5 Kasım 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Reisicümhurun nutkunun akisleri Bulgar gazeteleri nutkun büyük ehemmiyetini kaydediyor ——— Sulya 4 (A.A) — Bulgar ajana! bildiriyor: Bütün Bulgar gazeteleri Tü.kiye Relsicümhuru İsmet İnönü- sün nulkunu, bazı parçalarının altı- nı çizerek hassatan tebarüz ettirmek suretile neşretmiştir. Zaria gazetesi, başmakalesinde şünlari yazmakta- dir: «Türkiye Reisicimhuru | İsmet İnönünün büyük nutku Yak şerk- teki vaziyet üzerine bol ve rahat ve- rici bi- aydınlık serpmiştir. Türkiye İngiltere ile olan ittifakın muhafaza etmektedir. Ayni zamanda Sovyet Ruwya ile en siki dastluğunu da ye- Biden tesis etmiştir. Hülüs, Türki- ye, gerek şimdiki büyük komşunun, gerekse Bulgaristanın arzu ettikleri sulh politikasına devam edecektir. Bunun mânası şudur: Türkiye har- «betmeksizin ve fakat silâhi elinde olarak — Balkanlardaki i kişafını bekliyecektir. Türkiyeye Bulgaristan tarikile ta- arruz edilmesi mevzuubahis olamaz. Binaenaleyh bir Bulgar tanrruzuna hüdiselerin| Korfunun şimalinde bir deniz harbi Bir İtalyan gemisi yanarak kaçtı —— Atina 4 (A.A) — Atina radye- İsumu. bildirdiğine göre, Korfunun İşimelinde bir deniz muharebesi vu- Ikua gelmiş ve bir büyük İtalyan ge- misi, pek muhtemel olarak yana ya- na, şimale doğru kaçmıştır. Giride İngiliz askeri çıkarıldı Londra 4 (A.A.) — Giride İm İgilir kıtantı ihraç edildiği bugün resmen bildirilmiştir. İhraç edilen İkuvvetlerin ehemmiyeti o ve ihraç tarihi hakkında malâmat verilme- ruektedir. Atina 4 (AA) — Avustralya torpido muhriplerinden Whyneek'in Pireye geldiği resmen bildirilmekte- dir. İspanyada mühim görüşmeler Maârld 4 (AA) — İspanya Horlet- ye Nazıri, Alman seftirile uzun bir gö- rüşme yapmıştır. İngiliz şefirinin Ha- relye Nazır ile yeni bir görüsme ya- müsamaha edilmiyeceğinin Türkler tarafından hatırlatılmasına lüzum yoktur. Nutuk Sofyada iyi karşılanmıştır. B. İnönü'rün nutkunun, takviyesi Bulgaristan için çok ehemmiyetli olan münasebetlerde yeni bir hava vücuda getirmiş olduğu söylenmek- ir tere büyük elçisini kabul etmiştir. Yunanistandaki İtalyan menfaatlerini Macaristan himaye edecek Londra 4 (A.A.) — Heber alın- Ye karşı iyi hissiyat ve iyi niyetler bas- lenmektedir. Tam bit komşuluk yap- tıkları takdirde Türkler ve Bulgar- lar, dünyanın bu kısmında bulunan en büyük devletlerin menfaatleri srasınıla hakiki bir muvazene unsu- ru olabilirler. Zira ne kimseyi teb- dit etmekte ve he de kimsenin meş- ru menfaatlerini haleldar eylemek Arrusundayız, Karadeniz havzasında devletler arasındaki tesanüt İarın ; garbındaki inkişeflar ne de müsasir olabilir. Kiyasetli bir diplomasi, azimli ve durbin bir idare ve sulh ve âdalet fikirlerile meşbu bir millet, Türkiye Reisicümhurunun O nuktu O mlinase- betile serdettiğimiz bu mütalâalarda derpiş edilen inkişafa yardım ettik- ten başka,' bu inkişafı süratleştire- cek ve hatti tahakkuk ettirecektir.» Utro gazetesi, İtalyan - Yunan sarbi ve Balkanlar hakkında pro fesör Ghenov'un bir makalesinil Nevyork 4 (AA) — Reuter ajansın- neşretmektedir. Makale Türkiye|dan: Dün Vaşingtonun diplomatik Üzerinde | mahfilerinde Hitlerin harbe nihayet! Keisicümhurunun nutku bilhassa durarak şunları yazmakta- dır: «Türk hükümetinin nokta nazarı bizzat Reğsicümhur tarafından izah edilmiştir. Nutkun en mühim kısmı” m <İörkiyenin İngiltere ile olan sağlam ve çözülmez rabıtalarını mu- hafaza ettiğiz ibaresi teşkil etmek- tedir. Ankarada İngilizlerle Türkler arasında müzakereler devam etmek- tedir. Keyfiyet, Almanya ile İtalya- mn Türk zimamdarlarının şimdiye kadar muhafaza etmiş oldukları va- Hiyeti saramağa muvaffak olamadık- larını göstermektedir. Bu devlet adamlarının yeni darbe karşısındaki veziyetlerini kati surette tespit el- mek için Yunanistandaki hâdisele- rin inkişafını bekledikleri âşikâzdir. Türkiye, İngiltereden maada ye- Sovyetlere de o güvenmek“ B. İsmet İnönü, Türk - Sovyet münasebetlerinin iyileştiğini işaret etmiştir. Görünüşe nazaran cenup komşumuz için en muhtemel vaziyet Yunan - İtalyan muhasamatının ha- ricinde kalmaktır. Bu vaziyet, Al manyayı ve sair devletleri de mii- dahaleden imtina etmeğe icbar ede- bilir, Bu suretle yangın tahdid edil- miş ve Balkanların şark kısmında welh idame edilmiş bulunur, Tabi- dir ki Türkiye müdahale ederek İtalyanların vaziyetini mü; ire diği takdirde Almanya müttefikini Kendi haline bırakmıyacaktır. Her halde sulh veya harp meselesi Türk *gimamdarlarının elinde bulunmak- Harlır. B. zimamdarlar kiyasetli ve temkinli odavranırlarma, bir hafta evvel Balkanların garp kısmınd aş yanpn Omahdat ( kalebi- ektir. Türkiyenin her hangi bir müdahalesi ihtilât tevlit edebilir. Sovyet Rusya, Romanya ve Bul- garistan gibi üç devletin bitaraf kal- malarndan İngilizler O merminun ol niden tedi malıdırlar. Zira keyfiyet Türkiyenin | vaziyetini kalavlaatırma'etadır se Solyada Türkiye cümhuriyetine| | | dağ göre İsviçrenin Roma sefare- t İtalyadaki Yunan menafiinin hi- mayesini deruhte etmeği kabul et- miştir. Yunanistandaki İtalyan men- fantlerinin himayesi ile de Macar sefareti meşgul olacaktır. İran Hariciye Naziri istifa etti İ Tahren 4 (A.A.) — Tasa bildi! riyor: Ettelant gazetesinin yazdığına göre İran Hariciye Aslam İmhhi vaziyetinden dolayı istifa et- miştir, Hariciye Nazır muavini, Baş- İvekilin nezareti altında Hariciye iş- lerini idare edecektir. Sulh şartları İ Amerikaya hiçbir teklifte bulunulmadı t İ vermek için ne gibi şeylerin yapılman Mamgeldiğini bugünlerde bildireceği- Ankara Dil Tar ih fakültesinin yeni binası merasimle açıldı Başvekil söylediği açış nutkunda: Atinâdaki Almanla “Ankarayı manevi bir mihrak (|barekete hazırlanıyor haline getirmek yolundayız, dedi Ankara 4 (Telefonla) — Ankara Dil, tarih, coğrafya fakültesinin yeni binası bugün parlak meraşimle açıl- mış, merarirda Büyük Millet Meclisi relsi B. Abdülhalik Renda, Başvı Dr. Refik Saydam, Vekiller, mebus- lar, profesörler hazır bulunmuştur. Meraalme İstiklâl marşile başlan. muş ve müteakiben Başvekil Dr, Refik Baydam şu nutku söylemiştir: Büyük Atatürk'ün düşünüp, kurul- masını emretüği Ankara efil, tarih ve coğrafya fakültesini, yeni da açmak, benim için büyük bir yarlık oluyor. Ankara Üniv iki rülmünden biri olan bu müessese dört yıllık kısa bir devre içinde tak- dire değer bir Inkişa? göstermiş ve geniş mikyarta morun vermeğe başla- mıştır, İlmi mesa! ve ilim adamı genç- ler yetiştirme yolunda emeklerini vermiş olan arkadaşlarımı takdir ve teşekklirle karşılarım. MIM Şefimizin, Op gün evvel Büyük Milet Meclisinde irad buyurduklari Napoli tekrar bombalandı Kiel tersanelerinde büyük yangınlar çıktı — Bon derece fena hara şartlarına rağmen dün gece poli şehrinde bulunan hedeflere mu- vaffakıyeti! hözumlar yaptığı tesmen bildirilmektedir. Napoliye dün geceki taarrusa bu- Yutlar engel olmuşsa da başta giden tayyare aydınlatıcı fişekler atmış ve depolarma ederek müessir bir tarrda bu depoları bömbalamışlardır. Almanyada Klel tersaneri birbiri ardından gelen tayyarelerimiz tara-| fından 70 dakika mütemadiyen bom”! Harleiye nezareti memurlarının sÖy- lediklerine göre bu şaylalar kendileri- ne kadar gelmiş ise de dün verilen ba- zi haberlerin hilâfına olatak kendile- rine hiç bir sulh teklifi yapılmamıştır. B. Mussolini harp gemilerini teftiş etti Roma 4 (A.A) — Bişfen! ajansının bildirdiğine göre B. Mussolini son günlerde cenubi İtalyadaki tayyare meydanlarile deniz üslerini ve harp gemilerini teftiş etmiştir. Bir Yunan tayyarecisi terfi ettirildi Atina 4 (A.A) — Kral, İngiliz tayyarecilerile beraber evvelai günü “Tiranı m eden ve ya ralandığı halde tayyaresini össüne kadar sevke muvaffak olan bir Yu- 'nan pilotunu terfi ettirmiştir. e isek. vefat etti Teeesürle haber aldığımıza göre, Şam başkonsolosu B. Necati Msne- mencloğlu kalb ecktesinden vefat et- miş ve ctnasesi onda büyük bir ihti- Famla, kaldırılarak bu sabahki trenle İstanbula muvasalat etmiştir. Bugün öğle namazını müteakib Karacrah- medde Menemenciöğulların makbere- sine defnedilecektir. Necati merhum, edehiyât Alem'mi- #n maruf sitealarından Menemen gade Tahir merhumun oğlu, Şam TA- Msi Rauf paşa merhumun haf'di ve Anadolu alana umum müdürü Mu- Taffak Menemencioğlu, hariciye umu-! mi kâtibi B. Numan Menemencioğlu ve divanı muhasebat Azasından B Müsyyei Menemeneloğlunun anten» zadesldir, e taziyetlerimizi bildirir. baş ri vi İngilterenin Sovyet Rusyaya bir notası Maskeya 4 (A.A) — İngütere, Bor- yet hükümetine bir nota vererek yeni "Tuna komisyonu konferansına İştira- kinin bitarafığı IhIAI eder mahiyetie olduğunu bildirmiştir. Sovyet hükü- meli cevabında bu telikkinin doğru olmadığını, Tuna konferansının Tuna Üzerinde bulunan devletlere İtalya gibi bu nehri ticaretler! için kullanan devletlerin murahhaslarından teşek- kül edeceğini, İngilterenin bu devlet- ler arasmda bulunmadığını bildirmiş- tir. General de Gaulle'ün Metaksasa telgrafı Londra 4 (A.A.) — Hür Fran- rin reisi General de Gaulle, Benerai Metaksasa bir mesaj gönde- terek Fransız milletinin Yunan mu- kavemeti karşımndaki takdir. ve hayranlığını bildirmiştir. Mesajda şöyle denilmektedir: Bütün Fransa, tarihimizin bu na- zik anında istisnasız bütün Fransız kalblerinin haklı davamız için çarp- tığına kanidir. İki İtalyan tahtelbahiri batırıldı Londra 4 (A.A) — İngilis Bahriye Nezareti tebliğ ediyor: Yeniden iki İtatyan denizaltı gemlet hafi? kuryet- lerimiz tarafından imha edilmiştir. Bu vakalardan birinde gemilerimiz! hava Kuvvetlerimizle teşrik! xnesaj| ederek düşman gemilerin! takib eyle. miştir, Londra 4 (AA) — Alans haberle- rine göre bir İtalyan denizaltı gemisi lerile takviyesini, kültür davalarımı- sm önünde tutmaktayız.» Relstcümhurumuzun bu emirlerini yerine getirmek ve fakülteleri tam ekli; olarak kuruluş yeni bir Türk üni- versitesiri çalışmaya başlatmak, va; sifemiz ve emelimizdir. Ana»! dolunun ortasında, müzeleri, kütüp-! haneleri, üniversitesi, imi enstitile-| ri, opsrası, tiyatrosu, diğer kültür ve içiima! müesseselerile bütün memle-| ket münevrerlerine manevi mihrak; olacak bir merkez haline getirmek! yolundayız. Bu dileğimiz tahakkuk etiikten sonra, yurdun şark bölgesin-! Ge de yeni bir im merkezi kurmayı Ebedi Şefimizin bizlere intikal edön yüksek bi? ideali olarak, gözümüzden uzsk tulmuyacağız.» Başvekil bundan sonra fakültenin teyini istikbali için en halis temen- milerini ifade ederek " sözlerini bitir. Mütsakibon Maarif Vekili B. Hasan- AM Yücel bir nutuk irad ederek Cüm- Füz ettirmiş ve fakültenin tarih pro- fesörlerinden Manisa mebusu B. Hik- Alman-Yunan münasebatı kesiliyor mu? Atina 4 (AA.) — İtalya sefiri bugün Atinadan hareket edecektir. Kendisile birlikte birçok İtalyan da gidecektir. Atinadaki Almanlardan | mühim bir kısmının harekete hazır- landığ. haber alınmıştır. Atina 4 (A.A.) — Resmi mah- Eler kalyanların şimdiye kadar ha- rekâ': idare tarzından hayret duy- maktadırlar. Atina halkının manâ- viyntı her türlü eitayişin fevkinde- dir. Bütün millet şerefi muhafaza etmek ve zafere varmak için imkân dahilinde bulunan bütün ıztırapları iktiham etmek azminde müttefiktir. Almanyanın ilânı harbı, Yananlı- ları geriletmiyecektir. e Almanyanın bir tavassutu hakkındaki devatilı propagandaya rağmen, salâhiyettar mahfiller, bu hafta sonuna doğru iki memleket arasında münmsebet- erin inkıtar İmkânmi gayri varid görmemektedir. Atina ajansının bir Alman gazetesine cevabı Atina 4 (A.A.) — Atina ajansı met Bayur tarafından verilen açış bildiriyor: DN.B. ajanm Hambur- dersile merasime nihayet verilmiştir.) ger Fremendenblatt gazetesinin bir makalesini vermektedir. Bu maka- lede başlıca söylenen şey Yunanir tanım yabancı menfaatler uğruna harbetmekte olduğudur. Biz bu ga- zeteye şu dersi vermek İsteriz: Yu- nanistan yabancı menfaatler için değil şerefi, hürriyeti ve alçak İtal Tanca İspan- yolların elinde Enternasyonal idareye nihayet verildi —— Tanca 4 (AA) — İspanyol kıtkatı kumandamı #lbay Yuste aşağıdaki <İşbu eimimamenin neştinden iti- baren, bugünkü ahval ve hadisata binaen, Tanca kontrol komitesinin ve teşrii meçlisinin vazifelerine nihayet verilmiştir. İspanyanın Fas komiseri murahhası ve vali sfatile Tanca min. takasmın tam ve mutlak olarak 'da- resin! ele alıyorum.» Malöm olduğu Üzere Tanca geçen 14 haziranda enternasyonal makamat- In anlaştıktan sonra Faslı m kıtaatı Tancayı işgal etmişlerdi. İs- panşa bükümeti Tancanın ancak asayiş muhafaza için işgal edildiği- ni ve Tanca enternasyonai idaresi- nin muhafasa olunacağını beyan €y- Yunanlılar Arnavut- lukta ilerliyorlar (Baştarafı 1 inci sahifede) dunda bulunan muhabiri geçen pa- zardanberi Florina İstikametinden şiddetli top ve bomba sesleri gel- diğini bildirmektedir. Pazar günü Yunanlıların Prespa gölü üzerinden kıtaat sevkederek Armavutluğa girmek istedikleri ve fake* İtalyan kuvvetlerinin bu te- çı mani oldukları öğrenilmiştir İyanlar, Bigala dağlarma kuvvet- le yerleştirilmiş olan Yunan kıtaatı- mın mukavemetini kırmak için ça- lişmaktadır. Görice « Manastır yolu! Yuran topçusunun ateşi altında bur) lunduğundan bütün minakalât dur- metu», - ep Bir Norveç vapuru batırıldı İstokhalm 4 (A.A) — Blefan! ajan- sından: 5310 ton hacminde ve Cublano adındaki Nörveğ gemisi, Atlas Okya- nusunurt gimalinde bir tahtelhahir ta- rafından betirimıştar. İki Kanada taburu İngiltereye vardı Otiawa 4 (A:A.) — İki Kanada! taburunun daha İngiltereye varmış bulunduğu bugün resmen bildiril. B. Azana öldü Montawban (Fransa) 4 (A.A) — Sabik“İspanya Reisicümhuru A- zana, bu gece burada vefat etmiş” tir, | yan mütecavizleri de dahil olmak Özers bütün Avrupnya medeniyeti yermiş olan dünyanın en eski mil letinin mukaddes ananeleri uğrun: harbetmektedir. Kendi şerefi için o harbetmekle Yunanistan bütün hür milletlerin nâmusa uğruna da harbetmiş olu- yor. İşte bunun içindir ki faşistlerin tecavüzüne bütün dünya nefretle bağırmaktadır ve yine bundan dola. yıdı ki hürriyetleri için harbetmek- te ola. bütün hür milletler, Yuna- nistanıı yanında çarpışmayı bir ş6- > telâkki ettiklerini ilân etmişler- Törkiyenin vaziyeti Temps gazetesine göre müdahaleye meydan ver- memeğe çalışılıyormuş Lyon 4 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Tempa gazetesi Türkiye- nin İtalyan - Yunan harbi karşısın daki hattı hareketi hakkında baş makalesinde şu satırları yazıyor: #Muhakkak görünen bir şey var- «sm o da Türkiyenin doğrudan doğ- ruya tehd! edilmedikçe harbe gir miyeceğidir. Buna binaen Berlin'de, Moskova'da ve hatta bizzat Roma- da sarfedilen bütün diplomatik gay- retler Türkiyenin müdahalesine se- bep olacak bir büdise veya vaka- dan içtinap edilmesine matuf bulun- maktadir.? Alman ajansma göre Bulgar gazetelerinin makaleleri Sofya 4 (A A.) — D.NB. mw habiri bildiriyor: Türk basınının, İtalyan - Yunan ihtilâh münasebe- tile Bulgaristana ihtarları, Sofya ba- sınında tebarüz ettirilmektedir. Duma gazetesinde sabık nazırlar- dan Smilof, Türk ihtarlarını reddet- mekte ve «Türk basını Bulgaristan hakkındaki son neşriyatı ile bugün- kü hâdiseleri ve Avrupanın yeniden teşkilâtlandırılmasını anlamamış bu- lunduğunu gösteriyor? demekjedir. «Saryaz gazetesi, Türk ihtarları- na cevap verirken, şu cihetleri mü- şehede eylemektedir: Bulgaristan, katiyen Türkiyeye hücum niyetinde bulunmamaktadır ve Bulgaristanda ciddi siyasi münakaşalar esnasında her ne tarzda olursa olsun gürükü çıkarmak adet değildir. , Bir tren yoldan çıktı | Londru 4 (A.A.) — İngilterenin s#imali garbisinde yolcu treni yol dan çıkmış, ilk üç vagonda bulu- nanlardan 21 kişi ölmüş, 59 kişi yaralanmıştır. ALi ile VELİ Yazar bozar tahtasi mi bu? Ali — Öhhö, öhhö, öhhö.” vs. Gene bif şeye telmih mi yapacaksın?” Kinayeli kinayeli mi konuşacsk” sın, Ali? — Yok efendim, ne münss#'ji bet?... Sadece öksürüyoum.* | — Nezle mi oldun? Kapalı yerde oturuluyor. — Onun için öksürüyoru » Genzime duman doldu” adar pirzola, ik kızartılıran, va kokuları büyük salond Havada bir mavi duman © vengi dalgalanıyor... mm, modern bin Yüz binlerce lira - sarfedildi Nasıl olur? z — Olmuş... Şimdi yirmi bin lira daha sarfederek o mutfağı” geklini değiştiriyorlarmış... — Bu işler de pek yazar bö” zar tahtasına benziyor, yahu Ve maslesef her yazıp bo; ammeye birkaç bin, hattâ bff. kaç on bin liraya oturuyof“* Dün dö” gene gazetemizle #* basan modern Kadıköy iskele” dan sonra yek tahtada' sz plân yapmanın yolunu arsf” tırsak ve bulsak... Bunu yap” mıyan mükhepdisler, mimsi diskalifiye edilseler... Asıl Bö” Ber kübik şekiller vermek dji ği, be gibi esaslı noktaları doğ” ru yapmaktadır. Aliveli - Dilenei kadının katili yakalandı Katil bir seyyar kestanf cidir, ihtiyar kadınla” sıkı münasebeti vardi Bultanahmedde yıkılan Hopi yp binası enkazı arasında gırtlağiğ kesilmiş olarak bulunan kadın Oy hakkında emniyet müdürlüğü er yabesi cinayet memurları tarafi e yapılan tahkikat ve takibat dün Eg bet netice vermiş ve katil mejd gikahılmıştır. İhtiyer Aileneiyi parasına vam gırtlağını keserek öldüren bu seyyar kestanecilik eden Balli 8 minde biridir. Salih; maktül Bn kadınla tanışmış, ihtiyarlığına ği men haris olân bu kadınla midi bet tesis etmiş ve evvelki şreö8, 4 hane enkazı arasında beraberce ten sonra bu fes nayetl işlemiş* ri Katlı dün akşam üzeri memur” ğe muhafazasında cinayet yerine gölü Terek orada cinayeti nami ika ; kendisine tekrar ettirilmiş ve bü fe ald bir zabıt da tanzim olun tur. Katil dün gece emniyet J9' Miğünde alıkorulmuztur. Bugün “. Myeye teslim edilecektir. z # Üsküdar cinayeti Üsküdarda meçhul şahıslar Si fından, öldürülen bakkel Ke katilleri hakkındaki tekibat da Seli etmektedir. Bu işle allkadar si zannedilen İki kişi soru silnâ Buşsa da henüz müsbet bir # elde edilememiştir. Yunan gemileri Japo” yaya gidebilecek ö Tokyo #4 (A.A) — Japon ay riciye Nezareti namına bey” 4 bulunmağa mezün şahsiyet Japonyaya gitmekte olan Yeyi gemilerinin hamulelerini boşal. tan sonra Japon limanlarından. ei nlirken müşkülâta maruz kali cakları hakkında Japon bükün tarafından Yunan kükümetine nat verildiğini söylemiştir. . Ne demeli? Ajans talgraflarından birini «İngilizler dün gece Betline hücum yaptılar» deniyor. cuk, “yapılmaz, hücum GEZİ Nitekim bu hareket için w «hücum yapla değil, «küf etls ems verildiğine göre? «Hücum yaptılar» i dememeli» «Hücum; ettiler» ii demeli PM eğe e mi ia ve