November 10, 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Çırağan sarayının teşkilâtı di İN ke iyice tarif edilmiştir. Sahife 8 AKŞAN - 10 eN 1935 SARAY ve BABLÂLİNİN İç YÜZÜ Yazan: SULEYMAN KÂNI IRTEM (» Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 586 Sarayda dansözler, 90 genç kızdan mürekkep muzıka, kızların erkek üniforması Abdülmecid haftada bir, iki defa balet ve konser emrederdi. gene çuhadan bir ceket giyer, ge- niş bir şal kuşak takardı. Bu ağır elbise hareketleri bir kat da- ha güçleştirdiği için sonraları çuha yerine saten, şal yerine da- Ki hafif kumaş kullanılır ok muştu. Bu dans yavaş, yavaş unutulup gitmiştir. : Belet heyetinin oyunlarında Abdülmecid ile kadınları, ikbak hi Bu lerde saray kızları da konser salonunun kapısı tarafın- d pir iş ve çal ser İere kadar temennalar ile karşı- larlardı. Burada bazan köçek dansları da yapılırdı. (1) ışarıda köçek oyunlarında kadın rolleri de erkekler tarafın- dan. yapılmasına mukabil. bura- da erkek röllerinde kızlar, par- maklarında . ziller, oynarlardı. Birinci dansöz 17, 18 yaşların- da, diğer sekiz, on dansöz yaş- ça bundan genç, boyca da daha kısaca idiler, ei sonra balet sa, yarı cambazlığa benzer oyun- lar gösterilirdi. Küçük sultanların e ter- biyesi sarayda yetişen kadın üs- tadlara tevdi olunurdu. Bu öğretmi enler arası sında ma- iki parça- ları, polkalar, yle, Mazurka- lar bile kom; etmişti, yaminigâr da iyi birer öğretmen idiler, . Haremi hümayunda törenlerde oksan genç muzıkacıdan mü- rekkep olan harem fanfarı rem dehlizlerinde dururdu. Bu muzıkacıların üniforması defne yaprağı işlenmiş iki santi- metre genişliğinde sırma zırhlı nar çiçeği kadifeden bir panta- n ile etekleri, kolları, boyun ta- Ü) Gerek bu oyunlar, gerek Kr ve Bayi irci kadınlar ile İLOR eden kal faların o zamaı 0d göre m yapıldığı hakkında Leylâ hanımın hatiratında etten sön ii rafları gene sırma işlemeli birer setreden ibaretti, Bu setreler bu güzel kızların inler vardı. u erkek üniformalı kız mu- zıkacılar intizam ile geçerek dehlizlerin bir tarafına yerleşir- İerdi. Uzun boylu, mütenasip endam- lı, güzel vücudlu > çavuş eski Mehterhane takımlarındaki iç oğlan başçavuşunun, erkek fan- e farlarında tambur majörlerin va- zifesini yapardı. M dr flütler, klarinetler, onlu kornalar, ikinci ve üçün- âletler, da- cü Sline vullar bulunurdu. Gözü padişahın çıkacağı ka- ton ile maiyetine: — Hazır ol! Emrini m ister Me görününce bastonunu bir defa havaya fırlatıp inle ya- alar: 1 Solunda hazinedar usta, arka- sında mertebelerine rini padişah girerken muzıka sel havasını; “padişah kapı ee durup valide sultan yanı- na gelince de hünkârın marşını çalardı. Sultanların, kadın ve ikelle rin tebrikleri, hazinedar faların yer öpmeleri si etti- ği müddetçe de harem orkestrası çaldığı musiki parçaları ile G lakları hoşça işgal ederdi. Bayramlarda saray avlısında orta oyunu - Zuhuri kolu - oynar- dı. Bayramın ilk günü ü akşamı seyreder, parçalarını dinlerlerdi İkinci gece bir dehlizde hare- mi hümayun orkestrasından 60 kadar genç kız opera lari: le müsamereye başlarlardı; kız balet heyeti danslar yaparlardı anslard ylular ka- ansın nevine göre giyinmiş bu- lunurdu. irem ire Av türk dansları ile lr mükem- Haremi hümayunun bu gnsiki ten ve raks l zeldi; bu cemiyetlerde ye Avrupalıların en büyük tantan balolarında yi gi bir zevk hasıl olurdu. geçmi hümayun muzıkası mu- zikai hüma! gibi sultan dü- ğünlerine iştirâk ederdi. Gelin sultanlar (kocalarının ikametgâhlarına alay ile geldik- leri sırada iki takım muzıka sa- rayın biri selâmlık, diğeri harem cihetinde nöbetle havalar çalar- ardı. (2) Münire sultanın kocası Mısırlı İlhami - nezdine Vaniköyün- deki yalıya s7 vie isine sinde haremi hüma; çi- çeği renkli ela li bu- lunan muzıkacı kızları dan çalınan havalarla saray dan- sözleri alafranga danslar yapmış- ardı. Kızlarının düğününden biraz zaman evvel Abdülmecid baba- sının . birinci ikbali Hüsn ümelek hanımın (3) Beylerbeyi sarayın- da yetiştirmiş olduğu dansözleri de saraya almıştı, Meşhur tavşan dansını bilen bu kızlar da bu düğünlerde alatur- ka danslarla hüner göstermiş di. 3 (Arkası var) 0) Le eylâ hanımın. ae Gerek Mecid a düğünlerine pek Kr. (3) Bu hanım yaşı seksenli içmiş oldüğu halde (1304) ii KE miştir, Eski savaş ga vita la alarda ürü kurmuşlar, ufak bir motörün çevirdiği dinamo bu ğı pırıl pırıl ay- ötede sosye- az örtülü alel süs“ “ zi. bunlar bizi kü savaştığımız gibi yokluk için- de, sullukla yüz yüze savaş- mıyorlar. Bunlar mücehhez ve ra- hat, zi savaşıyorlar. E unutmamak gerektir ki a el alt etmek için yapı- an bugünkü bu rahat ve teknik savaşı dünün mesuliyetlerle ve yoksullukla uğraşan çetin savaşı hazırlamıştır. M., Şevki Kara cübbeliler ı Sinci sahifede esi feci bir halde al Ferid paşa hükümeti işkenceyi ya- panları korumak istiyordu. İşkenceye ere müdafaa ediyordum. a hükümetle mü- pm emişi. fakat heye- ti hâkim ir tesir altında kal- iii ike KE İz mahküm etti. ketile Türk hâkiminin aleni bir erre daha isbat etti, — Size Kıvırcık denilmesinin se- bebi nedir?. — Doğuşumda saçlarım pek sık ve kıvırcıkmış da.. halbuki şimdi... Hikmet Feridun YASEMİNLER ARASINDA | 0 vi ai gül, sa- na gel sims ai ayağa veli pi ideiğim! Marın Sen istediğin ke hep ayni yolu katedecek. Eğer günün birinde yalnız kalmağa mahküm olursa sana hiç lânet et- miyecek. Çünkü sen ona aşk ge- tirdin. Ambretta yazıhaneye koştu. Çekmeden Nahidin mektuplarını çıkardı. Bunları okudu ve öptü. — Sevgilim! Sevgilim! (o Sev- gilim! Sonra tekrar yatağına girdi ve yatakta tekrar mektuba devam etti. Pencere açıktı. Artık şafağın ilk esl nerede ise beli- receki İşte bir darbuka sesi, Bu nere- den gelebilirdi? Beyaz şark şeh- sel gittikçe İhtimalki uzak kre ini- yordu. İhtimalki bir âşık, müez- el, zinler şafağı selâmlamadan evv: aşkını yn, gözüne uyku girmi; Giri bir tesadüf! Şimdi Am- bretta bu şarkıyı dinlerken onun biraz evvel mırıld. olduğu arap şarkısı olduğunu anladı. arbukanın sesi ne hoş, ne tatlı geliyordu? Ambretta böyle tatlı bir le içinde şarkıyı dinlerken odani kapısına < hafif. a duydu. Yüreği birdenbire fena halde çarptı. Cevap vermedi. Yarım mektu- bu en. altına hemen sak- pi Dünü rup mi a bir hak de idi. Bu atte onun Lapa dai Yürü indiz Acaba babası gelmesin? Hafif bir ses onu çağırdı: — Ambretta? Yataktan mi Kapiya koştu. — Kı — Ha diy Eiteri eriyen mest açtı, ye bu saatte onun odasina ne- den geliyordu? Zavallı EK da daha ne türlü vakalar, patır- dılar olacaktı? Hadiye içeri girdi. İli m tı, Kapıyı kapar kapamaz — Aydınlığı söndür, dedi, itaat Yatağın kenarına oturdular. u vakit neye geldin, Ha- diye? — Beni görmelerini istemiyo- rum. — Gene fena bir haber mi var? Hadiye Ambrettanın kulağına eğildi. ei duymalarından kor! m aslala hâlâ yi dedi. — Ne yapıyor? — Şimdiye kadar hep zenci hizmetçilerle konuştu. Ambretta senin in korkuyorum, na ne Payabilirler 7 ab yak Uzun müd- det bahçeyi gözetledi. Beyaz ta el en hep o tatlı aşk şarkısı geliyordu, Hadiye: — Bu saatte a ön i. Sonra ilâve etti: -—— Pençereyi kapayayım mı? — Neden? — Şafak zamanı hava serin olur. Ambretta biraz tereddüd etti Sonra bütün kuvvetini toplıy#” rak cevap verdi: — Hayır, Hadiye. İstemem” b en. Hadiye içini çekti, başını sak ladı: — Yavı ne istiyorsan öY“ le yap. Fakat ihtiyar Hadiye sö“ lediğini gi — Allah aşkına söyle, ne bi alim Hadiye? tı, Giyinmeğe başladı. Hadiye y* tağın yanına büzüldü. Başını di” lerinin arasına Sordu: Neden ? — Uykum yok, uyuyamıyorum kusu? — Artık işin sonuna geldik» Hadiye, — Ne karar verdin? — Yarın anlarsı — Ya Hadiyeni ne yapacak” sın? — Ben nerede isem ve de orada olacaktır > sükür e bire, ihtiyar zenci kad tan sıçradı, biraz etri af ei, ve mırıldandı: Ambretta sussun diye bir eli” ni kaldırdı, Sonra uzanarak di” pi başladı. — Sokaktan vi çenin kapısındalar şi akat Ambretta bir şey duy” Bab hiç hükmü yok görünüyordu Saat üçü Hadiye gidi pebçerelen HE kıyordu. — İçeri gel, görecekler seni. İhtiyar kadın pençerenin kor” kuluğuna sıçra -— Ne yapıyorsun? iy: çevirdi: — Sus, ma, Tekrar bir süküt. Bees ha fif bir rüzgâr hışırtısmdan baf” ka bir şey işitilmiyordu. ihtiyar kadın rik Ami ın pençetesi: in ak tında, duvarda oldukça ii viş BİK ardı. Alışkın ve cesuf bir adam buradan yaa cepheyi Bu ii bitişik bir evin Kara termemesi için Ambrettaya bir işaret yaptı. Sonra, dikkatli di Annı endisine (karşi Bi zeirln sabiti Zenci hizmet sie le u neden ileri ge. liyi kor ül edi