13 Nisan 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Sahife 6 Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N. 18 AKŞAM — Öz türkçe köklerden Fr sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği(alâmeti) Kpr, Bunların her artmi yazılarını gazetelere vereci — Yeni konan serial iyi ayırd edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları < ayrıca örnek- vin hakkında sırası ile uzmı ie de konulmuştur. ökü türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş ve zın (mütehassıs) hak, aslı ügüm olan hüküm, türkçe «çek» kökünden gelen şekil gi. Haver - Doğ zrlamalar — (Fr.) Pr& pare Havf — Ko: 5 oi a Havfetmek — Korkmak Örn hüzik bir ibik -0O, Haif — Koı Mei etmel sre ati ile (omüştehir- a Mabet Vini ii > Korkunç | dir— m uzluğu ağ tanınmıştır. Hazi ia mat Kö.) ii çiçe etmek — ali eee ak mek: Bu kitabın havi olduğu (ihti- a lil SED Git etk aldığı aylar Havza — Havza (T, Kö.) ia İçine Hayası Hk — lanma a — Sikilmı EMG ği “mi Çal sibel bir çocuktur — Mi bir çocuktur. ve — Ha; ge ie K8.) Hayal Hui ri s rain ii > Hayat (T. Kö.) Bayat Örmek; Bini takım hayide sözlerle ba- Bir takım bayat sözlerle i layan (Telehhüf) — Yazıklan- e > Haylı (T. Kö.) Haylület etmek — Araya (girmek, Örnek: Haylâlet eden manialar dola- yısiyle — Araya giren engeller dolayı siyle, Hayme > Çadır Hayr — Hayır (T. Kö.) , Hayret etmek — Şaşmak — (Fr.) yran > Hayran (T. Ks) Hayran kalmak — Hayramak — (Fr.) Admirer Şayanı hayret — Şaşılacak Örnek: ai hayret bir hareket Şaplacak bir hareket yyir — içir Me ve — (Er. ) Sin imei. , 2 — (Bak: i Tansı- mp siyet baya” liye yea Geniz İplik, ti an (T, Kö. Hay, iri olarak, diri diri Örn En Hayyan mi, meyyiten mi der- dest edildi? — Diri olarak mı, ölü ola- rak mi 3 landı layyen meyyiten — Ölü diri - ai Kö.) ii — Kaldırmak, çıkarmak : Bu rn bir harfini haz- > Bu kelimenin bir harfini kal- ırılabilir bir akla bile kabilihazftır noktası bile kaldırılabi- yyek ek: Her ıktan > eder — Her Ya arm kaçı Müctenib ji Örn söz sirlemekier te- vakki niz > Büyük söz söylemek- ten sakınma gerektir. Tevakki etmek — Korunmak, sari hastalıklardan Herkes bulaşık has- e yaln cılıktan edi- çer, zen ei ir — Çekinec: lu işin Mi bir tarafı Bu işin çekinecek bir tarafı Örn es tevakki ma 5 talıklardan Gençler, niz — Gen Mahzu: Örnek: yoktur — yoktur. tiraz — Nİ Örnek: Onun Ba ite ihtirazına hay- ret ettim — som bu işte çekinmesine şaşı — e ÇE, kö.) ir) Hazırlamak — — (Ee) Hazırlıklar > (Fr.) ri İhzar etmek — Prâparer t Pröparations, | ir biye) — Hazırilâç- lar — © r.) a ialit& pm Örn en © memlek e miliilpara atı tıbbi iye imal olunamazdı— e yurdumuzda üziİğleş yapı- amazd. KÜülksr” Gi kimyeviye) — Har Ham Hür Ezimek, sönirmek Hazmi halay > Heba kai e itmek, yoğ rnek: Düşman ordusu açlıktan he- v öle Delal Sri sika bitti, enin mahsulü kargalar yüzün- oldu — Bu zil ürünü kar- nden yoğaldı ar Yoğaltım Bu sen den helâk ki gitgide artı- gitgide artıyor. er yoğaltımı Yoğaltmak ek çük “eek Örn Ankarada ünde ne pağdar Önel edilir — İl gün- de ne kadar buğday yoğaltılır? ui e > Yoğaltman mk müstehlik koope- manyada o yoğalt- r. Kücük kucağa slıbit emayar lek: Biz YEL Men; Be he mayar mı? — Bu iki adam birbiri ile denk mi?. Hemcins — Cinsibir eni > Arkadaş Hi > Adaş a — zir yaktaş bi Örnek; Âsilşrin m ve hempalari kaçtılar — Aziyanların başkanları ve ayaktaşlar kaçtılar. EEE EMRİ aşı! . Hemşeri (T. K8.) Örni aa mi emşehele— Samsunun onursal hem: Hemşire — Kızkaı ai Hemşirezade — Yeğen Hemta — Benzer, taydaş vi eemta Benzersiz rca 5 a in me) mekte esi hem- zeban Onu ie hepsi ie a © ill lar. emzeman (muasır) — ek: Timur ile Yilem Bayazid muasırdırlar — e e Yıldırım Ba- yazid Pegi Gi) Hengâm — H - Dili yeni, daha yeni Örnek: Henuz uyanmıştım 13 Yeni uyanmıştım, daha yeni uyanmıştım. Henuz gel gi ”Daha gelmedi. Hı Her nevi Her türlü, her çeşit Da Çifçilik eşe Ekmek Zan Vekaleti — Hercai > Yanardöner, gelgeç Hercü merç — Karmakarış, allakbul- altüs Herze * Saçma lk (T. Kö.) ik es (TI. K8.) Heri (Bak: Bek” Hevlnak (Bak: müghiş) eybet — Heybet vermek — Aybamak “ Heyelân — in Heyelân Heyet — Şekil — e mini Heyet > Kur — (Fr.) Corps Heyet (Murahhas sie a alalşağ — Salkur - (Fr.) Delegatlon 5 et ele e ayan) > Kurul m (Fr. Y Assemblde, eliz > Hep kind olduğu gi- bi, Dam vie el kurul Gr) Z Miele elele” iz m — Yazık, ne yazık w (Fr) $ Heykel > biyer (T. KB.) Heykeltıraş e—- Heykel eyk elcilik kallanılar şekilleri alınmıştır: Aslı ak olan ibi. Münhezim olmak — Bozulmak, boz- guna uğri Hezl — Alay Lütife — Şaka Hıfzetmek — 1 — Saklamak, 2 — Ezberlemek itmek — Muhafaza etmek Hırs — Hırs (T. Hiyi Hayı Hisse — ai Hissedar — izb — Grup Hibe — Bağışlık Zi — Utan Örnek: Hicabından kap oldu Vişemdan ipe Mahcul k bir heccavdı > bir. geçivci ii — İç acısı, 2 — Hicran (T. Kö.) Hicret < Göçme Hicret etmek > Göçmek Muhacir — Örnek: KE muhacirleri * Yanya öçmenleri, Hicri — Gö (1), göçeyil rek: Hicri 1250 senesinde > 1250 nci Göçüm yılında - 1250 nci Göçe yılda Milâdi - Doğum (1), doğumyı! Örnek: Milâdi 850 senesinde — N Do um yılında - B50 Doğumyılda. idayet — U: önüm bida etmek — 1 — Din değiştir. | e — Üzyi ei Hiddet (T. Kö.), öfke a etmek — Hiddetlenmek, öf- mel mani > Hizmet (T. Kö.) Örnek: Vatana ( hidmet, hepimize hizmet, o hepimize Pana — Yurda — Başından geçenleri hi- İnat dan Hay enleri anlattı. — Gi ikle hikâye ede- yim diye ikimizin er öldürdü > Gördü iklerini tam öyküleyim diye vak- ü Ri Biri öği Bu sözde elimi Hilâf — Karşıt ee Hilâfı hakikat — Hakikate sözde hi yoktur ok — Hile, hud'a, desise — Oyun, aldaç, düzü, dek, al. Hilekâr — dr cu, aldatıcı, dekçi pan Himaye | Bayvanat — Hay mele: yanları koru (10) Gi e Doğum kelimeleri bu lale ei eli zaman baş harf- leri büyük yazılacaktır. AKBA müesseseleri Ankaranın modern türkçe fransızca ve ecnebi el kitap, gazete, mecmua, fotoğraf otoğra! Lili ve modellerini temin eder. Merkezi: Maarif vekâleti karşısin- da telefon 8377 Şübesi: Samanpazarında 1 Kuruşluk şefkat pulunu unutmayınız Çocuk zeri iriremerai 20 Nisan. sa kadar niteler ves Kirgin Ku- rum kuruşluk Şefkat pul- ——— yapıştırılması mecburidir. e in m mektublara bu yapıştırılmazsa bir kuruş mür- ln almacak ve mektuba pul tırılacaktır. o Yanlışlığa ap mi için halkımı- HAFTALIK SIYASI ICMAL Fransa ve Sovyet İngiliz devlet adamlarının Lon- yanın Ky min a dirmiş ve 13 Nisan 1935 7 itilâfı - Habeşistan ile Italya arasındaki münasebat ço fenalaştı - Japon ve Amerikan itilâfı metleri bu maddeleri olduğu gibi lil husus mutabık kalmışlardır. Böyle” bir anlaşma vie e iştiraki için açık tu Milletler kai ge sulh v telif müessesesi uğrunda ve bunun ağir silâh kullanılmasına İngiliz efkârı umu miyesi ötedenberi es pi duğundan izi yet - Fra an- Kl İngilterenin. ve e buna yanın müsbet bir faide görme: ig e dahil e BA azdır. İtalya ile ia arasıni esindeki hakem nin tatbiki için deri Cemiye- ine müracaat e! Fakat bu a tatbiki uzun merasime ve zamana muhtaç ol- duğundan Habeş hükümeti ha- kem usulünden ferağat etmi: askeri sevkiyattan dolayı harb teh- Tikesi duğuna işaret ederek Cemiyeti min i ahvak ie Almanya istediği kadar hava u kadar var ki Habe: ve askeri kuvvetlerini arttıracak- | metini bu mü atı Cemiyeti tır. Deniz kuvvetinde Alman- kvam meclisinin 15 nisanda ak- ya, giliz donanmasının üç- deceği fevkalâde toplantıda te biri nisbeti kabul ed. mevzuu bahsedilmesine Cemiyet m leş Bu nol ni katibi yemini ii ok ta i Ha f dini ziyedesile memnun edecektir. Ötedenberi Almanya ile İngilte- renin arasını açan deniz rekabeti n muh- telif şartlar koymuştur. ianlaçdan biri eski müstemlekelerinin ken- disine iadesidir. Ha ları ibti yanın Cemiyeti Ak beklenmiyor, ses vama döneceği Şark misakı MN suya ceği hayli vakitte; di diğe hissedil- den teyidine ve k faidelerden iki Mili karşıl Diaz istifade eylemesine dairdir. için hareketlerinde serbest kala- caklardır. On altıncı maddesi de Milletler e aid taahhüdlerin infazı gın bu kanun hükmünü göz önün- de tutması hatırlatılır. seniii beş evleti de bütün kuvvet ve gayreti ile askeri mü: ki ha zırlanmağa enlem am ünyanın — taral en siyasi tığı hak ret edeceğin! Bundan başka Amerikanın bel ven nazırı temmuzda Japon di n yapacağı büyük m ee minasebetile bir İl filosunun Ameril an limanların! uzlaşma izharına vesile tutulmuş tor. ve nçuri imparatoru Tokyoy# resmen Him Japonya re torunu ziyaret eyledi. Bu müni sebetle Mi iki imparator a sında irad olunan nutuklarda iki | devlet” arasındaki ittifak rabıtalaf” söylemi” hi olduğund Tok; ğı Z yaretin Çinliler üzerinde dahi sir yapacağı bekleniyor. hi me: çin mk ze askeri eri — evletlerin hisse