ce dekorlusu yerli 48 lira, ithal ma- lı 50 liradır. Kahve fincanı yerli M, ithal malı 20 liradır. Komposto kâ- sesi yerli 30, ithal malı 32 Çay bardağı tabakları yerli 16, ithal malı 22 liradır. Bu rakamlardan da, porselen mamullerinin fiyat (o bakı- mından hiç bir şikâyete yol açamı- yacağı kendiliğinden meydana o Çık- maktadır. Geriye kalite meselesi ka-