13 Ağustos 1930 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
Sahife 8 İ İkTİSADİYAT KISMI | Akaşm Müttehidei Amerikada sıcak dalgası bir hafta zarfında mahsule elli milyon liralık zarar verdi Büyük bir Iktisadi arana Iktidar mevkiine Bien her gün bir buhrana maruz kal Haftanın en mühisa iktisadı il disesi cihanın başlıca hububat anbarı olup mahsulü cihan e day ikazı mühim âmil vi Müttehidei Meli, mrt” abri uşel : ei ingiliz kilisesi - zarara İz muştur, Bu memleketi bir gm kasıp Lami sıcak dalğası hu- bubat ulünü Yi çayırları (o kavurma! dereleri tm, . Bir hafta içind. Amerikan (| çifçileril hayva yetiştirenlerinin düçar oolduğu zayiatın 500 milyo; i lunuyı eli milyar lira zarar etmişler demektir. kümette tere yağ- ve sü üçün sanayii tamir etmez bir surette ip e a De b Di yağmı yağmıyacak ol merika bü. yük bir fel sa y si ve merikada sıcaklar en ziyade smındaki kikümetlerie Cenupta ve şarkta tahribat mıştır. Çayırlar kurumuş olduğun- ha ların yemleri şimdiden yarıya indirilmiştir. Hiç bir tara! süt tereyağı bulı or. Fiat- lar birdenbire yük- i m tehlikeli nol çe- ve kurumuş olmasıdır. “veda herkese sularını idare eisicumhuru M. Huver ve ailesi erkânı ve muhafaza etmelerini tenbih için müsait kararlar verileceği etmiştir . ümit ediliyor. mü Amerikanın bütün kiliselerinde yağmur duası oku- a si Erd ağla 7. u Tarlaları buğ Tml” “LİGAL Si çi edilmiştir. fl mr fevkalâde ii li nması müzakere ediliyor. Buğday ve pamuk yardm kutu ve ticari (o durğunluğu müteakip baş gösteren kuraklık merikanın iktisadiyatı için şid- detli edir. o Mamafih bu seneki mahsulün, sıcaklar daha ziy. leva etmediği akdirde beş senelik ge E ti beşte malla e ami | olacağı tahmin oluni Kanada mahsulü Müttehidei Amerikadan sonra ahsul öülmüi çıktık- nra e li bir kat daha düşeceğinden rae kuluyor. Kanada çifçi 5 aki da topla- ii ali eli kon- feransı Kanada buğdayları sulü yağan şiddetli yağmurlar kesilmiş mahsulü çürütmüş ve tarlada! haza geçen ahsulünden daha yirmi iyon kental buğday olduğundan mahsulün fenalığı top- tan fiatlere tesir etmemişse 4 ekmek 'narkı bir az yükselmiştir. sene cihan buğday piyasa- meli Fransa amil olamıyacaktır . sır ma ü Son gelen haberlere nazaran Müttehidei (o Amerikada isır mahsulü geçen aydaki kuraklıktan 200,000,000 bu; çi ri ka: yere Son hafta ında mahsulü Bihin m yi betmiştir, Bu sure 500, 000,000 başa ir. ısırın bu Sn im zayiati Gelki tesir etm 23 senedenberi yo “defa müt- tehidei Amerikada mısırın fiatı bee deki pahalı olmuştur. erik ada ayvanata (mısır erine buğday ye yedirileceğinder day lerinin de yükseleceği tahı İNN Nİ a 13 Ağustos 1930 Mütehassıs M. Müllerin raporu Gayri iktisadi masrafları azaltmak meselesi Ziraat, iktisat için tahsis edilen para pek azdır Bu anasırın tahtı tesirinde Türk sukutta deva- irtibattar — mali tagayyür olmasından mühim müşkilât hadis olabilir. lirası kıymetinin mından una karşı tabii olarak varidi hatır olan emi ilk sırada, zaruri ve elzem olm an. e ma” sarifin im 1922 s iin a top- lanan beynelmilel mali konferan- sın bu gibi ahvale müteallik 17 numaralı kararında “ Bütün fev- kalâde masraflar, tamamen ref ve izale edilmek için, tedrici ve devamlı surette tenkis edilmelidir, di ekte: ve yi seğlme my maktadır : kalâde kat'i ie em mak- satlarına hasr ve tahsis edilmedikçe kredi usulile vr edilmemelidir. İstikraz aktin: erin kısa vadelere > lâzımdır. — veya bilâvasıta enfilâsyona olan metinler sureti kat' iye seri tatbik edilmemelidir. Masarifin esaslı surette tenzili ancak bütçenin büyük fasıllarında varidi hatır olabilir. Bu tenkihat, esas itibarile, ii iktisadi mahi- yette olup ayni zamanda döviz taşi datına intaç Gi masarif en zaruridir. “Düyunu Umumiye, faslındaki ileri; "ile — dahili istikrazın rolü yoktur — Anadolu hattının aasından çeye kadar tasarruf ve tenkihatta bulunmak mümkün olacağı şaya- nı teemmüldür. Me mlekeğiğ emniyet ve mas niyeti gayesine müteveccih siği orduya ve Nafıaya tahsis edilmiş olan mebaliğden yapılabilecek tasarrufat hakkında beyanı mü- talâa edemem. Memleketin em- niyet ve masuniyetinin haddi asgari masi mas sureti telif v. Türk teminini düşün tinin -abil bütçenin bilvasıta veya iline iktisadi i inkişafa hadim fasıllarında, hususile sıhhat, maa- rif, rg ve ziraat fasıllarında hiç veçhile tenkihat caiz değildir. İktisadi maksatlara gayri bâdim olan ve döviz taahhüdatını tutulması nakit istikrarını demez. Bilâkis memlekette iktısadi ısla- hat tedbirlerinin tatbik ve tabii istihsal (kuvvetlerinin inkişafini teshil için atiyen, şimdiye kader oluğundan, daha mühim vesait taba; mimik: zarureti hasıl ola- caktır. ik sea iy > refahı zirai bağlı — Ta rkiyede in ticaret ve sanayi için (8,5) be sg lira gibi, umum! büt- çenin yüzde 4üne bile baliğ ol- tahsi sisat mıyan gayri kâfidir. e Maliye Vekili Beyefen- Hususil. Wi ibre Ürer çerçevesine gi- n bazr tedabirin tatbikinde dev- let sarfiyatında tasarruf temin et- rai yere iktisadi hayatı tahfif Bir defa, gir kei karşı- lığı tamamen edilmedikçe slm ele artması çarelerine tevessül etmeli, yahut da dei tenkisi imkân- larını aramal Devletin epi e masarifinin vaziyeti hakkında . fasıllarla tebliğler neşredilmelidir. Devletin bu tarzdaki tebliğleri itimat telkin li; olan aylık belke muntazaman mat- buatta intişar eder, ükümet AD masarife tamamen tekabül edemediği za- manlarda istimal edilmek üzere bir Ber teşkil! etmelidir, nenin bütün mevcudile za- man zaman teraküm eden vesaiti yi bir elden idare edilme- Devlete ait teşebbüsatın ve işletmelerin emri Maliye vekâ- ve Diva letinin k olarak iş esasata muvafı| tedvir edilmeli dir. Bu işletmelerden normal şerait ine mik istismariye- ahdut ol evesi dahiline girmelidir. işlemeler, hususile şimendiferler , müstakilen çalışabilmek mevkiine Le eye Vaziyetleri o buna üsait değilse, esbabı taharri ve gin edilmelidir. 3 ) İdari ıslahat: İstihsalin | teşviki ii Hükümet bazı idari şuabatta bu han teşebbüsatta : bulun- Geçen sene türkiyede her bulunmuş olan ,şimen- difer am komi isyonun ve bu s posta işlerini tet- kik mi diğer bir ecnebi müte- hassıs misyonun apta teklifleri (| vardır. uabatı idariyede bir taraftan” varidatın mahsuş bir surette ası, diğer d in mü n nis- (Devamı var)
